Friday, December 30, 2022

Sequentzia conceptualac ordenatuqui elkarren seguidan

 Dugu iracuten (an Gara eguncaria, baricua 30 abandua 2022, 18 or) hau titularra

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-12-30/hemeroteca_articles/kosovoko-serbiarrak-mugako-barrikadak-kentzen-hasi-dira) 

Kosovoko serbiarrak mugako barrikadak kentzen hasi dira

baina nahi balitz ordenatu horco sequentzia conceptualac, nic holan jarrico nuque titularra, hobe delacoan tzat iracurlea tzat hobeto harrapatu mezua 

Kosovoko serbiarrak hasi dira kentzen mugako barrikadak 

Monday, December 26, 2022

Itzulpenac duqueen antza kin originala

 Iracurten dugu an Argia astecaria (11 iraila 2022, 9 or) ze esan du Ursula von der Leyen-ec ondocoa 

"Elektrizitatearen merkatuan estrategia berri bat behar dugu arauetan oinarritutako ordena defendatzeko" 


Ni personalqui nago ze esan zuenac du antz guehiago kin ondorengoa. Hara, 

"Elektrizitatearen merkatuan behar dugu estrategia berri bat defendatzeko ordena basatua arauetan"


Friday, December 23, 2022

... ama be poz atseguinez ...

 Gabonetaco cantu hau (Hathor hathor mutil etchera) da honela 


... ikusico doc ... 

... aita barrezca ... 

... ama be poz atseguinez ...

Monday, December 19, 2022

¿Ez othe litzaque hobea -communicativoqui-?

 An Gara eguncaria gaur -astelehena 19 abendua 2022- da noticia principala hau ondocoa 

Maialen Lujanbiok hirugarren txapela jantzi du 


Baina -informativoqui, hobequi tzat iracurlea- ¿ez al litzaque titular hobea baldin izan balitz redactatu beste modu hontara? 

Maialen Lujanbiok jantzi du hirugarrenez txapela 

edo 

Maialen Lujanbiok jantzi du txapela hirugarrenez

Saturday, December 17, 2022

Ziurqui hobe delacoan communicativoqui

 Gara egunncarico supplementua gaur (zapatua, 17/12/2022) buruz versolariac bihar an Iruiñea da titulatzen 

Zortzi hari Iruñeko lehen finala brodatzeko 


Esan beharric ez dago ze tituluac redactatzea ongui -ahalic onguien, ahalaz- da affaira indiscutiblea. Baina, ascotan casu emaiten da soilic -redactatzeracoan- titularrac ki correctotasuna (ea den titularra correctua edo incorrectua) baina tamalez contuan hartzen ez dela ea hori delaco titularra den -apparte izaiteaz correctua- baita asqui asco ere communicativoa


Nic casu emanez ere communicativotasunari redactatzen nuque hori titularra honetara 

Zortzi hari brodatzeko Iruñeko lehen finala 


Niretzat holan dago hori titularra hobetua contuan hartuz hartzailea edo iracurlea.

Tuesday, December 13, 2022

¿Ez al da auquera syntactico hobea, informativoqui?

 Iracurri bait dut prensan hau titularra 

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-12-13/hemeroteca_articles/euskara-kultura-ezberdinen-arteko-zubia-da-zaldibian) 

Euskara kultura ezberdinen arteko zubia da Zaldibian

pensatu dut ze hori titularra ahal da hobetu aise redactaturic beste honel, kin differentzia "ttipi" bat

Euskara da kultura ezberdinen arteko zubia Zaldibian

Holan ba daquigu, lehenbizitic ze

Euskara da ...

Friday, December 09, 2022

Gaur ikasu dut esaldia ez nequiena ganic Juan Mendiguren

 Bethi ikasten ei da zeozer berri, holan guertatu zait gaur niri. 


Galdetuz buruz lagun bat dagoena retiratua an adinecoen residentzia esan deraut hainac ze nola dagoen lagunquide hori orain asqui galduric burua ez zaizquio joaiten guehiago visitaz. Ezen -esan du Juanec- ez du valio ibiltea 

hutsari vueltac ematen. 


Nic ez nuen ezagutzen expressione hori, ezen hutsari vueltac eman, edo ezerezari vueltac eman. edo alferric ihardutea provetchu baric hain delacoan. Casu hontan zeren horrec lagunac du burua asqui galduric eta ezin da eguin berarequin conversationeric.

Thursday, December 08, 2022

Hobetu nahiric redactionea communicativoqui

 Iracurri dut ondoco titularra eta ulertu ahal izaiteco bere mezua behar izan du aztertu tentuz hori titulua. 

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-12-08/hemeroteca_articles/hezkuntza-ministerioak-azterketen-aferari-ez-erantzutea-ulertezina-da-eepren-ustez)

Hemen hori titulua 

Hezkuntza Ministerioak ezterketen aferari ez erantzutea "ulertezina" da, EEPren ustez 


Nic, aparte nire gustu personalac, casu emanez ki gradru edo nivel communicativoa, redactatzen nuque hori mezua honela, hobetuz holan nire ustez informatione communicativoa. Hara, holan

EEPren ustez, da "ulertezina" Hezkuntza Ministerioak ez erantzutea azterketen aferari 


¿Ba al da differentzia communicativoric arten bi hauquera horiec?

Wednesday, June 01, 2022

Informatzeco structura syntactico differenteac, euscaraz eta erdaraz

 Gaur Berria eguncarico lehen noticia da hau 

..................................................... Paueko auzitegiak 


Gara eguncarico baita lehen noticia da goico ber-hori baina erdaraz 

El tribunal de Pau ..........................................................

Friday, May 27, 2022

Mesede communicativoa bai, ba lekarque

 Iracurriric ondoco titularra (Gara, ostirala 27 maiatza 2022)

Osasun zerbitzu publiko duina landa eremuarentzat 

Osasun zerbitzu publiko duina landa eremuarentzat 

 

pensatzen dugu ze asco errazten luque beste redaction honec iracurlearen lana ulertzeco mezua 

Osasun zerbitzu publiko duina tzat landa eremua

Osasun zerbitzu publiko duina tzat landa eremua 

 

Mesede informativoa ba dakar horrec structura syntacticoac ¿ezta? tzat iracurlea.

Thursday, May 26, 2022

Behar da ere haintzat hartu ardura syntacticoa -informativoqui-

 Euscarac du, nola hizcuntza guztiac, bere 2 arlo edo eremu statusa (beguira hizcuntzaren positionea an societate delacoa) eta bestea corpusa (beguira hizcuntza delacoaren barruco catramila propio exclusivoac). Uste daroe euscalzale hainbatec ze soilic existitzen da statusa (baina ez corpusa) eta ondorioz dagoz horiec arduratuac soil kin statusa edo zer bizi nivel social du euscarac societatean.  


Aitzitic, nola ya esan dugun, eta nola hizcuntza guztiac, euscarac ba du bere corpus arloa ere non hartzen da contuan esateraco syntaxia, lexicoa, orthographria, verbuaren conjugationean, ... ezen euscararen barruco affairac. 


Dudaric ez ze syntaxiac du importantzia handia adierazteco zeozer eta ulertua izan dadin ganic iracurlea edo entzutea. 


Gaberic inor persecutatu ezarrico dut ondoren bi auquera syntactico lehena reala (zeren da aguertua prensan justuqui gaur) eta ondoren horren auquera alternativoa (edo behintzat ustez hobea dena tzat iracurlea). 

2022an, Franco hil eta 47 urtera, hura gogoratzen duten ikur guztiak gure kale, plaza, eraikin eta eta mendietatik desagerrarazteko garaia da. 

Goiko horren auquera syntactico hobea date hau ondocoa 

2022an, Franco hil eta 47 urtera, garaia da desagerrarazteko hura gogoratzen duten ikur guztiak gure kale, plaza, eraikin eta eta mendietatik. 


Ni nago ze auquera alternativoa da hobea -informativoqui- ze originala aguertua dena prensan. 


Verba batean ze euscararen, eta hizcuntz guztien, corpusa ere existitzen da (kin bere compainia inseparabea, statusa edo situationea an societatea). Hortaz jabetzea -existentziaz te corpusa- da importantea batez ere an mass mediaco mundua.

Thursday, May 19, 2022

Urkulluc consulta daiala badezpada Elhuyar hizteguiac

 Egun an ETBco informativoac aguertu da Urkullu lehendakaria (edo presidentea) critucatuz Espainiaco exerregue Juan Carlos Borboicoa. Criticatu du erregue ohiac erabili duen 

inviolabilitatea 

Ostera baina, consultaturic Elhuyar hizteguiac ikusten dugu ze gaztelerazco inviolabilidad hitza euscaraz da 

bortxaezintasun


Beraz, diot nic ze Urkullu presendeac behar izan zuela consultatu lehenic Elhuyar lehenago-ze bota holaco "erdaracadea" publicoqui baina menturaz Urkulluc (eta ere bere asesoreac) dute zentzu commun guehiago ze Elhuyarrec, hurbilago dagoelaco Urkullu ti realitate  sociologicoa te euscara.


Dagoqueen problema, duda, zalantza, balantza, dilema, interrogante, cuestine, ... bakarra da ea behar da izquiriatu orthographicoqui 

inviolabilitate edo inbiolabilitate 


Elhuyarren hautu lexical hori (eta beste asco ta asco) da 

indudablequi inadmisiblea eta derrigorrez refutablea

Erabiliz redundantzia esan ze nic ez dut ulertzen zergatic du Elhuyar-ec prevaricatzen nahitara.

Thursday, May 12, 2022

Auquera syntacticoac escura

 Ikusiric an ETB1eco informativotaco oin-oharra hau mezua 

Finlandia, NATOn sartzeko prest 

ahal dugu comparatu -informativoqui- kin beste hau 

Finlandia, prest sartzeko NATOn 

edo 

Finlandia, prest sartzeko an NATO 


Informativotan, seguru, aparte casu eman ki correctotasuna baita behar litzaque eman casu ki izan ahalic informativoena.

Sunday, May 08, 2022

Structura tchar eta dakarquiguna calte communicativo gaitza

 Euscaraz eguitean phrase comparativoac behar guenduque ibili tentuz, osoqui tentu handiz zeren erabili ohi diren horiequin, erabili ohi diren structurequin, goaz osoqui incommunicativoqui communicatuz. 


Esateraco ikusi duen batec atzoco pelota partidua arten Jokin Altuna amezquetarra eta Jose Javier Zabaleta etcharrentarra esan ahal luque ondocoa (hau esaldi comparativoa) 

Hobea da Jokin Alturna amezquetarra Jose Javier Zabaleta etcharrentarra baino 


Ez dago zertan ari behar explicatzen ze phrase comparativo hori da total incommunicativoa nahizta izan halaber phrase total correctua. 

¿Ez al litzaque mezu hori hobetuco -behintzat poxi bat- baldin nahi baguendu hobetu goico descalabrua holan, total errazqui? 

Hobea da Jokin Alturna amezquetarra ze Jose Javier Zabaleta etcharrentarra




Friday, May 06, 2022

Recurso ona eta valiagarria, ¿baina lar inegoquia eta ere heterodoxoa?

 Jaquinic ze hizcuntzac dira principalqui communicatzeco elkarrequin eta ikasi dudana azquen urtheetan buruz nola communicatu hobequi euscaraz esquerrac ki bloga te Jesus Rubio, orain titular asco an euscarazco prensa "ikusten"  edo "sentitzen" ditut differente. 


Halan iracurriric hau titularra -Gara, ostirala 6 maiatza 2022 (https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-05-06/hemeroteca_articles/teresa-catalanek-jaso-du-eusko-ikaskuntzaren-sari-nagusia)- 

Teresa Catalanek jaso du Eusko Ikaskuntzaren sari nagusia 


bada hori titularra hobetzen ahal da communicativoqui -informatu nahiric iracurlea aisago- holan esateraco 

Teresa Catalanek jaso du sari nagusia te Eusko Ikaskuntza 


Baten batec argumentatzen ahal du ze hori titularra ez da naturala an euscara, nola besteren batec berdintsuqui ahal luque argudiatu ze joaiteco ti Eurapa ki America joaitea avionez ez da hori modua naturala. Natural, inatural edo anatural contua da ea modu delaco delacoa den hobea tzat hain delaco helburua.

Wednesday, April 27, 2022

Phrasea kin genitivoac, hypotheticoa baina total reala

 Euscaraz noiz erabilten dugu genitivoa edo genetivoac ba ditugu gure affaira communicativoac behar liratequenac superatu. Halan noiz iracurri nuen an Argia astecaria 19 iraila 2 021 hau titularra (ganik Nagore Irazustabarrena Uranga) 

Irurita gotzainaren heriotzaren misterioa 

pensatu nuen hobe zen redactu izan balitu 2 genitivo horiec holan 

Misterioa te heriotza te Irurita Gotzina 


Ethorri zait ere gogora ze phrase hori luzatu ahal da kin genitivo guehiago esateraco holan 

Irurita gotzainaren heriotzaren documentuaren sinaduraren tintaren jatorriaren fideltasunaren misterioa.


¿Zembat da baina presentablea -informativoqui- hori titular theorico eta hyppotheticoa baina total reala?

Sunday, April 24, 2022

Da uste izaitecoa

 Ikusiric an 7k supplementua te Gara, igandea 24 apirila 2022, ze Oscar Martnez-ec esan du an bere sarreraco izenbura 

"Kazetaritzak gauzak alda ditzakeela usteko ez banu, lanbidea utziko nuke" 


Ethorri zait gogora hau adagio italianoa: "Traduttore, traditore". Ethorri zait hori gogora zeren dut iracuten ze Oscar Martinez da sortzez San Salvador 1983. Ezen verba batean da uste izaitecoa ze bere sarreraco aiphu hori da traductionea baina ez originala. 

Baldin nire susmo hori bada eguiazcoa nago ze bere originala da antzecotsuago kin ondocoa eta ez aguertu dena prensan, an 7K. Guehiago da honen antzecoa bere aiphu originala, 

"Usteko ez banu ze kazetaritzak alda ditzakeela gauzak, utziko nuke lanbidea" 


Batzutan traduccioneac euscaraz dira lar mesfidatzecoac. Esateraco, exemplugarri, dialogo batec ba lio 

-¿Cómo estás? 

- Bien. 

Zilegui eta batez ere admisiblea othe litzaque traducitzea hori, holan? 

- ¿Zelan zagoz? 

- Pozarren. 


Ez dago zertan traduzitu mimeticoqui absolutoan baina bai, behintzat jocaturic ondraduqui eta minimoqui profissionalqui, fidelitatez reflexatuz originalac dioena.

Tuesday, April 19, 2022

Postan guertatua gaur niri, ki neure belharriac eta enthelegua

 Gaur joan naiz postara. Galdeturic precioa te seilua erantzun dit empregatuac ongui eta garbiqui 

75 centimo. 

Nire entheleguac, arartez nire belharriac, uste izan du entzun du 

15 centimo. 


Dudaric ez da, da indudablea, ze euscarazco numerationeac ba ditu handicap-ac edo obstaculu communicativoac enthelegatzeco, beharco liratequenac remediatu fite.

Behar da beraz indudablequi reforma numerario egoquia, erraza eta effectivoa.

Saturday, April 16, 2022

¿Indudablequi?

 Iracurriric ondoco oinohar hau an ETB1eco informativoac 

Errusiak erasoak gogortu ditu 

iruditzen zait, indudablequi, ze hobea da beheco redactione alternativoa 

Errusiak gogortu ditu erasoak 


Seguruenez redactoreac dutenac hori redactatu ez dute hau affaira berdin sentitzen eta hobesten duquete bere hori lehenengo auquerea baina interesantea litzaque jaquitea zerengatic dute hobesten beren redactionea. Ea relationeric eta intercambioric dagoen gure artean, artén mundu euscalzalea eta ardurea daucagunac tzat redactatu ahalic effectivoen mesedez iracurlea (edo entzulea).

Tuesday, April 12, 2022

¿Ez al da hobe?, informativoqui.

 Iracurri dut an ETB1eco informativoac oinohar hau -eguerdia 12 apirlila 2022-, 

2.000 milioi euro enplegua bultzatzeko 

nago ze informativoqui da hobea redactatu izan balitz beste honela 

2.000 milioi euro bultzatzeko enplegua 


Bainta informativo berean ikusi dut ere ondoco oinoharra 

Jaurlaritzak 2.071 milioi erabiliko ditu 80.000 enplegu sustatzeko 

hemen ere, berdinqui, mesedez iracurlea hobesten dut ondoco auquera alternativo ondocoa

Jaurlaritzak 2.071 milioi erabiliko ditu sustatzeko 80.000 enplegu 


Gustuac gustu eta izanic auquera biac berdin correctuac, ¿ez al dira baina auquera alternativoac hobeac behintzat informativoqui?

Thursday, April 07, 2022

Euscaraz, conceptu fundamental eta basicoenetan ere gaizqui

Euscal Herrico gentearen arteco nivel culturala ei da asqui ona edo gora, behintzat famaz. 

Gaur arico naiz buruz conceptuac obligationea eta derrigorra. Zein dira indudablequi total differenteac nahizta nolabait relationatuac an galaxia lexical bera. 

 Halan nola exemplua esango dut ze batec joan nahi balu autoz Lisboatic Parisera pasatu beharco luque derrigorrez gain bi frontera interestatal. Derrigorrez edo nahitaez, baina ez du horren obligationeric. 

 Beste exemplu batean, baldin nahi banu sarthu tchabola bateco ate tchipi batetic (esateraco 1,57 m.) beharco nuque macurtu derrigorrez, baina prefosta ez dut macurtzeco obligationeric; esateraco 4 urtheco haur bat sarthu ahal litzaque macurtu gabe, izan baric hortaco macurtzeco derrigortasunic eta ezta obligationeric.


Obligationea dá aguindu normalean legal bat. Esateraco ez iragaitea semaphoroa noiz dagoen gorri. Ostera derrigorra dá impedimentu phisicoa, nola ikusi dugu an exemplua te tchabolaco ate altura guticoa. 

Gaur -- esateraco euscal prensan dator 

Berriaco lehen titularrean: 

"Hilaren 20tik, maskara ez da nahitaez jantzi beharko Hegoaldeko toki itxietan" 

Garac dakar lehen orrian 

..., maskararen erabilera ez da derrigorrezkoa izango ... 

Garac berriro barruco orrietan 

El uso de la mascarilla en interiorez dejará de ser obligatorio ... 


Beraz, kin derrigor (edo nahitaez) nahi dute suplantatu euscal hitz obligationea; izanic biac euscarac harturico verbac (derrigor eta obligatio).  Antza Berria eguncariac ez du erabili derrigor hitza zeren da lar occidentala eta ostera nahitaez horri da amancommunago artén gu euscaldunac generalqui, ez horren lerratua ki occidenteco dialectoac.


Consultaturic Elhuyar dugu ikusten 

ze euscarazko derrigor da gazteleraz forzosamente, a la fuerza edo por obligación 

eta gaztelerazco obligación da euscaraz betebehar, behar, eginbehar, betekizun, obligazio 

 

Ez goaz ondo, ez garoez ondo. 

¿Non othe dago delaco goian aiphatzen guenuen nivel culturala? eta ¿ondrautasun zientifico obligatorioa zein ez da derrigorrezcoa?

Saldu nahi digute untchea tzat erbia, tamalgarriqui eta lotsagabequi.

Monday, April 04, 2022

¿Ukatu al da razionalqui?

 Gaur informativotaco oinoharrac te ETB1 dio ondocoa -astelehena eguerdia, 04 apirila 2022- 

Zuzenean Brusela (Belgika) 

Brusela zigor berriak prestatzen ari da 


nago ze, inukaragarriqui, beheragoco auquera alternativoa da asco hobea tzat edozein iracurle 

Brusela prestatzen ari da zigor berriak 

edo 

Brusela ari da prestatzen zigor berriak 


¿Ba al dago arrazoi razonableric eta razonaturic hobesteco auqerea aguertua an informativoac? Ez zait occuritzen zer ahal luquete argudiatu horren aldecoec zeren dateque evidentea ze ez dira  bi titularrac berdinac informativoqui. ¿Inorc explicatu ahal luque informativotaco redactione delaco hori? Ba lituzque horrec nire esquerrac behintzat, nic siquiera ulert daidan besteen burubidea. 

Lort daigun gutienic jaquitea elkarren berri.

Saturday, April 02, 2022

Hiru bider iracurriric ere

 Iracurriric prensan ondoco titular hau 

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-04-01/hemeroteca_articles/salomon-uharteek-txinarekin-sinatutako-segurtasun-akordioak-mendebaldeko-bere-aliatuak-asaldatu-ditu) 

Salomon Uharteek Txinarekin sinatutako segurtasun akordioak Mendebaldeko bere aliatuak asaldatu ditu

nago ze esan nahi zutena dateque hau 

Salomon Uharteek sinatutako segurtasun akordioak kin Txina asaldatu ditu Mendebaldeko bere aliatuak

ideia da neurea ze textu alternativo hori da asco, ascoz guehiago, ulergarria tzat edozein iracurle. Nago ere ze mass media da informatzeco iracurlea aise edo behintzat ahalic aiseen.

Thursday, March 31, 2022

Bai, holan izan bedi, guztion ahaleguinez, responsableenac lehenengo

 Gaur an Gara eguncarico complementua te Korrika esaten du Korrikaco arduradunac, Asier Amondo Gorostitzagac 

"Guztion artrean, bide onean jar dezagun euskararen etorkizuna" 

 

Bai, holan izan bedi. 

Halan, besteen artean ere, Academiac te Euscara eguin behar luque zeozer, minimoqui eta basicoqui 3 puntutan izan zadin euscara presentablea publicoqui orain XXI. mendean. Hauec behintzat 3 puntu irrenunciableac direnac verba international amancommunac an occidenteco cultura. 


a) rublo (ez, errublo), rifle (ez, errifle),... etc luzea.

b) vinilo (ez, binilo), vegano (ez begano),... etc luzea. 

c) ansietate (ez, antsietate), insensible (ez, intsentsible),... etc luzea.

Monday, March 28, 2022

Behintzat theoricoqui, holan dateque

 Noiz dut iracurri hau oinoharra an ETB1eco informativoac gaur eguerdian 

Garraiolariak oraindik greban 

ikusi dut ze ulertzeco, jasotzeco hori mezua inorc ez du izango ez arazoric eta ezta ere problema insalvableric. Baina halere pensatzen dut ze hor mezuan gunea da ze iracurleac behar du ulertu 

Garraiolariak greban 

eta baita complementu tchipia oraindic esanez ze hori da oraindic edo momentuz. Gainera complementu hori izan ahal zen guero, a posteriori, nola complementuac diren importantziaz, holan 

Garraiolariak greban oraindik 

edo 

Garraiolariak greban momentuz 


Nolanahi casu emanez euscaldunon euscara realar constatableari nic nahiago nuque izquiriatu izan balitz holan 

Transportistac grevan oraindic 


Verba eguiten dugunean colloquialqui ez dira eguiten honelaco reflexioneac baina ez dira honelaco reflexioneac tcharrac mundu theoricoan an mass mediaco entitateac zeintzutan languileac dira professionalac eta pagatuac kin diru publicoa.

Saturday, March 26, 2022

Calte informativoac te "... bezala" nexo subordinativoa baldin erabilten ez bada tentuz

 Argia astecariac dio -27 martchoa 2022- ze Mariupol-go Greciaco consul nagusiac Nikos Androulis-ec esan du 

"Gudak guztiz suntsitutako hirien zerrendan egongo da Mariupol, Gernika, Stalingrado, Grozny edo Alepo bezala

Erabiliz structura hori eta lista horrec balitu esateraco 14.625 hiri, litzaque honela 

"Gudak guztiz suntsitutako hirien zerrendan egongo da Mariupol, Gernika, Stalingrado, Grozny, Alepo (edo ... 14.625 izen te hiriac,) bezala


Bada, claruqui eta dudagabequi hori goico mezua asco comunicativoagoa litzaque beste honela 

"Gudak guztiz suntsitutako hirien zerrendan egongo da Mariupol, nola Gernika, Stalingrado, Grozny edo Alepo" 

edo gure exemplu hypotheticoan 

"Gudak guztiz suntsitutako hirien zerrendan egongo da Mariupol, nola Gernika, Stalingrado, Grozny, Alepo, edo 14.625 izen te hiriac"

 

Beraz, contuz kin "... bezala" nexo subordinativoa.


Saturday, March 12, 2022

Complementuac hobe da ondoren edo guero

 Iracurriric ondoco titularra (ganik Estitxu Villamor, fisikaria, EKOPOL ikerketa taldeko kidea) 

«Ezin dira erregai fosilak berriztagarriekin edo hidrogenoarekin ordezkatu»

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-03-12/hemeroteca_articles/ezin-dira-erregai-fosilak-berriztagarriekin-edo-hidrogenoarekin-ordezkatu)

iruditzen zait ze hor titularrean mezua da principalqui, utziric complementua edo informatione suborditanua gueroco, ondocoa 

«Ezin dira erregai fosilak ordezkatu ...»

non phasearen edo mezuaren complementu consideratzen nuque hau

«... berriztagarriekin edo hidrogenoarekin»

Beraz, hobecotzat daucat hori mezua redactaturic holan 

«Ezin dira erregai fosilak ordezkatu  berriztagarriekin edo hidrogenoarekin»

edo ere (nahi balitz prefosta, baina izanic informatione hobea tzat edozein iracurle)

«Ezin dira erregai fosilak ordezkatu kin berriztagarriak edo hidrogenoa»

Thursday, March 10, 2022

¿Ez al da baina hobea tzat iracurlea?

 Nago ni, ze euscaraz ere an mass media -ezen, professionalen artean- izquiriatzen da guehiago gogoan hartuz euscara bera nola tramanculu communicativoa kin bere peculiaritateac ze hartu gogoan iracurlea zeinac behar du baina iracurri horiec mezuac te delaco mass media. Eguia da ere ze cazetariac daqui lehenagotic ze hasi redactatzen zer nahi du redactatu edo communicatu ki iracurle possiblea eta horixegatic ez da ohartzen kin iracurleac izan ahal duen difficultateac, dituzqueanac bere mezuac. 


Halan iracurriric gaur -eguena 10 martchoa 2022- lehen orri principalean an Gara ondoco titularra 

Kasazio Auzitegiak Jakes Esnalen abokatuaren argudioa onartu du 

pensatu dut ze -tzat iracurlea, euscal iracurlea- hobe litzaque beste auquera redactivo hau 

Kasazio Auzitegiak onartu du ... (hemen, onartu duena) 

 

edo osoric

Kasazio Auzitegiak onartu du Jakes Esnalen abokatuaren argudioa 

edo ondio jarriric hori mezua articulatuago -mesedez iracurlea-, holan ere 

Kasazio Auzitegiak onartu du argudioa te abokatua te Jakes Esnal

Tuesday, March 08, 2022

¿Zein euscaldun du convencituco Elhuyarrec?

 Entzunic an ETB1eco informativoac mintzo zela corresponsala euscaraz buruz Espainiaco erregue ohia esanten du daucala erregueac bere 

inviolabilitatea /immbiolabilitatea 

joan naiz ki Elhuyar hizteguiac jaquiteco ea gaztelaniazco inviolabilitad nola emaiten du euscaraz. Hau da dakarrena 

inviolabilidad


inviolabilidad del domicilio: bizilekuaren bortxaezintasuna

 Nago ni pensatzen zembat euscaldun -daquiena ongui euscara eta gaztelaniaz- du convencitzen horrec. Antza, behintzat ez du convencitu ETBco corresponsala.

Ez al du, ondio ere, Elhuyarrec eguin behar revisione sacona an bere hizteguia? Ez al du corregitu behar ezer? Ezagutzen al du siquieran Elhuyarrec euscara darabilguna euscaldunoc?


Friday, March 04, 2022

Gogoeta buruz redactatu yago communicativo

 Iracurtean ondoco titularra 

«Beirazko kanpaia», Sylvia Plathen buruko mamuei begiratzen dien lana

ez daquigu haric heldu azquen hitzera -lana- ze "Beirazko kanpaia" da lana zeintan hau eta bestea. Hori handicapa da atzeracarga itzela contra iracurlea, vistan denez. Hori compontzeco redactatu ahal da -nahi bada prefosta- differente. Esateraco holan edo honelatsu 

«Beirazko kanpaia», lana zeinak begiratzen dien Sylvia Plathen buruko mamuak

Nola nic ez nuen ezagutzen hori Sylvia, beguiraturic an internet, ikusi dut dela Sylvia Plath. Orduan ba, lagundu nahiric iracurlea, nic nahiago nuque ipini "Sylvia Plath-en" ezen ez "Sylvia Plathen", zeren izan ahal zen ere bere izena "Sylvia Plathe", zein differentzia -izan Plath edo Plathe- ezin ikusi ahal da an "Sylvia Plathen". Bada auqueran errazago da tzat edozein iracurle redactatu holan

«Beirazko kanpaia», lana zeinak begiratzen dien Sylvia Plath-en buruko mamuak

edo, niretzat ondio yago communicativoa holan 

«Beirazko kanpaia», lana zeinak begiratzen dien ki buruko mamuak te Sylvia Plath

Sunday, February 27, 2022

Tcharto informativoqui

 Aurquitu naiz an ETB1eco informativoac kin ondoco oin-oharra (eguerdia domeca 27 otsaila 2022) 

Ukrainia eta Errusia Bielorrusian batuko dira 


ohartu naiz ondóren iracurri ze ez  dut ulertu mezua izanic ere ia ezin laburragoa, guero cerebroan reeguin dut mezua eta ipini honela 

Ukrainia eta Errusia batuko dira Bielorrusia 

 

Niretzat, nire cerebroarentzat, edo esando nuque edozeinentzat da 2. auquera alternativo hori hobea, behintzat informativoqui. ¿Nola ez dute informativocoec -hortan direnac professionalac- reflexionatzen gain honaco gaiac? ezen auquera batzuc dira informativoqui hobeac ze besteac, izanic ere auqueraoc biac -edo direlacoac- correctuac, zuzenac grammaticalqui baina ez communicativoqui edo informativoqui.



Thursday, February 24, 2022

Bila auquera communicativo hobeac

 Bila ibiltea te auquera communicativo hobeac, iruditzen zait da fundamentala an edozein mass mediaco activitate. Ezen dela importantzia handicoa an prensa izquiriatua esatareco eguncariac. Dauca horrec importantzia indudablea, informatzea publicoa ondo, hobexago, verba batean ahalic onguien. 


Halan dugu iracurten gaur titular principal hau an Berria

Abortatzeko epea hamabi astetik hamalaura luzatuko dute Iparraldean 

jarri ahal da baina hori titular berberori baita honela 

Abortatzeko epea luzatuko dute hamabi astetik hamalaura Iparraldean 


Pensatzen jartzecoa litzaque ea auquera bat othe da hobea ze bestea. Dudagabequi ba da importantea gogoetatzea ea differentziaric dago arten bi possibilitate correcto horiec, informativoqui haintzat harturic iracurlea edo receptorea. Zeinac, gainera, pagatu behar du hori productua.

Monday, February 21, 2022

Elhuyarrec an bere 50. anniversarioa -zeren sasoia da honez guero- behar luque reflexionatu, revisatu eta ere corregitu nahitaez bere lexico evidentequi eta indiscutiblequi incorrectoa eta inaceptablea (zeina ez da zorionez bere lexicoaren %100)

 Iracurri dut gaur prensan ze 50 urthe bethetzen ditu aurten Elhuyarrec. Ba daquit ze ezarri dudan titulua gaur da luzea baina importantea dena ez da bere luzerea (llabur izan edo lar demaseco luze) baizic jaquitea ea den egoquia edo behintzat asqui egoquia. Hori. 

Aithortuco dut lehenbizitic ze nic ez daucat ideia edo gutiago evaluaciane globalic te Elhuyarren lana eta particularzqui bere lexicoguintza osotasunean. Baina bai dut horregatio ideia sendo bat -eta nire ustez correctua contra darabilen lexicoa an hitz international ammancomunac an Occidenteco hizcuntzac- gain darabilen lexico incorrectua (evidentequi lexico inventatua eta purista errabiatua)  zein lexico delacoa nic dut criticatzen an Elhuyar ez da reala arten gu euscaldunac zeren az bait du existentziaric gu euscaldunen artean, da beraz irrefutablequi inexistentea. Elhuyarrec berac beharco du revisatu bere lana, bere productua emana publicoqui edozein consultatzaile.

Beraz, gaurcoan besteric gabe confirmatzen naiz tinco (ezen contraargudioric aguer ez bada) an ezarri  dudan titulua. Hau da, 

Elhuyarrec an bere 50. anniversarioa -zeren sasoia da honez guero- behar luque reflexionatu, revisatu eta ere corregitu nahitaez bere lexico evidentequi eta indiscutiblequi incorrectoa eta inaceptablea (zeina ez da zorionez bere lexicoaren %100)

Friday, February 18, 2022

Omen da holan zeren erabaqui dute holan

 An programma titulatzen Itxi liburuak an ETB1 izan da bat buruz 

corsarioac / korsarioak

non officialqui baina da izcribatu behar

kortsario (sic). 

Euscal hitz corsario / korsario dathor ti franzes hitza corsair zein heldu da ti lettre de course "letra curritzeco" itsasoan erreguearen permisionez eguiteco lapurretan, beraz corsario hitzac esan nahi du etymologicoqui currizalea edo corricalaria.

Baina, antza, erabaqui dutenez euscaraz edo behintzat euscara garbi elevatuan da kortsario (sic). 


Pragramma hortan zen curiosoa ikustea eta entzutea nola batzuc esaten zuten corsario eta baita cortsario. Bitchi zen baita entzutea ki zuzendari Gaizka Aranguren esaten zuela baita batzutan cortsario baina berdinqui ere corsario. Antza euscaldunoc darabilgun euscara da lar tcharra eta ahalaz evitablea, fidatzecoa ez dena. Euscaldun endecatu halacooc!!

Tuesday, February 15, 2022

Syntaxia corregitu, onbeharrez te iracurlea

 Nire gaurco titulaua "Syntaxia corregitu, onbeharrez te iracurlea" da berdin zein "Syntaxia corregitu, iracurlearen onbeharrez". 

Ikusi bait dut ze lehengo noticia principala an Berria gaur da ondocoa 

PSE-EEk eta UPk denbora gehiago eskatu dute hezkuntza itunari ekarpenak egiteko 


eretchiric ze titular hori hobetu ahal da asco, amorez iracurlea, nic dut ipinten, "hobetzen" holan 

PSE-EEk eta UPk eskatu dute denbora gehiago egiteko ekarpenak hezkuntza itunari

edo 

PSE-EEk eta UPk eskatu dute denbora gehiago egiteko ekarpenak ki hezkuntza ituna

Sunday, February 13, 2022

¿Ez al da total evidentea?

 Niri beguitantzen zait ze comparatzen ba ditugu bi auquera redactivoac te titular ondocoa, non doan lehenengo prensan aguertua -an Gara- eta beherago nic moldatu auquera alternativoa

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-02-13/hemeroteca_articles/madrilen-ez-dago-eragindako-kaltea-onartzeko-borondaterik) 

«Madrilen ez dago eragindako kaltea onartzeko borondaterik»

 eta 

«Madrilen ez dago borondaterik onartzeko  eragindako kaltea»

ez dago niretzat -ondoren comparatu bi auquerac- dudaric ziurtatzeco ze hobea da 2. auquera hori informatzeco iracurlea. ¿Ez al da total evidentea nic diodana? Ni baiezcoan nago. Differente sentitzen luenac ondo legoque eguin lezan contra aguertuz bere arrazoiac. 


Saturday, February 12, 2022

Niretzat, lar aldrevesqui redactatua

 Esango dut sarreratic ze noiz den zeozer expresatzen (escribuz, verbaz, ... etc) hori expressatu dena da aisago ulertzecoa expresatzaileac ze behar duenari jaso hori expressionea (dela, escribuz, verbaz, ...). Hori da holan zeren izanten balitz expressatua ere ez tchucun aguertua, expressatzaileac ba zequien aurretic ere hasi expressatzen zer nahi zuen expressatu. Beraz, fundamentalqui jaquiteco ea expresatua dagoen ongui edo macal expressatua beguiratu behar da batez ere ti alderdia ti hartzailea (iracurlea, entzulea, ...). 


Ondoco titularra (izan ahal da asqui erraz ulertzecoa beharba tzat eguilea, baina tzat hartzailea ez dut uste holan izan ahal denic). 

(https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-02-11/hemeroteca_articles/porrot-egin-du-azkarraga-eta-sortu-kriminalizatzeko-guardia-zibilaren-saioak)

Porrot egin du Azkarraga eta Sortu kriminalizatzeko Guardia Zibilaren saioak

 niretzat hori titularrara dago emana, redactatua baldar baino guehago aldrevesqui ikuspuntutic -claro- iracurlea. Nic nahiago nuque honelatsu 

Guardia Zibilaren saioak porrot egin du Azkarraga eta Sortu kriminalizatzeko

edo 

Guardia Zibilaren saioak porrot egin du kriminalizatzeko Azkarraga eta Sortu

 


 


Thursday, February 10, 2022

¿Ba al duquete arrazoiric hobesteco hori redactione modua? ¿edo ez?

 Zertaz gaur mintzatuco naizen mintzatu naiz ere lehenagotic, neurri batean ba daquit naizela repetitivoa, guztioc gara neurri batean. Horrec ez du lebaric baina. 


Gaurco Berria eguncarico noticia principala da hau 

Heldu den astetik aurrera ez da COVID ziurtagiria eskatuko Hegoaldean 


izquiriatu ahal zen goico titularra ere beste honela (izanic 2 auquerac correctuac, uste dudanez)

Heldu den astetik aurrera ez da eskatuko COVID ziurtargiria Hegoaldean 


Nic jaquin nahi nuque zeren ez daquit ea dagoen normaric explicitoa garbia edo implicitoa mentala zeinac hobesten edo gomendatzen du auquera bat -verbo periphrasticoa kin zathi biac urrunduac- edo bestea -verbo periphrasticoa kin bi zathiac elkarren ondoan doazela-. 

Esquertuco nuque inorc laguntzen banu an nire dilema personal hau zein izan ahal da ere guehiagorena.

Tuesday, February 08, 2022

Ez dira uniformeac totalqui ditugun usteac

 Gogoratzen naiz nola otsaileco lehen egunean ikusi nuen Eugenio Z. ispastertar 85 urthecoa noreuquin sarri eguiten ditut berriqueta labur batzuc. Salutatu nuen esanez  

zezeil on 

zeren guc holan esaten dugu edo guenuen urtheco 2. hilea Munitibarren, eta nire ustez baita Bizcaico euscal herrietan. Baina ez, esan eustanez Eugenioc esaten zutena Ispasterren zen otsaila. Nire arrapostua izan zen ze otsila da Guipuzcoaco euscaran baina bizcaieraz dela zezeila. Eta esan eustan ere orduan bere gazte demboran esaten zuten esaquerea buruz otsaila. Gaur nola ikusi dudan berriro noala paseoan Eugenio Z. escatu diot errepicatzeco esaquerea zeren ez nuen atchequi gogoan. Berehala esan du eta nic dut izquiriatu aldean neroian paper batean. Hara, esaquerea te Ispaster ganik Eugenio Z.

otsailtxu 

laburtxu 

baina emoten deuscuzu 

bildurtxu 


Hau gaurco commentario hau escaintzen dut ki Koldo Zuazo dialectologoa. Beharbada interesatzen zaiqueo. Nic neucan ustea -ezen Bizcaico herrietan esanten da zezeila uniformequi eta otsaila Guipuzcoan- ez zen eguia osoqui, ez zen uniformea. Ba dira antza, excalve eta enclave lexicalac ere arten euscararen dialectoac. ¿Zer uste daroa hontaz Koldo Zuazo eibartarrac?

Thursday, February 03, 2022

Zorionez gaur hobeto: syntaxia an Berria

 Gaur -eguena 3 otsaila 2022- lehen noticia an Berria eguncaria da hau, esango dut zorionez 

Alderdi abertzaleek ez dute babestuko lan erreforma gaurko bozketan 


diot zorionez zeren berdin redactatu ahal zuten beste honela 

Alderdi abertzaleek ez dute lan erreforma gaurko bozketan babestuko 


Beharba tartecatzecoa izan balitz laburragoa -lan erreforma- ez zuten jocatuco berdin. Ez daquit, zeren gainera ez dago arten gu (euscalzaleac) ezelaco relationeric edo communicationeric, amalez. Holan balitz, honela aguertzen litzaque hori titularra 

Alderdi abertzaleek ez dute lan erreforma babestuko gaurko bozketan 


Bada, ni poztu nau izan bada ere esporadicoqui. Gueroa daucagu guztioc ikusquizun.


Tuesday, February 01, 2022

Correctua bai, ostera hobea ez

 ETBco informativotaco oin-oharrean (non duten mezuac ezartzen professionalec) dugu iracurri hau beheco mezua, ari zirela informatzen buruz luzatu ala ez orain dagozen neurri restrictivoac

Auzitegi Nagusiak ez du luzapena baimendu 

nic beste honela ipinten nuque mezua

Auzitegi Nagusiak ez du baimendu luzapena 


Gogoan izanic horiec bi possibilitateac esan ahal nuque, tranquilqui, ze baic dira correctuac euscaran baina halare da efficazago eta hobea informativoqui edo communicativoqui  2. auquera ze lehenengoa (originala).

¿Zer argudiatzen ahal duque luenac contraco opinionea? Nic gustura iracurrico nuque, eta acaso guehiagoc.

Sunday, January 30, 2022

¿Othe da inadmisible hitza euscarazco hitza?

 ETBco informativotan informatione guehiena da visuala eta auditivoa, baina baita bere aphurrean da ere izquiriozcoa, iracurtecoa. Hala gaur ari zirela buruz protestac egon direnac contra reforma laboralac aguertu da an beheco oin-oharra 

... onartezina ...


Ohartu naiz ni instantean ze horrec verbeac -onartezina- zegoen ordeztua ordez inadmisible euscal verbea zeina da erabilia zehar dialecto eta subvarietate dialectal guztiac te euscara. 


Zelan demostratu ahalco luquete baina (daucatenec inadmisible ez da ez-euscarazco verbea) ze inadmisible hitza izanarren be euscaraz darabilgun hitza, da arbuiagarria eta baztergarria, part botatecoa? Euscarac ditu verbac direnac hartuac ti beste hizcuntza batzuc, nola inadmisible hitza; hitz holacoac asco erruz, gainera (nic diot) zorionez eta gueure salvagarri. 


Onartezin hitza da patala eta ostera inadmisible dynamicoa

Thursday, January 27, 2022

Bideratua legoque intelectua te iracurlea, lehenengo momentutic

 Berria eguncarian gaur -eguena 27 urtarrila 2022- lehenengo noticia principala da 

Irungo Udalak alardearekin lotutako indarkeria matxista kasuak bildu ditu 


Baldin informatione hori hasi izan balitz holan 

Irungo Udalak bildu ditu ... 


Lehembizico momentutic prest eta enfocatua legoque intelectua te iracurlea ki gueroago letorquen informationea zeren ba lequique ze udalac bildu du zeozer buruz hain delacoa.

Wednesday, January 26, 2022

Vueltaca kin syntaxia edo nola redactatu effectivoago

 Dut iracurten Argia astecarian (16 urtarrila 2022, ganik Xalba Ramirez Cruz) hau titularra  

Kulturak hiria eraldatu nahi izan zuen urtea 


Irudituric hori redactionea ez-asqui fite ulertzecoa, nic honelatsu ipinten nuque 

Urtea noiz kulturak nahi izan zuen eraldatu hiria

Monday, January 24, 2022

Buruan vueltaca kin redactatzeco possibilitate differenteac

 Gaur - astelehena 24/01/2022- Gara eguncarico lehen planan iracurten dugu hau 

EDITORIALA Osasun publikoarekin konpromiso sendoa (9 or)


Hori informationea nic ikusten dut recatatua hobeto, holan 

Konpromiso sendoa osasun publikoarekin 

edo (nic personalqui nahiago) holaxe

Konpromiso sendioa kin ... 

Konpromiso sendoa kin osasun publikoa 


Joanic ki editoriala an 9. orria hau da duguna iracurten

Compromiso firme con la sanidad pública 


Saturday, January 22, 2022

Gaincostua, ahal izaiteco ulertu

 Hau titularra (suplementua Gaur8, zapatua 22 urtarrila 2022, 8 or) 

Sumendiak ur azpira itzuli duen irla 


Titular hortan mintzo dira buruz irla bat zein ... Ez dago dudaric hortan. Beraz, nahi izanic iracurle possiblea zentratu lehenengotic buruz zertaz doan tituluaren peco articulua on litzaque, nire uste indudablez, honela hastea 

Irla .. 

Nic honela hobetzen duque hori titularra, bethi ere mesedetan iracurlea (euscal iracurle lar suffritua, injustificablequi). 

Irla zein sumendiak itzuli du ur azpira

Thursday, January 20, 2022

Aisago da ulertzeco, bende gainera

 Verbuac batzutan dituzte euscaraz eta berdin beste hizcuntza batzutan bi zathi edo elementu noiz orduan deitzen dira verbo periphrasticoac -ikusten dugu- baina ba dagoz dutenac zathi edo parte bakarra ere -dakusgu-. 

Verbo periphrasticoac izanic ere 2 elementu dira halere conceptu bakarra eta hortacoz ez da conveni horiec 2 elementuoc -ikusten dugu- urruntzea larregui bata bestea ganic.  Ezen izquiriatzea -ikusten ... dugu-.

Iracurtzen dugu gaur Garaco lehen planan ondocoa baina 

Estrasburgok ez ditu Altsasuko gazteen eskariak onartuko 

 

Hor tituluan berean dago ez ditu lar urrun ganic onartuko. Baina nahi izaitera egon ahal da ere nahi beste urrunago. Esateraco holan 

Estrasburgok ez ditu momentuz dakigunetik Altsasuko gazteen eskaera juztiziazkoak eta osoki laborrigarriak zoritxarrez eta lotsagabeki onartuko 

 

Baina ez hautsiric hori verbo periphrasticoa -...ez ditu onartuko ...- gueratzen da mezua digeribleago, bende gainera

Estrasburgok ez ditu onartuko Altsasuko gazteen eskariak

Sunday, January 16, 2022

Mesedea lekarquelacoan, ziur

 Iracurtzen dut, eta aldi berean observatzen, bi esquela dagozenac elkarren ondoan bat gaztelaniaz eta bestea euscaraz. Holan dio (Gara eguncaria, 16 urtarrila 2022) batac azpian e hil den delacoa

(Vdo. Mª Cruz Fernández Etxarri) 

besteac honelaxe 

(JESÚS VIGOR VIDÁNen alarguna) 

 

Nahiric compondu edo behintzat hobetu "handicapa" daucana euscarazcoac (batzuentzat ez duque handicapic, beste batzuc ez duquete nahi reconocitu holacoric euscaran inoiz) ipinten ahal litzaque ondoco hau 

(Alarguna e JESÚS VIGOR VIDÁN) 


Ez al da ulertzen aisago eta fiteago orain kin hau auquera alternativoa? Dinot nic ze Josu Lavinec ez duela lar gogocoa hori solucionea. Bestetic ostera Luis Lauzirikac ez daquit nola sentitzen luquen zeren hain da expressatzen horren laburqui. 

Dena dela, baldin badago "handicapic" eguin daigun ahaleguina gainditzeco obstaculuac.


Thursday, January 13, 2022

¿Hobetzen al da informationea holan?

 Dudaric ez, ba dago conceptua e qualitatea e informationea, zein izan ahal da yago edo gutio ona. 

Dudanean repasatu irauco correspondentzia naiz aurquitu orain kin ondoco titular hau 

(an Argia astecaria, 21 azaeroa 2021, ganic Garazi Zabaleta) 

Oihanak modu jasangarrian ustiatuz egurra ateratzeko proiektua 


Nic ez daucat ez dudaric eta ezta zalantza tchiquerrenic ze hor titularrean informatzen da buruz 

projectu bat, 

ezen ba da projectu bat zein ... denadelacoa kin bere emparau behar dituenac. Ondorioz nic nahiago nuque, favorez iracurlea, eraiqui edo reeraiqui hori titularra holan 

Proiektua ateratzeko egurra oihanak ustiatuz modu jasangarrian 


Ez daquidana da zembateco importantzia emaiten zaio honaco critiquei an universitateco Kazetaritza facultatean. ¿Ez al daucate importantzia behar luqueten mimoric?

Tuesday, January 11, 2022

Guezurrezco lexico camuflatua: vecero, eta etc lar luzea

 Vecero (edo, orain bezero euscara modernoan) verbea da prestamo directo bat tik gaztelera. Da esateraco nola erabili menbrilo (ezen, membrillo), edo "a ver" (aber) adierazteco "ia", porsiacaso "por si acaso" ordezta badazpada, gasolina, ... 

Vecero verbea da behintzat euscara occidentalean -ustez dut ez du erabilera sociologico constatable realic eremu hortaric campo- erabilten den hitza adierazteco esateraco noiz behar izaiten zen repartitu zembait etchaldetatic esnea caleco familia batzuetara. Ezen horiec familiaoc ziren baserri hortaco veceroac (aurretiaz zutenac hartua tchandea [la vez, vecero] esnearen recibitzeco. Halan delaco baserri hortacoac -aurretiaz ere- ba zequiten zeintzu familietan partituco zuten esnea. 

Baina doazenac hoteletara edo restauranteetara berriren berri edo sarri ez dira veceroac baizic clienteac.


Cliente verbea da hitz internationala behintzat occidenteco hizcutza guehienetan edo guztietan. Halan ikusten dugu ze da 

gaztelaniaz cliente

frantzesez client 

inglesez clent 

alemanez Klient (substantivoac alemanez izquiriatzen dira maiusculaz) 

italianoz clienti 

russoz клиент (pronunciatua kliyent)

catalanez client 

polacoz klient 


Baina, harrigarriqui edo ez hain harrigarriqui, ikusten dugu an Elhuyar hizteguia ze gaztelerazco cliente esanten da euscaraz bezero baina -incomprensiblequi- ze gaztelerazco clientelismo da euscaraz klientelismo. 

Hori ikusiric galdetzecoa date ea Elhuyar bizi al da mentalqui an Occidentea eta an cultura occidentalea edo extragalaxicoan respectu euscararen (eta euscaldunen) universoa. Nago ze Elhuyarrec bai ezagutzen du euscara baina tamalez illogicoqui du mespretchatzen euscaldunon euscara (eta haguian ere euscaldun populua),


Saturday, January 08, 2022

Differente redactatua, (zorionez?)

 Sarri samar ekarten dut nic blog hontara prensan aurquitutaco titularrac noiz horiec titularrac iruditzen zaizquit behintzat asqui difficilac comprenitzeco. Gaur hemen bat guehiago horietaricoa zeren iruditu zait zaila mezua interpretatzeco. 

Hara, gurcoa ganic Maite Ubiria Beaumont (https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-01-07/hemeroteca_articles/presoen-auzia-lozorroan-utzi-nahi-duen-frantses-gobernua-esnarazteko-martxa), 

Presoen auzia lozorroan utzi nahi duen frantses Gobernua esnarazteko martxa

Hori titularra nahiric "compondu" edo behintzat "hobetu" informativoqui ezen mesedetan iracurlea nic "hobetuco" nuque honela edo antzeratsu 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan presoen auzia

Jarrico dut ondoren hori textu berber hori segmentoca nola nic dut ikusten conceptualqui.

Martxa ... 

Martxa esnarazteko ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi ...  

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan presoen auzia

Wednesday, January 05, 2022

Mesedea lekarque ki iracurle euscalduna

 Eguia indudablea da ze, orain ondoren ezagutu possibilitatea erabilteco euscaraz ere recurso prepositivoac, dut nic ikusten asqui differente mundua e euscaraz redactatu mezuac, ezen nola informatu edo nola hobetu nivel communicativoa an redactionea.  

Halan iracurriric hau titularra an lehenbizico orria (Gara, 05 / urtarrila / 2022)

Agur zintzoa Xanti Iparragirreri 


nic nahiago nuque (pean neure sinadura) beste honela 

Agur zintzoa ki Xanti Iparragirre 


Niretzat, diodana, daucadan aburua hontaz da evidentea eta indiscutiblea.

Tuesday, January 04, 2022

Lekarquen mesede eta avantail on proactivoa

 Dudalaric iracurri hau titularra (Herria astecaria, 9 abendua 2021) 

Euskararen Nazioarteko Eguna Boisen, Sydneyn, Berlinen eta Mallorcan 


pasatu zait pensamentutic ze ipini ahal zen baita holan 

Euskararen Nazioarteko Egunan an Boise, Sydney, Berlin eta Mallorca 


Nago ni ze horrec recursoac lekarque guri euscaldunac mesede eta avantail on proactivoa.