Sunday, January 30, 2022

¿Othe da inadmisible hitza euscarazco hitza?

 ETBco informativotan informatione guehiena da visuala eta auditivoa, baina baita bere aphurrean da ere izquiriozcoa, iracurtecoa. Hala gaur ari zirela buruz protestac egon direnac contra reforma laboralac aguertu da an beheco oin-oharra 

... onartezina ...


Ohartu naiz ni instantean ze horrec verbeac -onartezina- zegoen ordeztua ordez inadmisible euscal verbea zeina da erabilia zehar dialecto eta subvarietate dialectal guztiac te euscara. 


Zelan demostratu ahalco luquete baina (daucatenec inadmisible ez da ez-euscarazco verbea) ze inadmisible hitza izanarren be euscaraz darabilgun hitza, da arbuiagarria eta baztergarria, part botatecoa? Euscarac ditu verbac direnac hartuac ti beste hizcuntza batzuc, nola inadmisible hitza; hitz holacoac asco erruz, gainera (nic diot) zorionez eta gueure salvagarri. 


Onartezin hitza da patala eta ostera inadmisible dynamicoa

Thursday, January 27, 2022

Bideratua legoque intelectua te iracurlea, lehenengo momentutic

 Berria eguncarian gaur -eguena 27 urtarrila 2022- lehenengo noticia principala da 

Irungo Udalak alardearekin lotutako indarkeria matxista kasuak bildu ditu 


Baldin informatione hori hasi izan balitz holan 

Irungo Udalak bildu ditu ... 


Lehembizico momentutic prest eta enfocatua legoque intelectua te iracurlea ki gueroago letorquen informationea zeren ba lequique ze udalac bildu du zeozer buruz hain delacoa.

Wednesday, January 26, 2022

Vueltaca kin syntaxia edo nola redactatu effectivoago

 Dut iracurten Argia astecarian (16 urtarrila 2022, ganik Xalba Ramirez Cruz) hau titularra  

Kulturak hiria eraldatu nahi izan zuen urtea 


Irudituric hori redactionea ez-asqui fite ulertzecoa, nic honelatsu ipinten nuque 

Urtea noiz kulturak nahi izan zuen eraldatu hiria

Monday, January 24, 2022

Buruan vueltaca kin redactatzeco possibilitate differenteac

 Gaur - astelehena 24/01/2022- Gara eguncarico lehen planan iracurten dugu hau 

EDITORIALA Osasun publikoarekin konpromiso sendoa (9 or)


Hori informationea nic ikusten dut recatatua hobeto, holan 

Konpromiso sendoa osasun publikoarekin 

edo (nic personalqui nahiago) holaxe

Konpromiso sendioa kin ... 

Konpromiso sendoa kin osasun publikoa 


Joanic ki editoriala an 9. orria hau da duguna iracurten

Compromiso firme con la sanidad pública 


Saturday, January 22, 2022

Gaincostua, ahal izaiteco ulertu

 Hau titularra (suplementua Gaur8, zapatua 22 urtarrila 2022, 8 or) 

Sumendiak ur azpira itzuli duen irla 


Titular hortan mintzo dira buruz irla bat zein ... Ez dago dudaric hortan. Beraz, nahi izanic iracurle possiblea zentratu lehenengotic buruz zertaz doan tituluaren peco articulua on litzaque, nire uste indudablez, honela hastea 

Irla .. 

Nic honela hobetzen duque hori titularra, bethi ere mesedetan iracurlea (euscal iracurle lar suffritua, injustificablequi). 

Irla zein sumendiak itzuli du ur azpira

Thursday, January 20, 2022

Aisago da ulertzeco, bende gainera

 Verbuac batzutan dituzte euscaraz eta berdin beste hizcuntza batzutan bi zathi edo elementu noiz orduan deitzen dira verbo periphrasticoac -ikusten dugu- baina ba dagoz dutenac zathi edo parte bakarra ere -dakusgu-. 

Verbo periphrasticoac izanic ere 2 elementu dira halere conceptu bakarra eta hortacoz ez da conveni horiec 2 elementuoc -ikusten dugu- urruntzea larregui bata bestea ganic.  Ezen izquiriatzea -ikusten ... dugu-.

Iracurtzen dugu gaur Garaco lehen planan ondocoa baina 

Estrasburgok ez ditu Altsasuko gazteen eskariak onartuko 

 

Hor tituluan berean dago ez ditu lar urrun ganic onartuko. Baina nahi izaitera egon ahal da ere nahi beste urrunago. Esateraco holan 

Estrasburgok ez ditu momentuz dakigunetik Altsasuko gazteen eskaera juztiziazkoak eta osoki laborrigarriak zoritxarrez eta lotsagabeki onartuko 

 

Baina ez hautsiric hori verbo periphrasticoa -...ez ditu onartuko ...- gueratzen da mezua digeribleago, bende gainera

Estrasburgok ez ditu onartuko Altsasuko gazteen eskariak

Sunday, January 16, 2022

Mesedea lekarquelacoan, ziur

 Iracurtzen dut, eta aldi berean observatzen, bi esquela dagozenac elkarren ondoan bat gaztelaniaz eta bestea euscaraz. Holan dio (Gara eguncaria, 16 urtarrila 2022) batac azpian e hil den delacoa

(Vdo. Mª Cruz Fernández Etxarri) 

besteac honelaxe 

(JESÚS VIGOR VIDÁNen alarguna) 

 

Nahiric compondu edo behintzat hobetu "handicapa" daucana euscarazcoac (batzuentzat ez duque handicapic, beste batzuc ez duquete nahi reconocitu holacoric euscaran inoiz) ipinten ahal litzaque ondoco hau 

(Alarguna e JESÚS VIGOR VIDÁN) 


Ez al da ulertzen aisago eta fiteago orain kin hau auquera alternativoa? Dinot nic ze Josu Lavinec ez duela lar gogocoa hori solucionea. Bestetic ostera Luis Lauzirikac ez daquit nola sentitzen luquen zeren hain da expressatzen horren laburqui. 

Dena dela, baldin badago "handicapic" eguin daigun ahaleguina gainditzeco obstaculuac.


Thursday, January 13, 2022

¿Hobetzen al da informationea holan?

 Dudaric ez, ba dago conceptua e qualitatea e informationea, zein izan ahal da yago edo gutio ona. 

Dudanean repasatu irauco correspondentzia naiz aurquitu orain kin ondoco titular hau 

(an Argia astecaria, 21 azaeroa 2021, ganic Garazi Zabaleta) 

Oihanak modu jasangarrian ustiatuz egurra ateratzeko proiektua 


Nic ez daucat ez dudaric eta ezta zalantza tchiquerrenic ze hor titularrean informatzen da buruz 

projectu bat, 

ezen ba da projectu bat zein ... denadelacoa kin bere emparau behar dituenac. Ondorioz nic nahiago nuque, favorez iracurlea, eraiqui edo reeraiqui hori titularra holan 

Proiektua ateratzeko egurra oihanak ustiatuz modu jasangarrian 


Ez daquidana da zembateco importantzia emaiten zaio honaco critiquei an universitateco Kazetaritza facultatean. ¿Ez al daucate importantzia behar luqueten mimoric?

Tuesday, January 11, 2022

Guezurrezco lexico camuflatua: vecero, eta etc lar luzea

 Vecero (edo, orain bezero euscara modernoan) verbea da prestamo directo bat tik gaztelera. Da esateraco nola erabili menbrilo (ezen, membrillo), edo "a ver" (aber) adierazteco "ia", porsiacaso "por si acaso" ordezta badazpada, gasolina, ... 

Vecero verbea da behintzat euscara occidentalean -ustez dut ez du erabilera sociologico constatable realic eremu hortaric campo- erabilten den hitza adierazteco esateraco noiz behar izaiten zen repartitu zembait etchaldetatic esnea caleco familia batzuetara. Ezen horiec familiaoc ziren baserri hortaco veceroac (aurretiaz zutenac hartua tchandea [la vez, vecero] esnearen recibitzeco. Halan delaco baserri hortacoac -aurretiaz ere- ba zequiten zeintzu familietan partituco zuten esnea. 

Baina doazenac hoteletara edo restauranteetara berriren berri edo sarri ez dira veceroac baizic clienteac.


Cliente verbea da hitz internationala behintzat occidenteco hizcutza guehienetan edo guztietan. Halan ikusten dugu ze da 

gaztelaniaz cliente

frantzesez client 

inglesez clent 

alemanez Klient (substantivoac alemanez izquiriatzen dira maiusculaz) 

italianoz clienti 

russoz клиент (pronunciatua kliyent)

catalanez client 

polacoz klient 


Baina, harrigarriqui edo ez hain harrigarriqui, ikusten dugu an Elhuyar hizteguia ze gaztelerazco cliente esanten da euscaraz bezero baina -incomprensiblequi- ze gaztelerazco clientelismo da euscaraz klientelismo. 

Hori ikusiric galdetzecoa date ea Elhuyar bizi al da mentalqui an Occidentea eta an cultura occidentalea edo extragalaxicoan respectu euscararen (eta euscaldunen) universoa. Nago ze Elhuyarrec bai ezagutzen du euscara baina tamalez illogicoqui du mespretchatzen euscaldunon euscara (eta haguian ere euscaldun populua),


Saturday, January 08, 2022

Differente redactatua, (zorionez?)

 Sarri samar ekarten dut nic blog hontara prensan aurquitutaco titularrac noiz horiec titularrac iruditzen zaizquit behintzat asqui difficilac comprenitzeco. Gaur hemen bat guehiago horietaricoa zeren iruditu zait zaila mezua interpretatzeco. 

Hara, gurcoa ganic Maite Ubiria Beaumont (https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2022-01-07/hemeroteca_articles/presoen-auzia-lozorroan-utzi-nahi-duen-frantses-gobernua-esnarazteko-martxa), 

Presoen auzia lozorroan utzi nahi duen frantses Gobernua esnarazteko martxa

Hori titularra nahiric "compondu" edo behintzat "hobetu" informativoqui ezen mesedetan iracurlea nic "hobetuco" nuque honela edo antzeratsu 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan presoen auzia

Jarrico dut ondoren hori textu berber hori segmentoca nola nic dut ikusten conceptualqui.

Martxa ... 

Martxa esnarazteko ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi ...  

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan ... 

Martxa esnarazteko frantses Gobernua zeinak nahi du utzi lozorroan presoen auzia

Wednesday, January 05, 2022

Mesedea lekarque ki iracurle euscalduna

 Eguia indudablea da ze, orain ondoren ezagutu possibilitatea erabilteco euscaraz ere recurso prepositivoac, dut nic ikusten asqui differente mundua e euscaraz redactatu mezuac, ezen nola informatu edo nola hobetu nivel communicativoa an redactionea.  

Halan iracurriric hau titularra an lehenbizico orria (Gara, 05 / urtarrila / 2022)

Agur zintzoa Xanti Iparragirreri 


nic nahiago nuque (pean neure sinadura) beste honela 

Agur zintzoa ki Xanti Iparragirre 


Niretzat, diodana, daucadan aburua hontaz da evidentea eta indiscutiblea.

Tuesday, January 04, 2022

Lekarquen mesede eta avantail on proactivoa

 Dudalaric iracurri hau titularra (Herria astecaria, 9 abendua 2021) 

Euskararen Nazioarteko Eguna Boisen, Sydneyn, Berlinen eta Mallorcan 


pasatu zait pensamentutic ze ipini ahal zen baita holan 

Euskararen Nazioarteko Egunan an Boise, Sydney, Berlin eta Mallorca 


Nago ni ze horrec recursoac lekarque guri euscaldunac mesede eta avantail on proactivoa.