Sunday, November 23, 2008

Sekuntzia informativo ederki emana

Nire logelan hemen, Hego Afrika, ba da photographia bat enmarkatua non ikusi ahal da mendigoizale bat an tontor elurtu bat sostengatuz burua an skiak eta bi makilak. Azpian duela titulua kin maiuskulak

AMBITION

eta ezpian mezua niri asko gustatzen zaidana

Aspire to climb as high as you can dream

Ikusten dut ze hori mezua dago emana ederki begiraturik sekuentzia (sequentia) informativoa. Agertzen zaigula lehenbizi begietara (eta entelegura)

Aspire

eta ulertzen dugu ze gaituela gomitatzen aspiratzera, gero

Aspire to

aspiratu zeozertara, gero

Aspire to climb

dezagun aspira igoten (igotera)

Aspire to climb as high as

aspiratu igotzen hain gora nola

Aspire to climb as high as you

aspiratu igotzen hain gora nola zuk / zu


Aspire to climb as high as you can

aspiratu igotzen hain gora nola zuk ahal duzu

Aspire to climb as high as you can dream

aspiratu igotzen hain gora nola (zuk) ahal duzu amets


Ez ahal dago ongi, ederki emana sekuentzia informativoa: visualki azalean (horixe gaik orthographiaren importantzia ez balitz ere handia' bai determinantea) eta barnean ondorioz enteleguan?


Baina zein examen offizial euskarazkoan ematen ahal litzateke ontzat tzat

Aspire to climb as high as you can dream

hau ondokoa

Aspiratu igotzen hain gora nola (zuk) ahal duzu amets


Eta zein litzateke versione "orthodoxoa"?



Cape Town

Thursday, November 13, 2008

Beste rekurso bat antzekoa na aurrekoa

Aurreko postean agertu nuen titularra


New government will be formed as soon as possible, says Mugabe

edo euskaraz

Gobernu berria formatu behar da ahal bezain sarri, dio Mugabe-k

Aitzitik gaur nahi dut ekarri blogera -gure blogera- ikusi dudana gaur arratsean an hemengo kazeta arrastikoa Cape Argus (Thursday November 13 2008) agertua an orri nagusia, konsideratzen ahal dugula hau formea variante ez urrun bat na lehen aipatua. Hara titularra exaktuki
"This is not the ANC I knew" - Smuts
edo guk euskaraz
"Hau ez da ANCa nik ezagutu nuena" - Smuts
edo
"Hau ez da nik ezagutu nuen ANCa" - Smuts

Smuts da leader ezagun bat hon ANC (African National Congress) . Gogora ekarri ze izan da orai -hamartsu egun direla- formatu hemen partidu politiko berria COP (Congress of the People) kin desakort zeudenak an ANC kin oraiko ANC presedente Jacob Zuma eta daroen politika pulistea eta nepotistikoa. Nolatsu bait zen formatu Euskal Herrian EA tik PNV.

Da nolatsu esan izan balu Garaikoetxeak


"Hau ez da PNVa nik ezagutu nuena" - Garaikoetxea

edo

"Hau ez da nik ezagutu nuen PNVa" - Garaikoetxea

Gaitezen ohart ze hemen, nola ez bestean, "mezua edo esaldi direktoa" ematen da barruan kakotxak eta gero kin gidoia, eta ez kommea, aurretik subjektua (Smuts edo Garaikoetxea).

Ea oraikoan ere ematen du post honek frutu nola besteak.


Cape Town, Kabo Hiria.

Tuesday, November 11, 2008

Erabili ahal dugu guk ere euskaraz hori rekursoa?

Gauza arras ona da observatzea zer egiten ari dira besteak ere. Halan askotan nahi delarik hartzen da ganik besteak on izan ahal dena guretzat ere. Preambulo hau dator ze ikusten dugu askotan euskaraz egunkarietan honelatsuko titularrak
Datozen hauteskundeak irabaziko dituztela dio Ibarretxek
eta nik sarri kritikatu dut -kommentatu, dialogatu- esanez hobe litzateke(la) redaktatu honela kin gradu informativo hobea
  • Ibarretxek dio datozen hauteskundeak irabaziko dituztela
edo
  • Ibarretxek dio irabaziko dituztela datozen haueskundeak
edo
  • Ibarretxek dio ze irabaziko dituztela datozen hauteskundeak

Kontua da ze horrek mezuak ditu hiru parte:

1) nork dioen [subjektua],
2) dioela [verbua] eta
3) zer dioen [predikatua].

Esan ahal da eta ere da esaten ze importanteena da mezua -zer dioen- eta hori dela nabarmendu behar eta eman informativoki aitzinetik. Egia esan hori argudioa da rebotez emana ze ez da egiazko argudio informativoa -zindoa eta lanoa; ondraduki emana- dadintzat izan informatua irakurlea baizik sustifikatione sustifikativoa, rebotez eta punpa lasterrez datorrena tik kulatea -edo zeozer justifikatu beharra-.

Observatu dut eta ikusi ze inglesez irakurri ahal dira honelako eta honelatsuko berriak titularretan (Cape Times, martitzena 11 azaroa 2008, orri nagusia)

[oraikoa buruz Zimbabwe-ko presidente Mugabe zeinak galdu zituen elektioneak martxoan eta oraino ez du alde gobernutik ez duelarik utzi nahi boterea nehola ere]
New government will be formed as soon as possible, says Mugabe
edo euskaraz
Gobernu berria formatu behar da ahal bezain sarri, dio Mugabe-k

Esan nahi dut ze informationea da eteten kin komma bat' emanik lehenbizi mezua eta gero nork hori dioen, tartean dela komma bat.

Dudarik ez hori possibilitate informativoa da atxamanerrezago an ulergarritasuna (eta ere visualki) ezi beste hau ohiturazkoa oraiko euskaran
  • Ahal bezain sarri gobernu berria formatu behar dela esan du Mugabe-k
Kompara dezagun (ditzagun) begien aurre - aurrean kin geure betaurreko analytikoak:
  • Gobernu berria formatu behar da ahal bezain sarri, dio Mugabe-k
edo
  • Ahal bezain sarri gobernu berria formatu behar dela esan du Mugabe-k
Zer zaizue iruditzen possibitate informativo hau aplikatzeko euskaraz?, hori bait tartekaturik kin beste possibilitate guziak? Gustatzen?

Cape Town, Kabo Hiria.

Friday, November 07, 2008

Zorionak Obama eta aipuak

Lehenengo, nahi dut eman zorionak hemendik tik neure blog hau ai Barack Obama presidente elektoa hon USA.

Bigarrenik, ekarri blog hontara lau aipu agertuak atzo -eguena 6 azaroa- an hemengo egunkari Cape Times (www.capetimes.co.za). Plazer handiskoa izan zait ulertzea notizia guzia, gabe ezein neke, eta emanen dut titularra eta lehenbiziko paragrapho ongi synthetikoa na egunkari Cape Times.

titulatzen

Dawn of a new era

kin lehenbiziko hau paragrapho ongi informativoa
Democrat Barack Obama, fresh from a historical election win as the first black president of the United States, has turned to the sobering challange of steering a new course for a country grapping with two wars abroad and the threat of a prolonged recesion at home.
Pensatu dut neure baitan hori irakurtzean' bai informatione ongi emana eta ere synthetikoa tik lehendabizi, lehen paragraphoa.

Izulirik lehenbiziko delako lau aipuak, hara horiek direnak arras interesanteak gatik diotena, informaturik publikoa ongi. Baina guk geure etxean -an euskara- nola behar lirateke itzuli' edo egunkariek (Berria, Gara, Deia, ...) edo itzultzaileek? Zeren dira interesanteak aipuok ere atemporalki, esan nahi dut gero' noiznahi.

Hemen lehenengoa ganik Barack Obama bera
"If there is anyone out there who still doubts that America is a place where all things are possible; who still wonders if the dream of our founders is alive in our time; who still questions the power of our democracy, tonight is your answer"
Barack Obama

Bigarren aipua ganik Nelson Mandela
"Your victory has demostrated that no person anywhere in the world should no dare to dream of wanting to change the world for a better place"
Nelson Mandela

eta hirugarren aipua ganik lehengo UN sekretario general Kofi Annan
"It's an historic event; one that I hand not expected to see in my lifetime"
former UN secretary - general Kofi Annan

azkenik laugarrena ganik Nigeriako presidente Umaru Yar Adua

"The election of Barack Obama as president has finally broken the greatest barrier of prejudice in human history"
Nigerian President Umaru Yar Adua


[Dudarik ez, niri, gehien gustatu zaidana eta ere sakonena da na Nelson Mandela. Viva hi agure lerden hori, atxik fier eta luzaz, hoberena hiri madiba!] (madiba da hitz bat sano errespetuzko eta ohorezkoa an khosa hizkuntza; hola deitzen dute hemen: madiba)

Nola esana dut jada goian interesantea litzateke informatzea ere euskal populua buruz esan dutena persona politiko relevanteak, bai baina nola? Nolako euskaran? Nik, izanik ere neophitoa -grekoz, landareberri- ulertu dut aisa inglesekoa. Baina ulertuko ote nuke euskarazkoa, berdin aisa edo aisasko? Eta euskaldunek, euskaldun ongi alphabetatuek, eta ez horren eskolatuak an euskara?

Nork esan ahal du -Sarasolak, ... - euskarak ez du deus modernizatzekorik edo reformatzekorik?


Cape Tow, Kabo Hiria.

Sunday, November 02, 2008

Ote da sinestekoa (periodismoan)?

Iduri luke zientza fiktionekoa honek:

Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak Nazio Batuen Erakundeak (NBE) Estatu espainolean urratzen diren giza eskubideen inguruan kaleratutako txostenak "perspektiba" ezarri eta "terrorismoaren aurkako borrokaren izenean" guztia ez dela balezkoa azpimarratu du.

Ari ote naiz exageratzen esatean ze da informatione kafkianoa hori goiko hori? Ez al du -ez al dugu euskaldunok- marezi errespurik, errespetu informativorik. Ba dugu ziur zuzen hori, horregatio!