Titular prinzipala holaxe agertu da (Berria, martitzena 1 martxoa 2011)
Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi da eta
hori titularra ahal zen agertu beste bi modu hauetara ere
Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi delako
edo
Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi baita (bait da)
eta erabilirik aukera hok berberok ere holatsu, beti ere hobetuz informatione gradua
- Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi da eta haren aurka neurriak hartzen
edo
- Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi delako haren aurka neurriak hartzen
edo
- Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi bait da haren aurka neurriak hartzen
Niretzat, baina, gogokoago litzateke honelatsu, gabe baztertu bestelako possibilitateak
Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi bait da hartzen neurriak haren aurka
Nola ikusi bait dugu possibilitateak dira aski ugariak baina ez izanik, horregatio, valio bera an ranking kommunikativo, informativoa. Nola edo nolatsu ordenatu segun qualitate informativoa horiek aukera differenteok?
7 comments:
Erramun jauna:
Baduzu oraino beste aukera bat zeinek galdegaiaren indarra igaroaratzen baitu sustantivotik ("nazioartea") aditzera ("hasi") eta duzu hau:
"Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasia baita hartzen neurriak haren aurka"
Orobat, posible duzu kausalitatea indartsukiago markatzea partikula anaforiko baten bitartez, hunela:
"Gaddafi gero eta larriago zeren nazioartea hasi baita hartzen neurriak haren aurka"
Badirateke noski beste hainbat soluzione emendatzeko esaldi horren indar komunikatiboa. Batbederari dago horretan bermatzea eta esaldi bakoitzarekin beti formula eta ordenamendu gero eta informatiboagoak bilatzea irakurleari errazteko bere lana, zein baita testua aisa ulertzea eta mezua lehen irakurrian konprenitzea.
Damurik, kezka eta gogo (gaitasun?) guti ikusten da egun euskaraz izkribatzen dutenen artean (bederen Bidasoaz hegoalderako izkribatzaileen artean) komunikatibotasunari emaiteko beti eta beti behar luken garrantzi eta pisu kapitala.
Xabier Erroteta.
Erroteta, esan duzunaz konforme. Izan ahal duzu zuk edo nik izan ahal dut arrazoi gehixeago edo gutixeago geure exemplu konkretuetan baina, nola zuk bait diozu ondo eta klarki da ikusten gogo guti, sobera guti buruz qualitatea, qualitate informativoa eta hori an mass mediako professionalak.
Lar daude fokalizatuak an euskara eta bere delako mormetan ezi informationean eta irakurlea gan.
Zergatik ez du parte hartzen blog hontan jende gehiagok? Besterik ez bada ere kontra egiteko baina argudioekin klaro.
Guztiz ados Erroteta adiskidearequin.
Besarcada handi bana
JL
PARTITUKO DUT MEZU HAU ZENBAIT ZATITAN, LUZEEGIA BAITA IGORRALDI BAKARREAN JOAITEKO.
LEHEN ZATIA
Eramun jauna:
Pausatzen duzun galdera ezinago interesantea da:
"Zergatik ez du parte hartzen blog hontan jende gehiagok? Besterik ez bada ere kontra egiteko baina argudioekin klaro".
Nik uste dut galdera horren erantzuna argitu arte gure arazoek ez dutela neholaz ere konponbiderik zeren gure arazoen hondarraren hondarreko sorburua ez baita linguistikoa bainan psikologikoa edo, nahi baduzu, soziopsikologikoa. Hots, funtsean arazoa ez da gure hizkuntzak hulako edo halako struktura duela, edo hulako edo halako gabezia sintaktiko edo morfologikoa, baizik eta gure hizkuntzaren arazoak ikusteko errefus deliberatu, temoso, errabitu eta patologikoa. Errefus horrek eragozten die euskalduner errealitateari bekoz beko so egitea eta, ondorioz, parte hartzea hunelako foroetan, zoinetan euskararen errealitatea agertzen baita biluzik eta larruhas, apaingarri eta edergailurik gabe. Errefus hori da niretzat gauza bat hain misteriotsua, zilaezina, enigmatikoa eta kezkagarria nola kristau fedeko Trinitate Sainduaren dogma: biak dira nozione esplikagaitzak, itxuraz irrazionalak eta halo mistiko batez inguratuak, haien bistan jendearen dohain intelektualak paralisatu bezala egiten baitira eta ebidenteenak diren arrazoibideak gelditzen baitira ordu beretik nulatuak eta ezeztatuak nozione magiko haien itzalak sesiturik bezala.
Aipu dudan errefus hori gure gaitzaren egiazko iturria delako enegarren froga ukan dut berrikitan zuri esker, Erramun jauna, eta kondatuko dautzut nola izan den xuxen.
Bada ITZULIst izeneko ziberzerrenda bat zointara biltzen diren euskal itzulpengintza, terminologia eta, oro har, linguistika aferez arengura eta jakinmin duten hamaika lagun. Hetarik gehienak itzultzaileak dira, zazpi Euskal Herrietan ari direnak lanean era guztietako instituzione eta lantokitan bainan beti ere izkribuak erdaretatik euskarara translatzen ari.
Iragan astean Erramun jaunak mezu bat igorri zuen gune horretara bere iritzia emaiteko beste norbaitek pausatu galdera bati, zein baitzen hau:
Nola itzuli behar da euskeraz “oficina polivalente”?
BIGARREN ZATIA
Nik kuriositatez jarraitzen ditut foro horretako eztabaidak eta aitor dut faltan botatzen nuela horko ezbaietan Erramunena bezalako ahots bipil eta dokumentatu bat (eta Erramun diodanean berdin erran nezake Josu Lavin edo Jesus Rubio, batera baitoaz hirurak jakitatez, zorroztasunez eta zintzotasun intelektualez). Horregatik hartu nuen gaitzeko poza ikusi nuelarik harako “oficina polivalente” sintagmaren euskal itzulpenaz kontseilu galdatzen zuen ITZULISTeko kide haren deiari arrapostu emaitera heldu zela nor eta Erramun jauna, deliberatua behingoz bere jakitatetik zerbait ematera eztabaidagune horri.
Eta hortxe hasi ziren komeriak.
Hots, zein izan zen Erramun jaunaren proposamena? Ez dut uste Erramuni gaitzituko zaionik baldin huna badakart haren mezua hitzez hitz. Hunela zioen:
“Nik jakin nahi nuke zergatik ez den itzultzeko "oficina multiple" natural naturalki "bulego multiplea".
*Oficina* ez al da "esaten" *bulego* eta erdarazko *multiple* euskaraz ere * multiple*? Inork explika baleza uko horren zergatia nik poztuko nintzateke eta jakingo zer argudio dagoen evidentzia horren kontra. Ez al da evidentea?, niretzat bai, zergatik ez?
Erramun Gerrika
Lekeitio”
Klarkiago eta zuzenago ezin erran ziteken: oficina múltiple = bulego multiple.
Eta arrazoibidea ere ezin izan zitekeen inbatibleagoa: baldin “bulego” eta “multiple” hitzak onartuak badire euskal hiztegietan, zein legek debekatzen du biak elkarrekin izkriba ditezen sintagma bakar batean? (ulertu ez duenarentzat: baldin euskal hiztegietan “etxe” eta “gorri” hitzak onartuak badire, zein legek debeka dezake “etxe gorri” izkribatzea?)
Hara, lege idatzirik, esplizitorik, agerikorik ––hain guti razionalik–– ez dago hori egitea debekatzeko. Baina lege ezkutu, sasiko, bastart eta irrazionalen bat bai segurki, bestenaz Erramunen proposamenak onartua behar zukeen aire berean, munduko gauza evidenteena bezala, logika pristinoa baitzen Erramunen arrazoinamenduaren oinarria, eta gainera proposamen biziki praktikoa, zeren eskaintzen zaukun itzulpen bat gardena, ulergarria eta, nolabait esateko, internazionala. Zaila izango zen inork proposamen egokiagorik egitea, edo inork argudio zentzuzkorik aurkitzea Erramunen hautua gaitzesteko, sustut ikusirik foro horretako beste solaskide batek proposatzen zituen alternativak:
-Ororen Bulegoa
-Guztien Bulegoa
-Nornahiren Bulegoa
-Bulego Partekatua
-Zuen eta Nire Bulegoa
-Zuena eta Nirea
-Elkar Lanerako Bulegoa
-Elkarte Bulegoa
HIRUGARREN ETA AZKEN ZATIA
Eta halere, bere burua agerian emaitera ausartzen ez duen, ordean gure mintzairaren erraiak uneradino karruskatzen ari dituen lege ezkutu, sasiko, bastart horren indarrez, Erramunen proposamena ez bakarrik izan zen ez-laudatua, ez-prezatua, ez-onartua eta bozkarioz ez-besarkatua, bainan izan zen INORATUA, tout court. Ustez deliberatzeko eta eztabaidatzeko sortu ITZULIST izeneko debategune horretara bildutako dozenaka euskal itzultzaile-izkribatzaileetarik bihi batek ere ez zuen:
1.- Aintzat hartu Erramunen proposamena,
2.- Adierazi haren alde edo kontra esateko zituzkeenak
3.- Altxatu bere ahotsa salatzeko “oficina polivalente” euskaraz emaiteko “Zuena eta Nirea” bezalako zerbait proposatzearen aberratione kolosal, ezin neurtuzko, kasik apokaliptikoa.
Furthermore, galdera pausatu zuenak berak ere ––hots, gaiaz zuzenkienik interesatua zenak–– mezu bat ere ez zuen igorri Erramunen proposamenaz zerbait erraiteko (gauza jakina da gortesia ez dela nehoiz izan euskal jendearen bertute buruzagia).
Azkenean gertatu zen nik hasieratik beretik sumatua nuena: Erramunen proposamen zentzuzko, logiko, garden eta ezinago razionala geratu zen ahantzia eta baztertua, INORATUA, gaitzeko astakeria erran izan balu bezala, eta debateak aitzina jarraitu zuen “Zuena eta Nirea” bezalakoak proposatzen zutenen parametro haluzinogenoetan.
Gogoratu:
Oficina polivalente = Bulego polivalentea
Edo
Oficina polivalentea = Zurea eta Nirea
Horra gure gaitza, horra lurpera eramango gaituen izurri beltza. Itsukeria hori, temakeria aberrante hori, surrealismo linguistiko patologiko hori, adimen razionala isekatzen, ostikatzen eta txirtxikatzen duen tonteria superlativo hori, eta, last but not least, superstizione eta puristakeria altubiano-azkuetarraren bidezidor lapartsua kitaturik, arrazoinamendu logikoaren eta pragmatismoaren autobide zabala hautatzen duenaren alderako mespretxu eta omertá kolektivo lazgarria.
Atxik gogoan, adiskideak: aldi hartan Erramunen proposamena ikusi-irakurri zutenen artean kausitzen ziren seguruasko euskal linguistika eta itzulpengintzako izen ospatu eta omentsuenak.
Eta denak mutu Erramunen proposamenaren logika garbiaren aurrean, jakinki-eta beren isiltasunarekin homologatzen zituztela elgarrekin “Bulego Polivalentea” eta “Zuena ta Nirea” sintagmetan enkarnatzen diren bi estrategia antagonikoak, batak euskara salbazionera eraman dezakeena eta besteak fin gaixto beltza baizik apailatuko ez diona.
Hora gure gaitza, horra gure kondena, horra gure ezin esan ahaleko malurra.
Eta horra ere zergatik ez duen parte hartzen blog hunetan jende gehiagok.
Xavier Erroteta.
Xavi,
Argi dago non gauden. Anitz esker.
JL
Post a Comment