Ari nintzen iracurtzen euscaraz eta hor aguertu zait textuan inpresentable hitza (ez, impresentable nola nic dudan nahiago) eta ere inexistente verbá baita. Ethorri zait curiositatea jaquiteco horiec verba biac nola dauden an Elhuyar hizteguiac. Hauxe dut ikusi han
gaztelerazco impresentable honelaxe dateque
eta erdarazco inexistente
Ikusiric aurrecoa galdetzen dut othe da Elhuyarren jocamonde hori halere barkagarria edo da ostera inbarkagarria?
gaztelerazco impresentable honelaxe dateque
-
-
¡eres un impresentable!: nazkagarri hutsa zara!
-
3 adj. [apariencia] inori ez erakusteko moduko; inoren aurrera ez aurkezteko moduko; narras, zarpail, arloteestá impresentable para ir a la celebración: ospakizunera joateko oso narras dago
la habitación está impresentable: gela ez dago inori erakusteko moduan, oso narras dago -
lo que ha hecho es impresentable: egin duena onartezina da
eta erdarazco inexistente
se preocupa por problemas inexistentes: ez dauden arazoez kezkatzen da
Ikusiric aurrecoa galdetzen dut othe da Elhuyarren jocamonde hori halere barkagarria edo da ostera inbarkagarria?
24 comments:
inpresentable eta inexistente
Bigarrena 88000 EU NA hizteguian aguercen da. Beraz, batua da.
Lehenengoa ez.
Non topatu duçu idatziric inpresentable hitza eta cein adiera daduca?
Neuc ahoz behin baino guehiagotan ençun dut 2. adieran.
Nic eguin dut egongo commentarioa blogean salatzeco dakarrena Elhuyarrec zeren da impresentablea dakarrena ordezteco gaztelaniaco impresentable hitza zein da ere amancommuna kin euscarazco impresentable hitza zein gainera da erabiltzen euscararen eremu luzezabal osoan aguerturic edo ez aguerturic an hizteguiac. Baina, jada nola esana den gorago, dena scandalagarria da dakarrena Elhuyar hizteguiac nola ordezco tzat erdarazco impresentable hitza.
Josurentzat esan ze iracurri dudala inpresentableac an textua e Koldo Izagirre dioela "... Figuranteak besterik izan ez garen arren, zoraldi basatiaren erdian inpresentableak ginela sinetsi dugu, ..." an Argia titulalu pean "1985eko otsailaren 17a".
Erramun,
Includitu dut
inpresentable . impresentable +
sarrera 88000 hitzeco EU NA hizteguian:
https://www.dropbox.com/sh/a0t2a9xefhrc741/AADwdsjHp0D4TRnW-zsS-2dpa?dl=0
Milla esquer!
Berçalde, çure inbarkagarri horrec imbarcatu/embarcatu verboa dakarquit gogorat.
Imbarcatu, bai, bai norat bidalico cenituzque Elhuyarçaleoc?
Galdeta bat: zuek uste duzue Elhuyarrek bereizitako lau hadiera horietan guztietan onartu behar genukeela euskaraz inpresentable/impresentable?
Korrekzioa: lau adiera* horietan guztietan
Erramun jauna:
Pausatzen duzularik galdera bat zeinarekin irekitzen diren bi aukera (edo gehiago) disjuntiva argi baten moldean, behar duzu baliatu, eskuara dotorean nahi baduzu izkribatu, "ALA" konjunzionea, eta ez "EDO" konjunzionea.
Hortakoz, zure esaldi hau da ezinago itsusia da eta biziki mingarria begi-beharri euskaldunentzat:
“Elhuyar, barkagarri edo inbarkagarri?”
Eskual begi-beharriak galdatzen du hor pausa dadila galdera hunela:
“Elhuyar, barkagarri ALA inbarkagarri?”
Ohartua nago ALA konjunzionea errekan behera abiatua dela aspaldi handi huntan eskual hiztun eta izkribaleen aho-lumetan, eta bistan da nondik heldu den gaitza: nola españulez (bederen) ez den existitzen ALA eta EDO bikotea, edo, batera doana, nola bikote hori inexistentea den españulez ezi españulez “o” konjunzioneak balio bikoitza duen daukalakoz ber denboran balio inklusivoa eta exklusivoa (hots, “o” bidez osatu esaldi batean bi {nahiz gehiago} aukera ditugularik, aukera horiek españulez berdin izan baitaitezke elkarrekiko exklusivoak nahiz inklusivoak, euskaraz aldiz beharko litakelarik kasu bakoitzean baliatu konjunzione bedera), gertatzen da eskual hiztun españoldua (frantsestua ere bai? Badut susmoa ordea Iparraldeko gure haurrideek ez dutela huts hau egiten horren maiz) plegatzen dela maltsoki españularen berezitasun horretara eta errepikatzen duela alageraki erderismo hura bere hizkuntza propialean, huni ebatsiz baliabide sintaktiko zahar bat soil-soilik zeren españulak ez daukan deus halakorik.
Erran gabe doa operazione mutilatzaile-deformatzaile bitxi hori beti gertatzen dela norabide batean --españuletik/frantsesetik eskuarara--, eta nehoiz ez dugula ikusten euskal hiztun/izkribatzaile bat bere buruaz hain segurtamenez betea non ez dezan izan gehiago beldurrik airoski inposatzeko españul edo frantses mintzairari eskuaratik heldu berezitasun morfosintaktiko zenbait, ez eta bide hortaz gabetzeko ere bi mintzaira horiek beren ezaugarri prezatu zerbaitez.
Eskuararekin horren alegeraki sinkretiko eta erderekin aldiz horren txuhurki konservadore, txintxo eta ortodoxo jokatzeko arrazoina bistakoa da: eskuarari zernahi afruntu eginik ere, nehor ez da ohartzen, eta norbait oharturik ere, eskuararen haragietan obratu zernahi mutilazione morfosintaktikoa ikusia izanen da nola sinkretismo liberal eta irekidura mental handi baten marka, nehoiz ez jakineza arrailgarri baten seinale; aldiz, berritzaile horrek berak obra beza mutilazione hori, edo antzeko bat, auzo erdara baten haragietan, eta laster ikusiko du bere burua sepurtatua ergel eta zozo hotsezko zaparrada irakitu baten azpian, halako maneraz non joango baitzaika laster eta betiko erdal mintzaira sakratuekin jolasteko enbeia guzia.
Jokoan ari garelarik on baizik ez da jakitea zer karta dugun eskuetan eta zer libertate daukun akordatzen jokuzainak gobernatzeko komeni zaukun bezala.
XE.
Nola duzuenac izquiriatu zuen commentarioac zereten Josu, Gilen eta Erroteta noa arrapostu emaitera edo commentatzea bakoitzari aparte.
Josu,
nic hizteguian sartzen nuque hitz bat nahiz-ta jada sarthuric ez balego ere aurretiaz hizteguian, esateraco hypotheticoqui ez balego sarthuric casuraco odol hitza hizteguietan nic sartzen nuque zeren "ba daquit" neure baitharic hori hitza da existitzen euscaraz. Bertinqui nic "ba daquit" ze impresentable hitza existitzen dela euscaraz, nehon sarthua ez balego ere hizteguietan. Eta da euscarazco verba bat.
Diozunaz, Josu, buruz inbarkagarri edo inbarcagarri. Nahi dut esan ze esateraco an Elhuyar hizteguiac eta beste anhitz lekutan in-... horiec camuflatzen dira formaren pean e ...-ezin. Nic ba daquit ze in-... sarthua dago euscaran aitzinatic eta hor daude
invisible (imbisible),
insensible,
inseguritaste [Elhuyarrec dakar: ziurtasunik ez(a), segurtasunik ez(a), ziurtasun-gabezia, segurtasun-gabezia], indefinible [Elhuyar: definiezin; zehatzezin; mugaezin], indirectu,
inadmisible,
...
Uste dut eze Elhuyarrec ez du nahi hartu haintzat, den moducotzat euscara actuala gueure mendecoa, eta duela prevaricatzen. Bere hizteguiac daude betheric mucuru inexactitudez eta guezur inukagarriz.
Gilen
Galdetzen duzu ea Elhuyarren lau adieretan behar othe genuen erabili impresentable.
Hara, nola nic ez dudan estudiatu euscara grammaticalqui asqui sacon nic dut ikusten impresentable hitza bere globalitatean bereizi gabe nola Elhuyarrec lau adieratan.
Sailcatu edo subsailcatu balitu hiru eta sei adieretan nic ez nuqueen ezer tcharto erreparatuco. Niretzat impresentable da hitz bat bakarra hartzen dituela adierac daduzcanac, hori da commentarioa edo erantzuna tik nagoen neure nivela.
Erroteta,
asco daucagu oraino ikasteco. Esquerrac ere predicu gaitz eta zemaitsu hori gatic, quendu baric arrazoiric diozunari.
Iracurriric diozuna ethoten zait gogora nola esateraco Munitibarren esan ohi zen ni haur nintzela maculu hitza baina gaur holan esan ohi zutenec ere dioten guehienetan muletac.
Baita ikusi nola sarthu den, baita versolarietan ere batzutan, itcharopen hitza adierazteco esperantza (edo desioa) zeren gaztelaniazco esperar euscaraz den itcharon. Baina gazteleraz dira significantza differenteco espero eta estoy esperando, lehenengoa lotua desioequin eta aitzitic bigarrena kin conceptu temporal edo chronologicoa. Francesez ostera, berdin nola euscaraz, dira differente attendre (itcharon) eta espérer (espero izan edo esperantza izan).
Ascotan ohargabequi aldatuz edo evolucionatuz goaz, izango bada ere directione incorrectoz edo endecatuz, Erroteta.
Gilen,
Neuc erabilcen nuque 2. eta 3. adieran, baina gutitan.
Ba al daquiçue hitz guehiago EU NA hizteguian sarthu behar liratequeenac, hau da, euscaran sarthu behar liratequeenac?
Xabier Amuritzac dio 20000 direla. Ceinçuc dira hitz horiec?
inbarkagarri ez liçateque erabili beharco, nire ustez, impardonable/imperdonable errannahiaz. Badugu horretaraco barkaecin, barkagaitz, ecin barkatuzco edo are forma internationala ere (impardonable/imperdonable).
Naffarreraz impardonable da forma çucena batuerazco (?) inperdonableri dagoquiona.
Sarthu gabe exemplu concretoetan esan nahi dut ze, nire ustez, behar dugula sarthu euscaraz in-... prefixua eta baztertu ...-gaitz edo ...-ezin delacoac.
Beharco litzateque aztertu elementu bakoitza tik delaco lista luze previoa zein lethorqueen erdal hizcuntzetatic nola gaztelania, francesa edo inglesa. An Elhuyar, uste dut ze, refusatzen dute bethi in-... prefixuaz hasitaco guztiac.
Nire ustez IN- prefixua erabili behar da benetan erabili diren hitzetan, hitz internationaletan.
inbarkagarri hitzac ez daduca neholaco traditioneric euscaran.
Traditioneric gabe ez dago vicitza sanoric.
Guztia ez da traditionea eta hor dago traditionetic campoco hitza casuraco internet zein ez da aguertzen XVIII eta XIX. mendeetan esateraco. Principioz beharco dugu hartu traditionetic campocoric ere, arlo guzietan an lexicoa, orthographia, syntaxia, ... edo edozein arlo.
In-... prefixudun hitzac dira asco eta mass median direnac esango nuque direla quasi amaigabeac. Baina esateraco, eta aiphaturic soil exemplu bat Elhuyarrena, tzat
inddiferente gaztelerazco hitza
dakar Elhuyarrec euscaraz hauxe dela
axolagabe, ezaxola, aiherga; interesik gabe(ko); epel, hotz
está indiferente con todo el mundo: axolagabe ageri da mundu guztiarekin
una postura indiferente ante el problema del sida: hiesaren arazoaren aurrean jarrera epela
Ni nago contra plaga mortal hori. Nire iniciativa delacoa -inbarkagarri, ...- dator beraz reactionatzetic contra hori philosophia lexicala agueri dena casuraco an Elhuyar hizteguiac. Baina problemea, problema handia da eguiazqui Elhuyarrec eta bestec, esango nuque guehienec, escaintzen duten / deraucuten bide tramposo eta falso lexicala eta traditione gabea zeren gainera ez dute ontzat hartzen ez onhartzen indiferente tanqueraco verbac. Ez dute onhartu nahi realitate sociala non indiferente verbea ere da existitzen indudablequi.
Zuc, Josu, ontzat hartzen al duzu jocamolde hori? Zer diozu hortaz jocabideaz?
Traditionecoa da internet. Sorthu cenetic honainocoa.
indifferente erraiteco batec indesberdin erranen balu, hori ez liçateque traditionean, hori liçateque bide tramposoa.
indifferente naffarrerazcoa euscaraz indiferente da.
Elhuyarrec emaiten dituen traductioneac dira synonymoac noizbehinca.
Gure lexico patrimonialari uko eguin gabe lexico internationala ere erabili behar dugu.
Jaquin behar dugu cein erabili momentu bakoitzean.
Nire EU NA hizteguian forma hauec aguercen dira:
indiferente · indifferente
indiferenteki · indifferentequi
indiferentzia · indifferencia
indiferentziatu · indifferenciatu
Honelaco guztiac sarthu behar ditugu eta Elhuyar & Cia. baquean utzi.
Josu, eta indiferent aldaera ez du kontenplatzen Naffarrerak? (OEHn agertzen den bakarra, bestalde)
Erraiten duzu Josu Elhuyar & Cia. baquean utzi. Ederto.
Uste nuen ari guinela hemen aburuac emaiten buruz hitzen eta ere hizteguien egoquitasuna eta qualitatea daducatena. Seguru ze guero bakoitzac erabilico du izquirioz edo verbaz nahi duena eta synonymoetan plazer duena.
Gilen,
Naffar Translator programmac itzulpen hau eguiten du:
indiferent => indifferent
Erramun,
Nahi nuen erran Elhuyar & Cia. guciz ignora deçagun.
Haiec gu ere ignoratzen gaituzten beçala.
indifferente edo importante beçalacoetan bucaeraco -e kencen ahal da naffarreraz.
Post a Comment