Friday, February 27, 2015

Symmatria informativoa

Iracurri ahal dugu an Berriaco lehen paginan titular principala gaur baricua 27 otsaila 2015

......................................................... uxatu du Kutxabankek orain.


Aitzitic, iracurri ahal dugu ere an Garaco lehen paginan titular principala gaur baricua 27 otsaila 2015

Kutxabank pretendió .................................................................... 


Da ikusten duguna deitzen duguna symmetria, casu cocretu hontan symmatria inforrmativoa

Possible ez othe da eta berdin zileguia eta gainera hobea informativoqui holan titularra?

Kutxabankek orain uxatu du ............................................... 

eta non dauden puntu suspensivoac -gz, puntos suspensivos, fr, points de suspension, in,suspension points- azaldu zer du uxatu Kutxabankek ondoren jaqui ze Kutxabankek du exatu orain zeozer. Niri iruditzen zait arras logicoa.

Exceptione pozgarriac lantzean behin

Ikusten dugu behintzat lantzean behin baina guti an euscarazco prensa' titularrac pean SVO structura syntacticoa zein structura da onena tzat ongui informatu iracurlea.. Halan atzo, ikusi.

  • EH Bilduk gogor salatu du espainiar ordezkaritzek euskararekin duten jarrera  

(Dudaric ez dago baina ze asco hobetu ahal dala redactionea e objectua.
Ezen "espainiar ordezkaritzek duten jarrera" izan ahal zan redactatu "jarrerea izan dutena espainiar [espainol] ordezkaritzek euskararekin" edo "jarrerea izan dutena  euskararekin espainiar [espainol] ordezkaritzek" )


Poztecoa da ikustea holacoric -SVO- zeren usuago dugu ikusten prensac, euscarazco prensac, darabilela preferentequi OVS auquerea eta tchitean pitean ere baina gutiago aldiz SOV.

Ikus dazagun eta observatu hemen azquen auquera syntactico -informativo, communicativo- horiec tzat goico titularra

(OVS)
Espainiar ordezkaritzek euskararekin duten jarrera salatu du E H Bilduk
eta

(SOV)
EH Bilduk espainiar ordezkaritzek euskararekin duten jarrera gogor salatu du

Monday, February 23, 2015

Refexionea buruz SVO structura syntacticoa ganic jn professore Jesus Rubio an Sarriko-co Facultatea e Cientzia Economicoac eta Empresarialac

Iritziric ze commentarioa eguin dana blog hontan -Gustatu zait, SVO- ganic professore Jesus Rubio dala ona, arguigarria conceptualqui eta ere importantea nola lagungarri tzat oraingo praxia ikusten dana an gure euscal prensa dut importatzen hona blogera emanic -nire ustez- duen importantzia trancendentala (?) eta relevantea.

Bada, hemen doa izan dadin guzion prevetchuzco eta ere merezi balu izan dadin criticatua edo goraipatuz edo berdin refusatuz edo zernahiz horco ideiac.


Patxi (da erantzuna ki Patxic esanicoa)

Ez da pragmatikoki berdin (edo nahiago bada, expresivoki edo intentzionalki berdin) titular neutro bat (ordena neutroa) edo titular markatu bat (ordena markatua). Titular serioak izaten dira neutroak (berriak berak hartzen du protagonismoa), bitarten titular sensazionalistak izaten dira markatuak (kazetariaren ikuspegi pertsonalak du markatzen irakurketa e berria). Eta esango nuke ez dala ezer markatuagorik ze sujetua bukaerara eramatea, eta ez dala ezer neutroagorik ze ordena burulehena, oro har.

Jakina, bádaude hizkuntza ezberdinetan ohiko ordena "neutro" diferenteak, baina jarraian esan behar da ze nabari dira joera diakroniko universalak (hain universalak nola komunikazioa) alde ordena neutro eta potenteena, zein dan, gustatu ala ez, ordena burulehena (SVO...).

Eta joera sintaktiko-komunikativo universal horietan efektivoenetakoa, dá jartzea sujetua aurrena. Inglesak, frantsesak, gaztelaniak edo euskarak jartzen dute sujetua aurrena an "euren" ordena neutroak, eta horrek asko laguntzen du noiz interpretatzen berria. Zeren, sujetua da klavea te interpretatu a predikatua (deklarazioa edo dana dalakoa) eta sujeturik gabe, ezin izango dugu egin valorazio egokia e predikatua (deklarazioa edo dana dalakoa). Esan nahi baita ze an hurrengo titularra.

Euskaldunak enpresen aurrean babesik gabe aurkitzen direla salatu du kontseiluak.

hasten zaigu ematen informazio bat zein azkenean enteratuko gara ze da zerbait ze salatu du norbaitek (kasu honetan Kontseiluak). Azken informazio hori krutziala da informativoki afin ondo interpreta dezagun berriaren hasierako informazioa (segun zeinek salatu emanen diogu relevantzia bat edo beste ki salaketa).

Bestalde, aparte kuestio pragmatiko-komunikativoak (zein diran ezin erabakiorragoak), daukagu aspektua e potentzia sintaktikoa.

Ordena neutro universala (zein dan burulehena) da potenteena afin onartu informazio karga handia naturaltasunez. Errazki konprobatzen da nola ordena burulehena ez dan soilik ordena berez neutroena baizik-ere potenteena afin kargatu informazio zama handia naturaltsunez:

Kontseilua ha denunciado que los euskaldunes se encuentran indefensos ante las empresas que incumplen la normativa vigente en materia lingüística. 

Aparte arrazoi sensazionalista, esango nuke ze a arrazoi nagusia te erabili bukaerako sujetuak an euskal titularrak dála estuasun sintaktikoa e ordena regresivoa: sujetua ez dadin urrundu ti aditza, elkarrekin urrutiratuko dira biak (sujetua eta aditza) ti euren posizio neutro naturala, zein da hasierakoa.

11:35 AM, February 21, 2015


Tuesday, February 17, 2015

Gustatu zait, SVO

Gustatu zait -diot zaidala gustatu zeren ez da sarri ikusten zoritcharrez- noiz bait dut iracurri hau titularra (Gara, interneten)
  • Kontseiluak salatu du euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean
non subjectua S da (Kontseiluak),
verbua V (salatu du)
eta obejectua O da (euskaldunak "babesik gabe" aurkitzen dira enpresen aurrean).

Beraz syntacticoqui da phrasea, daucalaric SVO structura communicativoa.


Izan zatequeen ere "gueure" syntaxia, ezen SOV, holan

Kontseiluak euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean salatu du 

edo baita izan zatequeen ere oraintsuon usu ikusi ohi duguna, OVS, zaina da sartzen ari bortchaz ez dudalaric comprenitzen zeren provetchu informativoz. Ezen hori delaco OVS litzateque 

Euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean salatu du Kontseiluak

Monday, February 16, 2015

Auquera -recurso- syntactico hobea

Pean ondoco titulua "Parisko erasoen itzala Danimarkako atentatuen atzean (edo, Parisko erasoen itzala atzean hon Danimarkako atentatuak)" dugu iracurtzen an lehen pagina hon Gara eguncaria -astelehena 16 otsaila 2015- hau phrasea
  • Poliziak zein Frantziako Kanpo Harremanetarako ministroak Kopenhageko eraso hau eta duela hilabete Parisen gertaturikoa parekatu dituzte, sekuentzia berbera izan delako.
Dugularic iracurtzen an phraseco sarreran:

Poliziak zein Frantziako Kanpo Harremanetarako ministroak ... 

baina hori mezua izan ahal zan erabiliric forma traditionalagoa eta hobea informativoqui holan

Nola Poliziak hala Frantziako Kanpo Harremanetarako ministroak ... 

Gueratzen litzatequela honetara phrasea bere osotasunean
  • Nola Poliziak hala Frantziako Kanpo Harremanetarako ministroak parekatu dituzte Kopenhageko eraso hau eta duela hilabete Parisen gertaturikoa, sekuentzia berbera izan bait dute.


Tuesday, February 03, 2015

Systema numerico berria eta hobea euscaraz basatua an S.N.D.



Lehenago ere tratatu eta ihardoqui izan dut blog hontan

(http://referentziak.blogspot.com.es/2011/04/euskal-numeratione-base-dezimal-duna.html)



buruz gai important eta ere asqui trancendental hau  -ezen, numeroac euscaraz ez egotea basatuac an base decimala, hau da, an s. n. d.- zein inconvenientec sorteen du gu euscaldunen artean haimbat estropezu eta ere confutione mental.


Hemen, ba, systema berri eta hobetua:

Himar (30)

hibat (31), hibi (32), hihiru (33), hilau (34), hibost (35), hisei (36), hizazpi (37), hizortzi (38), hibeatzi (39)

Lamar (40)

labat (41), labi (42), lahiru (43), lalau (44), labost (45), lasei (46), lazazpi (47), lazortzi (48), labeatzi (49)

Bomar (50)

bobat (51), bobi (52), bohiru (53),  bolau (54), bobost (55), bosei (56), bozazpi (57), bozortzi (58), bobeatzi (59)

Semar (60)

sebat (61), sebi (62), sehiru (63), selau (64), sebost (65), sesei (66), sezazpi (67), sezortzi (68), sebeatzi (69)

Zamar (70)

zabat (71), zabi (70), zahiru (73), zalau (74), zabost (75), zasei (76), zazazpi (77), zazortzi (78), zabeatzi (79)

Zomar (80)

zobat (81), zobi (82), zohiru (83), zolau (84), zobost (85), zosei (86), zozazpi (87), zozortzi (88), zobeatzi (89)

Bemar (90)

bebat (91), bebi (92), behiru (93), belau (94), bebost (95), besei (96), bezazpi (97), bezortzi (98), bebeatzi (99)