Lekuz movituz etorri ahal litzateke soluzionea

Photo baten oinean dugu irakurtzen

• Sarituak atzo Bilbon, BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburuarekin

Zer pasatzen ahal zen txarrik izan balitz beste modu hontara?

• Sarituak atzo Bilbon kin BBK-ko Mario Fernandez eta Andres Urrutia euskaltzainburua

Zergatik ezin da lekuz movitu edozer gauza baldin mesedea badakar? Informatione hobea badakar irakurleari?

Nik txarto dut ulertu

Ez naizateke irakurlerik onena baina tronpatu naiz irakurtzerakoan, ulertzerakoan. Hauxe da lehendabiziko notizia an Berria egunkaria gaur.

Gaddafik NBEren ebazpena guztiz bete arte eutsiko dio erasoari koalizioak

Zeren nire enteleguan dut uletu

"Gaddafik ... eutsiko dio erasoari ...".

Benetan, titular komplikatuxea dezaguntzat ulertu, jaso gabe problemarik.

Aisago, errazago litzateke niretzat -eta uste dut gehienentzat- beste holaxe

Koalizioak erasoari eutsiko dio harik Gaddafik bete arte guztiz NBEren ebazpena

edo

Koalizioak eutsi egingo dio erasoari harik Gaddafik bete arte guztiz NBEren ebazpena

Hobea da ala berdintsu informativoki?

Irakurri dugu hau

Fukushimara ura botata,

erradiazioa jaistea lortu dute,

baina jendea uholdeka ihesi doa

baina irakurri ahal zen honela ere

Fukushimara ura botata,

lortu dute radiazioa jaistea,

baina jendea ihesi doa uholdeka

Itulpena beti da ezinbestean dependitzen tik originala

Ez litzateke lar denbora pasa behar explikatzen direnak egia evidenteak. Hala esan ze "aita da ezinbesteak zaharrago ezi bere semea". Baina euskararen munduan gauza evidenteak ere eta klarki evidenteak ez dira antza de facto horren evident kausaz ditugun prejuzgu paralyzanteak. Halan, ipini dut tituluan -baina behar aparente barik- ezen "Ituzlpena beti da ezinbestean dependitzen tik originala". Eta ondorioz originalak du, du behar' kondizionatu -zorionez- itzulpena datorkeena a posteriori.

Hau preambuloa da zeren bait dut irakurri hauxe titularra

Patxi Lopez: «Demokrazia ezin da egunero baldintza berriak asmatzen ibili»

Ondoren irakurri hori titularra hasi naiz pensaketa ezen nola zatekeen originala h d aipua erdaraz egina Patxi Lopez-ek ze seguru nengoen ezen batera zetozkeela originalean

ezin da ibili

hori. Dudanean topatu hori aipua dut ikusi zela hauxe holan , nola bait nuen intuitu

López: "En democracia no se puede estar jugando todo el día a poner una condición diferente"

Nahi luenak valora dezake itzulpenaren qualitatea. Batetik, esaten du euskaraz demokrazia ... eta originalean demokrazian (en democracia) ... Zergatik ez da errespetatu originala? Euskarazkoago ote da demokrazia ezi demokrazian?

Baina importanteena da esaten duela originalak nola nik nuen intuitzen

"Demokrazian ezin da ibili asmatzen ..."

edo

"Demokrazian ezin da ibili olgetan ...".

Zer errespetu diete originalari, esaniko mezuari sarturik aldaketak behar ez direnak?

Raro, harrigarri, bitxi

Sekula ez nuen ikusia hau struktura syntaktikoa (Gara, egueztena 16 martxoa 2011)

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea; aitzitik, Sortu legez kanpo ezartzea baizik

Susmoa dut ze dutela erabili hori struktura hori ez erabiltzea gatik hauxe

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea Sortu legez kanpo ezartzea baizik

Baina iruditu zaikee lar impresentablea informativoki eta hortakoz seguruenez dute ipini agertu dena prensan

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea; aitzitik, Sortu legez kanpo ezartzea baizik

beterik kommaz (,) eta puntu eta kommaz (;). Zutelarik, zuketelarik soluzioa esku eskura holan edo holatsu

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea baizik Sortu legez kanpo ezartzea

edo

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea baizik Sortu ezartzea legez kanpo

edo

Gobernuaren helburua ez da legea betetzea baizik legez kanpo ezartzea Sortu

Baina zer den manien indarra! Esan ahal da ezein duda barik ze ardura handiagoa dute mass mediakook gainean euskara katharoa ezi egoki eman informationea irakurleei. Gero, ondorioz holako txurroak.

Quarantinan sartu Akademia (eta bere autokritika kapazitatea)

Gogoan dut nola entzun nuenean radiotik ze ez zutela onhartzen "berrogeialdi"-rik karietara legalizatu edo ez Sortu partidu politikoa, bai gogoan dut ze pasa nuela aste oso bat inguru erneguz neu neure pensamentuetan (pensamenduetan?). Zeren bait nuen uste zela hori barbaritate lexikal bat soilik ganik Sortu-koan zeintzu zekiketen euskara guti eta ez zuketenak kontakturik (kondakturik?) euskaldunekin, kin euskaldun real soziologiakoak. Baina baiñak ortuan!

Otu zitzaidan begiratzea an Hiztegi Batua ganik Akademia (hiru edizioneak, hasten nintzela ganik 3. editionea publikatua oraintxe hile batzuk soil) eta dut ikusten hiru edizionetan reiterativoki neure inozentzian ze dakarrela

berrogeialdi.

Non ote dabil gure Akademia eta gure akademikoak ganik euskal populua? Ote dira bizi soil peripherian edo orbitan edo txarrago euskararen universoko sakon infinituan, infinitu urrunean?

Zeren hori berbea da esaten berdinki okzidenteko hizkuntzetan, izan berbeak jatorri edo etorki hain delakoa. Halantxe

(in) (quarantine)

(fr) (quarantaine)

(al) (Quarantäne)

(it) (quarantena)

(es) (cuarentena)

(rs) (Карантин)

(alphabeto kyrillikoan, irakurririk "karantin")

Zer dio, zer diosku guri euskaldunoi gure Akademiak arartez akademikoak buruz autokritika eta kapazitate autokritikoa zein da beharrezko edonon' izan ala izan ez mundu akademikoa? Ala Akademia batek eta bere akademikoek ez dute horren konzepturik ezen zer da autokritikea behintzat an honako barbaritate lar barbaroak? Baldin uste badukete ez dela barbaritate handi bat zergatik ez dute justifikatzen hori determinationea, ez soil horregatio informatu determinationeaz?

Non dute kontaktua behar dutena gurekin, euskaldunokin gaitzaten gida? Herriarentzat gabe gu herritarrok? Mintzo ote dira soil excatedra?

Galtzen bezala naiz, tamalez

Nik jakin nuenean zuela Xabier Amuritza polyfazetiko euskalzaleak atera liburu berria "Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza" berehalakoan nuen erosi eta ere irakurri, hori 2010eko ekainean. Nuelarik irakurri ahala liburua betetzen markaz eta observationez erabilirik lapitza hortako.

Gogoan dut zelan iruditu zitzaidan liburua ona eta dituela problemak hon euskara tratatzen sakon eta ahoan bilorik gabe, gainera daukala liburuak -autoreak- generalean visione bera kin nik pensatu daroadana eta hortakoz sentitu nuela kin X Amuritza -hobeto kin bere planteamentuak- simphonia handia analysian. Pensatu nuen ere orduntxe behar joat reirakurri liburua hau baina tartekatuz denbora luzesko bat.

Halaxe, berariaz, hartu nuen liburua eta eroan Greziara uste izanez han izango nuela tarte egokia -bi hile t'erdikoa- gabe interferentziarik inguruan izango nintzela pensatuz neure bake ederrean han Helladean. Ahalegindu nintzen behintzat bi aldiz liburuaren irakurtzera baina nola sentitzen nuen zitzaidala egiten astuna, lar astuna nuen hantxe utzi txokoan bertanbehera part! Baina, penaz' jakinik gainera irakurriko edo reirakurriko nuela liburu interesante bat zegoena gainera konkonrdanzia eta symphonia handian kin nik pensatzen dudana.

Oraintxe ere -martxoa 2011- ahalegindu naiz berriro, determinatione aski handiz kin eskuan harturik oraingoan rotuladore verdea' ez konfunditzeko lehengo marka eta observationeak eginak kin lapitza.

Baina tamalaren handiz kausitzen dut aldazgora naizelarik heldu soil 25. orrialdera. Ekartzen dut gogora ere -bidenabar baina relationatuki kin asuntua- zer erantzun entzun izan ohi dudan ganik hainbat akademiko (6 edo 7) eta euskalzaleak aski relevanteak eta direnak bizi professionalki tik euskara buruz liburua ("Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza") noiz galdetzen nuen horiei ea duten irakurri liburua Amuritzarena. Erantzuna izan ohi zen konstanteki ze ari direla irakurtzen hori libura, ari direla. Ez da ulergarri hori liburua izanik hain importantea oraino -urtea garrenean- ez izatea jada irakurria edo ere reirakurria batzuen ganik hainbat aldiz. Zer pasatzen da, zer pasatzen zaio liburuari? Liburuaren irakurtzeko oblikationea dutenek ere ez al dute responsabilitaterik eta dute uzten gerotik gerora atzeratuz irakurketea sine die?

Tira, ni loturik neure buruari eta neure responsabilitateari naitean joan aurrera. Ikusteko non ditudan nik aldazgorok-zergatik dudan abandonatzen irakurketea hon liburua- ipiniko dut hemen bere kapitulu bateko lehenbiziko paragraphoa eta gero hori paragraphoa "lauturik" eta "leundurik" ki nire kapazitate lektorea.

(dio 25. orrialdean, non hasten da libura ondoren preambuloak)

EUSKARAREN HUTSUNEAK

Bi hiztegi berriek eragin didaten sarrera presatsu samarra horretan utzirik, abia gaitezen, orain, hasieratik pentsatutako lanean. Saiakera honetan, euskararen hainbat auzi larri azaltzera nator, batzuk ustez konponduz, beste batzuk soilki planteatuz, eta, beti ere, irizpide konpongarriak proposatzen ahaleginduz. Horretarako, gabeziak nabarmentzen dira. Nire asmoa ez da euskarak eman dituen aurrerapauso handiak aldarrikatzea, ez gutxiestea. Horren kontzientzia badut, eta ez dut ukatuko. Beldur naiz, ordea, eginkizun horretarako, badela aski pregoilari, aurrerakuntzak goraipatuz, ez gutxitan, puztuz, gabeziak saihesten edo haietaz ohartzen ez direnak. Aurreratu denaz pozturik, hizkuntza potente bat izateko falta zaigunaz jabetzea eta osatzea interesatzen zait. Eta askoz aurrerago eraman gaitzakeen ahalegin antolatuago baten premia aldarrikatzea.

(kompara zagun hori kin paragraphoa "lautu" eta "leundu" duguna.)

EUSKARAREN HUTSUNEAK

Bi hiztegi berriek eragin didaten sarrera presatsu samarra horretan utzirik, abia gaitezen, orain, hasieratik pentsatutako lanean. Saiakera honetan, euskararen hainbat auzi larri azaltzera nator, batzuk ustez konponduz, beste batzuk soilki planteatuz, eta, beti ere, ahaleginduz proposatzen irizpide konpongarriak. Horretarako, gabeziak nabarmentzen dira. Nire asmoa ez da euskarak eman dituen aurrerapauso handiak aldarrikatzea, ez gutxiestea. Horren kontzientzia badut, eta ez dut ukatuko. Beldur naiz, ordea, eginkizun horretarako, badela aski pregoilari, aurrerakuntzak goraipatuz, ez gutxitan, puztuz, gabeziak saihesten edo haietaz ohartzen ez direnak. Aurreratu denaz pozturik, interesatzen zait hizkuntza potente bat izateko falta zaigunaz jabetzea eta osatzea. Eta aldarrikatzea premia askoz aurrerago eraman gaitzakeen ahalegin antolatuago batena.

Honelatsukoak dira nik sentitu eta sentitzen ditudan aldazgoraok, jakinik hori bai ze bakoitzak duela expresatzeko manera personala. Baina, nik soilik ditut explikatu nahi izan nire aldazgorok eta agian rebotez baita besteenak ere. Nola bait diot tituluan "galtzen bezala naiz", usu nik nahi baino usuago.

Barbaritate lexikala (edo / eta orthographikoa)

Dudalarik irakurtzen hau

..., tortura salaketak kontsigna bat baino izango ez balira, ...

jartzen naiz pensaketa ez ote da hitz hori lexikalki konsigna sartu gabe ere analyzatzen behar lukeen orthographia. Hitza da berez, konsigna, eta ez du ematen bide ezer kuestinatzeko orthographikoki.

Defendatzen dutenak

kontsigna

(izanik Akademia, akademiko, idazle, philologo, ... urlia, sandia edo berendia)

ez dira mende hontakoak.

Ez dira ba bizi artean euskaldunak hon XX. edo XXI. mendekoak. Bizi dira at ganik euskaldun realak. Autismoan eta inopian eta kalte galanta eginik euskaldunoi eta bidenabar euskarari.

Poztekoa, alajaina!

Poztu naiz zeren dut irakurri hauxe titulua (Gara, martitzena 8 martxoa 2011), eta ez beste bat zein bait da ohikoa tamalez.

• Lakuak ez du betetzen lana eta bizitza bateratzeari buruzko epaia

Nola dudan esan gorago hau mezua agertzen ohi da -tamalez' duelarik herren informativoa- kin hau struktura syntaktikoa

• Lakuak ez du lana eta bizitza bateratzeari buruzko epaia betetzen
  

Dudarik ere ez da ze asko hobetu ahal dela hori informatioa. Gaitezen entsea, holaxe esaterako

Lakuak ez du betetzen epaia lana eta bizitza bateratzeari buruzkoa

edo oraino informativoago tzat irakurlea

Lakuak ez du betetzen epaia buruz lana eta bizitza bateratzea

Zergatik interkalatu "egin"?

Hauxe da titulua (Berria, zapatua 5 martxoa 2011)

Txinak gastu militarra handitzeak kezkatu egin ditu AEBak eta Japonia

baina izan ahal zen perfektuki, gabe "egin" hori. Honelaxe

Txinak gastu militarra handitzeak kezkatu ditu AEBak eta Japonia

Zer premia du "egin" horrek?

Hala behar ote da ipini beste hontara baldin nahi badugu apartatu "egin" hori? Erabilirik OVS strukturea? Hemen nola,

AEBak eta Japonia kezkatu ditu Txinak gastu militarra handitzeak

Zergatik da "egin" derrigorrezko, goian eta ostera ez behean?

Asma zagun, inventa zagun' mesedez zeozer on

Titular hontako mezuan (Gara, martitzena 1 martxoa 2011) dugu irakurtzen hau

• Tentsioa gora, Seulen maniobra eta Ipar Korearen aurkako probokazioengatik

erraz ulertzen duguna da gora egin duela tensioak baina aitzitik ez dugu ulertzen horren aisa zergatik da gorakada hori hon tensioa.

Hemen exempluan, ba dirudi, ze arrazoiak direla bi igoteko tensioak baina izan ahal dira mordo bat ere -ipini dezagun direla 26 arrazoi edo kausa, dadin goratu tensione hori. Nahi ez badu irakurleak pensatu direla 26' dezala ipini irakurleak berak exemplu bat 4 arrazoi -duna. Izanik arrazoia bakarra ere nahiko lan mezua emateko aisa informativoki kin hori strukturea. Ikus

• Tensioa gora, Seulen maniobragatik

• Tensioa gora, Seulen maniobra gatik

edo

• Tensioa gora, Seulen maniobreagatik

• Tensioa gora, Seulen maniobrea gatik

Edozein modutara hau strukturea ez da ona eta behar da asmatu, inventatu zeozer. Edo eskura daukaguna, populuaren artea erabilia' erabili. Euskara mintzatuan -madarikatuan?- existitzen dena ekarri paperaren gainera eta kito. Halan

Tensioa gora, zatio (zeatio) Seulen maniobrea eta Ipar Korearen aurkako probokazioak

gainera ez du beharrezko erabiltzea kommea

Tentsioa gora' zatio Seulen maniobrea eta Ipar Korearen aurkako probokazioak

Hemen struktura hontan kausak edo arrazoiak izanik ere hogetazak ez duke sortzen problemarik ulertzeko. Ez al da invento ona dutena asmatu herritarrek, populuak eta dutena funts gabeki eta injustoki kondetanatu "ikasiek"?

Zein da qualitate informativoa hon hau titular nagusia?

Titular prinzipala holaxe agertu da (Berria, martitzena 1 martxoa 2011)

Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi da eta

hori titularra ahal zen agertu beste bi modu hauetara ere

Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi delako

edo

Gaddafi gero eta larriago, nazioartea haren aurka neurriak hartzen hasi baita (bait da)

eta erabilirik aukera hok berberok ere holatsu, beti ere hobetuz informatione gradua

• Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi da eta haren aurka neurriak hartzen

edo

• Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi delako haren aurka neurriak hartzen

edo

• Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi bait da haren aurka neurriak hartzen

Niretzat, baina, gogokoago litzateke honelatsu, gabe baztertu bestelako possibilitateak

Gaddafi gero eta larriago, nazioartea hasi bait da hartzen neurriak haren aurka

Nola ikusi bait dugu possibilitateak dira aski ugariak baina ez izanik, horregatio, valio bera an ranking kommunikativo, informativoa. Nola edo nolatsu ordenatu segun qualitate informativoa horiek aukera differenteok?