Cerebroaren, entheleguaren logica sequentziala

Dudaric ez dago ze blog hontaco reflexioneac dira batzutan reflexione guehiago eremu theoricoac ze xuxenqui zuzenduac ki eremu edo praxis egunerocora. Edozelan ere ziur ze reflexine theorico hutsac ere ba du bere valioa beguiraric ki ethorquizuneco praxi menturazcoa. Hori holan da, eta arguiquiago ikusten da an egungo mundu technologicoa non thearia edo reflexione mentala -bethi- da aurreticoa ze menturaz dathorquen ondorengo praxis real eta practicoa an medio socialac ondorenean.

Halan iracurriric an prensa hau titularra (Gara, san silvestre 2019 lehenengo paginan)

Pentsiodunak atsekabetuta pentsioen igoera atzeratu ostean  

iruditzen zait edo beguitantzen edo sentitzen ze logicoagoa da tzat enthendimentua gure cerebroan joan dadin aurretic ipiniric titularrean "atzeratu ostean" ze "pentsioen igoera".  Honelatsu

Pensionistak atsekabetuta atzeratu ostean pensioen igoera 

Othe du eguin den reflexioneac soil valio thearico huts marginaltsua zeinac ez duque relationeric kin eguin ahal den praxis egunerocoa an mass media? Perceptionea, ba daquigu, da subjectivoa, personala eta ... guehiago ezen da relativoa guztia.

Informativoqui urrundua mezua

Beheco mezu hau guertua prensan an Gara eguncaria

Angel Lopez Anta euskal presoa Huelvatik Algecirasera urrundu dute 

eman liteque, nahi izanez guero, informativoqui tchucunago honelatsu

Angel Lopez Anta euskal presoa urrundu dute Huelvatik Algecirasera

edo 

Angel Lopez Anta euskal presoa urrundu dute tik Huelva ki Algeciras

100 urtheco anniversarioa Academiac baina aurrerapausoric gabe buruz ethorquizun presentablea

Academia hen euscara sortu zen 1919 eta hortaz aurten da 100. anniversarioa hen gure Academia. Baina ikusiric orain artecoa esan ahal dugu ze ez dute eguin nahi autocriticaric ezertan zeren scandalogarriqui ikusten ditugu hitz international asco euscarara "moldatuac" noiz hitz horiec dira patrimonio communecoac guehienac hartuac tic greco-latin patrimonio amancommuna ezen tic cultura occidentala.

Horietaco hitz aphur batzuc dira ondocoac, ipinten dituenac Academiac absurdoqui eta illogicoqui izquiriatuac kin b letrea, nola

volumen / bolumen 

vitamina / bitamina 

vinylo edo vinilo / binilo 

vegetarioano / begetariano 

vegano / begano 

Praxis orthographico Academiren hori, zeinarena da responsable principal irrenunciablea, da illogicoa, caltegarria, injustificablea, uzten gaituena plaza publicoan ipurdivistan lotsagarri, trufagarri, baldres.

Othe du horrec orthographiac hen hitz internationalac ezer positivoric buruz ethorquizuna hen euscara eta euscaldunac?. Da arguiroqui orthographia impresentablea, ¿zerc du justificatzen camuflaia?

Iruditzen zait niri ze Academia anniversarioan ari da prevaricatzen.

Argui verdea ki euscara yago ulergarria

Dugu iracurtzen

Argi berdea Armentia 2 putzuan gasa bilatzeko zundaketari 

baina amorez izan dadin mezu hori aisago ulertua nic jarrico nuque honela (dagoen parametro orthographicoetan) casu eguinez soilic syntaxiari edo redactioneari

Argi berdea zundaketari gasa bilatzeko Armentia 2 putzuan

Desacorduz kin Elhuyar, behintzat punctualqui

Batzutan consultatzen dut telephono mobilean Elhuyar hizteguia noiz izaiten dut curiositatea ea hain hitz nola dakarqueen hiztegui horrec. Halan noiz iracurri nuen gazteleraz inexperto hitza jaquin nahi izan nuen nola Elhuyarrec zekarren hitz horren equivalentea euscaraz.

Dakarrena Elhuyarrec tzat inexperto gaztelerazcoa dira euscarazco 4 auquera ondoco hauec

trebetasunik gabeko 
eskarmenturik gabeko 
esperientziarik gabeko
eta
ezjakin 

Halan phrase batec ipinten balu

Corresponsal hori lan hortan da inexperto hutsa 

tcharto legoque izquiriatua edo redactatua zeren non ipinten du inexperto beharco nuen ipini -behintzat casu eguinez Elhuyarri- goico 4 auqueretaric bat. Beraz, esan gabe doa, ze desacorduz nago kin dioena Elhuyarrec. Euscaldunoc ez gara expresatzen horrela, nehon.

Othe da Elhuyar lexicoguintzan inexpertua, edo trabetasunik gabekoa, edo eskarmenturik gabekoa, edo esperientzarik gabekoa edo ezjakina? Edo ohte da aldiberean 5ac batera zeren dira conceptu differenteac nahiz elkarren hurbilecoac? Ba duque Elhuyarren lexicoguintzac beharra autocrita batena, repaso batena, hutsen -baldin badaude- corregitze batena.

Titularra yago communicativoa

Iracurtzen dugu an Gara eguncaria hau titularra (Gara, osteguna 12 abendua 2019, 13 or) zein da asqui difficila ulertzeco edo procesatzeco

Europak hainbat zerbitzu eta eremutan euskara indartu behar dela adierazi du 

nola iruditzen zaigu hori titularra asqui difficila contrajartzen dugu ondoco alternativea ustez duelaric hobetzen informativoqui edo communicativoqui goicoa, hauxe behecoa

Europak adierazi du indartu behar dela euskara hainbat zerbitzu eta eremutan 

Journalistec, direnac hortan professionalac, ez al dute nahi reflexionatu buruz auquera hobetuac liratequeenac hobeac ezi berec ezartzen dituztenac ki iracurlea edo iracurleac?

Zilegui eta ethico izan ala ez

Hizcuntza batetic bestera itzultzen da jaquin dezan hain hizcuntzateco iracurleac zer esanten du beste batec an beste hizcuntza bat.

Halan iracurri dugu nola titulua hen esaldi relevantea hen articulua ze Irujo expelotariac esaten du

"Ez zaizkit laudorioak gustatzen" 

jaquinic ze hori esaldia ez da originala zeren Irujoren interviewa izan da derrigorrez (baina ez obligatorioqui) gaztelaniaz zeren ez daqui horrenbeste euscararic nola aurrera eraman interviewa euscaraz, da seguruago edo total segurua ze declaratu duena Irujoc da

"Ez zaizkit gustatzen laudorioak" 

Niretzat horrec cambioac, eguin duena itzaulltzaileac, aguertzen du ze horrentzat itzultzailearentzat forma edo auquera bat da hobea ezi besteac edo bat da tcharrago ezi bestea an euscara. Zer atchaquiatu ahal zaio ki "Ez zaizkit gustatzen laudorioak"?

Zeren forma hori da correctua eta gainera erabili duena Irujo expelotariac an bere hitzac.

Besteric litzateque baldin esateraco esan balu euscaraz pelotari batec "Ez zaizkit laudoriak gustatzen", zeinac ere esan dugun lez da total correctoa nola ez luque merezi ezein cambiamentu zeren ongui legoque bere hortan ezen  "Ez zaizkit laudorioak gustatzen".

Nic igorria ki Elhuyar. Neure perceptionea buruz hizteguiac

Lehenagocoan publicatu nuen hemen blogean Elhuyarrec niri igorri mezua. Gaur nahi dut ostera publicatu baita hemen blogean erantzuna igorri nuena egun berean, azaroac 18, aguertzen niela neure perceptionea daucadana buruz euren hizteguiac, dezadantzat iracurri nire perceptione hori nahi luenac egon dadin horrela euscalzaleen artean intercomunicationea dezaguntzat jokatu guero consecuentziaz alde hoberena hen euscara. Hala bedi.

Beraz, hau azpicoa nic igorria ki Elhuyar nola erantzuna ki eurec niri igorria.
------------------------------------------------------------------

Klara Ceberio

Elhuyar

Esquerric asco zuzentzea gatic niri. Pozten naiz emaiten didazun berriaz, baina esan nahi nuqueena da ere horregatio ez dudala espero bethi "arrazoina" izaitea nire commentarioetan noraino ere supposatuco luque izaitea "correctione bat" an zuen hizteguia hen Elhuyar.

Jaquin dezazun (edo dezazuen an Elhuyar) nic zer ideia global dudan buruz hizteguiac hen Elhuyar (balin interasatzen bazaizue "gentearen" opinionea) lehembizicoz diot ze ez ditut ezagutzen asqui ongui hizteguiac an puntu eta hitz bakoitza (zeren gainera ezagutza hori ez daducaquezue zuetarico bakoitzac ere Elhuyarren, normala den bezala) baina bai dudala ideia global bat buruz horiec zuen hizteguiac (objectivoago edo subjectivoago eguinac) ondorioz-eta eguin ditudan consulta puntual asco. Eta emaiteco nire aburua metaphora batequin esan ahal dut ze comparatuco nuque zuen productione lexicala kin "jantzi eder bat josia ganic jostun nivel handico famatu bat" josia tzat ezcontza bat hen familia handiqui batetacoa baina suerte tcharrez accidentalqui joiazela familiacoac elizara edo udalera emazteberriaren nebac gura baric horregatio diola delaco jantzi eder quasic immaculatua cigarroarequin erre balantzada batean eta nabarmen ikusten zaiola zuloa hen erredura hori. Beraz jantzi asco valoratu hori in principio gueratzen da kin delaco erredura involuntarioa zeharo devaluatua edozertaraco, esateraco jantzi zulatu hori resaltzeco beste eztegu bateraco.  Esango nuque nic ze Elhuyarren hizteguiac dagoz lar betheac kin erreduren zulo inbarcagarriac. Hori da nire ideia globala.

Beraz, Klara erremerciatzen dut zure mezua eta nire partetic esquerric asco eta pozten naiz hartu duzuen erabaquiaz.

Erramun Guerricagoitia

astelehena 18 azaroa 2019

Lequeitio
------------------------------------------------------------------

(Niretzat), incomprensiblea

Nola entzun dut ganic mass media relevantea hau hitza

rumba (nola den entzutez ez daquit erabili duten rumba edo runba) 

nola den espero izatecoa entzutea errunba, joan naiz Academiaren hizteguira eta ikusi dut han runba, joanic ere ki Elhuyar hizteguia ikusi dut ere berdinqui runba 

Baina eguinic consulta berria an Academiaco hizteguia eta ere an Elhuyar hizteguia jaquiteco zelan dakarten guc euscaldunac esan ohi duguna reactivo, reactivatu hitza, ikusi dut hemen ere biec -Academiac eta Elhuyarrec- dakartela biec berdin erraktibo; nahizta Academiac ez dakarren reactivatu verboa (beraz ondorioz, ez daquigu Academiac zer daucan conceptu horrentzat ezarria edo simplequi eguin dion uko guc euscaldunoc darabilgu conceptu hori)

erreaktibo (eta ez reaktibo, edo reaktivo edo reactivo) 

Beraz, esango nuque nic ze runba hitzac izan du zorte handiagoa ezi reactivo, reaktibo / reaktivo hitzac.

Baina zein hitzec bi horietaric -runba eta erreaktibo- horietaric du existentzia realagoa an euscaldunon conversationeac? Zergatic du runba hitzac pase forala sartzeco hizteguietan noiz ez da sartzen edo reactivo, edo reaktivo, edo reaktibo? Zori misteriotsua? Niretzat da incomprensiblea.

Elhuyar-ec niri igorria. Pozten naiz

Nola hemen blogean eguin nuen commentarioa (Xabier Amuritzac ez daqui euscaraz asqui ongui) buruz impossible (inposible) hitza non criticatzen nuen aguertzen zena an Elhuyar hizteguia non link hori bidali nuen ki Jon Abril Olaetxea hango zuzendari berria zeren jaquin zezaten zertaz nituen criticatzen zeren tzat imposible gaztelerazcoa zekarren zela euscaraz ezinezko. Bada orain egun batzuc heldu zait emaila ganic Elhuyar emanic erantzuna buruz hitz concreto soil hori ezen sarthuco dute hizteguian inposible hitza.

Erantzun hori da ondocoa osoric
---------------------------------------------------------
Kaixo, Erramun:

Barkatuko diguzu erantzunaren atzerapena. 

Zure iruzkinaren berri eman didate eta oraindik sakonki aztertu ez badugu ere, badirudi 'inposible' hiztegian sartzeko arrazoi nahikoa badugula. Atxikita bidaltzen dizugun fitxategian eskura ditugun hiztegi eta baliabideetan hitzak dituen agerpenak bildu ditugu eta egungo erabileran oinarritzen bagara behintzat, badirudi gure hiztegian sartu beharko genukeela eta laster izango gure webgunean ikusgai.

Eskerrik asko zure iruzkina bidaltzeagatik eta Elhuyarren hiztegiak hobetzen laguntzeagatik!  

Klara Ceberio Berger  HIZKUNTZA-BALIABIDEEN ARDURADUNA HEAD OF LINGUISTIC RESOURCES

---------------------------------------------------------

Haintzat hartuz izquiriatzaileac iracurlea

Zerbait eguiteco normalean ba dago auquera bat baino guehiago baina halere auquera batzuc dira hobeac ezi besteac behintzat beguiraaturic objectu delaco bati.

Halan noiz dugu iracurtzen ondoco informationea

Zigor Garro presoari zigorra arintzeko eskaera onartu diote 

hori goico redactionea ez da possible bakarra zeren ba daude possibilitate differenteac zilegui direnac eta ere correctuac baina qualitativoqui nivel communicativo defferentetacoan bakoitza bere nivel goragocoan edo beheragocoan. Halan, goico hori redactatu ahal zen ere

Zigor Garro presoari eskaera onartu diote zigorra arintzeko

 edo

Zigor Garro presoari onartu diote zigorra arintzeko eskaera 

edo 

Zigor Garro presoari onartu diote eskaera zigorra arintzeko 

edo  

Zigor Garro presoari onartu diote eskaera arintzeko zigorra 

Hor bada gutienic 5 auquera diffente redactatzeco baina seguruenez, an ranking communicativoa, auquera bakoitza legoque an nivel desberdina.

Ikusteco eta aldi berean obsevatzeco

Ahal da ikusi, observatu, comparatu eta athera ere zembait conclusione syntactico iracurriric ondoco textuac

• Norbanakotik taldeetara jauzi eginez, euskara gehiago zabalduko du Euskaraldiak 

• Euskaraldiak gehiago zabalduko du euskara, jauzi eginez norbanakotik taldeetara

Desventajac erabiltearen auquera syntactico gutien onac

Jaquinic ze euscal munduan Victor Hidalgoc du bere fama lortua ari denean buruz syntaxia eta ongui edo ahalaz hobequi (edo hobequien) communicatzea harritu naiz ni iracurriric nola eguiten edo eraiquitzen dituen phrase comparativoac, hartzen duelaric -artén dauden auquerac- auquera gutiago onac edo incluso gutien onac. Bada, harritu nau iracurtzearequin an balbula.blogspot.com bloga bi exemplu ondocoac.

Badirudi bat-bateko hizketako IUa, [...] laburragoa dela, irakurria baino. 

Noiz aise erabili ahal zuqueen dagoenac arduratua kin communicatione qualitatezcoac beste honela

Badirudi bat-bateko hizketako IUa, [...] laburragoa dela, ezi irakurria. 

Dena dela, niretzat an comparativo labur hori, da pasabletzat emaiteco "huts" communicativo hori, baina 2. casu dathorren hontan izanic luzeagoa nic ezin izan dut ulertu edo harrapatu an lehenengo iracurraldia. Hemen, 2. beheco casu hontan, huts hori da inbarkagarria batez ere norengan dago arduratua kin ongui communicatu syntacticoqui, dituelaric bazter uzten part auquerac ditugunac  escura, auquera communicativoqui hobeac baldin baditugu gogoan iracurle potencialac. Hara ba behean Bittoren, Victor Hidalgoren exemplu lastimosoa.

Haur eta hizketa apaletakoa ere, helduena eta hizketa trebe, prestatu eta jantzikoa baino.

Ari dela Bittor lehengo thematicaz 2. exemplu hontan ere zeren dago cocatua hori beheco phrasea nola hurrego phrasea hen goian aiphatu lehenengoa. Izan ahal zen, esango nuque nic baina bera lacoen casuan nahi direlaric izan avanguardia an arlo communicativoa, izan ahal zuen redactatu honelatsu mesedez iracurlea

Haur eta hizketa apaletakoa ere, ezi helduena eta hizketa trebe, prestatu eta jantzikoa. 

Ez al dugu izquiriatu behar, redactatu, ahalic diaphanoen edozeinec dagoenac preocupatua holaco gorabeheretan? Ez al du ezagutzen Bittorrec behintzat theoricoqui beste possibilitate syntactico guehiagoric? Baldin ba ditu ezagutzen zergatic ditu baztertzen? Ala ez al dira hobeac communicativoqui? Ala da gaurco hau behintzat, descuido ttipi munta bacoa?

Bideratua, orientatua, directionatua legoque mezua

Eguncarico portadan (Gara, martitzena 19 azaroa 2019 ) iracurri ahal dugu ondoco titularra

Aditu talde batek jokabide kodea proposatu du armagintza enpresentzat 

Hori titularra, hori mezua dakarrena legoque jada ongui bideratua, orientatua, directionatua balitz redactatu honetara

Aditu talde batek proposatu du ... 

iracurriric soil sarreraco hori jada cerebroa hen iracurlea legoque xuxen directionatua dathorqueenari gueroago.

Aditu talde batek proposatu du jokabide kodea armagintza enpresentzat  

Baina nic personalqui, amorez neure gustuac eta iracurlea generalean, jarrico nuque honelaxe

Aditu talde batek proposatu du jokabide kodea tzat armagintza enpresak

Ondo dagoena corregitu nahi

Noiz euscaldunec, %100ean, esaten dute, dugu

pensionistak 

hasten dira batzuc nahiric zuzendu dagoena ondo -pensionistac- esaten eta esan eraguiten indirectuqui ze euscaraz hori esaten da edo gutienic esan behar da

pentsiodunak 

Ez al dago hor (eta puntualqui beste hitz lista quasi interminablean) mesprezua contra euscaldunac, contra gu euscaldunac sortuz kin hori dynamica falsua complexua an populua sarthuric cerebrotan inconscientequi ezen

guc euscaldunoc ez daquigu euscaraz ongui. 

Zertara dathor corregitzea erabilten dena an %100 pensionistak? Zertara dathor?

Tcharric ez du ezer, atzitic onic bai

Atzo ere mintzatu gara blog hontan buruz gaurco gaia ezen tartecatzea elementuac an verbu periphrasticoac artén bi zathiac hen verbu periphrasticoac. Gaurcoan zorionez ez dute tartecatu hori elementua erdian eta ikusi ahal da ze informationea doa total normal (eta nire aburuz hobeto amorez iracurleac ulertu dezan hobeto eta fiteago). Hara titularra aguertua gaur prensan 

Pentsiodunak ez dira fio hitzekin 

diot ze sarri, lar sarri, hori informationea aguertu ohi da honela

Pentsiodunak ez dira hitzekin fio 

Ez al da lehenbizico auquerea hobea ezi bigarrena? Ez al da ulertzen ederto lehenbizicoa? edertoago?

Bai horregatio!

Dugularic iracurtzen an mass media hau titularra
(Gara, osteguna 14 azaroa 2019, ekonomia 19 or) 

Greba gogortzeak ekarri du itunpeko zentroetan akordioa, sindikatuen ustez 

iruditzen zait ze hori "akordioa" hitza aitzinatu ahal da ondora hen verbua (non da bere leku conceptuala), izan daiten titularra yago communicativoa tzat iracurlea, holan

Greba gogortzeak ekarri du akordioa itunpeko zentroetan, sindikatuen ustez 

Bigarren auquerea, zeina da ipini nola alternativea hen lehenengoa aguertua prensan, da hobea communicativoqui, bai horregatio! Ikatu ahal da hori afirmationea?

Informatu baina sequentzialqui

Ikusiric beheragoco textua gaur eguerdian an ETB1eco informativoac

PSOEk eta Podemosek akordioa lortu dute gobernua osatzeko 

goico mezu hori da asqui erraza ulertzeco.
Baina besteric espero ahal litzatequeena ganic ETB1eco informativoac zeren ETB da mass mediaco lanabes sociologicoa osatua ganic professionalac formatuac an universitate differenteac.
Esango nuque ze dutela an euscal mass media generalean ardura guti, lar guti, buruz informatu iracurlea manera efficienteenean, verba batean ez direla arduratzen receptoreaz edo hartzaileaz, iracurleaz, entzuleaz. Zeren esateraco goico mezu horren sequentzia -sequentzia interpretativoa hen iracurlea (edo entzulea)- izan ahal zen hobea casuraco honela. Casu emanic sequentzia informativoari honelatsu

PSOEk eta Podemosek

PSOEk eta Podemosek lortu dute

PSOEk eta Podemosek lortu dute akordioa

PSOEk eta Podemosek lortu dute akordioa osatzeko 

PSOEk eta Podemosek lortu dute akordioa osatzeko gobernua


Ez al doa hori sequentzia informativoa yago fite eta errazago ulertzeco tzat edozein?

Zembat da importante?

Gau hontan noiz gaur izan dira electioneac Espainian an ETB1 commentatuz resultatuac hen horiec electioneac dugu iracurri ohar hau

EAEn PPek, Ciudanosek eta Voxek ez dute eserlekurik lortu 

ni nago zergatic ez dute ipini edo redactatu hori nola dagoen beherago zeren ETB1 da mass media  bat dutelaric hortaz hortan responsabilitatea professionalqui informatzeco gardenqui

EAEn PPek, Ciudanosek eta Voxek ez dute lortu eserlekurik

Nire reflexione honec ba du importantzia duda baric baina zembatecoa? Othe da bat informativoago edo communicativoago ezi bestea?

Enseatuz gustu differenteac

Gustu differenteetatic sortzen dira edo gutienic sortzen ahal dira productu differente variableac. Halan iracurriric nola bait da besteac tarteco orain 30 urthe eraitsi zela Berlingo murrua

Harresiak eraikitzen jarraitzearen zentzugabekeria 

niri ethorri zait enthelegura ze nire gustuz emaiten ahal da ere hori mezua baita honelaxe

Zentzugabekeria hen jarraitzea eraikitzen harresiak

Lar luzea articulatu

Iracurriric hau ondoco titularra prensan

Erorien Haranean senideak dituzten sei euskal familiak bilera izan dute Madrilen 

iruditzen zait ze hemen subjectua phrasearena da lar luzea tzat ipini an titular periodisticoa. Bada subjectu hori da "Erorien Haranean senideak dituzten sei euskal familiak". Eta bada izanic lar luzea ez legoque tcharto articulatzea unitate luze hori, esateraco holan

Sei euskal familiak, zeinak dituzten senideak Erorien Haranean, ... 

Halan articulaturic bi parthetan subjectu luzea gueratzen litzateque phrase edo titular osoa holantche     

Sei euskal familiak, zeinak dituzten senideak Erorien Haranean, bilera izan dute Madrilen 

Ez al dakar mesederic articulatione edo desdoble honec informativoqui mesedetan euscal iracurlea?

Theoricoqui behintzat, zein ulertzen da hobeto?

Zerbait observatzen dugunean observatione horrec asco du apreciatione personaletic baina sarri valio du ere behintzat parcialqui dimentione socialeraco. Preludio edo prefacio hori dathor ze noiz iracurtzen dudan an ETB

arimaren margolariak 

captatzen dut indartsuqui margolariak  baina ia ez dut captatzen aitzitic ia arimaren mezua. Ustez ba, esan bezala, ez da hori apreciationea bakarrik dagoquiona niri personalqui dut pernsatu (hobe beharrez) ipintea hori mezu ezin laburragoa honelaxe

margolariak hen arima 

margolariak hen arimea 

Forma "theorico berri" hontan captatzen al da mezua hobequi, fiteago, gardenago? Sarthu gabe, orain, dagoen hor transgressione gramaticalic. Mundu theorico hutsean.

Hemen auquerac comparatzeco visualqui modu panoramicoan,

arimaren margolariak 

margolariak hen arima 

margolariak hen arimea

Zileguia, orthodoxoa eta ere hobea

Egun (martitzena 5 azaroa 2019, nic 74 urthe gaur) Berria-co noticia principala da hauxe

Jaurlaritzak aurten onartu nahi du Uberren jarduna mugatzeko dekretua 

nic neure cerebroan amorez iracurle potencialei eta casu emanic qualitate informativo ahalic onenari eta amorez ere sequentzia conceptualari, ipini dut neure cerebroan hori titular principala holantche

Jaurlaritzak aurten nahi du onartu dekretua mugatzeco Uberren jarduna

edo ere

Jaurlaritzak aurten nahi du onartu dekretua mugatzeco jarduna hen Uber 

Ez al dira auquera alternativo biac zileguiac, orthodoxoac eta ere hebeac informativoqui ezi publicatua an prensa?

Traducitu ongui, erdisca, zelambait, ederqui, ...

Edozein gauza eguiteco ba dagoz nivel qualitativo differenteac eta hori diot zeren ikusi dut mezu bilingue ondocoa televisionean

the art of good living 

ondo bizitzearen artea 

oharturic baina ingles mezu labur hori traducitzeco ba dagoz possibilitate guehiago otu zait esateraco ere azpico auquera hauec

artea ondo bizitzeko 

artea bizitzeko ondo 

artea hen ondo bizi 

artea hen nola ondo bizi 

osterantzeco auquera guehiago ere ba dagozque.

Ezin ukatu lekarqueela fluitate mesedegarria

Dugu iracurtzen prensan titulua buruz Brexita dioena

Gertu dago amaieraren hasiera 

lehenengo commentatu ze horrec tituluac ez du ezer atchaquiatzecoric baina bai esan izan ahal da laburrago, holan

Gertu dago hasiera 

baina titular labur honec galtzen luque valioa, goicoac daucan valio guztia. Holan da. Aitzitic nahi dudana commentatu eta gogora ekarri edo reekarri da ze goico titularra ipini ahal da -bethi ere nahi izanez guero- modu hontara, goicoaren modu alternativo hontara

Gertu dago hasiera hen amaiera 

Baldin "holan" izquiriatzea balego "permititua", ez al eta ahal luque mesederic, ventaja informativoric eta ez al litzateque yago fluidoa mezua? (fluidoago)

Zer luque atchaquiatzecoric? Zer luque tcharric? verba batean.

Xabier Amuritzac ez daqui euscara asqui ongui

Oraintsu, ez dela oraino 1 hilabethe, jaquin dut ze Academiac eta berdinqui Elhuyar hizteguiac ez dute sarthu (sarthu nahi) nola euscarazco verbea impossible (edo inposible) hitza. Harritu naiz bene-benetan nahiz harritu naizen relativoqui zeren nahizta harritu nahizen ezagutzen dut Academiac eta berdinqui Elhuyarrec duten conexionea/desconexionea edo mesprezua/aprecioa kin euscara real sociologicoa zein dugu erabilten guc euscaldunoc. Zein da beraz conexionea edo mesprezua dutena gu euscaldunoc -quico?

Baina harrigarriqui ondorioz horien manuac ikusten dut ze Xabier Amuritzaren liburu berrixco baten titulua da

Neska bat leku inposiblean 

Baldin X Amuritzac consultatu izan balu esateraco hitzeguia Academiarena edo Elhuyarrena jaquingo zuen inposible (edo berdinqui impossible) hitza ez da euscarazcoa eta ondorioz bere liburua beharco zuqueen titulatu

Neska bat leku ezinezkoan 

Zergatic ez dute (Academiac, Elhuyarrec, ...) hizteguietan sartzen hitzac direna total normalac artén euscaldunac? Zegatic behar gaituzte mespresatu destainez?
Zer uste daroa esateraco Elhuyarreco zuzendari (eta zuzentzaile? hen okerrac) berriac, Jon Abril nafar Beracoac?

Euscara realac, biziric dena an euscaldunac, ez othe dut importantziaric? Zergatic ez?

Expressatzeco modu differenteac communicativoqui

Iracurri dudalaric ondocoa prensan

Egia fikzio bezala baino ezin da kontatu 

beguitandu zait edo iruditu ze ez dago expressatua asqui erraz edo nahico asequible tzat iracurlea, horrexegatic bururatu zait ondoco auquerac nola mezu horren alternativa hobegarriac, hauetchec

Egia ezin da kontatu baizik fikzio bezala  

edo

Egia ezin da kontatu baizik nola fikzioa

Nic behintzat nahiago

Erosi ditut supermerkatuan polsa batzuc Eroskirenac datozenac izquiriatuac 4 hizcuntzatan, gaztelaniaz, euscaraz, catalanez eta gailegoz.

Honela dio euscaraz

Sarezko poltsa berrerabilgarria 

niri iruditzen zait hurbilago legoqueela tik euscaldunon euscara sociologico reala baldin ipinico balu

Sarezko poltsa reerabilgarria 

Conceptua, mezua arinago, fiteago harrapatzen luque iracurleric guehienac. Hori nic uste darodana. 

Exemplua hen informatione bilinguequi emana

Lequeitioco zembait atetetan ikusi liteque ondoco avisua, bilinguequi emana, an ateco cristalac

Egingo ditugun obrak direla eta, Paskual Abaroa etorbidea itxita egongo da. 
Barkatu eragospenak, eskerrik asko


Con motivo de las obras que el consorcio de aguas va a realizar en la red general de saneamiento, se cortará el acceso a los vehículos en la avenida Pascual Abaroa.
Disculpen las molestias, gracias.

Bilbao, Bizkaia
Ur Partzuergoa

Othe da discutiblea?

Casuraco, iracurri dugu ondoco oin-textua (an ETBco informativoac, 21 urria 2019)

Kataluniako Sindikoak salatu du 

Polizia Nazionalak ez diola ematen eskatutako informazioa ematen

eta nic gogoetatzen dut ea discutitzecoa ere den comparatzea -informativoqui, qualitate informativoz- ea ez da hobea hemen azpian dathorren mezu alternativoa, syntacticoqui alternativoa, ezen

Kataluniako Sindikoak salatu du 

Polizia Nazionalak ez diola ematen eskatutako informazioa 

Tamalez izquiriatzeracoan euscaraz sarri, lar sarri, dugu auqueratzen auqueraric gutiago ona, nahiz izan hori auquerea (gutiago ona dena) correctoa grammaticalqui nola commentatzen ari garena.

Casuraco, comparationea eguinez, pensaturic behar dugu joan autoz tik Bilbao ki Paris, correctoa litzateque joatea barna Montpellier (Bilbao-Pontpellier-Paris) baina hobe litzateque joatea barna Bordele (Bilbao-Bordele-Paris). Auquera biac dira zilegui eta correctoac baina bat da gutiago ona ezi bestea. Ez al da holan?

"an ..." aurretic jarriz, ventaja galanta iracurlearentzat, guretzat

Dugu iracurtzen an prensa izquiriatua

Hamalau bikote 43. Euskal Herriko Dantza Txapelketan 

goico titular hori bere laburrenean da

Hamalau bikote Txapelketan 

edo 

Hamalau bikote an ... Txapelketa 

edo ipiniric osoqui titular guztico informationea

Hamalau bikote an 43. Euskal Herriko Dantza Txapelketa 

Edozelan ere enfocatzen du iracurlea, iracurlearen cerebroa edo enthelegua honec ondocoac

Hamalau bikote an ...  

Ez othe da possibilitate hori ona, mesedegarria, lagungarria, merezigarria, bultzagarria, ...?

Lexicoa: catalanez llibertat, euscaraz libertatea

Ez naiz hasico explicatzen ezen ona da izatea, euscaraz ere, lexico on, zabal, egoquia eta eguizco reala.
Horren carietara esan nahi dut ze euscaldunoc ikasi dugu arartez prensa eta tv ze

euscarazco libertate hitza 

esaten da

catalanez llibertat. 

Baina euscarazco pancarta guztietan ikusi dut atitzitic izquiriatua ordez-eta libertate hitza askatasuna.

Edozein euscaldunec ze barnean sarthu da an euscaren mundua daqui ze ez dira synonymo libertate eta ascatasun hitzac, nola ere munduco veterinario caxcarrenac ere ez ditu confunditzen zaldiac eta zebrac. Libertate hitza  da bizi dena euscararen universo osoan baina sufritzen du persecutionea bidegabequi, illogicoqui eta ere anhitz caltegarriqui.

Egungo epocha hontan noiz euscaraz dago biziqui bizi purismo lexicala (eta beste conceptione linguistico oker caltegarriac) ba dira hitzac daudanac persecutatuac gupidagabequi nola

radio, generatione, numero, hymno, columna, cerebro, contrario, futbolista, tennista, taxista, esperantza, subordinatu, plaza, amodio, lapitz, ... non listea litzateque ia amaigabea.

Zein structura syntactico erabili euscaraz redactatzeco pharase comparativoac

Noiz iracurri nuen nengoelaric Grecian uda hontan liburua titulatzen Padre rico, Padre pobre ganic Robert Kiyosaki nuen iracurri ondoco phrase comparativoa (or 253) zein marcatu nuen sartzeco nola commentarioa blogean itzul nendinean irailean etchera. Hara, delaco phrase comparativoa,

El gobierno cobra más impuestos sobre el dinero que tanto te esfuerzas en obtener, que por el ingreso que genera tu dinero cuando aprendes a hacerlo trabajar para tí.

Ez daquit nola itzuliren duqueten hemengo egungo euscal itzultzaileec hori phrasea euscarara. Erabilico al luquete

"Gobernuak kobratzen du gehiago ... baino." 

structura tchar desegoquia? Zein structura valiatuco luquete guehienec, euscal itzultzaile guehienec?

Niretzat behintzat diaphanoqui evidentea

Iracurtzean titular hau

• Frantses Justiziak Iratxe Sorzabalen aurkako hirugarren euroagindu eskaera onartu du

iruditzen zait evidentequi redactatu ahal dela goicoa aise errazago tzat iracurlea esateraco holan

• Frantses Justiziak onartu du ...

edo emanic titular osoa

• Frantses Justiziak onartu du Iratxe Sorzabalen aurkako hirugarren euroagindu eskaera 

Orthographiaren importantzia, bethi ere relativoa

Jaquinic ze edozeren importantzia izanic ere handia da relativoqui handia respectuz dimensione universala.

Halan euscaraz omen da Ecuador statua Ekuador.

Baina aitzitic bere capitala Quito da harrigarriqui Quito.

Ecuador, Ekuador 

eta 

Quito, Quito 

Zergatic ez da baina erabaqui alderantziz ze

Ecuador da Ecuador
eta
Quito da Kito?

Conveni othe zaigu ze Syria ipharraldeco Rojava ipintea euscaraz Errojaba?

Visualqui beguiratuz eta observatuz

Gara eguncarico lehen orrian -igandea 6 urria 2019- ondoan duela photographia handia hasten da noticia honela

Zudairerentzat, ... 

beguitantzen zait ze iracurleac edo entzuleac esquertuco luque seguruenez baldin hasierea izan balitz

Tzat Zudaire, ...  

Eman dezagun novela baten titulua litzateque

Zudairerentza, ... 

edo 

Tzat Zudaire, ... 

Bide berriac erabiliric tentuz ekarri ahal dute mesederic franco.

Aphur bat behintzat minimoqui arindu redactionea

Commentario ttipia titulatzen "Carola Rackete Aita Mariz oroitu da Bruselan" amaitzen da kin phrase hau

Carola Rackete Sea-Watch3 erreskate ontziko kapitain alemaniarrak Aita Mari Pasaian geldirik daukan Gobernu espainolaren jarrera gaitzetsi zuen

ondoren iracurri goicoa ohartzen naiz ze aisa erraztu ahal da horren phrasearen redactionea esateraco aurreraturic verboa. Ea ba nolaco contraste hobea dugun ikusten. Hara

Carola Rackete Sea-Watch3 erreskate ontziko kapitain alemaniarrak gaitzetsi zuen Gobernu espainolaren jarrera zeren daukan galdirik Aita Mari Pasaian

Ez al da beheco auquerea aisago, anhitzez aisago comprenitzecoa?

Zer luque tcharric, erabiliric librequi bakoitzac?

Dut iracurri an ETBco informativoac gaur ondoco mezua

Sindikatuak, hasarre lehendakariarekin 

horrec mezuac ez du niretzat ezer atchaquiatzecoric baina ere galdetzen dut zer tcharric luque ipinico balu baten batec ondoco hau?

Sindikatuak, hasarre kin lehendakaria 

Norbaitec argudiatzen luque edo ahal luque ze lehenbizicoa da euscara eguiazco reala eta aitzitic bestea da irreala edo asmatua eta hortacotz refusablea eta refusatzecoa.

Baina asmatua den gauzaric asco ez dira refusableac ez onhartzecoac zeren lehenago ez ziren existitzen eta noizbait ziren asmatu. Halan, jarriric 3 exemplu simple eta batzuentzat ximple, gogoratuco ditut ze esateraco XIV. mendean ez zegoen bizycletaric, internetic edo telephono mobilic baina izanic ere noizbait asmatuac ez ditugula refusatzen heuren erabilera. Asmatua ezatea verba batean ez da inolaco arrazoiric refusatzeco zerc dakarren mesedea, mesede social handia batzutan.

Zergatic orduan prohibitu behar da edo litzateque nahi duenari erabili possibilitate redactivo hori? Zer tcharric luque edo letorquiguque euscaldunoi baguina malguac eta ez horren intransigente?

Kin qualitate informativo guehiago

Neure lagun bati zeinac iracurri ohi du euscaraz eskatu dut dezan iracurri tentuz ondoco bi mezuac ikusteco zein beretzat da aisago edo errazago ulertzen. Hemen orain bi auquera horiec

Kooperazioa, zaintzaren 

arazoari bide ematen 

hasteko proposamena

eta

Kooperazioa, proposamena 

bide ematen hasteko 

zaintzaren arazoari 

Bere erantzuna izan da ze 2. auquerea da hobea zeren ulertzen da hobeto eta aisago. Ez daquiguna da zer pensatzen dute eguileec non hor eguncarian ere daude euscararen zuzentzaileac. Ez al litzateque interesantea jaquitea bakoitzaren interpretationeac halan egon daiten artén euszaleac minimoqui qualificatuac communicatione previo minimuna edozelango interactionea alde hobetu euscara izquiriatuaren qualitatean?  Ez al litzateque ona elkarren communicationea?, jaquitea elkarren beguitandua edo incluso hobeto oppinione ongui razonatua?

Originala ikusi nahi lezanac hemen dauca Garaco lehen orrian nola titular handi.

Comparatione visuala

Jaquina da ze vistaren zentzua da dauzcagun bost zentzuetaric importanteena edo gutienic behintzat da arras importantea rankingean hori deitua zentzu visuala.

Halan dudalaric iracurri an prensa ondocoa ezen

berrirakurri

ethorri zait gogora izan nezaqueela ere iracurri

reiracurri

Comparaturic nola exemplugarri bi horiec verbac baina casu emanez sistut ki relevantzia visuala. Zer impressione visual hartzen du gure cerebroac edo entheleguac? Berdin valoratzen al du, ditu?

berrirakurri / reiracurri 

Hau da exemplu soil bat listarena hasten da

re-... 

(direnac arrotzhitz eta mailegu) hitzenac datozenac zuzenean edo zeharca latinetic zein guehienac dira hitz international amancommunac. Esateraco Elhuyarrec dakar aitzitic tzat gaztelaniazco

readmitir: berriz hartu, berriz onartu 

Argui dago ze hor ba dago asco hobetzeco hor hizteguian zeren guc eucaldunac an dialecto eta varietate subdialectal guztiac erabili ohi dugu

readmititu 

Esan bezala, lista hau re-... da berriz egoquitu beharrecoa ki realitate actual presentecoa an XXI. mendeco euscara hen euscaldunac. Hori corregitzen ez bada da emaitea bide ki purismo lexical camuflatua.

Ba dugu bai hobetzecoric asco, arlo ascotan gainera!

Expressatu an dimensione personal informala edo dimensione formal corporativo informativoa

Edozeinec daqui ze da differente expresatzea edozein -persona edo entitate- modu informalean edo formal eta gainera oraino medio informativoan.

Halan ikusi dut gaur -21/09/2019- an euscal tv ezpititulua dioena azpian photo bat non photoa da buruz relatione laboral syndicalac

Jendetza, hitzarmena sinatu dadila eskatzeco 

baina nola hori goico informationea da emana eta eraiquia ganic ente informativo bat zait iruditzen behar luque horrec mezuac egon hobequi redactatua ezen modu yago informativoan esateraco honelatsu

Jendetza, eskatzeko sina(tu) dadila hitzarmena

Niretzat bi mezuac ba dute differentzia informativo qualitativoa, hara parez pare jarriac

Jendetza, hitzarmena sinatu dadila eskatzeko 

eta 

Jendetza, eskatzeko sina dadila hitzarmena 

Ez al dute reflexionatu behar honelaco affairez an redactione informativoac nola EITB? Ez al du importantziaric sequentzia conceptual segmentala izan dadin iracurlearentzat aisago eta harrapatzen mentalqui fiteago?

Translationea tik euscara ki euscara hobea

Aurthengo udea nola aitzineco guehienac iragan dut Grecian non pasa ditut 2 hile eta erdi. Haraco cargamentua hen eroan beharreco liburuac Greciara han iracurtzeco eroan ditut besteac beste Basa liburua ganic Miren Amuriza. Halan han Grecian iracurri dudan lehen liburua izan da hori Basa delacoa uztailean baina berriro irailean han lengoela oraino nahi izan dut iracurri edo reiracurri liburua bigarrenez, astia bait nuen hortaraco. Beraz, 2 aldiz dut iracurria liburua.

Ohartu naiz iraileco 2. iracurraldian ze liburuaren aitzinean dathor ondoco aiphu hau:

• Beasaingo Udalak, CAF enpresak eta Elkar argitaletxeak antolaturiko XX. IGARTZA saria idazle gazteentzako bekaren irabazlea

(Supposatu beharco da ze hori irabazlea da Miren Amuriza)

Harturic hori goico mezua tchartzat informativoqui nic nahi izan dut antolatu bestela honelaxe

• (Miren Amuriza) Irabazlea hen beka hen XX. IRAGARTZA saria tzat idazle gazteak antolatua ganik Beasaingo Udala, CAF enpresa eta Elkar argitaletxea.

Iruditzen zait niri ze auquera berri hori izanic ere puxcat transgresorea respectuz egungo prosa da hobea eta ulergarriagoa. Ez al dira bilatu eta aurquitu behar bide berriac gainditzeco difficultate argi eta caltegarriac?

Phrase comparativoac redactatzeco modu desegoquia

Nahi dugularic comparatu casuraco "polizia baten hitzak" eta "traumatologoaren azalpen zehatzenak" hori comparaquetá eguin ahal da modu bat baino guehiagotan non redactaturic modu desegoquian edo gutiago egoquian da esateraco hau ondocoa

... laster ikasi behar izan genuen kolpeak eta zauriak eta hausturak esplikatzeko sinesgarritasun handiagoa daukala polizia baten hitzak, epaitegian, traumatologoarenazalpen zehatzenak baino.

(Koldo Izagirre)

Ez ditugu nahi erabili redactatzeracoan recursoric onenac eta aitzitic bai tcharrerac edo behitzat tcharrac.

Zergatic ez casuraco

... polizia baten hitzak ezi traumotologoaren azalpen zehatzenak

Ez al da titular yago informativoa?

Dugularic iracurtzen hau titularra an internet

Xabier Ezeizabarrena (EAJ) da Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakari berria 

ethorri zait gogora ea ez al da gueratzen hori goico titularra tzat iracurlea yago informativoa (informativoagoa) beste modu hontara

Xabier Ezeizabarrena (EAJ) da lehendakari berria Gipuzkoako Batzar Nagusietako 

Nic uste, dudagabequi, ze bai da ascoz yago informativoa ezi goico auquerá. Baldin hori holan bada eta ikusiric eze hor 2. auqueran ez da hausten ezein "norma", zergatic ez dute aguertu behar holacoac secula? Ala hausten al du zembait "norma" zein nic ez dut ikusten?

Possibilitateac hor dagoz

Nahiric nabarmendu possibilitate differenteac dauzcagunac gure escu ascotan eguinen dut oraingo commentario hau zeren sobera sarri ez gara ohartzen zein abanico zabala eta iraquia daucagun redactatzeco differentequi.

Halan iracurtzen dut (Gara, osteguna 13 ekaina 2019) lehenengo paginan hau titularra

Euskal gozogintza ikertu eta zabaldu zuen Joxe Mari Gorrotxategi hil da 

Gogoetatzen dut ze ba dire modu guehiago ere emaiteco hori titularra direnac guehiago edo gutiago onac respectuz ongui eta fite informatu iracurlea. Niri ethorri zaidan bat da hau

Joxe Mari Gorrotxategi hil da zeinak ikertu eta zabaldu zuen euskal gozogintza 

Possibilitate bigarren honec ¿ba al du ezer atchaquiatzeco tcharric edo ostera ezer hobe denic respectuz lehenengocoa?

Paradigma mental hobeac edo praxis informativo effectivoagoac

Guztiac, edo guztiz guehienac, ez daucagu ardura handiric zerbait hobetzeco noiz delacoac duen ongui edo onguisco funtzionatzen zeren bere hortan funcionatzen du eta asqui da principioz horrelaxe.

Halan pasatzen da iracurtzean hau titularra

Sei urteko espetxe zigorra Donostian ikasle bati sexu erasoa egiteagatik 

baina ikusiric hor titularrean "coscaric" ezen datorrela azquen muturrean "...gatik" explicativoa eta nahiric gainditu hori "cosca superatu ahal dena" erabiliric recurso existentea an euscara mintzatua, honelaxe gueratzen litzateque hori goico titularra  zeina da baina ulertzen errazago

Sei urteko espetxe zigorra zatio egin Donostian ikasle bati sexu erasoa 

Verba batean esanic, cambiatu eta ordeztu dugu "...gatik" dathorrena azquen azquenean hon titularra ordez-eta "zaitio", esango guenuque, anaphoricoa zeinac gaituen avisatzen aitzinetic ethorrico den arrazoinaz.

Inventu negativoa

Jaquinic ere euscaldunen artean erabilten da %100ean

pensionista 

batzuc asmatzen dute erabiliric mespretchua ki populu euscalduna

pentsioduna 

Non basatzen da guezur hori? Zer mesede dakarquigu horrec guezurrac? Ez al zegoen iraganic purismo lexicala? Ez al du merezi errespetua euscaldunen euscarac, euscara real sociologicoac?

Zeinak ... dakarren mesedea

Iracurtzen dugula hasieratic hasten dena honela
(Gara eguncaria, ostirala 7 ekaina 2019, ganic Maider Ihantzi)

Gipuzkoako bular eta ginekologia minbiziaren elkarte Katxalinek, Bergarako ordezkaritzan lan handia egiten duenak, piztuko du gaur ... 

asco laguntzen luque ki iracurlea sartzen balitz tartean particula prepositivo -edo anaphorico bat- honelaxe

Gipuzkoako bular eta ginekologia minbiziaren elkarte Katxalinek, zeinak egiten du lan handia Bergarako ordezkaritzan, piztuko du gaur ... 

Ez al da lagungarri tzat iracurlea sartzea anaphorico hori? Sartzea zein anaphoricoa?
(grecotic αναφερω edo descomposaturic αν  + αφερω ; an = aurre, phoro = eroan; aurretic eroan edo aurretic avisatu).

Ez dute nahi auquera effectivoena

Iracurtzen dugu an ETB1eco informativoac ondoco mezua

Maria Chivite Uxue Barkoxekin bildu da 

baina ipini ahal zen ere honela (bertin correctua baina ez qualitativoqui berdin)

Maria Chivite bildu da Uxue Barkoxekin 

Othe da discutiblea ze direla edo ez direla berdin effectivoac tzat iracurlea bi horiec mezuac, tzat euscaldun iracurlea? Ari othe gara contra gueure buruac? Conscienteago, inconscienteago?

Differentequi eraiqui phrasea

Gara eguncarian (larumbata 25 maiatza 2019) eguin deraucote ki versolari eta idazle Miren Amuriza interview bat non an interview sarrerea dioen hac Ariane Kamio entrevistatzaileac darabilela baizic comparativoa honan

..., baina berea ez da landa giroko kontakizun bat, izateko modu zehatz baten jatorriari eta bere ondorioei erreparatzen dien obra baizik.

Ostera interviewaren barruan berac Miren Amurizac ere erabilten du hori baizic comparativoa baina honelaxe

Askotan ez da hainbeste zerbait gertatzen den ala ez, baizik zer da gertatzea?
eta hemen ere
Kontua ez da bortitza den ala ez den, baizik zergatik den.

Beraz, ikusten ditugu bi modu differente erabilteco baizic comparatuvoa daudenac gu bakoitzaren escu auqueratzea forma bata edo bestea.

EROSKIren euscara irreala

EROSKIc bere productuac saltzen ditu etiquetaturic gaztelaniaz, euscaraz, catalanez eta gailegoz. Halan gaur erosi dut polsa bat zeinac zekarren ze erositacoa da

ziazerbak 

nola zer diren ziazerbak nehorc nehon ez du ulertzen euscaldunen artean dut beguiratu albora eta jaquin dut ze gaztelaniaz da

espinacas 

Dudaric ez da ze euscaraz productu hori dela espinacac (edo spinacac), baina baita berdinqui beste haimbat hizcuntzatan

ingles spinach
frances  epinards
aleman Spinat
italiano spinaci
russo spinat (baina an alphabeto cyrillicoa, шпинат)
greco spanaki (σπανακι)
arabe isbinah
persa ispanag

hitza ei dathor (segun hiztegui greco etymologicoa, ετυμολογικο λεξικο 2010) ti latina
spanachium ezen dituenac arantzac edo spana, gazteleraz espina.

EROSKI eta beste guztioc errespetua ki euscara eta batez ere ki euscaldunac.

Hizteguiec atchequi dezaten orbita osoa e hitzac

An edozein euscal gaurco hiztegui moderno ikusten da nola hitzac hartzen dituzte bakarca eta bakarrean ordez-eta hartu hitzac kin bere orbitaco hitz-sateliteac.

Gaur nahi dut ekarri hona blogera harturic ganic Josu Lavin bi exemplu on non ikusi ahal dira bi hitz horiec -memoria, creatu- an bere amplitude zabala. Hara,

memoria
memorio
memorandum
memoranda
memorable
memorablequi
memorabletassun
memorabilitate
memoratu
commemoratu
commemorativo
commemorativoqui
commemoratione
commemoratore
commemoratu
memorial
memorialqui
memorialista
memorializatu
memorativo
memorizatione
immemorable
immemorial
immemorialqui

Hemen beste hitza kin bere orbita osoa

creatu
creatione
creativismo
creationista
creativo
creativoqui
creativotassun
creativitate
creatore
creatzaile
creatura

increatu
increativo

concreatu

procreatu
procreatione

recreatu
recreativo
recreatione
recreational
recreationista

Ez da conveni holaco redactioneric

Iracurtzen dut hau

SAGARARTE
.................................................................................................................................
................................................................................................................. proiektua

baina hobe da izan balitz hola

SAGARARTE
Proiektua zeinak .......................................................................................................
...................................................................................................................................

(Gara, gaur8 supplementua, https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2019-05-25-07-00/hemeroteca_articles/sagardotegiaren-arima-piztu-eta-artista-gazteak-bultzatu-nahi-dituen-proiektua)

Actionistac, akzionistak, akziodunak?

Heldu  zait ganic Berria eguncaria deia zeren naiz han

actionistá 

edo

akzionistá. 

Aitzitic horregatio Berria eguncariac berac ipinten du

akzioduna. 

Reflexionatzen dut nic ea ¿zergatic ez duten respetatzen euscaldunen euscara edo euscara real sociologico comprobable euscaldunena? Guezurrez ari dira. ¿Ez al du valio euscaldunen euscarac?

Egon al da dudaric?

Nahizta esaten da ze ez dago absoluturic ezertan, batzutan errazago eta ascoz aisago erabaqui ahal da epai bat alde batera edo bestera.

Halan ikusiric an ETBco informativoac ezartzen dutela pantaillaren azpian honaco mezuac

• Asier Garitanok Abelardo ordezkatuko du

ethorten zait gogora ipintea hori mezua beste modu hontara, modu informativoqui hobe hontara

• Asier Garitanok ordezkatuko du Abelardo

Baldin 2. auquerá bada hobea informativoqui an mass media behar luquete pensatu buruz holaco auquerac, auquera hobe qualitativoac.

Baita gaur iracurri dugu pensan an Gara hau titularra zein da structuralqui paralleloa goicoari

Lekeitioko ikastolak jasotzen ari den elkartasuna eskertu du 

zein titular ipini ahal da modu informativo hobean holan

Lekeitioko ikastolak eskertu du jasotzen ari den elkartasun 

edo

Lekeitioko ikastolak eskertu du elkartasuna ari dena jasotzen

Zein othe da euscarago?

Arbizun, Nafarroan, eguin den lasterquetaren slogana izan da hau "Leisterka denak etxiá" Nahiz intuitu dudan ze "etxiá" hori da "etchera" consultatu dut Etcharri Aranazco lagun bati zeinac esan deust ze ongui dudala intuitu ezen hango Arbizuco euscara localean "etchera" esaten da "etchiá".

Orain joanic goico gaurco titulura nahi dut galdetu zein othe da euscarago arten "etchera" eta esaterako  "pentsiodun".

etchiá 

edo 

pentsiodun

Zein realago an euscara? Niretzat ez dago dudaric zeren "etchiá" erabilten da behintzat Arbizun (nola Munitibarren "etchá") eta ostera "pentsiodun" ez da nihon erabilten nahiz-ta Academiac bere hizteguian dakarren "pentsio" eta "pentsiodun". Zergatic ez du errespetatu behar Academiac euscaldunon euscara? Behintzat hortan Academia dago realitatez campo, conscientequi realitatez campo. Ez al du eguin behar Academiac ere repasoric bere ihardunarena? Ez al ditu remediatu behar bera huts eta guezur nabarmenenac behintzat?

Sorpresa on baina anomala

Nengoelaric iracurtzen supplementua buruz Ibilaldia Lekeition 2019 iracurtzen dut ze

... Horretarako, "abatar" baten bidez, ... 

baina nola ez nequien zer da "abatar" technologian joan naiz ki internet eta ikusi dut ze termino technologico hori da "avatar". Pensatu dut ere zer othe dakar Elhuyar hizteguiac?, seguruenez hor ere "abatar" ordez-eta "avatar" hitz internationala. Baina hara Elhuyarrec ere dakarrera eremu technologicoraco da

"avatar". 

Aitzitic Academiac ez dakar termino technologico hori, ez "abatar" eta ezta "avatar".

Baina nola hezur muinetaraino sarthua dugun ezen euscaraz ez dago v letraric nahiz-ta Elhuyarrec ekarri "avatar" ostera Ibilaldico redactore horiec ipini dute "abatar", onbeharrez eta seguruenez ere patriotismoz.

Hizteguientzat ez du valio euscaldunon euscarac

Verba eguinic generalqui hizteguietaco hitzac dira -edo behintzat izan behar luquete- reflexua edo rebotea hitzena existitzen direnac hain hizcuntza bat direlaric jasotzen guero a posteriori paperera edo hizteguietara ondorioz bilqueta bat ganic hain populua. Nola ere lehenagocoa da izquiriatzea ezi iracurquetá. Hizcuntzac dira lehenago eta guerogocoac hizteguiac. Goico horrec valio du batez ere tzat hitz basicoac zeinac dira asco erabiliac ganic personac dutenac mintzatzen hori idiomá.

Gaurco euscal hizteguiac dira, esango nuque guztiac, desastre izugarri handia eguiten dutenac calte handia euscarari eta rebotez euscaldun herriari.

Esateraco, esateco

ridiculo / edo nahiago balitz ridikulo 

ipintzen dute guehienaz ere

erridikulo 

Ez dute respetatzen -egungo- euscaldunon euscara zatio ideia lexical preconcebitu indefendible eta irracional batzuc. Egungo hizteguiec behar dute reflexatu egungo euscara darabiltena egnngo euscaldunac.

Consulta edozein hiztegui eta ikusico.

Titular impresentablea

Duda tchiquienic ez da ze ondoco titularra da impresentablea totalqui. Hau,
(Gara, interneteco editionea)

EUSKAL HERRIA

Murgiltze ereduaren aurkako mehatxuei aurre egiteko deia egin du Seaskak

Ez al da presentableago, mila bider presentableago holan

Seaskak deia egin du aurre egiteko mehatxuei kontra murgiltze eredua

Zergatic ez dute nahi hartu haintzat receptorea, iracurlea, euscal iracurle lar sufritua?

Othe du honec lebaric?

Mungui aldean erabilten dute leba verbea adierazteco importantzia. Halan entzuten da, horrec ez dauca lebaric, eta  antzecoac.

Baina an eguncari  bat edo mass mediaco medioa derrigorrez behar du izan importantziaric informatzeac aisenic mezua ulert dezan iracurleac.

Bada, iracurriric hau titularra
(Gara eguncaria, zapatua 11 maiatza 2019, mundua 16. or)

Ipar Koreak jaurti dituen misilen helburua AEBak estutzea da 

hori goico titulua hobetu ahal da respectuz iracurlea honelatsu

edo 

Ipar Koreak jaurti dituen misilen helburua da AEBak estutzea 

edo 

Ipar Koreak jaurti dituen misilen helburua da estutzea AEBak 

Ez al dira ulertzen aisaggo iracurlearentzat? Zergatic ez dute hartzen arduraric euscal eguncariec informatzeco effectivoago? Ez al du euscaldunac horren zuzenic?

Letra bat guehiago titularrac, a

Gogoan dut nola lehenagocoan esan du Errotetac hemen blog hontan ze ascoc izquiriatzeracoan euscaraz dagoz atentuago an correctione linguistico redactivoa ezi an nola hobequien redactatu izan dadin delaco textua comprenitua aise ganic iracurlea.

Halan, gaurco (baricua 10 maiatza 2019) Berria eguncarico lehenbizico paginan iracurri ahal da hau eguneco titular principala

Abiatu dute alderdiek Nafarroan aldaketa gogoa indartu edo itzaliko duen kanpaina  

baina hori goicoa comparatzen badugu kin beheco hau

Abiatu dute alderdiek kanpaina Nafarroan aldaketa gogoa indartu edo itzaliko duena  

edo 

Abiatu dute alderdiek kanpaina zeinak Nafarroan aldaketa gogoa indartu edo itzaliko duena  

Iruditzen zait ze ikusten da textu original hortan ez dago arduraric informatzeco iracurlea ondo, zuzen eta zalhe, ahalic effectivoen. Mass mediaco medioan non ez dago asqui arduraric informatzeco ahalic hobequien, arinen.

Zeren da reflexione interesantea

Ekarten dut gaur blog hontara reflexionea eguin zuena Errotetac direla egun batzuc baita an nire blog hau. Hemen da  zioena zeina da interesantea eta iracurgarria besteric ez bada ere rebatitu ahal izaiteco dioena Errotetac. Hara,


Erramun jauna,

Damu dut hunen gordinki erraitea ondoren datorrena, bainan egia bezalakorik ez baitago, ahoan bilorik gabe erranen dautzut ene ustea.

Jakizu bada, ene ustez arrunt galdua duzula euskarazko sintaxi klar, komunikativo eta progresivo baten alde abiatua duzun gurutzada edo borroka nehoiz ezin aski prezatuzkoa. Eta hala uste dut zeren ez baita igaraiten egun bakar bat non ez dugun aurkitzen euskal testuetan (erregistro idatzira mugatzen dut ene ohar hau) esaldi bat –edo esaldi parrasta handi bat– eraikia eta moldatua iseka beltza eginez zentzu, logika eta komunikagarritasun printzipio sinple eta oinarrizkoenei, eta non ez dugun ikusten nolaz aspaldi handi huntan bereziki Hegoaldean nagusitua dugun izkririamolde zentzugabe eta luzara suizida batek ari daukun jaten eta iresten euskararen ahalmen retoriko eta prosodikoa halako gisaz non gauza segurra baita arrunt enbalditurik ezarriko daukula laster, sekula berriz ezin izaterainokoan komunikazione tresna erabilterraz, indartsu eta baliagarria. Eta itxesa inminente bezain absoluto horren aurrean aditzen dea ahots kualifikaturik alarma deia jotzen? Ez hanbat. Aitzitik, sintaxi abominable hori debekatu, ohildu eta isekatu beharko luketen ahotsak mutu demonio dagozi (salbuespen bakarra dira blog huntan adiarazten direnak), eta beren alerta deiadarrak aditzeko partez ikusten duguna da publikazione orotan emaiten zaiola sintaxi pozoitsu horri bide zabala, zilegitasun eta legitimitate, erraiten balitzauku bezala horixe dela euskal jendeak bere komunikazione beharrak asetzeko baliatu behar luken tresna, zein baita hain gauza patetikoa eta ezin pentsatuzkoa nola sinistarazi nahi izatea minbiziak jotako eri handiari behar dituela erran zonbeit Agur Maria bere osasuna berreskuratzeko, eta baztertu medikuntza modernoak bere bizia begiratzeko eskura jartzen dazkon arta zientifikoak.

Goiko ahapaldi irakitu hori eragin daut duela zonbait minuta Argiaren web orrian kausitu dudan esaldi batek zeinetan laburbiltzen den modu grafiko batean gure garai auhendagarri hunetako zabarkeria eta basakeria sintaktiko beltza. Ez du berez, esaldiño horrek, deus berezirik respektu molde antikomunikativo berean antolaturik gure artean publikatzen diren gainerako milaka esaldiak, salbu eta, menturaz, esaldi hunetan egileak egin duela agidanez gaitzeko ahalegin bat bere lana gerta dadin egiazki eta bipilki antikomunikativoa, diteken gradu maximoan. Eta aitortu behar zaio, baiki, ontsa erreusitu duela. Huna beraz gure Leizarraga berpiztuak (artikuluak ez dakar nehoren sinadurarik, horregatik permetitzen dakot ene buruari piko maltxur hori) apailatu daukun esaldi txanbelina:

"Hernani ez da bere hondakin organikoak konpostatzeko planta txiki bat herrian eraikitzea debekatu dioten bakarra".

(https://www.argia.eus/albistea/usurbili-ere-debekatu-egin-diote-bere-organikoaren-parte-bat-baserritarrekin-konpostatzea)

Esan gabe doa, Arana, Azkue, Altube eta gainerako azti-aprentizak gure hizkuntza eskupilatzen, lardaskatzen eta izorratzen hasi aurreko garaietan esaldi hori hunelatsu emango zuken edozein euskal izkribatzaile normalek:

“Hernani ez da herri bakarra debekatu diotena planta txiki bat eraikitzea bere hondakin organikoak konpostatzeko”.

Edo

“Hernani ez da herri bakarra zeinari debekatu dioten planta txiki bat eraikitzea bere hondakin organikoak konpostatzeko.”

Aski frogatua dut engoitik: Hegoaldean euskaraz izkribatzen dutenen ehuneko handi-handi batek izkribatzera jartzen direlarik gogoan hartzen duten xedea ez da mezuak argi eta erraz helaraztea beren irakurleei, baizik eta atsulutuki eta zernahi gostarik betezea eskolan, kazetetan, irratian, liburuetan, e.a. barneratuak dituzten arau sintaktiko absurdo batzuk, sinisturik arauxka horiekiko leialtasun itsu bezain misplazatuan kausitzen dela “zuzentasuna”ren gakoa. Eta horrela dute malerus horiek zuzentasunaren idola faltsua adoratzen beste jainko ororen gainetik, behialako cananeo zaharrek Moloch bezala, ohartu gabetanik adorazione antzu horretan daudela beren katea gogor eta tinkoenak, eta beren porrot segurraren bermea.

Egia baizik ez da horren suharki irrikatzen duten “zuzentasun” mistiko horretara arribatzeko bidaje esportzatuan galtzen dutela gaixoek zenbait huskeria ttipi, nola diren testuaren ulergarritasuna, komunikagarritasuna, dotorezia, eta are irakurgarritasuna bera ere, bainan nor gogoetatuko da hanbat esdeuskeria muntagabe horiengatik baldin erran ahal badu gero nornahiren aitzinean, paparra harro eta burua gora, beste nornahi bezain kapable dela bere esaldiak moldatzeko hertsiki beteaz ortodoxia altubianoaren arauak, edo –ez da deus gure artean entzuten eta argudiatzen ez denik– izkribatzen dituen testuen zailtasuna bera dela testu horien zuzentasunaren froga, gauza jakina denaz geroztik gure mintzaira zaharra munduko beste guztiak ez bezalakoa dela eta hortakoz behar dutela izan bere perpausek hurren nehork ezin konprenituzkoak lehen irakurrian, ez dadin sekula ahantz ez markistu eskuararen etorki isolatuaren loria handi eta distira itsugarria?

Horiek guziak hola direlakoz, eta ez bestela, behartua naiz finitzera egungo ene mezua aurreko guztia lau hitzetara biltzen duen gogoeta hits eta etsigarri batekin:

Ez dago zer eginik.

XE

Obedientzia absoluto harritzecoa

Euscaldunoc daucagu famá, behintzat gueuc sinesten duguna gueure bururuarequico, garela insumisoac edo insumiso samarrac -ezen ez garela sumisoac eta obedienteac principioz zernahiri- eta horixe gatic ez zarela macurtzen nolanahi esandaco edozerri.

Contua da ze noiz iracurri dut ondocoa prensaco lehen paginan (Gara, ostirala 3 maiatza 2019)

Pentsiodunak kalean M26aren atarian ere 

pensatu dut ze gu euscaldunon artean ez da esaten inon

pentsiodun 

ez delaric erabilten inon (% 0) pentsiodun baizic ostera bai pensonista (sic) ¿nola othe da possible batbatean eta leku guztietan erabiltea orain pentsiodun uko eguinic ki pensionista hitzari zein da erabilten % 100?

An euscararen arloa nondic gagoz hurbilago izatetic insumiso edo lar sumiso itsu eta ignoranteac? Ez al du valioric euscaldunon euscarac?

% 0 contra % 100 

Eguia sociologicoac behar luque bide eguin aurrera izenean e eguia eta realitate sociologicoa zein dira comprobableac irrefutablequi.

Nic seguitzen dut neurean

Ondoco titularra iracurric
(Berria, lehenengo plana, 30 apirila 2019)

Donostian hil duten gaztearen amak eskatu du gorroto mezuak baztertzeko 

nola behintzat eguncari batean behar  du / behar luque izan arras importantea informatzea qualitate handiz nahiz-eta ez bada ere quantitatez oparo behar zaio edo behar litzaioque eman importantzia handia ki qualitatea e informationea.  Informaturic ahal balitz ahalic qualitativoen.

Beraz, hobesten dut ondo bi auquera hauen 2.a so eguinez informatzea informativoqui hobequien.

• Donostian hil duten gaztearen amak eskatu du gorroto mezuak baztertzeko 

• Donostian hil duten gaztearen amak eskatu du baztertzeko gorroto mezuak 

Ez al da informativoqui hobea esatea, informatzea

.......... amak eskatu du baztertzeko .......... 

Othe da soil gustu personalaren contua?

Iracurrico dituzun bi titularren artean (biac correctuac grammaticalqui) othe dago soil gustuaren araberaco gorabeherea ala othe dago ere differentzia informaticoqui qualitativoa?, zeren ez dago differentzia quantitavoric deus.

Hemen comparatzeco bi auquera horiec, lehenbizicoa an Gara eguncaria, 2.a neurea.

Kandelak Gernikan, bonbardaketaren oroimena ez dela itzaliko adierazteko

eta

Kandelak Gernikan, adierazteko ez dela itzaliko bonbardaketaren oroimena

edo 

 Kandelak Gernikan, adierazteko ez dela itzaliko oroimena e bonbardaketa

Ez al luquete reflexionatu behar holaco puntuez informationeco professionalac eta ere an cazetaritzaco facultateco campus universitarioac?

Realitate modernorantz intentione zantzu traquetsac

Nahiz-ta ba daquidan ze arlo guztietan ba dira direnac papistagoac ezi aitasaindua, euscaraz ere ba dira direnac normalistagoac ezi edozein norma extricto; normativistac.

Zeren jaquinic casuraco nola Academiac emaiten ditu ontzat eta zileguitzat bi forma lexical -referendum eta berdinqui erreferendum- ikusten dut nola eguncariec bai Garac nola Berriac darabilten erreferendum hitza, eta ez referendum direlaric referitzen buruz Scotian eguin ahal den referendum berria.

Hori ikusiric -auqueratzea soilic erreferendum forma lexicala- iruditzen zait ikusiric egungo euscaldunen populua direla horiec retrogrado hutsac. Behar da haintzat hartu ere realitate sociala eta euscaldunen euscara utziric normativismoa poxi bat bazter.

Beharrezcoac dira batzutan marca diacriticoac

Escrituraren historian edo bere evolutionean sorthu zenetic han Mesopotamian direla jada milaca urthe batzuc haric gaur escriturac duen forma egon da an evolutione constante bat arten haimbat mende. Halan lehenago ez zen existitzen commaric, galdera marcaric, parenthesiric, guidoiric, azpimarraric, letra minuscularic, textua coloreztatzeric zembait tartetan, bi punturic, eta etc asco guehigarri sorthu zirenac iraganean mendeac. Esateraco lehenbizian harrietan iraizten zenean ez zegoen tarteric arten verba differenteac eta guztia joian gainera maiusculetan. Ipinteco "jaureguico jaun gaztea ezconduco da laster" izquiriatzen zen JAUREGUICOJAUNGAZTEAEZCONDUCODALASTER.

Goico commentarioa dathor ze iracurri dut gaur presan ondoco titularra (Gara, igandea 21/04/2019)

Napoleonek suntsitu zuen Euskal Herria oroitzen 

ikusiric ezin nuela ulertu conturatu naiz ze hor dagoela relativozco phrasea zeina nic izquiriatuco nuque kin marca diacriticoa edo comma

Napoleonek suntsitu zuén Euskal Herria oroitzen 

An "suntsitu zuen" hori zuen da verboaren preteritoa baina an "suntsitu zuén..." hori zuén da marca ze hori da relativozco phrasea.

Beraz, Sumeriatic dathorren evolutioneco apportatione universal hortaric har dezagun conveni zaiguna guere mesedetan.

Salhatzen du zeozer, nahi ez dena admititu

Iracurtzean, televisionean ari zirela buruz arratseco pelota partiduac, ondoco mezu hau

Artola vs Arteaga 

ethorri zait gogora reflexionea ezen horrec tituluac salhatzen du berez bere baitharic "ezintasun communicativo bat" nahi ez dena admititu zeren mezu hori euscara traditionalean litzateque honela

Artola Arteagaren contra 

baina nahiric compondu "ezintasun communicativo hori" valiatu dira kin ingles gailuñoa vs, noiz erabili ahal zen ere nola aguertu bait da inoiz honela

Artola contra/kontra Arteaga

Zembatecoa da honen importantzia?

Ari naizela iracurtzen Baionaco Herria astecaria an Hegoaldea sectionea ikusi ditut elkarren ondoan hauec biac titularrac

Europako hauteskundeak: EAJ eta PDeCAT ez dira elkarrekin aurkeztuko 

eta

Espainiako Gobernuak azpimarratu du ezin duela Sestaoko La Naval erosi 

baina redactatu ahal ziren ere honela, hautsi gabe verbua

Europako hauteskundeak: EAJ eta PDeCAT ez dira aurkeztuko elkarrekin

eta

Espainiako Gobernuak azpimarratu du ezin duela errosi Sestaoko La Naval 

Ba othe du puntu horrec importantziaric buruz hobequi eta zuzenago communicatu? Zembateco importantzia?

Iritziric on-ona eta gogoangarria dakart neure blogera

Dioena Jesus Rubioc bere blogean gaur da niretzat hain ona eta gogoan hartzecoa ze ipinten dut linka e reflexione hori hemen neure blogean, ba dago hor beste gauza ascoren artean zer ikasi behintzat tzat asqui ez daquigunoc.

Hara delaco linka,
(http://balbula.blogspot.com/2019/04/kezka-ez-da-izaten-nabarmenki-markatzea.html)

Noraezean eta desorientaturic

Entzuten dugularic ETB1eco informativoac buruz Bretainiaco brexita informatzen gaituzte nola batzuc an Bretainia Haundia nahi dute eguin dadin "2. galdeketa". Holan, kin horiec verbac edo termino politico informativoac, gaituzte informatzen informatzaile professionalac an televisioneco informativoac zein professionalec behar luquete jaquin eta memperatu darabilten terminoac zeren obligatuac daude hori jaquitera ari direnean lan hortan.

Supposatzen da ze delaco "2. galdequeta" hori da referenduma edo erreferenduma. Horiec dira -bi auquerac- dakartzanac Academiac eta baita ere Elhuyarrec.

referendum 

edo 

erreferendum 

Zein noraezean gabiltzan euscaran lexicalqui eta baita zein desorientatuac.

Redactatzeco possibilitate differenteac

Redactatzeco, nola bizitzaco beste arlo ascotan, possibilitateac dira ascotan ugarritsuac ezen gueure escura ditugu auquera differenteac hortaco. Halan gaur -martitzena 2 apirila 2019- Berria euscal eguncarico titular principala da hau

Erdoganek bozak irabazi ditu, baina Turkiako udal handien kontrola galdu 

halan nic nahi banu nabarmendu contrastea arten irabazi eta galdu ipinten nuque honela hori titularra

... bozak irabazi ditu, baina galdu ... 

Gueratzen litzatequeelaric holan titularra. 

Erdoganek bozak irabazi ditu, baina galdu Turkiako udal handien kontrola 

Halere ez da possibilitate bakarra.

Elhuyarrec exiliora igorriac haimbat hitz international amancommun

Josu Lavienec zeinac lan handia eguin eta eguiten duen buruz lexicoa an euscara dio ze jaquin behar da auqueratzen arten hitz bat edo bere synonymoac, prefosta hitz batec ez du galarazoten erabiltzetic bere synonymoric eta ezta erabiltzeac synonymoac hartzetic zuzenean hitz delaco bat ordez-eta bere edozein synonymo.

Guztia hau diot ze an ETB1eco informativoac dioscuen ze Calalunyan dutela debecatu erabiltea exilio hitza referituric ki hango politicoac bizi direnac exilioan.

Baina nola, esateraco Elhuyar hiztegiac, dakarren tzat gaztelerazco exilio hitza ordezcatze hau, J Lavinen hitzetan dakars soilic synonymoac falta duela hitz internationala den exilio hitza bera izanic omisione hori berarizcoa eta eguinic nahitara, honela

es > eu

• 1  s.m. erbeste, atzerri, deserri
  se fue al exilio por motivos políticos: arrazoi politikoak zirela medio atzerrira joan zen
  
• 2  s.m. erbestealdi, atzerrialdi
  su exilio ha durado treinta años: bere erbestealdiak hogeita hamar urte iraun du
  

Esan den lez, nahi duenac jaquin nola esaten da erdal exilio hitza euscaraz ez du iracurtzen an Elhuyar exilio baina bai aitzitic gaineraco horiec izan ahal liratequeenac Josurentzat synonymo onhargarriac. Elhuyarrec zuzenqui eta zorrozqui du ukatzen exilio dela euscarazco verba bat. Eta ETB1ecoac (ondorioz?) dute obeditzen zintzoro nola ezagutzen ez balute euscara real sociala.

Jaquinic exilio verbea da verba international bat emaiten dut ondoren definitionea inglesez eta francesez, holan

inglesez
exile
the condition of someone being sent or kept away from their own country, village, etc., especially for political reasons:

The king went into exile because of the political situation in his country.

The deposed leaders are currently in exile in the neighbouring country.

francesez
exil

• Situation de quelqu'un qui est expulsé ou obligé de vivre hors de sa patrie ; lieu où cette personne réside à l'étranger : Être condamné à l'exil.
• Situation de quelqu'un qui est obligé de vivre ailleurs que là où il est habituellement, où il aime vivre ; ce lieu où il se sent étranger, mis à l'écart : Être relégué dans un exil provincial.

Behar luque preavisua subordinatuac

Dugularic iracurtzen hau titularra (Gara eguncaria, asteartea 26 martchoa 2019, 16 or)

Trump kukurrukuka, Errusiarekin azpilanean aritzeaz libratu dutela eta 

daquigu ze Trump ari da cucurrucuca baina zergatic othe dabil cucurrucuca? Beraz, asco laguntzen lioque iracurleari baldin redactatu izan balitz honela 

Trump kukurrukuka, zeren ... 

edo emanic phrase osoa honelatsu

Trump kukurrukuka, zeren libratu dute aritzeaz azpilanean Rusiarekin 

Ez al da laguntasun handia tzat iracurlea ezartzea aitzinetic e parte subordinatua preavisu hori ezen zeren ...

Elhuyar, barkagarri edo inbarkagarri?

Ari nintzen iracurtzen euscaraz eta hor aguertu zait textuan inpresentable hitza (ez, impresentable nola nic dudan nahiago) eta ere inexistente verbá baita. Ethorri zait curiositatea jaquiteco horiec verba biac nola dauden an Elhuyar hizteguiac. Hauxe dut ikusi han

gaztelerazco impresentable honelaxe dateque

• 1  adj. aurkeztezin, ezin aurkeztuzko, agertezin, ezin agertuzko
• 2  adj. [persona] aldrebes, baldar; nazkagarri
  ¡eres un impresentable!: nazkagarri hutsa zara!
• 3  adj. [apariencia] inori ez erakusteko moduko; inoren aurrera ez aurkezteko moduko; narras, zarpail, arlote
  está impresentable para ir a la celebración: ospakizunera joateko oso narras dago
  la habitación está impresentable: gela ez dago inori erakusteko moduan, oso narras dago
• 4  adj. gaitzesgarri, onartezin
  lo que ha hecho es impresentable: egin duena onartezina da

eta erdarazco inexistente

 adj. existitzen ez den(a), ez dagoen(a), ez den(a); hutsal

se preocupa por problemas inexistentes: ez dauden arazoez kezkatzen da

Ikusiric aurrecoa galdetzen dut othe da Elhuyarren jocamonde hori halere barkagarria edo da ostera inbarkagarria?