- Sarituak atzo Bilbon, BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburuarekin
- Sarituak atzo Bilbon kin BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburua
Wednesday, March 23, 2011
Lekuz movituz etorri ahal litzateke soluzionea
Photo baten oinean dugu irakurtzen
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
21 comments:
Kaixo Erramun,
Problema' da idazleak eta irakurleak kodea ezagutu behar dutela. Alde biek ezagutu behar dute kodea.
Irakurleak bapatean topo egiten badu KIN horrekin zein ez dagoen bere kodean sinpleki inkomodatuko da.
Kode hori nolabait adostuta egon behar da alde bietatik.
Bestalde:
KIN BBK-KO MARIO FERNANDEZ ETA ANDRES URRUTIA EUSKALTZAINBURUA
Bi systemak nahasten dira:
KIN BBK-KO MARIO FERNANDEZ
Ezberdina litzateke honela:
KIN MARIO FERNANDEZ NA BBK
Jendeak ez du kodea aldatuko Euskaltzaindiak kodea aldatzen ez duen bitartean.
HAK SARITUAK ATZO IN BILBAO, KIN MARIO FERNANDEZ NA BBK ETA ANDRES URRUTIA EUSKALTZAINBURUA
Inpraktikablea kode konpartitua ez dutenentzat.
Eta Euskaltzaindiak ez du kodea aldatzen idazleek berek ere aldatzen ez dutelako.
Konforme nago honekin ezen
Problema' da idazleak eta irakurleak kodea ezagutu behar dutela. Alde biek ezagutu behar dute kodea.
ezen problemea dela aurretiaz ezagutzea biek -idazleak eta irakurtleak- kodea ze bestela despistatzen zaitu eta ahal zaitu desorientatzen.
Baina hori phasea baino lehenago egon beharko litzateke rekonozimentua (lehenengo idatzi dut ezagutzea, baina dut aldatu ki rekonozimentua) ze dagoela problema kommunikativoa an phrase honelakoak
Sarituak atzo Bilbon, BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburuarekin
Hori ez dizute rekonozitu nahi izango.
Haientzat ez da problemarik existitzen.
Haientzat problema zara zu eta zure inguruko friki guztiak, ni barne.
JL
Baina gure astronomo Galileo Galilei-ren (Pisa 1564 - Firentze 1642) arrapostua izan omen zen
baina halere mubitzen da.
Beste posibilitate bat:
Sarituak atzo Bilbon, eta heiekin BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburua.
Xabier Erroteta.
Azken possibilitate hau gustatu zait ze ez da "heterodoxoa" eta litzateke guziz possiblea gaurko momentuan.
Baina hori, nahi dudana da ohar gaitezen ze ranking informativoan dagozela possibilitatea informativoagoak eta gutiago informativoak.
Hara, elkarren ondoan bi possibilitateok visualki
(prensan agertu zena)
Sarituak atzo Bilbon, BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburuarekin.
(eta hau azkena)
Sarituak atzo Bilbon, eta heiekin BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburua.
Baina zer pensatzen dukete professionalek berek, baldin hau irakur balezate?
Errotetarena oso ongi ulertzen da:
Sarituak atzo Bilbon, eta heiekin BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburua.
Hau da posibilitate bat askozaz informatiboagoa originala baino:
Sarituak atzo Bilbon, BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburuarekin
Honetan azkenengo KIN hori irakurri arte pentsatzen duzu Mario eta Andres direla sarituak berak.
Profesionalek berek ez dute deus pentsatzen, agi denez. Nola pentsatzeko ez dieten ordaintzen.
Adeitsuki
Adiskide onak,
Gaiaz pentsatzenago eta iruditzenago zait perpausa hunen arazoa gehiago heldu dela sobera hertsiki jarraitu nahi izatetik españolaren eredu retorikoari ezenez-eta gure mintzairaren struktura pospositivoak ezartzen dauzkigun limitazione sintaktikoetatik. Uler untsa ordea: badakit gure mintzairaren struktura pospositivoa dela gure arazo guzien ama, amaorde eta amaso, eta hori da gauza bat irrefutablea. Halere, kasu hunetan baliteke arazoak heldu diren, gainera, zeren euskal izkribatzaileak sobera hurbildanik behatzen dioten españolaren mirailari beren esaldiak apailatzean, ohartu gabetanik badirela bide anitz gauza berbat erraiteko, eta aukeratzen den hark ez duela zertan beti izan behar españolaren irudiko, hain guti haren meneko.
Orokortasunetik konkretura jauzi eginez, huna hemen hizpide dugun esaldiaren barneko egitura:
“A y B, con C y D”
Bon, hori balin bada erran behar dena, ez dut ikusten zergatik kalkatu behar den españolaren struktura, izanik bertze anitz molde gauza bera erraiteko:
“A eta B, [eta ondoan/eta alboan/eta aldamenean/eta heiekin] C eta D | alboan/ondoan/aldamenean dituztela C eta D”.
Erranen duzue mezutto hunekin ez diodala deus gehitzen aurrekoarekin agertu nuenari. Bizkitartean, aldi huntan zuen gogora helarazi nahi dudan pentsuak badu beste ertz bat, sakonagokoa.
Duela zenbait urte enbeia bizia lotu zitzaidan euskal baladak irakurteko, eta irakurrian irakurri ohartu nintzen gauza kurios batekin: `to ride’ ideia emaiteko, españolezko izkribuetan erreferentetzat hartzen da ZALDUNA (el jinete monta) eta euskal baladetan aldiz anitz kasutan erreferentzetzat hartzen da ZALDIA (“azpiko zaldia” / “haren peko zaldia”). Beraz, gauza bera adiarazteko bi begirada azaltzen dira, bata zaldunari so eta bestea zamariari. Eta bi-biekin gauza bera adiarazten.
Oroiturik gauza kurios horretaz, iruditzen zait gauza bera agitzen zaigula solas-hari honetarako oina eman daukun strukturarekin: españolez egitura hori usaian da “A y B, CON C y D”, baina euskaraz, euskal balada zaharretan antzematen dugun burugaintasun retorikoa imitatuz, erabaki dezakegu gure struktura rethoriko basikoa ez izatea hori baina hau:
“A eta B, eta heiekin C eta D”
edo
“A eta B, ondoan dituztela C eta D”
edo
“A eta B, eta ondoan C eta D”
And so on.
Baldin hautu horren bidez lortzen badugu ez bakarrik geure arsenal retorikoari munizione berria eranstea, baina ere gainera mezua argiago komunikatzea, non da okerra?
Alta, holako hautuak egiteko astia behar da, gogoa eta ahalmena. Burugaintasun rethorikoaren bideak urratzea ariketa zaila ditake, bainan orobat atsegingarria eta artetan fruitu ekarle naharoa. Gure begiak beti mirail españolean landaturik ezin atxik ditzakegu geure kaltetan salbu.
Xabier Erroteta
Erroteta maitea,
Zure ildotik neuk beste proposamen bat eginen dut.
Azkenengo hamar urte hauetan ez dut Axularren GERO liburua buruz buru irakurri, nola egiten bainuen urtero aurreko urteetan.
Iruditzen zait euskara ahantzi zaigula. Niri, behinik, behin.
Ozenki irakurri behar dugu ongi ahoskatuaz agercen den oro, aspiratuak barne.
...buruan sarthu baitçait fantasia bat, complitu behardut fantasia hura: Gogora baitçait guticia bat, iragan behardut guticia hura: appur bat asse behardut, aspertu behardut, ichiritu behardut eta guero orduan asse, asper, ichiri eta nekhanadinean, vianda, higuintcen hasidaquidanean; orduan guztiac vtzicoitut: orduan bide on batean iartcera eta fincatcera deliberantuqui deliberatucodut (Gvero, cap. 3, 51 orr.)
Adeitsuki
Josu Lavin
Gustura dut irakurri Erroteta-rena eta arrazoi du ze
Alta, holako hautuak egiteko astia behar da, gogoa eta ahalmena.
Bai, seguru behar direla hiru gauza horiek -astia, gogoa eta ahalmena- baina lehenago ezi hiru horiek behar da ere sentitu premia bat gainditzeko handicap bat strukturala.
Hori ezik besteak valio dute deus guti, nire ustez.
Gaur ere -astelehena 28 martxoa 2011- irakurri ahal da hau titularra (Gara, 12 or)
Araba Bai, Aternatiba eta independenteekin lanean ari dela adierazi du EAk
Seguru ze hori titularra hobetu ahal da informativoki erabilirik aukera differenteak hortako baina delako hiru elementuez -astia, gogoa, ahalmena- gain behar da lehenago detektatu ezen hori informationea ez dagoela emana nivel azeptablean irakurlearentzat.
Gero, onharturik "problemea" ederto datozke beste hiru puntuok, astia, gogoa eta ahalmena, zeintzu beti ez diren izaten eskura gutiago oraindik kasetaritza ihardunean.
Aipatzen duzu, Xabier, ze ahal-dira egon differentzia interlinguistikoak an kontzeptualizazioa hon realitate konkretuak, hots ikuspuntu differenteak, eta hala da.
Baina arazoa dator noiz dugun hartzen aukera linguistiko bat edo beste, ez zatio ikuspuntu ezberdina, baizik zatio estuasun estruktural bat zein dun baldintzatzen gure aukera kommunikativoa.
Diozu, Xabier:
“A y B, con C y D”
Bon, hori balin bada erran behar dena, ez dut ikusten zergatik kalkatu behar den españolaren struktura, izanik bertze anitz molde gauza bera erraiteko:
“A eta B, [eta ondoan/eta alboan/eta aldamenean/eta heiekin] C eta D | alboan/ondoan/aldamenean dituztela C eta D”.
Izanen balira giro eta baldintza linguistiko egokiak, ahal-genuke esan:
Sarituak atzo Bilbon, kin BBK-ko Mario Fernandez eta euskaltzaiburu Andres Urrutia.
edo alternativoki:
Sarituak atzo Bilbon, eta heiekin BBK-ko Mario Fernandez eta euskaltzainburu Andres Urrutia.
Bi esaldi horiek dira ikuspuntu batetik berdinak, baina pragmatikoki ezbedinak: lehenengoan sarituak daude kin beste batzuk, eta bigarrenean beste horiek daude kin sarituak, zein ez dan derrigor gauza bera.
Gainera lehenengo esaldian genuen perpaus bakarra (kin aditz eliptiko bakarra), eta bigarren esaldian dauzkagu bi perpaus koordinatu (kin bi aditz eliptiko), zeren "eta heiekin" ezin da integratu an perpaus bakarra. Ez da soluzio orokorra.
Ez da pragmatikoki berdin:
Noa kin nire anaia.
eta
Noa, eta nirekin nire anaia.
Jesus adisquide preciatua,
Çucen çaude, arthez eta artez.
Adeitsuqui
Esaten denaren hobeto uletzeko irakurleak, behintzat nik, pozik irakurriko nuke berriro explikatua hobekixe eta yago diaphanoki hau paragraphoa idatzia Jesus Rubiok
Gainera lehenengo esaldian genuen perpaus bakarra (kin aditz eliptiko bakarra), eta bigarren esaldian dauzkagu bi perpaus koordinatu (kin bi aditz eliptiko), zeren "eta heiekin" ezin da integratu an perpaus bakarra. Ez da soluzio orokorra.
Non lehenengo esaldia da
Sarituak atzo Bilbon, kin BBK-ko Mario Fernandez eta euskaltzaiburu Andres Urrutia.
eta bigarrena aldiz
Sarituak atzo Bilbon, eta heiekin BBK-ko Mario Fernandez eta euskaltzainburu Andres Urrutia.
Nik ez dut ulertzen nahi nukeen bezain klaru. Esaterako hori buruz verbu eliptikoa edo esaten den guzia generalean.
Lagungarri izan zait exemplua hon "Noa kin nire anaia." eta "Noa, eta nirekin nire anaia." ulertzeko esan nahi izan zena ze bestela ez nukeen ulertuko klaru edo nahi bezain klaru mezua; baina hala ere nahi nuke berriro irakurri guzia osorik.
Bada, hori eskaria berriro explikatzearena daigun, daidan ulertu hobeto.
Lotu gaitezen a azken adibidea, zein dan egokiena ki argitu zer esan nahi nuen.
"kin" preposizioa ahal-da integratu an perpaus simple bat, non aditz bakarra dagoen:
Noa kin nire anaia.
Aitzitik "eta nirekin" espressioak du eskatzen bigarren aditz bat (eliptikoa edo ez):
Noa, eta nirekin (doa) nire anaia.
Hor dauzkagu bi perpaus koordinatu.
Bi aukera horiek ez dira pragmatikoki (kommunikativoki, funtzionalki) berdinak.
(I)
Saiatuko naiz errepusta emaiten ene hiru solaskideer aldian bati.
Josu Lavinek gomendatzen dauku irakur dezagun Axularren Gero, errime eta fonema guztiak konpli ahoskatuz. Aitor dut ez dakidala zer ikustekorik duen gomendio (bertzenaz arrunt zentzuzko) horrek eztabaidatzen ari ginen gaiarekin, baina errana dut lehenago ere Lavin jauna ez dela zangoak mahain azpirat pentsatu alegiak botazale, erran nahi baita, harek erraiten duen guztian badagoela gorderik jakitatezko bihi bat zeina txerkatzeak balio duen beti bere nekearen dina. Baliteke oraiko hau izatea gomendio soil eta plain bat, tolesik gabeko aldarri zuzena, bainan baliteke izaitea adarkada jostalari bat gure lepotik irri egiteko. Zer ere baita, ordea, nik alde onerat hartzen dut eta adiskideki estimatzen.
Erramun jaunak hau botatzen daut:
“Seguru ze hori titularra hobetu ahal da informativoki erabilirik aukera differenteak hortako baina delako hiru elementuez -astia, gogoa, ahalmena- gain behar da lehenago detektatu ezen hori informationea ez dagoela emana nivel azeptablean irakurlearentzat.
Gero, onharturik "problemea" ederto datozke beste hiru puntuok, astia, gogoa eta ahalmena, zeintzu beti ez diren izaten eskura gutiago oraindik kasetaritza ihardunean.”
Diozun horrek badu kanore, bainan nago ez ote den premiagabeko oharra edo pelloren egia. Hots, zerbait hobetu edo konpontzera jartzen garelarik, edo hartara jartzeko gomendioa predikatzen dugunean, esan gabe doa badela zerbait hobekizun edo zuzenkizun, zeinetatik nahi dugun abantzatu eta aitzinatu. Konponbideak proposatzen direlarik, problema bati buruz dira proposatzen, beti edo ardurenean.
Zure oharra da nola erran bazienezat euskararen struktra pospositivoaren arazoa konpontzeko behar dela lehenik bizirik egon. Hots, bizirik eta ez hilik, arnasgabeturik, lurpean ehortzirik. Hori gauza jakina da, esan gabe doana. Bakarrik bizirik daudenak dira kapable ezer egiteko, nola ere bakarrik problema bati ohartzen zaizkonak baitira kapable hari erremedio emaiteko, edo emaiterat entseatzeko.
Erran ziniro problema hori konpontzeko lehenik behar dela problemaz jabetu, eta arrazoin duzu, baina zure blog hunetan ari garenok ustea nuen baginela aski oharturik problema hortaz. Nahi dut, halere, problemaren izateaz ohart ez direnak –edo alegia ohart ez izan egiten dutenak–– arazo ditugula, bainan ez da preseski hori gure arteko arazoa hemen, eta hortakoz zure argudioa doi bat rebundantea kausitzen dut, deus aitzinarazten ez deraukuna gure suieta.
Puskaz mamitsuago kausitzen dut Jesus Rubioren mezua, zeintan adrezatzen diren zuzenki eta anitz rigorez ––harek ohi duen bezala–– nik pausatzen nuen arazoaren inguruko zenbait gogoeta biziki interesgarri.
Onartu ondoen “ahal-dir[el]a egon differentzia interlinguistikoak an kontzeptualizazioa hon realitate konkretuak, hots ikuspuntu differenteak”, hurrena argudiatzen du ezen:
“Bi esaldi horiek dira ikuspuntu batetik berdinak, baina pragmatikoki ezbedinak: lehenengoan sarituak daude kin beste batzuk, eta bigarrenean beste horiek daude kin sarituak, zein ez dan derrigor gauza bera”.
Bainan Rubio jauna, horixe baita preseski nik ikusarazi nahi nuena harako zaldi/zaldun bikote harekilan. Erraten nuen español begia josten zela zaldunaren gainean eta euskal begia (bederen balada zaharretan) zaldiaren gainean, eta begirada diferenta izan arren beti aditzen zela gauza bertsua, zeren errealitatea ikusteko bi molde baizik ez ziren. Ildo beretik, sarituak egon ditezen sariemaileekin, edo sariemaileak egon ditezen haien lagunekin, zentzu batean batera doa, kontua denaz gain ikusaraztea denak daudela elkarrekin, eta hein hortan da onargarri hizkuntza bakoitzak izan dezan mundua adiarazteko bere modu berea, bere formula retoriko propialak.
Emanen dautzut beste adibide bat, argitzeko areago ene puntua.
(jarraitzen du ondoko mezuan)
(eta II)
Borta bat dagoelarik arrunt hetsi gabe, españolez erraiten da usaian borta hori dagoela “entreabierta”. Euskaraz, aldiz, erraiten da borta hori dagoela “itxi-kirrin” (hala erraiten da ene baranoan bederen). Ikusten duzu, beraz, hizkuntza batak predikatzen duela borta horretaz irekixe dela eta bertzeak aldiz hetsixe dela. Alta, bi molde irudiz hain kontrajarriak baliaturik ere, biek diote funtsean gauza bera: borta hori ez dela ez arrunt hetsia eta ez arrunt irekia. Bi begi ari dira hor lanean, bi mintzaira, bi… er ––zilegi bekit ozarkeria–– bi jeinu.
Zentzu horretan ––eta ez bertzetan–– erraiten nuen nik behar dela revindikatu gure mintzairarentzat tarte eta askatasuna moldatzeko bere senaren (ups, itzuri zaut azkenean hitz madarikatua!) araberako mundu deskripzioneak, deskripzione horiek ––edo, batera doana, deskripzione horiek egiteko baliatu tresneria retorikoa–– ez izanik ere arrunt berdinak konparaturik españolez erabili ohi direnekin.
Besterik ––arrunt besterik–– da arazo sintaktikoa, Rubio jaunak hunela deskribatzen duena aski artoski:
“Gainera lehenengo esaldian genuen perpaus bakarra (kin aditz eliptiko bakarra), eta bigarren esaldian dauzkagu bi perpaus koordinatu (kin bi aditz eliptiko), zeren "eta heiekin" ezin da integratu an perpaus bakarra. Ez da soluzio orokorra.”
Dudarik gabe, jauna, hori hala da, eta hala zela onartzen nuen nihaurk noiz eta saihesten nituen ene analisi ttipiño hunetatik gre mintzairaren “limitazione sintaktikoak”. Horiek bazterrera utzi nahi nituen deliberatuki eta zentratu alderdi retorikoan. Zeren, derradan behingoz, sintaktikoki bi perpausak ez direla berdin eraikiak da niretzat hain gauza evidentea nola zeruan barna eguzkia promenatzen dela egunero.
Xavier Erroteta.
Non ere baitio:
"sarituak egon ditezen sariemaileekin, edo sariemaileak egon ditezen haien lagunekin, zentzu batean batera doa, kontua denaz gain ikusaraztea denak daudela elkarrekin"
ulertu bedi prefosta hau:
"sarituak egon ditezen sariemaileekin, edo sariemaileak egon ditezen SARITUEKIN, zentzu batean batera doa, kontua denaz gain ikusaraztea denak daudela elkarrekin"
Barka,
Xabier Erroteta
Errotetari esan ze behintzat nitaz dioenaz ze bai, duela arrazoia edo hola dela edo datekeela redundantzia bat baina nahi izan nuela jarri hori premisa hori holaxe evidente zeren sentitu izan bait nuen horren beharrak. Nahi izan nuean, antza neure inkonszientean, evidentzia hori jarri vistara evidenteki, nahi izan nuen resaltatu.
Hori, soil' ze konforme nagoela edo guztiok gagozela behintzat hortan.
Redundantziak baina esan edo idatzi daroaguz -jokatuz horrela zuzen edo gutiago zuzen edo oker edo gutiago oker edo pasableki edo gutiago pasable- kasik kontinuoki gure bizitzan zehar hainbat arlotan, dela medizina, politika, sexualitatea, religioa, maitasuna, amodioa, fidelitatea, zintzotasuna, indarra, edertasuna, eskubideak, ... baina halere segitzen dugu esaten jada lehenagotik askotan esanikoa, idatzirikoa.
Neure posta personalera etorri zait avisua ze egin dela kommentario berri bat baina nik ez dut ikusten hemen. Hortakoz neuk ipintzen dut, zuzendu nahirik egon datekeen huts tekhnologikoren bat.
Hara hemen
Anonymous
Anonymous has left a new comment on your post "Lekuz movituz etorri ahal litzateke soluzionea":
Bi gauza egun:
1.- Onartzen dut Erramun jaunak egin rebundantziaren laudorio edo apologia. Sortu guziak gara izaki pasakor eta redundanteak funtsean. Ordean --berriz diot-- konstatazione horrek ez du zuzenean adrezatzen generabiltzan eztabaida linguistikoa.
Posted by Anonymous to referentziak at 9:17 AM, April 01, 2011
Hemen doa 2. partea zeren ez zen sartzen lar luzea izatea gatik.
Hemen ba 2. partea.
2.- Espantu handitan kaleratua izan da Sareko Euskal Gramatika deitu onlineko euskal gramatika bat (http://www.ehu.es/seg). Eman dakot beharko bat eta hara zer aurkitu dudan bertan. Inkas zuetakoren batek interesgarri kausi baleza, huna zer dioen "Euskararen bereizgarritasun tipologikoak" deitu kapituloan (eta barka biezat Erramun jaunak off-topic hau):
"Euskararen oinarrizko ordena SOV da: Subjektua - Objektua - Aditza. Horrek ez du esan nahi euskal perpaus guztiak, hitz egitean, ordena horretan ematen ditugula. Inondik ere ez. Baina esan daiteke badirela argumentu batzuk (argumentu sintaktikoak, hizkuntzaren prozesamenduak ematen dizkigunak, eta abar) hori onartzera makurtzen gaituztenak. Horretan ere bereizten da, argi eta garbi, inguruko hizkuntzetatik (gaztelania, frantsesa, ingelesa… SVO baitira orohar. Honek badu eragina hizkuntzaren prozesamendu kontuetan. Informazioa honetaz ”Hitz ordenaren kanonikotasuna eta buru parametroa” izeneko atalean ikus daiteke.
"Hitz ordenaren kanonikotasuna eta buru-parametroa
"Hizkuntza guztiek ez dute hitz-hurrenkera bera erabiltzen proposizio bera adierazteko, jakina denez: euskaraz katuak saguak harrapatzen ditu esan ohi dugu, baina gaztelaniaz el gato caza ratones, eta ingelesez the cat chases mice, informalki itxura dezakegun [harrapatu (katua, saguak)] proposizioa adierazteko. Hizkuntzalarizan, tipologian bereziki, asko aztertu izan da hurrenkera-ereduen gaia (Greenberg 1963, Dryer 1992) eta, ondo samar ezagutzen diren esparruetan gertatu ohi den legez, behin hizkuntza askotako datuak jaso eta eredu nagusiak aurkitutakoan, hipotesi orokorrak sortu dira, eredu nagusi horiek azaltzen saiatzeko.
"Eragiketa sintaktikoak burmuinean gertatzen diren gertakariak izaki, baliabide neuralak erabiltzen dituzte, eta konplexutasun sintaktikoa handiagotuz doan neurrian, erabili beharreko baliabideek ere gora egiten dute. Baliabide gehiago noiz erabiltzen diren detektatzeko hainbat modu badira, horien artean soilenetako bat prozesatzeko erabiltzen den denbora dugu; konplexuagoak diren gertaera sintaktikoak prozesatzeko denbora gehiago behar du burmuinak, milisegundutan neurtzen diren denbora-aldeak. Adibidez, mugimendu edo lekutze sintaktikoa konputatu ahal izateko, gogoan izan behar ditugu (oharkabean bada ere) lekuz kanpo aurkitutako osagaiak, eta artean gainerako osagai eta elementuak konputatzen jarraitu behar dugu, lekuz kanpoko osagaien jatorrizko lekuak eta perpausaren elementu guztien arteko harremanak egokiro antzeman arte.
"Euskal sintaxiari buruzko lan gehientsuetan proposatzen da(De Rijk 1969, Ortiz de Urbina 1989, Laka 1990, Artiagoitia 1995, Fernandez 1998, Elordieta 2001, beste batzuen artean), Subjektu-Objektu-V(aditza) hurrenkera duten perpausek islatzen dutela euskararen hurrenkera kanonikoa, eta beste hurrenkerak (OSV, SVO eta OVS) sintaktikoki eratorriak direla. Hau egia bada, burmineko prozesamenduan antzeman beharko litzateke SOV dela egiturarik soilenari dagokion hurrenkera, eta beraz hitz-hurrenkera honek behar luke izan prozesatzeko azkarrena eta konplexutasunaren zantzu elektrofisiologikorik sortzen ez duena. Aldiz, gainerako hurrenkerek (OSV, SVO and OVS) prozesatze ahalegin handiagoen zantzuak erakutsi behar lituzkete; hau da, milisegundo gehiago erabili behar lituzkete prozesatzeko, eta konplexutasunaren zantzu elektrofisiologikoak erakutsi beharko lituzkete halaber".
Posted by Anonymous to referentziak at 9:17 AM, April 01, 2011
Post a Comment