Monday, May 22, 2023

¿Othe da dioena Elhuyarrec hartzecoa valecotzat eta realtzat?

 Consultaturic Elhuyar hizteguia jaquiteco nola esan "behar" da conforme erdal hitza euscaraz, naiz aurquitzen kin ondocoa 

no se quedó muy conforme cuando le dije que nos íbamos al cine: ez zen oso gustura geratu zinemara gindoazela esan nionean 

 Ba ditut nic dudac eta ere balantza mentalac hartzeco ontzat eta equivalentetzat ondocoac

... muy conforme ...

eta 

... oso gustura ...

Ni harritu nau iracurtzeac hori.  

Ni nago ziur osoro ze edozein euscaldunec (% 100ec) esango zuen tzat muy conforme gaztelerazcoa euscaraz oso conforme (baina ez oso gustura). 

Edo neu bizi naiz mundu urrun distante metal batean edo da Elhuyar. Zelaco equivalentzia irrealac (eta falsuac, indiscutiblequi) dakarzen Elhuyarrec. ¿Ala ez? ¿Ez al du hobetu behar bere productuco erroreac, behintzat detectatuac?

Sunday, May 07, 2023

Egon dadin claru, itxaron behar tartea te 44 letra

 Gaur dut iracurri hau titularra (Gara, domequea 7 maiatza 2023, 23 or) 

DEAk 3.300 pertsona atxilotu ditu Sinaloako eta Jaliscoko operazioan 


Hori titularra izan ahal zen ere laburrago holan

DEAk 3.300 pertsona atxilotu ditu 

baina faltaco luque esatea non izan den. Baldin ezartzen badugu non izan den (nola dagoen titularrean prensan aguertua) beharco litzaque itxaron pacientequi pasa deitezen aurretic 44 letra. Holan, 

... Sinaloako eta Jaliscoko operazioan 

(Sinaloako eta Jaliscoko operazio) = 44 letra

Baina hori -an postpositivoa ipini ahal da ere (nahi bada, prefosta) aurretic, holan an ... 

Honelaxe  

DEAk 3.300 pertsona atxilotu ditu an Sinaloako eta Jaliscoko operazioa 

Halan (kin prepositione hori) daquigu aurretiaz esango dela non izan den hori.

Saturday, May 06, 2023

Txarto?, lar ongui ez horregatio

 Ez dago discutitu beharric zein importantzia handia duten titularrac an prensa izquiriatua, ondoren sar gaitezen ala ez delaco articuluan. 

Halan, dut iracurria hau titularra gaur (Gara, zapatua 6 maiatza 2023, 23 or, ganik Dabid Lazkanoiturburu) titulua zain ari da buruz guerrea contra Ukrania. 

Wagner taldeak Bakhmutetik erretiratuko dela ohartarazi du 

Hori titularreco secuentzia segmental conceptuala aisa ahal da ere redactatu modu syntactico hontara, izanic iracurleari anhitz errazago (eta gainera zerebroarentzat logicoago). Holan, 

Wagner taldeak ohartarazi du erretiratuko dela Bakhmutetik


Friday, May 05, 2023

Batasun edo unitate indisolublea, behintzat conceptualqui

 Dudanean iracurri hau ondoco titularra prensan (Gara, baricua 5 maiatza 2023, 7 or) 

Eusko Ikaskuntzak Kirmen Uribe idazlea saritu du, bere ibilbideagatik 

ethorri zait pensamentura ze hor phrase hortan dutela formatzen unitate indisolublea hauec bi elementuac 

[Eusko Ikaskuntzak] + [ saritu du]

Eusko Ikaskuntzak saritu du ... 

 

Tartecatzea ezer erdian baldin ez bada zeozeren emendioz ez dut nic ikusten convenigarri.

Wednesday, May 03, 2023

Lethorquigun mesedea baldin valiatzen baguendu

 Eguia garbia da ze escura dauzcagun valiabide asco, asco ta ascotan, ez ditugula valiatzen fite horiec valiabideoc, ezen uzten ditugu escapatzen hatzamarren artetic valiabideoc, ez balegoz lez.

Dut iracurten (Gara, lehen orrian) ondoco titularra 

Galdutzat eman dute Nafarroako lehorreko zerealaren uzta

Hor titularrean, dudagabe, mezuaren funtsa da 

Galdutzat eman dute uzta ... (eta complementuac, nahi direnac) 

Eman ahal zen, izanic escura eta anhitz valiagarri, ere modu syntactico hontara 

Galdutzat eman dute uzta te zereala an Nafarroa lehorra 


Hori notizia berbera Garac dakar zabalqui emana, barruco orrietan holan titulaturic 

Dan por perdida la cosecha de cereal de secano en Nafarroa

Monday, April 24, 2023

Relativoqui guehiago trascendentala edo gutiago intrascendentala

 Ikusiric ze ondoco titularra, zein dudan criticatuco, dago emana ganik membroac te Eskola Publikoaz Harro Topagunea (ezen entitate publicoa) hasten naiz eguiten hau critiquea. Esateraco, ez da berdin gobernuburu batec esan ahal duena informalqui edo dioela hori bera baina an modu publico eta oficiala. 


Bethi da conveni ematea mezua modu guehien communicativoa, prefosta. Iracurri dudan mezu edo titularra da (Gara eguncaria, 24 apirila 2023, 12 or)

"Guk ez genuen lege berria eskatzen, eskola publikoari balioa ematea baino" 


Nago ze beguiratuz nivel communicativoa te hori titularra hobe litzaque anhitzez ere izan balitz holan 

"Guk ez genuen eskatzen lege berria, baizik-ze ematea balioa eskola publikoari"  

 

¿Ba al dago alderic -communicativoqui- arten 2 modu redactivo horiec?  ¿Zembateco importantzia othe du ba honec critiqueac? ¿Zembat da critiquea trancendental edo intranscendental?


Saturday, April 22, 2023

Othe dira synonymo eta equivalente?

 Entzun bait dut hitzaldi batean ondoco hitz hau 

subjetivotasuna 

ethorri zait gogora ea beste antzeco hau 

subjetivitatea 

diren synonymoac eta equivalenteac. 


Daucat ze ...-tasun asco dira escapuac ez esateco ...-tate. Beharbada ez bethi baina baina ascotan edo guehienatan.

Tuesday, April 18, 2023

Erabilteco behintzat an mass mediaco heremuac.

 Guztioc daquigu ze persona batec bera be ez da bethi berdinqui expressatzen, egonic triste, edo pozarren, mintzo dela publicoqui, edo lagunequin cuadrillan, edo ... 


Ikusiric eta iracurriric an oin-oharra te ETB1eco informativoac ondocoa 

Jaurlaritzak ez du etxebizitza legea aztertu 

ohartzen naiz ze an textu hori, presezquiago mezu informativo hori, ez dago ezer incorrecturic ezen da mezu hori nola dagoen total correctua eta gainera atxaquia bacoa. Besteric da baina -aparte izan correctua edo incorrectua grammaticalqui- zembat den mezu hori guehiago edo gutiago informativoa edo communicativoagoa. 


Halan da ze -communicativoqui- da hobea eta gainera ascoz hobea beste auquera syntactico hau 

Jaurlaritzak ez du aztertu etxebizitza legea  


Zein alderdi positivo izan ahal du lehenengo (ETB1eco auquereac) an mass mediaco heremua? Esquertuco nuque baten batec arguitzea baldin ikusten badu ventaja hori.


An mass mediaco heremuac nola ETB eta haimbat, behintzat niretzat (ez izanic ere arazo eta ezta ere problema personala) hobe da ez etetea verbua 


ez du aztertu

ez du ... aztertu

Sunday, April 16, 2023

(Zeozer gatic) diote holan dela

 Iracurtzen ari nintzela prensan articulua buruz Irlandaco situatione actual politicoa aguertu zait conceptua te Irlandaco inestabilitatea an politica mundua. Izan dut curiositatea jaquiteco ea Elhuyarrec duen respetatzen eta hartzen haintzat inestable euscal hitz garbia. 


Ikusi dudana da (arauz Elhuyar, basaturic ez daquit non) ze inestable gaztelaniazcoa ei da euscaraz  

ezegonkortasun, egongaiztasun; aldakortasun, aldaberatasun 


Orduan, horren -Elhuyarren- arauz guc euscaldunoc esan ohi duguna normalqui -edo guztioc osoqui- 

Irlandaco inestabilitate politicoa 

esan behar omen da an euscara ona honela dugula gainera escura auquera 4coitza

Irlandaco ezegonkortasun politicoa 

Irlandaco egongaiztasun politicoa 

Irlandaco aldakortasun politicoa 

Irlandaco aldaberatasun politicoa 


Iruditzen zait, niri, hori goico euscara hori da irreala, falsua, guezurrezcoa, fantasiosoa, desconcertantea, caltegarria, ... etc.

Wednesday, April 12, 2023

Escupean dauzcagu auquera syntactico differenteac

Ahal izan dugu iracurri gaur an ETB1eco informativotaco oin-oharrean 

 Biden, Ipar Irlandako bakearekin konprometituta 

 

baina izan ahal zen hori mezua emana ere nola beste auquera syntactico hauec 

Biden, konprometituta Ipar Irlandako bakearekin 

edo 

Biden, konprometituta kin Ipar Irlandko bakea

Thursday, April 06, 2023

Informativoqui nahiago (Euskaltzaindia)

 Academia te Euscara (edo Euskaltzaindia) du izquiriatzen ondocoa 

Euskaltzaindia Sarako Idazleen Biltzarraren berrogeigarren edizioan izanen da 


Esan gabe ze an goico mezu labur hori dago ezer incorrecturic nic jarrico nuque hori mezua beste modu yago communicativo hontan. Hara, 

Euskaltzaindia izanen da Sarako Idazleen Biltzarraren berrogeigarren edizioan 


Niri iruditzen zait ze 2. auquera syntactico hori da yago communicativoa ze Academiaren textua. Hobea, behintzat niretzat, irrefutablequi. 

Batetic dago, seguru, izaitea correctua edo incorrectua duguna izaquiriatzen eta bestetic dago ere ze edozein textua izan ahal da guehiago edo gutiago communicativoa edo informativoa.

Sunday, April 02, 2023

Ez nequiena (edo ez nintzena gogoratzen), orain ba daquit

 Iracurri dugu prensan ze Baionan eguin dute manifestationea kin goiburu bilingue hau 

"Herrian Bizi Se Loger au Pays"


Nola ez nuen ulertzen "se loger" hori consultatuz internet jaquin dut ze da verbo reflexivoa zein gaztelaniaz da alojarse, reflexivoa nola den ere gaztelaniaz.

Ethorri zait momentuan gogora Agur Xiberua kantuco zathi ondoco hau ganic Etxahun Iruri zein estropha dut copiatzen hemen 

Palazio ederretan gira alojatzen
Eta segür goratik aide freska hartzen
Gaiñ behera so-ginik betzait üdüritzen
Orhigañen nizala agitzen
Bena ez dira heben
Bazterrak berdatzen
Txoriak khantatzen! 


Argui dagoena da ze mezu bilingue hortan -Herrian Bizi Se Loger au Pays- mezua da differentea euscaraz eta frantzesez eta frantzes aiphua da precioagoa zeren du marcatzen nahi dela Herrian Alojatu eta ostera euscarazco versionean dio soilic ze nahi da Herrian Bizi ezen, casuraco, persona bat ahal da bizi zubipe edo zoco batean baina egon gabe nehon alojaturic

Verba batean, excrupulo lexical puristac eta imprecisioneac.


Wednesday, March 29, 2023

Gure -euscararen- phrase comparativoac

 Iracurten dugu (an Argia astecaria, 2818, 26 martxoa 2023, 19 or) ondoco phrasea arras ongui resaltatua 

"PIRINIOETAKO 

DESPOPULAZIOA HAREN 

AURKAKO NEURRIAK 

BAINO ABIADURA 

HANDIAGOAN DOA" 


Hori phrasea ulertzea iruditzen zait dela arras diffizila eta hortacoz nic duc arramoldatzen beste modu hontara, 

"Piriniotako despopulazioa doa abiadura handiagoan ze haren aurkako neurriak" 

Ez al da ascoz ulergarriagoa auquera alternativo hau? Ez al da reflexionatu behar gain phrase comparativoac euscaraz?

Friday, March 24, 2023

Informativoqui hobea?

 Dugu iracurri an ETB1eco informativotaco azpitextua buruz futbola ondocoa 

San Mamesen, biharko partida prestatzen 


Nago ni ze -behintzat informativoqui- mezu hori ez othe da hobea holan 

San Mamesen, prestatzen biharko partida 


Beharba tzat bat baino guehiago hau reflexionea da irrelevantea eta ere ganora lar guticoa.

Monday, March 13, 2023

Complementuac gueroago, a posteriori

 Dugula iracurtzen hau titularra (an Gara eguncaria, igandea 12 martchoa 2023, 22or) 

Korsikako Asanblean ezingo dute korsikeraz eztabaidatu 


Hor tituluan mezua da (mezuaren gunea) 

Korsikako Asanblean ezingo dute eztabaidatu 


eta horren mezuaren complementua da 

korsikeraz 


Beraz, ipiniric complementua atzerago, edo a posteriori, gueratzen litzaque mezua holan 

Korsikako Asanblean ezingo dute eztabaidatu korsikeraz