Ba da edo ez da hobea informativoqui?

Nola galdetzea norbere buruari ez den gauzaric tcharrenetarico bat batzutan pensatzen dut ze nic pensatu edo ikusi ohi darodana ez dela xuxen-xuxenqui nola nic causitzen edo interpretatzen dudana eta izan ahal dela soil duela -horrec puntuac- nic emaiten daucodan importantzia baina eguiaz -socialqui- ez duela hain munta handiric. Halan da ze, casuraco, orai ipinico ditudan bi titularrac othe dute elkarren ganic hain differentzia handiric redactaturic modu batera edo bestera? Hemen bi auqueraoc:

• Manu Azkaratek Polizia frantsesak emandako "tratu txarra" salatu du

eta orai horren variante alternativoa

• Manu Azkaratek salatu du Polizia frantsesak emandako "tratu txarra"

Zelaco transcendentzia informativoa edo differentzia othe du titular batac edo besteac?, othe da importantea eta ona eguitea honaco commentarioac? Ala dago differentzia intranscendentea redactaturic titularra era batera zein bestera? NIc nihaur bai ikusten dut ze bigarren auquerea da hobea tzat iracurlea eta aitzitic lehenengoa zeina izanic ere ulertzeco moducoa da claroqui gutiago ona ezi 2.a.

Behar balitz ere inventatu zerbait ex nihilo

Oraico blogeraco ideia ethorri zait nagoelaric iracurtzen academico Ibon Sarasolaren liburua titulatzen Bitakora kaiera zeren han aguertzen den aiphuan (or. ehun eta laurhamarta zortzi, 148) ikusten da -niretzat arguiro- behintzat batzutan behar izaten direla inventatu recurso hobegarriac ex nihilo, eta berez izateac zeozer ex nihio ez duela horrec deus tcharric baldin badakar onic eta provetchuzcoric.

Esan ere noiz textu (edo structura) zail bat den motcha bethi da compontzea edo corregitzea bere zailtasun hori aisago ezi balitz textu hortaco phrasea luzea. Motchean ulertzeco aisago. Hemen doa hango textu hobetua ganic Sarasola baina nic emanic ipiniric laburrago (amorez uler dezazun lehenengo iracurraldian), zeina emanen dut baina guero azquen aldera bere osotasunean nola bait dakar Ibon Sarasolac.

Hemen forma laburtuan (or 148)

Amildegi bat sortu da ... fisikariaren, eta ... publiko arruntaren artean.

Hemen forma laburtu hortan ere sentitzen da zailtasuna (kin particula postpositivo hori ... artean) baina da aise salvableago zailtasuna ezi bere forma originalean zeina bait da luzeagoa, nola esana bait dut jada.

Bada, hemen forma original hori, zeina bait da Sarasolaren forma hobetua

Amildegi bat sortu da kalkuluaren bitartez irudimena gainditzen duen errealitate batera iristen den fisikariaren, eta ebidentzia matematikoak sentsuen intuizioaren datuak gezurtatzen ditueneko errealitate bat antzematen saiatzen den publiko arruntaren artean.

Bada goico textu hori zeina da forma hobetua (non Sarasola academicoac aurreratu duen verbua; Amildegi bat sortu da ...) izanic ere forma hobetua da oraino ere sano zaila eta sobera zaila izanic oraino inulergarria behintzat lehen iracuraldian.

Beraz, euscarac behar du solutione edo recurso on eta erraz bat irtetzeco ateca gaitz hortaric -izanic ere solutionea ex nihilo inventatua edo ez-.

Phrasesa izan liteque casuraco -eta zergatic ez?- zeozer honelatsu

Amildegi bat sortu da Aren, Bren, Cren, Dren, Fren, Gren, ..., Mren artean.

Zer solutione du honec, izanic edo ez solutionea ex nihilo occurritua? Bila dezagun solutioneac ki problema realac eta inukagatuzcoac. Solutione edo recurso possibleac ahalic lasterren, mesedez.

Nola izquiriatu: edo rollo edo roilo edo erroilo

Iracurri bait dut interviewean e Ramon Saizarbitoria (Gara, eguena 15 abendua 2016) duela erabili rollo hitza (eta ez roilo edo ezta erroilo edo beste) eta baita reprimitu (eta ez erreprimitu; nahiz hemen Academiaren azquen hizteguiac dioen dela euscaraz erreprimitu) naiz harritu behintzat amiñi bat jaquinic gainera toleranteac izan direla behintzat berarequin, kin Ramon Saizarbitoria correctoreac noiz ez duten zuzendu "oker" horiec.  Erabilten bait du euscaraz existitzen ez diren hitzac (rollo) edo incorrectuqui (reprimitu, ez erreprimitu).

Rollo euscal hitza zeina den ethorquiz hartua tik gaztelania (nola paella, ... eta beste) da euscal hitz purua edozeinec sarri duena erabilten egunero, behintzat generatione gazteagoac. Eguin ahal litzatequeena aitzitic da ezarri gure cerebroan autocensurea (edo autozentsurea?) eta erabili ez hori hitza eraguinez orduan euscarari amputationea, amputatione lexicala (esanic eta defendituz ze rollo ez dela euscarazco hitza).

Baina denadela nola behar da izquiriatu

rollo (nola bait da), roilo, erroilo edo beste 

Edo ez al da euscal hitza? Baliteque ere, antza denez, heldu direla edo heltzen ari direla dembora toleranteagoac -haize berriac- non casu handiagoa eguiten zaion realitateari, realitate social constatableari non gainera uzten eta permititzen zaio bakoitzari maniobratzeco margen personal bat. Hala biz.

Jada hobetua guehiago hobetu; Sarasola, Elhuyar

Iracurtzen ari naizela liburu berria titulatzen Bitakora kaiera ganic academico Ibon Sarasola dut ikusi (an ehun eta laurhamarta lau eta ehun eta laurhamarta bost orrialdetan, 144, 145) duela hobetzen phrase baten redactionea ganic Elhuyar eretchiric Ibon Sarasola academicoac horri phraseari daucala asco hobetzeco zeren causitzen du phrasea lar indigeriblea -zein apreciationetan ni nator bat kin Ibon- ba, da orduan animatzen hobetzera delaco redactione hori e Elhuyar.

Hara ba lehenengo Elhuyarren textu "traquets" hori eta guero ondoren Ibon Sarasola academicoaren hobecuntzea, hara ba

Energia-analisiak suntsiketak edo galerak non gertatzen diren identifikatzea eta horiek garrantziaren arabera ordenatzea ahalbidetzen du.

[Hori da textu traquetsa edo hobegarria ganic Elhuyar]

Orai, nola erran bait  dut gorago, hobecuntzea 

Energia-analisiak ahalbidetzen du suntsiketak edo galerak non gertatzen diren identifikatzea eta horiek garrantziaren arabera ordenatzea.

[Hau Ibonen hobecuntzea respectuz goico Elhuyar-ena]

Atzitic ni oharturic Sarasola academicoa gueratu dela biderdi eta dagoela oraino guehiago hobetzeco hor ni ere animatu naiz hobetua hobetzen, izan dadin guzia -hobetuaren hobetua- iracurlearen mesedez eta pensamentua dadin curri bere ideietan fluitatez fitexago. Honan,

Energia-analisiak ahalbidetzen du identifikatzea non gertatzen diren suntsiketak edo galerak eta horiek ordenatzea garrantziaren arabera. 

[Hau Ibonen hobecuntzearen hobecuntza ganic ni] 

Verbua aurrerago, phrasea arguiago

Esango dute ascoc ze diodana tituluan -Verbua aurrerago, phrasea arguiago- dela jada aspaldian principio jaquina. Izaten ahal da hori holan izatea behintzat theoricoqui soil zeren sarri eta lar sarri ikusten dugu verbua lar atzean jarria, horrec dakarren iluntasunarequin. Ikus hemen

Israelgo Parlamentuak Zisjordaniako kolonietan eraikitako 4.000 etxebizitza legeztatzeko proposamena onartu du lehen irakurketan. Netanyahuren Gobernuak horrela erantzun dio AEBetakoari, John Kerryk Israelgo eskuinari bakerik nahi ez izatea leporatu baitio.

Orai observa dezagun differentzia aurreraturic verbua 

... , John Kerryk leporatu baitio Israelgo eskuinari bakerik nahi ez izatea. 

edo 

... , John Kerryk leporatu baitio Israelgo eskuinari nahi ez izatea bakerik.

Guezurraren alde prevaricatuqui; Academia, ...

Ez dago ongui ihardutea alde guezurraren edo guezurraren alde, behintzat noiz jaquinaren gainean ari garen prevaricatzen. Nola ari izaten garen ascotan, lar ascotan dihardugula ekinez ki mytho zahar falsu ez-eguiazcoac, noiz guero ondorioz dugu hartzen ontzat' berez dena tcharra eta ere falsua.

Halan exemplugarri ipinico ditut 3 exemplu emaiten dutenac eracusterat icebergaren campoco erpina.

Dudalaric ikusten edo entzuten esateraco

kontsulta, martsupial edo dispertsatu 

ordez 

consulta (edo konsulta), marsupial edo dispersatu 

Non arraio bizi dira haimbat nola ere Academia daquitelaric ziurqui ari direla contra eguiaren, eguiaren zein ahal da -nahi balitz- constatu sociologuicoqui hain erraz? Bestela datozela visitaz Euscal Herrira zembait egunez edo astez. Zergatic desconexione sociologico nabarmen hori? Othe da zilegui prevaricatzea tzat Academia bat? zeinac marcatzen ditu guero -gure edo gure ez- erreten batzuc berez jarraitu behar liratequeenac. Non da eguia eta ere ondrautasun academicoa?

Zergatic ez nola batean, halan bestean?

Dudanean iracurtzen euscaraz prensan elkarren ondoan bi hitz hauec

Sobiet eta Vietnam 

zait ethorten gogora ea zergatic ez diren biac izquiriatzen behar bezala orthographicoqui, holan

Soviet eta Vietnam 

Zer luque tcharric horrec? Othe garoaz bide okerrac okerreco bidetic, gagozelaric gainera jaquinaren gainean? Mytho funtsgabeac garoazela.

Auquerea zein den possible alternativoqui

Baldin nahi bada edozertan avantzatu behar dira irequi bide berriac behintzat theoricoqui ikusteco guero possible diren applicatzeco realitatean.

Halan dudalaric iracurtzen (Gara eguncaria, 12 or, larumbata 19 azaroa 2016)

Etxeratek gaixo dauden presoen egoerari berehala erantzuteko eskatu du 

ikusten dut possible litzatequeela hori titularra emaitea -hobequi- modu alternativo hontan 

Etxeratek eskatu du erantzuteko berehala gaixo dauden presoen egoerari 

Behintzat ikus zagun ba direla bestelaco bide alternativoac zeinac diren ascotan hobeac informativoqui.

Hainac seguituco du ... hain delacoan

Dut iracurtzen prensan (Gara, 11 azaroa 2016, or 23)

Negoziazio kolektiborako esparru propioa blindatzeko lanean segituko du LABek 

eta ethortzen zait gogora beste possibilitate hau

LABek segituko du lanean blindatzeko esparru propioa negoziazio kolektiborako

Hau auquera alternativoa tzat ondoco titularra

Dudalaric iracurri ondoco titularra prensan gaur (Gara, 32 or, 3 azaroa 2016)

Hitzen atzeko esanahiei begirada ezberdinetatik heltzeko esperimentua 

naiz ohartu azquenean ari dela titular hori buruz experimentu bat eta bere emparauac (experimentu horren emparauac). Bada occuritu zait ezen iracurlearentzat -zeinareentzat bait dago izquiriatua- hobe litzatequeela beste redactione honequin

Esperimentua heltzeko hitzen atzeko esanahiei begirada ezberdinetatik 

edo 

Esperimentua heltzeko begirada  ezberdinetatik hitzen atzeko esanahiei

Ez al dira nabarmenqui errazago ulertzen bigarren auquera hauec? Ni baiezcoan nago, ziurqui.

Parallelismo numeral structural exactoa

Baldin ba dugu obserbatzen eta comparatzen 10 numeroaren lehen multiploac (30, 40, 50, 60, 70, 80 eta 90) eta 100 numeroaren lehen multiploac (300, 400, 500, 600, 700, 800 eta 900) gara ohartuco nola diren structuralqui identicoac. Hara, ikus.

30 hirurhamar    300 hirurehun 

40 laurhamar    400 laurehun 

50 bosthamar    500 bostehun 

60 seirhamar    600 seirehun 

70 zazpirhamar    700 zazpirehun 

80 zortzirharamar    800 zortzirehun 

90 beatzirhamar    900 bederatzirehun 

Baldin 100en multiploac ongui corritzen badute euscaraz nola bait diren realitatean, galdetzen dut nic, zergatic ezin luquete corritu behar berdintsuqui 10ren muntiplo berriac, baldin balego hortaraco intentioneric erabili nahi lituzquetenen artean? Ethorten zait gogora malerusqui jn academico Xabier Kintanac eguin zuen critica (hobequi soil commentario) hutsala contra erabili (edo incluso soil pensatu buruz horiec possibilitateac theoricoqui) "horiec" izendapen berri numeralac. Hemen academico Xabier Kintanaren critica (edo commentarioa).

(30 hirurhamar, 40 laurhamar, 50 bosthamar, 60 seirhamar, 70 zazpirhamar, 80 zortzirhamar, 90 beatzirhamar) 

Zer tcharric luquete horiec numeroac structuratuac 10eco basean, nola s. n. d.?

Othe da soil nire obsessionea?

Dudalaric iracurtzen, casuraco,

Azaroaren 19an manifestazioa egingo dute Baionan, lasartearra aska dezaten exijitzeko.

zait iruditzen hobe litzatequeela, anhitzez hobe, redactatu izan balitz hontara

Azaroaren 19an manifestazioa egingo dute Baionan, exigitzeko aska dezaten lasartearra.

edo behintzat

Azaroaren 19an manifestazioa egingo dute Baionan, exigitzeko lasartearra aska dezaten. 

Ba othe du, nire blogeco iracurleoc, muntaric aurreratzeac horrec exigitzeko horrec? Aguitzen al mezua?

Zembat da ulergarri?, acceptable informativoqui?

Hau titularra zembat da acceptable beguiraric ulergarritasuna?

Legegintzaldi berrian EAErako hezkuntza legea espero du Ikastolen Elkarteak 

Nire ustez da arras zaila, lar gaitza ulertzeco lehenbizian.

Batzutan aceptableago, baina halere ez asqui aceptable

Aceptable. Hor dugu aceptable hitza zein da total ezaguna artean euscaldun guziac. Batzutan ona da galdetzea ea hain delaco hori den aceptablea edo aitzitic den inaceptablea edo ez asqui aceptablea.

Halan dut nic galdetzen ea titular hau den aceptablea edo inaceptablea zein azquen honec nahi luqueen esan nahi behar litzatequeela redactatu beste titular bat. Hara titular originala (Gara, zapatua 10 iraila 2016, 17 or)

25 egunen ostean, Fernando Lizeagak 

preso gaixoen aldeko gose greba utzi du 

Othe da hori titularra asqui aceptablea, informativoqui? Nic uste ez dela aceptablea eta izateco aceptable hobetzen ahal litzateque esateraco holan

25 egunen ostean, Fernando Lizeagak 

utzi du gose grevea preso gaixoen alde(koa)

edo

25 egunen ostean, Fernando Lizeagak 

utzi du gose grevea alde preso gaixoak 

Ez ahal dira auquera bi hauec hobeac? Aceptableagoac edo yago aceptableac?

Bide berri -eta hobe- batzuen bila ari

Ari direla buruz Nils Andersson (an Larrun 211 revistea) iracurtzen dugu ondoco titularra

Suitzatik kanporatua Aljeriako torturak salatzeagatik 

Eta gogora ethorriric ezen hori titularra ahal dela hobetu informativoqui zait bururatzen beste auquera hau

Suitzatik kanporatua salatzeagatik Aljeriako torturak 

edo ere beste auquera hau

Suitzatik kanporatua zatio salatu Aljeriako torturak 

Ez ahal da zilegui ahaleguintzea aurquitzen bide informativo hobeak. Ahal dira bi auquera horiek hobeac eta ere zileguiac?

recurso valiagarriac rechazatu

Logicoa da pensatzea ze on dela erabiltea recurso direnac ona eta laguntzen dutenac positivoqui. Baina, antza, noiz ari garen izquiriatzen, redactatzen euscaraz horiec recurso potivoac ditugunac escura ditugu rechazatzen izenean eztaquit-zer ideia grammatical buruz euscarta ideala edo perfectoa.

Halan dugu iracurtzen titular hau prensan (Gara, baricua 3 ekaina 2016, or 20)

Krisia Ankara eta Berlinen artean 

armeniar genozidioa onartzeagatik 

edo

Krisia Ankara eta Berlinen artean 

armeniar genozidioa onartzeagatik 

Hobetu ahal da, aisa, mezu edo tutular hori holan

Krisia Ankara eta Berlinen artean 
onartzeagatik armeniar genozidioa 

edo

Krisia Ankara eta Berlinen artean 
zatio onartu armeniar genozidioa

Non aurreco casu bietan marcatzen da zergatia edo causa horren krisia artean Ankara eta Berlin.

Galdetzen dut nic zergatic ez dira erabiltzen pozarren horiec recursoac direanac realac edo atereac tik societatea? Zergatic ez ba erabili holacoac behintzat lehenbizicoa (onartzeagatik ...) eta zergatic ere ez bigarrena (zatio onartu ...)? Ez al dira hobeac informaticoqui? Journalismoan ez al da gauza ona effectivoqui eta ahalic effectivoen informatzea helburu bat behar dena persecutatu?

Ikusteco eta ere observatzeco

Noiz bait dugu iracurtzen prensan hau titularra (Gara, martitzena 31 maiatza 2016, 15 or)

Elkargo bakarra egituratzeko lanak gidatuko dituen batzordea abian da 

eta iracurric hori titularra baldin iracurleac ikusten ez badu mezuan ezer laztasunic ez dago deus commentatzecoric guehiago. Baina nic nola causitzen dudan hori titularra guti informativoa ipintzen dut titularra beste modu guehiago asequiblean, holan

Abian da batzordea zeinak gidatuko dituen lanak egituratzeko elkargo bakarra 

(Elkargo Bakarra?) 

ondoren hemen sequentziatua an segmentu informativoac

Abian da 

Abian da batzordea 

Abian da batzordea zeinak 

Abian da batzordea zeinak gidatuko dituen 

Abian da batzordea zeinak gidatuko dituen lanak 

Abian da batzordea zeinak gidatuko dituen lanak egituratzeko 

Abian da batzordea zeinak gidatuko dituen lanak egituratzeko elkargo bakarra
(Elkargo Bakarra?)

Ba daquit ezen ezarri dudan auquerea ez dela possible bakarra, baina bai hobea indudablequi.

Biac zilegui, ez ostera equivalente informativoqui

Dugu iracurtzen prensan (Gara, eguaztena 18 maiatza 2016) hau titularra

Aurrerapauso gehiago lortzeko lan egingo duela esan du Sortuk 

(Gara, eguaztena 18 maiatza 2016) 

Nolanahi nic causitzen dut hobequi titular hori kin beste redactione hau

Sortuk esan du lan egingo duela lortzeko aurrerapauso gehiago

Titular ez asqui ulergarriac supituqui

Dudalaric iracurri hau titularra (Gara, eguaztena 4 maiatza 2016, Ikusmira, Beñat Zaldua, kazetaria)

Gezurrak, eta albiste izan behar ez luketen egiak

naiz ohartu ze nahi duena / duqueena esan dela hauxe

Gezurrak, eta egiak zeinak ez luketen izan behar albiste 

Dirudienez, nola ulertzen bait dut nic, albiste izan behar ez luquetenac da referitzen soilic ki eguiac eta ez ki guezurrac.

Azquen finean, mezua da

Gezurrak, eta egiak 

(kin emparau complementerio guziac)

Zergatic ez da errespetatu behar originala, ahal delaric

Esaten da prensaco titular hontan esan duela Francisco Etxeberriac -forenseac- zeinac ez daquien euscaraz eta orduan ondorioaz titularraren originala ez da euscaraz emana baizic gaztelaniaz, diolaric horrec titularrac holan (Hitza, Lea-Artibay, Mutriku eta Busturialdea, baricua 22 apirila 2016)

"Gure jendartea ez dago giza eskubideen arloan hezituta" 

Seguru nago ze originalean esan du zeozer honacoric

"Nuesta gente no está educada en ..." 

Delaco "no está educada" hori zergatic ez da errespetatzen hemen traductionean nola "ez dago hezituta (edo hobeto educatua / edukatua)"? Noiz orduan titularra litzateque honelatsu

"Gure jendartea ez dago hezituta (edukatua) giza eskubideen arloan" 

"no está educada" = "ez dago hezituta" 

(Hezi, bezatu eta educatu ez dira nehondic ere synonymo.)

Zer impedimentu othe dago hemen errespetatzeco originala? Admisibleac edo inadmisibleac othe dira horiec lizentziac? Ez al da logicoago, ahal delaric eta ez dagoelaric ezinic, errespetatzea originala? Zein da ba motivoa hola jocatzeco, aritzeco, traducitzeco?

Informatu differentequi

Dudaric ez dago ze ba daudela auquera differenteac expresatzeco eta ere emaiteco titularrac prensan. Halan comparatu ahal ditugu bi ondoco titular hauec bat prensan aguertua (Gara, larunbata 16 apirila 2016, 14 or) eta bestea nic ezarria nola bere alternativea. Hara

1)

Behar gehien dutenak laguntzarik gabe ez uzteko eskea Gipuzkoako Aldundiari

2)

Eskea Gipuzkoako Aldundiari ez uzteko laguntzarik gabe behar gehien dutenak 

edo 

Eskea Gipuzkoako Aldundiari ez uzteko laguntzarik gabe dutenak behar gehien 

Qualitatea an sequentzia informativo yago logicoa

Dudalaric iracurtzen hau ondoco titularra an class media (Gara, azteazquena 23 martchoa 2016, 21 or)

Sarkozy ustelkeriarekin lotzen duten entzunketak ontzat eman dituzte 

zait occurritzen ze eman ahal da hori titularra anhitzez hobequi eta gaberic atzeracarguea. Esateraco holan, respetatzen dela gainera sequentza anhitzez logicoagoa

Ontzat eman dituzte 

Ontzat eman dituzte entzunketak 

Ontzat eman dituzte entzunketak lotzen dutenak

Ontzat eman dituzte entzunketak lotzen dutenak Sarkozy


Ontzat eman dituzte entzunketak lotzen dutenak Sarkozy ustelkeriarekin / corruptionearequin


Ez al da auquera alternativoa hobea ezi aguertua prensan? Niri zait iruditzen evidentea erantzuna, ez duena ambivalentziaric ez aporiaric.

Replica (edo traductione) ahalic guehien fidela

Izan gabe ere perfectionistea esan ahal dut ezen hau principioa dela -dathorrena tituluan- zuzena eta onhargarria, bethi ere bere eceptione possible guziequin, ezen

replica batec -casu hontan traductione batec- behar luqueela izan ahalic guehien fidela

Hori diot zeren iracurtzen bait dugu textu bat inglesez izquiriatua gainean maniki bateco aitzinaldea (ikusi ahal da photo hori an Gara, emakumeen nazioarteko eguna, 4 or, linka ezin izan dut lortu tamalez) non iracurtzen dugu verticalean izquiriatua an delaco manikia goitic behiti hauxe

I 

WAS'T 

BORN 

TO BE 

A 

VICTIME 

non ikusten dugu arguiqui hiru bloque edo segmentu informatico ezen
1) I wasn't born
2) to be
3) a victim
edo

(I 

WAS'T 

BORN)

(TO BE)

(A 

VICTIME)

Euscaraz, aitzitic, hau jarri dute horren traductione

Ez nintzen biktima izateko jaio 

Zergatic, casu hontan Garac, du traducitu "I wasn't born" nola "Ez nintzen ....... jaio" ordez-eta nola originalean "Ez nintzen jaio ......"? Zergatic ez da nahi errespetatu originala noiz-eta errespetatu ahal den errazqui gaberic ezein problema communicativo ez ezertarico? Eta ere respectuz hiru segmentu informativoac zergatic ez da errespetatzen ere originalaren sequentzia berbera? Ezen

1) I wasn't born
2) to be
3) a victim 
---------------
1) Ez nintzen jaio
2) izateko
3) biktima 

Eta halatan euscal traductionea litzateque

Ez nintzan jaio izateko biktima 

edo tcharrenean ere 

(Ez nintzan jaioa biktima izateko)

Non dago problemea e traductore horiec? Zer du, duque tcharric horrec traductioneac?
Zer du tcharric casu hontan replicac -traductioneac- izan dadin ahalic guehien fidela?

Besteric litzateque baldin phrase hori izan balitz esana euscaraz zeren gu ari gara orai buruz nola traducitu ahalic hobequien eta -zergatic ez- fidelen, respectuz claro originala.

Eraicuntza berrico hitz hybridoac (velodromo)

Nola animalietan halantche ere hitzetan ba dira direnac hybriddoac ezen composatuac kin bi parte -nic ez dut ezagutzen bi partecoac baino- direnac ethorquiz hizcuntza differentetacoac.

Azquen egun hauetan hor ibili gara entzuten edo ere iracurtzen sarri hitz hybrido bat zein bait da velodromoa (izquiriaturic ezein arrazoin gabe belodromoa, non da errespetua ki culturea daribilgularic hitz commun internationalac?).

velodromo = velo + dromo

Velodromo hitzac ditu bi parte, lehena velo zein dathorren latinetic duelaric significatzen euscaraz  laster, fite eta bigarren partea dromo dathorrelaric grecotic significantuz bidea. Sortuac dira holaco eta bestelaco hitz asco oraitsuqui tik escuac e cientificoen collectivoa, dira hitz relativoqui modernoac eta nola esan bait dugu inventatuac ganic cientificoac.

Halan ere televisione (tele grecotic esucaraz urrun eta visione latinetic euscaraz visionea). Aitzitic microscopio hitzac non bi parteac datoz grecotic (micro ttipi, scopeo beguiratu edo so eguin) ez da hitz bat zerabiltena greco classicoec Christo baino lehenagoco mendetan baizic oraintsuqui sortua, uste dut, frantzesean.

velodromo = velo (lat) + dromo (gr) 

lasterbide

Atzecoz aurrera edo symmetricoqui

Baldin ondoco hau titularra (Gara, astelehena 29 otsaila 2016, 18 or)

Atzerritarrak kanporatzeko legea gogortzeari ezezkoa, Suitzan 

ba dugu listatzen eta numeratzen da gueratuco holan

1) Atzerritarrak, 2) kanporatzeko, 3) legea, 4) gogortzeari, 5) ezezkoa

baina sequentzia hori badugu ipintzen atzecoz aurrera edo symmetricoqui da gueratzen hola

5) ezezkoa, 4) gogortzeari, 3) legea, 2) kanporatzeko, 1) atzerritarrak

Ezezkoa gogortzeari legea kanporatzeko atzerritarrak, Suitzan

Mathahamiac

Ba da orai lauramar ta bost (45) urthe joan nintzela lehenbizicoz Zuberoara etchalde batera deitzen Garatenia -Gatia- Arhaneco cartielean an Lakarri herria Atharratze ondoan Ibar Escuinean ikasteco hango zuberoaco euscararen variantea edo dialectoa. Eta nola zendu bait da orai etcheco anderea Aña Mari Aguer, ezcondu aitzin Urruty, bere 103 urthe eta 3 hil zituela joana naiz, prefosta, ehozquetetara.

Zeremoniaren ondoan, zembaitsu non nire ere gomitatua nintzen kin neure emaztea, joan gara ahamen baten hartzera Lakarrico ostatu Primus izenecora. Izan da edateco tchocolate beroa eta jateco pastac clase differentetacoac. Hantche erraiten daut ondoco mahaico emazte batec escaintzen duela niri hartzeco nahi duziea mathahamiaric? Eta nola ez nengoen sobera segur zer zen escainia eta gutiago zer zen mathahamiac daucot galdetu nola du izena frantzesez? Dudalaric entzuten arrapostua emazte hori ganic crêpes.

Hara hor nic ez nequien hitz bat zeina ez daquit aguertzen den ere hizteguietan.

mathahamiac = crêpes

SVO eta bere beste alternativa bi ohicoenac (SOV eta OVS)

Noiz izaten bait dugu auquera bat baino guehiago eguiteco zeozer -casu hontan, esan edo expresatu- ez dira horiec auquerac valioquideac izaten zeren auquera batzuc dira yago effectivoac ezi besteac nahiz batzutan guziac dira onhargarri.

Halan da ze gaur dugu iracurtzen hau titularra non da erabiltzen SVO structura syntacticoa (Gara, eguaztena 17 otsaila 2016)

Greziak bete du iheslarien inguruan Europar Batasunak eskatu diona 

S, subjectua (Greziak)
V, verbua (bete du)
O, objectua (iheslarien inguruan Europar Batasunak eskatu diona)

Baina, jaquina, hori titularra izquiria edo redacta zitequeen ere

SOV forman

Greziak iheslarien inguruan Europar Batasunak eskatu diona bete du

edo OVS forman zeina da ikustenago egungo egunean

 Iheslarien inguruan Europar Batasunak eskatu diona bete du Greziak 

Argui dago, behintzat niretzat, ze izanic ere correctuac grammaticalqui hiru auquerac direla valio communicativo edo informativo differentecoac non auquera batzuc dira hobeac communicativoqui ezi besteac.

Nic, nolanahi, lehenengo auquerea zaina bait da SVO hori jarrico nuque informativoago honelatsu non sequentzia informativoa doaqueen fluidoago non utzico nuqueen complementua azquenean

Greziak bete du Europar Batasunak eskatu diona iheslarien inguruan 

Ostera, eguncari berean orri batzuc aurrerago dugu iracurtzen beste titular hau (erabiliric OVS)

Jantoki zerbitzua ematen ari direnak iruzur egin dutenak direla salatu du Ehigek

O, objectua (Jantoki zerbitzua ematen ari direnak iruzur egin dutenak direla)
V, verbua (salatu du)
S, subjectua (Ehigek)

Hemen ere izan ahal zen, nahi izan balitz, nolatsu bestean

Greziak bete ditu ............. 

Ehigek saltu du ................ 

Esateraco holan

Ehigek salatu du ze jantoki zerbitzua ematen ari direnak direla egin dutenak iruzur

Aurrerago eguin informationean

Dudalaric iracurtzen ondoco titularra
(Hitza, Lea-Artibai, Mutriku eta Busturialdea, martitzena 2 otsaila 2016)

Gizartearen aktibazioa eskatu dute, bake prozesuan aurrera egiteko 

iruditzen zait dela titular garbia eta erraz ulertzecoa edo irestecoa. Baina nola plaza hau, blog hau da gogoeta eguiteco bethi ere hobeto beharrez zait iruditzen dala logicoago informativoqui honelaxe redactatu izan balitz hori titularra:

Gizartearen aktibazioa eskatu dute, aurrera egiteko bake prozesuan 

Berba batean,  

................................, bake prozesuan aurrera egiteko 

 ..............................., aurrera egiteko bake prozesuan

Bigarren auquera hortan aurrerago eguiten da mezua hedatzeracoan zeren mezua doa cateatuago sequentzialqui. 

Redactatzeco modu lar desegoquia

Dugularic iracurtzen
(Gara, eguena 14 urtarrila 2016, 12 or, Independentistak sareak topaketa irekiak egingo ditu, etzi, Lakuntzan)

Xedea egitasmoa sortu zenetik igaro diren sei urteotan burutu duen lanaren balantzea egin, egungo egoera sakon aztertu eta euskal mogimendu independentistak aurrera begira garatu behar duen estrategia eta lan ildoak ondo zehaztea da.

zeina bait da berdinqui

Xedea egitasmoa sortu zenetik igaro diren sei urteotan burutu duen lanaren balantzea egin, egungo egoera sakon aztertu eta euskal mogimendu independentistak aurrera begira garatu behar duen estrategia eta lan ildoak ondo zehaztea da.

Beraz,

Xedea da .................................................................

Othe da phrase hau aceptablea informativoqui? Niretzat da lar desegoquia informativoqui.

Hurrenquera segmental logicoagoa?

Ascotan logico conceptua eta informativo conceptuac dagoz anhitz relationatuac, dudaric gabe. Halan da ze eretchiric dela ondoco -beheco- titularraren hurrenquera lar desegoquia -esaten ahal litzatequeela ere dela sano desegoquia hurbil dagoena tik opacotasun informativoa- naiz enseatzen topatzen alternativa yago egoquia, informativoa.

Hemen ba delaco hori titularra

Bera kargutik kentzeko erreferenduma egitera desafiatu du Madorok oposizioa 

(Gara, eguena 7 urtarrila 2016)

eta orai horren alternativa "hobetua"

Madorok desafiatu du oposizioa egitera referenduma kentzeko kargutik bera

Gogoan hartzeco moducoa

Ondoren iracurri ondoco titular hau

Kutxabank-ek eta Adegik lankidetza hitzarmena berritu dute 

(Gara, martitzena 5 urtarrila 2016) 

(SOV, subjectu, objectu, verbu)

gogoetatu ahal da possible zela beste titular hau ere

Kutxabank-ek eta Adegik berritu dute lankidetza hitzarmena 

(SVO, subjectu, verbu, objectu)