Nahi dugularic comparatu casuraco "polizia baten hitzak" eta "traumatologoaren azalpen zehatzenak" hori comparaquetá eguin ahal da modu bat baino guehiagotan non redactaturic modu desegoquian edo gutiago egoquian da esateraco hau ondocoa
Ez ditugu nahi erabili redactatzeracoan recursoric onenac eta aitzitic bai tcharrerac edo behitzat tcharrac.
Zergatic ez casuraco
... laster ikasi behar izan genuen kolpeak eta zauriak eta hausturak esplikatzeko sinesgarritasun handiagoa daukala polizia baten hitzak, epaitegian, traumatologoarenazalpen zehatzenak baino.
(Koldo Izagirre)
Ez ditugu nahi erabili redactatzeracoan recursoric onenac eta aitzitic bai tcharrerac edo behitzat tcharrac.
Zergatic ez casuraco
... polizia baten hitzak ezi traumotologoaren azalpen zehatzenak
12 comments:
...edo, "ezi" hori sobera exotikoa iruditu ezkero, zertako ez baliatu hegoaldeko "eze(n)"
markagailutik hurbilago dugun Iparraldeko tradizioan hain usaiakoa den "ezenez" gardena?
"... polizia baten hitzak ezenez traumotologoaren azalpen zehatzenak."
Iparraldeko tradizioko horrelako edozoin markagailu baliaturik ere, esaldiak beti lirateke ulergarriagoak eta sintaxia hagitzez progresivoagoa eta funtzionalagoa, baina gertatzen da partikula horiei ez zaiela egiten biziki begitarte ona corpus altubiano-juangarzianoan (toleratuak bezala dirade, gehienaz, ez amultsuki besarkatuak), eta, hein horretan, problematikoak dirade hegoaldeko izkribatzaileentzat.
Uzkurkeria suizida ergel horren segida: gure hizkuntzaren efizientzia sintaktikoaren endekamendu etengabea.
XE.
Zentzuzco gogotá.
gogoetá.
Ongui dago, Erroteta, aiphatzea erabili ahal diren auquera alternativo hobeac zeintzuequin gainera zorroztu ahal dugu gure enthelegua eta analyzatzeco ahala baina horrez gain eta horrez lehenago behar da nire ustez nabarmendu clarqui ezen hori auquera comparativo erabili dena da hain tcharra bere baithan non ez balego ere auquera alternativoric reemplazatzeco haina behar litzateque enseatu asmatzen zeozer hobea gainditzeco hori auquera tchar hori.
Behar da absolutoqui nabarmendu ze da tcharra hau auquerá
... sinesgarritasun handiagoa daukala polizia baten hitzak, epaitegian, traumatologoarenazalpen zehatzenak baino.
[Koldo Izagirre, edo Ihitzaguirre]
Hau dakar Euskaltzaindiak Izagirre deituraren inguruan:
(...) (h)aize «vientos» : Aizaguirre (Guip., 1782), Ayçaguer, Eizaguirre, Izaguirre, Aizaguerria (Pamplona, 1574). Aunque Vinson (RIEV III, 353) opina que Haiçaguerri significa «roca descubierta», su primer elemento es, según toda probabilidad, (h)aize «viento» : cf. Ronc.aireager lugar expuesto al viento. Téngase también en cuenta el carácter de otros determinantes de –agerre, -agirre como egoa «(viento) sur», eguzki «sol», ip(h)ar « (viento) norte», etc. «El apellido español Eizaguirre no es sin duda otra cosa que la variante de las formas Ayçaguer y Eyçaguer que encontrmos en Francia» (Gavel, Ph. b 39). Ademas ap. Aiceburu y acaso alguno de los incluidos bajo (h)aitz. 11. paragrafoa.- ager-, agir- «manifiesto, patente» (Vinson, RIEV 111, 352-353) Aguer, Aguerre (Daguerre), Aguerrette, Aguerri, Aguirre. Por tratarse de uno de los nombres más extendidos en el País, no tiene nada de extraño que vaya especificado por muy diversas terminaciones: Aguerrebere. Aguirrebengoa, Aguirrebeña, Aguirreberri, Aguirreburualde, Aguirregastea, Aguirregaviria, Aguirregomezcorta, Aguirresarobe, Aguirreurreta. Aguirrezabal, Aguirrezabalaga, etc. Como elemento final va precedido generalmente por el nombre de algún fenómeno atmosférico a que el lugar en cuestión está abierto o manifiesto: Dasconaguerre, Dissotsaguerre (izotz «escarcha» «hielo») Haritsaguerre; Egoaguirre, Eguzquiaguirre. Iparraguirre, etc. V también (h)aize. No se ve bien qué razones han hecho pensar a J. Gorostiaga en el lat. agger «terraplén, dique», suposición innecesaria y falta de todo sostén en el léxico vasco atestiguado (Zumárraga 3, 67). Es menos comprensible todavía que en apoyo de su interpretación de «parapeto contra...» cite el ronc. aireager (no aireagerre) que significa por el contrario «lugar expuesto al viento».
(...)
Los diptongos ai, ei son más inestables y se intercambian con alguna frecuencia; no es rara tampoco su alternancia con a, e y, sobre todo, i: [...] ap. Eizaguirre, Izaguirre; top. Ayçaguerre (B. Nav., siglo XV), top. Aizaguerria (Pamplona, s. XVIII). Vasc. (h)aize “viento” (...)
Eguin dudan hypothesis dirudienez da okerra. Orain emanic hau erantzuna nagoelaric hemen Grecian eta izquiriaturic escu telephonoan ez da izango nic nahico nuqueen bezain complitua.
Nire hypothesis izan zen (eta da) ze
Izaguirre
eta
Eizaguirre
direla ethorri bere coac, hori USTE daroat.
Nire uste da, confirmation gabe, ihi-tic sortu zen ehi. Ihitza-tic e hitza.
Iphar aldean zabal qui esaten da ihizatu non hegoaldean generalqui ehizatu. Gure inguruco echale ascorentzat izena da Beitia baina Zuberoaco da Beitia.
Gainera túnel baten izena autobidean goazela tik Eibar ki Berari da Eitza ezen niretzat Ehitza zein nire analysian dathorren tik Ihitza.
Hori ikusten nuena eta ere dudana baina prest iracurtzeco edozein hypothesis razonatu eta razonable.
Gure etchalde ascoren izenac dira Beitia aitzitic Zuberoan dira Behetia
Lagunak on Referentziak:
Askotan dugu pentsatzen ze bakarrik gure hizkuntzak ditula arazoak. Zorionez edo zoritxarrez gaude oker gai honetan. Nire uste apalean, batzuk hizkuntzak dute lortu garapen maila bat eta beste batzuk gara gelditu bide erdian. Honek ez du esan nahi hau denik behin betirako, ezta gutxiagorik ere. Beti ahal dugu –eta behar dugu- jo aurrera, garatuz gure hizkuntza ahalik eta gehien. Eredua ez du zertaz izan behar bakarrik romanikoa, izan ahal da tik munduko edozein hizkuntza. Are gehio, guk asmatuko bagenu esaterako sintaxi bat ago evoluzionatua alderatua kin egungo edozein hizkuntza, inplementatu beharko genuen hitz orden berria eta hori izango zen gure ekarpena an egungo giza komunikazioa. Hau benetan diot, nahiz eta egun oso urruti gaude tik horrelako egoera bat.
Nahi dudana esan da, ez zaiola izan behar beldurrik aldaketari. Are gehiago, beldurra izan behar zaio ez aldatzeari, ez evoluzionatzeari, zeren honek gaitu eramaten modu saihestezinean heriotzara. Hau ahal dugu ikusi gure inguruan: dena aldatzen baita. Adibidez, enpresa mundua, teknologia, kirolak eta abar. ¿Zeinek du errepikatzen betiko eskema? Inork ez, zeren horrek luke suposatuko hondamendia, txikizio segurua.
Dut bidaltzen link bat non ahal duzuen irakurri bi artikulu on Martin Ehala finlandiarra non idazten duen buruz sintaxi aldaketak lituanieran. Artikulu bikainak.
Txopi
https://www.sejongjul.org/download/download_pdf?pid=jul-7-1-49
https://www.academia.edu/16385079/How_a_man_changed_a_parameter_value
Lagunak on Refentziak:
Dut idazten zuei buruz ba(t) liburu oso gomendagarria. Askotan dut galdetu nire buruari nola da posible ze bakarrik gutxiengo bat konturatzea ze garrantzi duen garatzea hizkuntza baten komunikazioa gaitasuna, gure kasuan on Euskara. Du ematen ze blog honetako –eta beste baten batekoa ere bai- arazoak ez zirela inoiz hemendik aterako, bakarrik lagun talde txiki bat zela kontziente buruz arazo argi eta basiko batzuk.
Alabaina oker nintzen eta interneten nuen ikusi ba(t) liburu, zeinek atentzioa deitu zidan: Miestano M, Sinnemäki K, Karlsson F, (2008). Language Complexity. Typology, Contact, Change. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Liburua dago banatua hiru zatitan. Lehenekoan aztertzen dira hizkuntza tipologiak. Ondoren hizkuntzen kontatuak ta aldaketak, ta azkenik, pidginak, zein dira bide-batez, oso garrantzitsuak an hizkuntzen evoluzioa. Guztira hamasei artikulu non hizkuntzalariak dute azaltzen beraien ikuspegia on komunikazio gaitasuna, hizkuntzen konplexutasuna, aldaketak, ulermena, garrantzia on hitzen luzaera, hizkuntza batzuk dituzten gabeziak, beste batzuk dituzten gehiegizko konplexutasuna, hitz ordenaren garrantzia eta abar luze bat. Honetarako dute aztertzen sintaxia, morfologia, fonetika, hiztegigintza, e.a.
Hamasei hizkuntzalarien artean bada baten bat zeinek defendatzen du hizkuntza guztiak dutela konplexutasun berdina, zeren ba(t) hizkuntza bada gehio konplexu an sintaxia konpentsatuko du ta egingo da gehio xinple an morfologia edo beste alor batean. Ordea, gehienak errefusatzen dute hau ideia absurdo eta dute esaten ze dela aurreiritzi faltsua zein errepikatu dute hamaika aldiz. Artikulu gehienak oso onak dira eta bat edo bi, apartak.
Liburu potoloa da, 300 orritik gora baina benetan da irakurtzen errax. Atsegina ere konprobatzea nola hainbat kontzeptu basiko ze dira aipatu an blog hau, dira aipatzen normaltasun ta xehetasun handiz.
Liburua ahal da erosi interneten baina ere ahal da hartu HABEko liburutegian.
Txopi
Lehengoan Donostiko Urgull menditik paseatzen ari nintzela, honako testu hau nuen leitu an informazio eremua:
Ugulleko barruti militarrean sartzeko ate nagusia da Begiratokiko Gotorlekua.
Hasieran pentsatu nuen zorioneko testua zela, zeren Aditza (da) aurreratua zegoen, beraz testua izango zen SAO. Baina oker nenbilen, zeren Subjektua atzean zegoen, beraz esaldi osoa irakurri behar zen testua behar bezala ulertzeko; eta ez behin, baizik zenbait aldiz. Egia da, Aditza azkenean jarri balu, oraindik ere korapilatsuagoa izango zela, baina halere a ze nahaste- borraste ulertu ahal izateko horrelako informazio xinple bat.
Suszeptibilitaterik ez sortzeko ipiniko dut testua an hizkuntza nahiko neutro, inglesez, zein zegoen idatzia bukaeran. Honela zuen esaten:
The Mirador battery, or the San Telmo bastion is the gate to the military enceinte of Mount Urgull.
Askoz argiago; besteak beste testua irakurri ahala entenditzen dugu (blog honetan askotan azaldu den bezalaxe). Gainera inglesez ematen da informazio gehiago “The Mirador battery, or the San Telmo bastion”, aldiz euskaraz bakarrik aipatzen da “Begiratokiko Gotorlekua”, zeren idazlea kontziente zen, ze luzatzean Subjektua zela zailduko ulermena are gehiago.
Nork idazten ditu testu kaxkar hauek? Ez al da konturatzen kontzeptu basiko hauetaz? Nire iritziz gauzak hauek gertatzen dira, zeren jendeak ez ditu testuak euskaraz irakurtzen, baizik eta zuzenean ia-ia beti erdaraz, jakina, baita euskaldunak ere.
Txopi
Hau da esan duena Xavi Boadak buruz bi erdara:
Es evidente que el catalán es una lengua mucho más evolucionada que el castellano y eso se ve cuando para decir lo mismo la misma palabra es más corta en catalán que en castellano. Se debe a la evolución lingüística de cualquier lengua.
Sareak sutan.
Txopi
Gaur dut irakurri an egunkaria Berria hau titularra:
"Euskal musikak fagozitatu zuen Hertzainak"
Galdera ez da nola egin ahal da geyo komunikatibo, baizik eta nola egin ahal da gutxio komunikatibo. ¿Nola da espero jendeak geyo irakurtzea egunkaria euskaraz?
No comment,
Txopi
Post a Comment