Wednesday, November 20, 2019

Desventajac erabiltearen auquera syntactico gutien onac

Jaquinic ze euscal munduan Victor Hidalgoc du bere fama lortua ari denean buruz syntaxia eta ongui edo ahalaz hobequi (edo hobequien) communicatzea harritu naiz ni iracurriric nola eguiten edo eraiquitzen dituen phrase comparativoac, hartzen duelaric -artén dauden auquerac- auquera gutiago onac edo incluso gutien onac. Bada, harritu nau iracurtzearequin an balbula.blogspot.com bloga bi exemplu ondocoac.

Badirudi bat-bateko hizketako IUa, [...] laburragoa dela, irakurria baino

Noiz aise erabili ahal zuqueen dagoenac arduratua kin communicatione qualitatezcoac beste honela

Badirudi bat-bateko hizketako IUa, [...] laburragoa dela, ezi irakurria. 


Dena dela, niretzat an comparativo labur hori, da pasabletzat emaiteco "huts" communicativo hori, baina 2. casu dathorren hontan izanic luzeagoa nic ezin izan dut ulertu edo harrapatu an lehenengo iracurraldia. Hemen, 2. beheco casu hontan, huts hori da inbarkagarria batez ere norengan dago arduratua kin ongui communicatu syntacticoqui, dituelaric bazter uzten part auquerac ditugunac  escura, auquera communicativoqui hobeac baldin baditugu gogoan iracurle potencialac. Hara ba behean Bittoren, Victor Hidalgoren exemplu lastimosoa.


Haur eta hizketa apaletakoa ere, helduena eta hizketa trebe, prestatu eta jantzikoa baino.

Ari dela Bittor lehengo thematicaz 2. exemplu hontan ere zeren dago cocatua hori beheco phrasea nola hurrego phrasea hen goian aiphatu lehenengoa. Izan ahal zen, esango nuque nic baina bera lacoen casuan nahi direlaric izan avanguardia an arlo communicativoa, izan ahal zuen redactatu honelatsu mesedez iracurlea

Haur eta hizketa apaletakoa ere, ezi helduena eta hizketa trebe, prestatu eta jantzikoa. 

Ez al dugu izquiriatu behar, redactatu, ahalic diaphanoen edozeinec dagoenac preocupatua holaco gorabeheretan? Ez al du ezagutzen Bittorrec behintzat theoricoqui beste possibilitate syntactico guehiagoric? Baldin ba ditu ezagutzen zergatic ditu baztertzen? Ala ez al dira hobeac communicativoqui? Ala da gaurco hau behintzat, descuido ttipi munta bacoa?


35 comments:

Bittor said...

Lastimosoa..., Erramun...

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai venetan lastimosoa. Hitzetan eta baita explicationean lander.

Erramun Gerrikagoitia said...

Bittor, edo Victor edo biac nahierara, nahi dut galdetu zuri gogoz eta ere esperantzaz ea itzulico zenuque ondoco phrase comparativoa kin recursoa edo auquerea amaitzen litzatequeela "...baino" forman. Phrase delacoa da nic lehenago ere ekarria blogera baldin ikusi nahico bazendu.

Zein structura syntactico erabili euscaraz redactatzeco pharase comparativoac
(publicatua urriaren 17an, an referentziak)

Hauxe phrasea

El gobierno cobra más impuestos sobre el dinero que tanto te esfuerzas en obtener, que por el ingreso que genera tu dinero cuando aprendes a hacerlo trabajar para tí.

Othe da zuretzat auquera ona amaitzea phrase comparativoac kin "... baino"?

Josu Lavin said...

Gobernuak zerga gehiago kobratzen ditu lortzen ahalegintzen zaren diruaren gainean, zuretzat lan egiten ikastean zure diruak sortzen duen diru-sarrerarengatik baino.

Automaticoqui itzulçaile neuronalac eguina.

Erramun Gerrikagoitia said...

Nor da delaco neuronal hori? Zein da hori itzultzaile neuronal hori? Nondic atherea da hori textua? Robot batetic?

Josu Lavin said...

http://www.euskadi.eus/itzultzailea/

Adeitsuqui

Bittor said...

Nik ere emango nizuke itzulpen bat, Erramun, baina agian lastimosoa iruditu dakizukeenez, benetan lastimosoa hitzetan eta baita esplikazioan lander, edo are damugarri, negargarri, negargarrizko, penagarri, sentigarri, auhendagarri Ipar., deitoragarri Ipar., tamalgarri Bizk., damnagarri zah., lastimagarri zah. edo ere errukarri, gupidagarri, deitoragarri, triste, edo arlote, behar, behartsu, erromes, eskas, ezeduki, pobre, premiadun, txiro, behardun Ipar., gabe jas., onbehar jas., beharti g.e., noharroin zah., deusgabe Ipar. g.e., kauke Ipar. g.e., miserable Ipar. zah. ..., ba ez dizut emango. OK?

Erramun Gerrikagoitia said...

Diozu hemen blogean Bittor, diostazu niri personalqui, ezen

Nik ere emango nizuke itzulpen bat, Erramun, baina [nola ...], ba ez dizut emango. OK?

Zeuc calibratu beharco duzu logicoa den eta egoquia ez emaitea itzulpena zein baina contradictorioqui halere eman nahico zenuqueen zeren justificatzen duzu ukapen hori [nola ...]. Ezen zure ezezco horren arrazoia da zeren niri iruditu zait lastimosoa zure redactatze bat.

Baldin uste ba daroazu ze zure logica (niretzat illogica, ezen ez daucana logicaric; nahi dut baina ez dut nahi) hori da ona bultzatzeco euscararen aldeco dynamica positivoa, ba zeuc juzcatu zure actioneac eta ibilbideac.

Iruditzen zait ere travestu zaizula burmuinean, zintzur cerebralean zeozer personala dagoela an eguin nuen / nizun critica. Ez al da critica eguin behar duguna? "Coscac" eta "eztropezuac" analyzatu tentuz eta ganoraz?

Josu Lavin said...

Bai, Erramun, goian aiphatzen derauçudan programma automaticoaren bidez eguin dut itzulpena.

Erramun Gerrikagoitia said...

Esquerrac zuri Josu.
Hala ere ez dute / duquete reflexioneric eguingo horiec zeinac sorthu duten programma authomatico hori, tamalez. Baldin heltzen bazaie echoric tik hau bloga.

Anonymous said...


Bakea dela gurekin, jaun-andreok, ageri baita badugula beharra.

Entseatuko naiz bi hitzetan laburtzera gaurko aferaren muina.
Lehenik, Erramunek kritikatu du sintaxiaren aldetik Bittor Hidalgok izkiriatu esaldi bat. Horretan elegoke, berez, deus okerrik. Erramunek badu eskubide eta dretxoa nahi dituen kritikak egiteko, beste nornahik bezala.

Alta, gauza bitxisko bat ere egin du Erramun jaunak bere kritika apailatzean.

Gauza bitxi hori da ekendu deraukola Bittor jaunari bere izen propioa, zein baita Bittor Hidalgo, edo behintzat hala inferitzen da irakurriz harek plazatzen dituen testuetan ageri den sinadura. Erramunek, aldiz, erabaki bide du ez duela laket Bittor jaunak bere burua izendatzeko darabilen deitura, eta ezarri derauko beste bat, berria eta inperiala: Victor Hidalgo. Orobat litake baldin Bittor jaunak erabaki baleza ez duela maite Erramun jaunaren izena eta bataia baleza Ramoncito Gerrikagoitia. Segur naiz Erramun jauna aztora litakela kanbiantza gratuito, inmotivatu eta doi bat laidogarri horrekin, eta elitake harritzeko pentsa baleza afera linguistikoez haratagoko uretan sartu zaiola Bittor jauna halako libertatea harturik.

Bataio ozar horrek eraman du, itxuren arabera, linguistikako zelaian jokatzekoa zen partida bat jokatua izatera piko personalen lur zingiratsuetan, eta orok dakigun gauza da hortik ezin hel ditakela deus onik ez jokalarientzat eta ez ikusleentzat ere.

Bigarrenik, Erramunen komentario linguistikoaz beraz denaz bezanbat, ez du deus eskandalagarririk berez, salbu, agian, troxatua datorrela zenbait komentariotan zeintzuk zuzenean adrezatzen zaizkon Bittor jaunari manera batean non gogora dakarten juie muker batek akusatu batekin darabilken tonu zipotz larderiatsua, eta litekena da hori ere amiñi bat gaitzitu izana Bittor jaunari.

Nik uste dut zilegi dela edonoren hautu sintaktikoak kritikatu eta salatzea. Ari ere, horretan ari gara, eta ez bestetan, hemen izkribatzen dugunak aspaldi handi hunetan.
Bizkitartean, behar ginuke kritika modulatu edo formulatu manera batean non ez dadin ulertua izan nola persona jakin baten aurkako eraso personal medisentea, endemas persona hori bada euskal sintaxiaren abantzamendu eta ezagueran hainbeste lan eder eta ezin aski prezatuzko egin duena nola baita gure Bittor Hidalgo jauna, zeinak bere jokamolde eta langintzan beti erakutsi daukun, nik dakidan punturaino, egiazki eta errotik leial dagoela bere abizenari.

Azkenik, Erramunek kontraesan gaitz eta barkaezin bat ikusten duen lekuan (perpaus bat moldatzeko “baino“ pospositivoa baliatzea nork-eta Bittor jaunak), nik ikusten dut soilki bizi dugun atmosfera altubianoak gu baitan ezin itzurizko gisan subliminalki inposatzen dituen inertzia eta ohiduren beste manifestazione bat, gutako edonoren izkribuetan aisa ager ditakena eta zeinaz gutako nehor ez garen, ondikoz, arrunt libre, ez izango ere puska handi batean ikusirik zein den Hegoaldean nagusiatua dugun estandar prosodikoa.

Zeina labur baititake zazpi hitzetan: ogengabe denak, hainak bota beza lehen harria.

Izan zizte!

XE.

Erramun Gerrikagoitia said...

Erroteta delacoa, esango dut, ez badaquizu ere ze Bittorrec sinatu izan du bere burua Viktor ere (ez zuc diozuna nic ipini nuela Victor), nahizta orain ez daquidan seguitzen duen Viktor horrequin edo baztertu duen totalqui.

Eta nola niri personalqui gustatzen zait guehiago Viktor foremea (nola bait da gainera ere alemanez) ezi Bittor hortacoz deitu nuen modu bikoitz horretara. Horregatio baldin jaquin izan banu, nola zuc supposatzen duzun Erroteta, gaitzituco zitzaiola horrenbeste izanic causa bere hasarrearena, duda izpiric gabe, ez nuen deituco nola eguin nuen modu bikoitzean Bittor eta ere Viktor.

Bittor said...

Ez bahaiz oraindik konturatu / ez baduk konturatu nahi, ni LASTIMOSO hitzarekin engantxatu nauk. Hik nahi dekana esan dezakek, noski, baina agian halako balorazio etiko subjektiboak ez luke kutsatu behar eztabaida objektibo-edo behar lukeena, ala? Neri egia esan, pena eta min eman zidak hitzak eta hire setak eta jarkiak, areago orain artean bederen estimuan hinduan horrenganik... Ez bazaik iruditzen hitza eta jarkia barkamen eskatzeko kontu, hire kontu... Pena eta min!

Adeitasun osoz

Bittor

Erramun Gerrikagoitia said...

Bittor edo Viktor, behintzat aguirian gueratu duc hire minaren arrazoia dela nic erabili nuela lastimoso hitza.
Zer nahi duc esatea ezen nic iracurtzean hori structurea an phrase comparativo bat izanic escura nahi duenac besteric ere iruditu zitzaidan bai lastimosoa. Sarthu gabe ea zein da lastimoso hitzaren significantza exactua harritzen nauc horrec hitzac -lastimosoc- hain saconqui hi edo beste edozein mintzea holaco neurrietaraino.

Ni, eguia, orain hire arrapostu honequin jaquin joat xuxenqui engantchatu haizela kin LASTIMOSO hitza (eta ez Errotetac aiphatu Bittor edo Viktor izenac erabilteaz); nahiz ta nic daquidan ze lastimoso hitza ez dela lausengu bat (zeren nire helburua hen commentarioa ez zen lausengatzea hire redactione hori) baina nic behintzat ez nuen jarri epicentroa eta indar expresqui intensatua an lastimoso hitza an eguin nuen critica hori.

Beraz, ulertzen ez dudalaric hitz horren gravetate horren ofensivoa, nola bait dioc hic dela erabiltea hitz hori "balorazio etiko subjektiboa" ezen concluitu beharco joat nic pasatu nintzela zeren gainera dioc ere "kutsatu eztabaida objektibo-edo behar lukeena". Beraz, bada retiratzen joat verba delacoa amorez bakearen eta izenean hen eztabaida edo crita egoquia. Desculpac orduan escatuac Bittor. Sobera tentuz erabil beharco joagu baina vocabulario darabilguna hemendic aitzina.

Dioc ere "Neri egia esan, pena eta min eman zidak hitzak eta hire setak eta jarkiak, areago orain artean bederen estimuan hinduan horrenganik...". Hemen ulertzen joat orain hire minarena baina ez zeri referitzen da hori hire setak eta jarkiak hori. Nahi bahu explicatu iracurrico nuquec gogotic. Respectu estimatzea, edo nic hi edo hic ni edo bioc alkar dioat ze behintzat nic hi estimatzen haudala lehen bezain beste ez guehiago eta ez gutiago.

Diostac ere baldin "Ez bazait iruditzen hitza eta jarkia barkamen eskatzeko kontu, hire kontu... Pena eta min!"
(zeren jarki hitza ez duc nic onguisco neuretua daucadan hitza consultaturic Elhuyar dakarrena jarki hitzarentzat duc oponerse, resistir, enfrentarse; eta ere acometer una obra, ponerse a hacer algo).

Uste joat eta desiratzen sinhestuco duala nire intentionea ez dela izan hiri emaitea pena eta min baizic tractatzea blogean structura syntacticoa zeina nire apreciationez den (beguiraric gure iracurleac edo entzuleac) desegoquia, tamala eta baita (zergatic ez) lastimosoa. Hori duc Bittor Viktor nola ikusten dudan behintzat nire jocabidea eta ere intentionea an nire critica hori.

Erramun Gerrikagoitia said...

Academiac, Euskaltzaindiac ez jakarc lastimoso hitz baina bai lastimagarria.

Halan ba

lastimagarri adj Tamalgarria. Erokeria lastimagarria.

Erramun Gerrikagoitia said...

Disculpac nire partetic Erroteta.

Nola nic izquiriatua nuen blogeco sarrera ba banequien, orain diot aitzitic ustez ba nequien, zer ipini nuen eta hortacoz ez dut repasatu han nuena izquiriatu noiztic izquiriatu nuen zeren neuc izquiriatua zen eta "ba nequien" "ziurqui" han zer nuen ipini.

Baina gaur jaquin nahiric zer exactuqui ipini nuen (ez soil nola ideia general biribila) joan naiz eta iracurri dut berriro neuc nuena izquiriatu, repasatu dut. Han ikusi dut ze ipini nuela Bittor eta Victor (nola zuc zenioen) eta ez nic mentalqui ipini uste eta desio nuena Viktor (nola izquiriatzen da ere alemanez). Hori forma hori irabili izan du, behintzat inoiz, Bittorrec edo Viktorrec. Beharbada oker ipini izan ez banu Victor, beharbada commentario generala ere (nora bait zegoen zuzendua commentarioa) gaitzituco zitzaion gutiago.

Ikusten da, soilic exemplu hontan, perfectua ez naizela. Beraz, Erroteta onhartu nire disculpac hortaz puntuaz zeren contra eguin nizun esaten zenduanari, arrazoi zenuelaric.

Bittor said...

Seta eta jarkia hire lehen erantzunaren karietara:

Blogger Bittor said...

Lastimosoa..., Erramun...

4:25 PM, November 20, 2019 Delete

Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Bai venetan lastimosoa. Hitzetan eta baita explicationean lander.

4:27 PM, November 20, 2019

Erramun Gerrikagoitia said...

Nic ez jaquiat, Bittor, zelan interpretatu dioana hemen orain. Hic uste al duc dela interpretatu ahal izaitecoa iracurleac, nic edo beste edozeinec?

Josu Lavin said...

Erramun,
Itzulpen bat escatu ceneraucon Bittorri. Berac ez derauçu eguin nahi ukan, ceren "lastimoso" hitzaz lastimatu baituçu. Disculpatu behar içan cinateque berarequin. Duda gabe.
Neuc igorri nerauçun itzulpena, itzulçaile neuronalac eguina, baina casuric ez deraucoçu eguin. Edo gutixe.
Içan çaitezte ongui!

Bittor said...

Nire lehen kexa 'itxurari' (nik hire lehen mezuari erantzundako 'Lastimosoa..., Erramun...' hari, hik lasai asko erantzun hioan: 'Bai venetan lastimosoa. Hitzetan eta baita explicationean lander.'

Nondik 'hire setak eta jarkiak' berraipamena...

Agian ez nauk ni aenpatiko bakarra...

Baina saiatuko gaituk pasartea ahazten, ez duk, Erramun?, eta 'objektiboagoetara' itzuliko?

Bejondeigula! Urte askotako...!

Bittor

Erramun Gerrikagoitia said...

Esquerrac Josu apportatzeaz edo apportatu nahi izanaz.
Nic ez daquit non dagoen corapiloa baldin holacoric badago. Uste al duzu baldin eman izan ez banu ezein adjectivoric -lastimoso, edo quasi synonimoa penoso; dathozenac tik lastima eta pena hitzac- ezen gabe calificativo hori -lastimoso- ez zela problemaric sortuco? eta corrituco zela blogeco dialogoac fluituqui?

Josu Lavin said...

Erramun,
Cer erraiteco duçu neuc igorri itzulpenaz, othoi.

Erramun Gerrikagoitia said...

Ni aritu nintzen commentario hontan buruz phrase comparativoac eta contra egonez eguiteaz delaco comparativooc kin "..., ... baino" structurea.

Zuc diozun itzulpen hori, xeuxenqui ez zegoen commentario hontan baizic aurreragoco batean, da:

"Gobernuak zerga gehiago kobratzen ditu lortzen ahalegintzen zaren diruaren gainean, zuretzat lan egiten ikastean zure diruak sortzen duen diru-sarrerarengatik baino."

Bada erantzunez zure galdereari, iruditzen zait traductione hori impresentablea zeren -besteric ez bada ere- amaitzen da delako "..., ... baino" structura horrequin.

Josu Lavin said...

Asqui da, beraz, baino bat bucaeran aguercea textua içan dadin impresentablea eta lastimosoa.
Ulertu dut.

Gilen said...

Kontuak kontu, esan behar dut ezen espainolezko esaldia bera ez zaidala oso argia egiten, nahiz hamaika aldiz irakurri, analizatu eta dekonstruitu dudan. Oraindik ez dakit seguru zer esan nahi duen! Lehenengo irakurraldi batean ez nuke ulertuko.

Erramun Gerrikagoitia said...

Zein esaldiz ari zara Gilen? Originala espainolez da (nahiz da original inglesaren traductionea)

El gobierno cobra más impuestos sobre el dinero que tanto te esfuerzas en obtener, que por el ingreso que genera tu dinero cuando aprendes a hacerlo trabajar para tí.

Hor, Gilen, zer ez duzu ulertzen?, non zara travatzen?

(Aiphua hartu nuen tik liburua Padre rico, Padre pobre ganic Robert Kiyosaki, 253 or; puntualizatzen dut ze originala hen liburua da inglesez rich dad poor dad, itzultzailea delaric Alejandra Ramos)

Gilen said...

Kontzeptuetan naiz trabatzen. Buelta batzuk emanda, hau ulertu uste dut:

Gobernuak zerga gehiago kobratzen ditu lanean irabazitako diruagatik ezen ez inbersioetatik lortutako diruagatik

Batez ere esaldi hau da konfus:

el ingreso que genera tu dinero cuando aprendes a hacerlo trabajar para tí.

Aprender a hacer trabajar al dinero?

Itzulpen literalegia akaso.


Erramun Gerrikagoitia said...

Gilen, eguia da ze hori esaldia hobeto ulertzen da iracurriric liburua titulatzen Padre rico, Padre pobre, baina segurqui ulertu ahal da ere gaberic iracurri hori liburua, ulertu ahal delaric bera phrasea bere baitan. Niri hori liburua asco gustatu zitzaidan baina liburua guehiago da tzat generatione gazteac ezen ez tzat nire generationecoac zeintzuec ez dugu sobera urrun urthez alde eguitea mundutic.

Hor phrasearen 2. parte hortan referitzen da ki dirua sortzen dena tik gure inversioneac baldin eguin nahi baditugu (bursa, alquilerrac zeintzuetaric heltzen dira gugana hilero sarrera batzuc, jocoan jarritaco dirua tentuz, ... etc; haciendolo trabajar para tí tic zuc aurrezturico diru zathi bat).

Ezen dio Kiyosaki-c ze pagatu behar dugu zerga gutiago tik ingreso horiec (bursa, tetuz harrizcatzen dugun dirua, ... etc) ezen ez behar duguna pagatu nola zergac zatio dirua daucaguna gorderic bancuan irabaziac soldaten aurrezteaz.

Nic ekarri dut hori phrasea blogera zegatio da phrase comparativoa, ez xuxenqui dakarren mezua gatic. Eguitea gaic contra euscarazco phrase comparativoac direnac amaitzen kin "... baino." zein structuraz da impossible traducitzea izaitecoz ulergarria.

Nola zaren Gilen gazteago ezi ni gomendatzen dizut iracurtea hori liburua, beguiraric ki zure bizitza economicoa. Ez zaizu damutico.

Bittor said...

Erramun maitea, ezabatu egin al duk, zentsuratu (?)), nik eginiko erantzuna hire 4:33 PM, November 27, 2019-ko mezuari?

Erramun Gerrikagoitia said...

(Nahizta uste dut ez dauala merezi erantzunic) esango deuat blogaren mesedez ze nic ez dudala ezer hireric ez inorenic ezabatu, ez orain ez inoiz. Repasa hitzac hori hic esana, ea reaurquitzen deuan.

Nahi bahu, heuc ikusi, rearguitaratu ahal duc hori edo commentatu heuc nahi deuana, nola edozeinec. Nire bloga jagoc irekiric edozeini, guztioi.

Bittor said...

Konstantzia geratu dadin, horrelako zerbait zioan nire erantzunak gordin:

"Barrabilak ukhitzen jarraitzeko beste zereginik gabe edo..., Erramun..."

irakurri ondoren hire 4:33 PM, November 27, 2019 ondoko hau;

"Esquerrac Josu apportatzeaz edo apportatu nahi izanaz.
Nic ez daquit non dagoen corapiloa baldin holacoric badago. Uste al duzu baldin eman izan ez banu ezein adjectivoric -lastimoso, edo quasi synonimoa penoso; dathozenac tik lastima eta pena hitzac- ezen gabe calificativo hori -lastimoso- ez zela problemaric sortuco? eta corrituco zela blogeco dialogoac fluituqui?"

Bittor said...

Baina nahiago nikek ahaztu pasadizoa, areago oraindik hik uste baduk ez dudala erantzunik merezi. Bego! Pena diat...

Erramun Gerrikagoitia said...

Zeri erantzun baina?
Hi mintzatu haiz barrabilez ez daquit zein motivoz noiz arloa zen commentatzea phrase comparativo bat? Hori al duc hiretzat verba eguitea objectivoqui? Zeren atzetic habil?

Erramun Gerrikagoitia said...

Orain comprobatu ondoren ditut explicatuco, arguitze aldera, arazoa zein bilakatu da azquenean problema eta lekua' dut bada explicatuco Bittorren "okerra" ezen trompatu hintzela lekuz eguiteco hori commentarioa (zeharo deseducatua).

Hic dioan hori ze nic ezabatu nuela jagoc an "Ondo dagoena corregitu nahi; azaroac 17" non ikusi ahal duc hantche duela irauten han non hic huen ipini eta ez cocatua non eguin dituan beste comentarioac nola gaurcoac ezen an "Desventajac erabiltearen auquera syntactico gutien onac; azaroac 20".

Baldin trampatzen bahaiz ez bota niri erruac eta hasi goragoraca. Ikus eta comprobatu. Ez niri verbaric eguin deseducatuqui eman baric nic hortaraco motivoric.

Erramun Gerrikagoitia said...

trompatzen bahaiz ...