Zer litzateke gertatzen txarrik edo onik (edo, onik edo txarrik)

Izkiriatzen balezagu titular bat hontara:

Martxoan hasiko da euskal eremu historikoko hirien football ligea artean ekipoak hon Baiona, Bilbao, Bordele, Donostia, Gasteiz, Hueska, Iruinea, Logronno, Mont de Marsan, Pabe, Santander eta Tarba.

edo beste modu traditional hontara:

Martxoan hasiko da euskal eremu historikoko hirien football ligea Baiona, Bilbao, Bordele, Donostia, Gasteiz, Hueska, Iruinea, Logronno, Mont de Marsan, Pabe, Santander eta Tarba-ko ekipoen artean.

Ni seguru nago ze bi possibilitate horiek ez dira berdin effektivo informatikoki. Hobea erabiltzea gehienetan, ukatu gabe bestearen possibilitate gutiago effektivoa, litzateke logikoena, ahazturik anathema txotxoloak zeintzu ez garoen nehora. Ez gagoz luxu horietarako orai eta gero ere egongo, behintzat mende batzuren prespektivan. Jokatzea razionalki ere ez legoke txarto.

Informatikoki (possibilitate) onenaren alde

Noiz ari gara buruz tekhnologia aisa izaten da onhartzea zer da hobea ézi beste zeozer eta da sarri hartzen berehala optione berria eta bestea -hartzen dena txarragotzat- uzten normalki bazterrean sekulako. Halan edozein arloko versione aktualizatuena erabili ohi da, ahazten zaigula lehenagokoak kasik memoriatik ere.

Baina ba dakit ze ezin jokatu ahal dugu horrela arlo guzietan nola esaterako familian ze hortara jokatuz esaterako bazterrean utziko genuke (genituzke) gaixoak eta beste. Buruz hizkuntzak eta hizkuntza bateko rekusoak -syntaktikoak edo ...- ere ezin jokatu ahal dugu nola tekhnologian ze gainera on da izatea rekurso differenteak ematen eta eskaintzen digutenak varietatea eta ahala apurtzeko monotonia. Baina izkiriatu dut hau guzia gera dadin klaru ezen ba dira possibilitate batzuk direnak hobeak ézi beste batzuk izanik ere korrektuak.

Halan korrektua izanik ere possibilitate hauek eta eskura, joateteko kasuraro Munitibar-tik Urkiola-ra, ez da berdin on edo hobe joatea: oinez, zaldiz, astoz, arrelepo, transporte publikoan, auto propio privatuan, autostopean, taxian, helikopteroan edo bizykletan. Gero bakoitzak jakin behar du aukeratzen.

Gaur irakurri dut titularra (Gara, osteguna 21 abendua 2006, 17 or Euskal Herria):

• Debekuek mobilizazioaren beharra indartu dutela uste du AAMk

Hemen nolanahi ere argi dago ze mezu prinzipala eta konzentratua dela: Debekuek indartu dute.

Baina hasten bagara pensamentuka ikusten dugu possibilitate gehiago ere , hara nola:

• Debekuek indartu dute mobilizazioaren beharra, AAMen ustez

• Debekuek indartu dutela mobilizazioaren beharra uste du AAMK

• AAMk uste du debekuek indartu dutela mobilizazioaren beharra

• AAMk uste du ze debekuek indartu dutela mobilizazioaren beharra

• AAMk uste du ze debekuek indartu dute mobilizazioaren beharra

Eta ba dagoz seguru possibilitate gehiago, baina ez dutenak guziak valio informatiko berbera. Eta aukeran, ahal dela normalki, hartzen ohi da hoberena.

Partikula prepositivoen indar kommunikativo handia eta ere mesedea

Artikulu bat hasten zen kin ondoko phrasea:

Galdera begien bistakoa da: Egunkaria terrorismoaren finantzabide edo terrorismoaren bidez lortutako dirua zuritzeko tresna ez bada, kazeta horrek ETAren terrorismoari zuzenean edo zeharka sostengurik ematen ez badio, indarkeria bultzatzen edo legimitatzen ez badu, zertarako balio die edo balio zien ETAren helburuei Egunkaria-ren jardunak?

Baina sartzen badiogu prepositioneak, prepositione traditionalak (ez horietarik orai inventatuak, zorionez inventatuak, zorionez zeren bait dira edo izaten ahal dira mesedegarri) geratzen litzateke hontara lehengo phrase berbera.

Galdera begien bistakoa da: baldin Egunkaria terrorismoaren finantzabide edo terrorismoaren bidez lortutako dirua zuritzeko tresna ez bada, baldin kazeta horrek ETAren terrorismoari zuzenean edo zeharka sostengurik ematen ez badio, baldin indarkeria bultzatzen edo legimitatzen ez badu, orduan zertarako balio die edo balio zien ETAren helburuei Egunkaria-ren jardunak?

Ni nago ze biak direla berdin korrektu baina dela bat informatikoago ezi bestea. Nik partikula prepositivoak erabiltzea, ez lehengo traditionalak nola orai hemen aipatuak eta ezta berriak, ez dut hartzen tzat pario kixoteskoa, nola hartzen du hak Aitor Egia.

Gainera pario hori, ezen erabiltzea eta erabili nahi izatea prepositioneak' daukazenak euskarak lehendik edo ere sortu ahal direnak, zergatik da pario kixoteskoa behar luke explikatu Aitor Egia-k, zeinak hori bait dio. Batzuentzat aritzea ere alde euskara da pario kixotesko, exzentriko eta merezi ez duena. Bakoitza bizi duela bere zoroak esana zuen aspaldi Mogel-ek. Bidenabar dezadan esan ze buruz izkiriatua hak Aitor Egia nagoela konforme dioenaz, gehienean.

Agian goiko exempluan ere Aitor Egia-ri iruditzen zaizkeo erabiltzea prepositioneak direla kixotadak, zergatik ez?, eta zergatik bai?

Autonomia eta libertate minimun batzuk aktuatu ahal izateko flexibleki eta ere personalki

Batzutan harritzekoa da zein versatila da ingles hizkuntza eta zein margen handiz maniobratu ahal duen bakoitzak hizkuntzarekin autonomoki. Guzi hau diot ze orai noiz hartu bait dut email bat tik Kabo Hiria (Cape Town) an Hego Afrika diost lagun batek, artean beste gauza gehiago:

How is your life in your hometown. Xmas is coming. Do you prepare for your Chrismas. I guess you already bought a Xmas tree. Is it cold in your city? Cape Town is very hot now----32 degree.

Nahi duenean, gabe deus justifikatu eta gabe juntifikatu beharrik, izkiriatzen du nahi duenean Xmas eta plazer duelarik Chismas.

Ez al da ederra eta ona hori libertate autonomo hori? Guk ere -an euskara- behar genduke (edo genuke, baina lehenengoa ere korrektua ba da) hortarik apur bat. Horraitio!!

Ordenea differente eta ere mezua informativoki

Gara egunkariko titular bat da hau (ostirala 15 abendua, 28 or Euskal Herria):

Parisi euskal presoak hurbiltzeko eska diezaiola galdegin dio Anai Arteak Paueri

Baina possible da ere beste forma hontara:

Anai Arteak galdegin dio Paueri eska diezaiola Parisi hurbiltzeko euskal presoak

Da beste possibilitate bat zein ez dateke berdina informativoki, zein da importanteena an journalismoa.

Kontra evolutione positivoa, alde ezerez negativoa

Harrigarri da eta inulergarria ikustea zein guti erabiltzen da euskaraz possibilitate positivoak zeintzu ematen dute avantaila handia irakurleari. Ditugun possibilitateak ere ez ditugu valiatzen, valiatu nahi. Eztakit zein ideiaren izenean egiten diegu uko horiei possibilitate onei, hautatuz eta erabiliz rekurso possible txarrenak. Nik ezin, ezelan ere, ulertu.

Halan esaterako irakurtzen dira honakoak trumilka:

Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
Allenderen politikak haien interesei kalte egiten zielako.

Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek, .................................................................-ko.

Baina sekula ez dugu ikusten honakoak, possible direnak euskaraz, eta hagitz korrektu:

Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
ze Allenderen politikak haien interesei kalte egiten zien.

Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
ze .......................................................................

Ote gara kokoloak eta suizidak? Ala ote gara suizida kokoloak, ergelak?

Replikea: soziologikoki rebatitua

Mediku asko jakiteko eta orientatzeko minimuki zer izan ahal duen eriak ezartzen dute eriari thermometroa. Halan behintzat zeozer ba dakite medikuek. Era berean nik noiz jakin nahi dut euskal hiztegi baten osasuna -kalitatea edo valioa- sartzen diot thermometroa hiztegiari jakiteko nik eta orientatu nolatsukoa da hori hiztegia. Eta thermometro hori izaten da begiratzea lehenen lehenengo ea zenbat eta zeintsu hitz daukan euskal hiztegiak hasten direnak r letratik. Hortara nik badakit nolatsua da osasuna hon hori hiztegia, ba dakit nolakoa da fiabilitatea edo gezurra hon hori hiztegia.

Halan noiz orai izan denean Azokea hon Euskal Liburuak eta Diskoak an Durango joan naiz presentatione publikora hon Elhuyar Hiztegia. Egin dute Elhuyar-ekoek presentationea eta ondoren izan da kommentarioak egiteko aukerea, aukera arras murritza eta ezinago llaburttoa. Nola nik ustea daukat ze hiztegi betean agertzen diren berbak dira -in prizipio, beti- berba rebotatuak ti hizkuntza bateko existenzia soziologiko real eta verifikablea, galdetu dut ea zergatik esaterako rulo hitza dakarten nola errulo, noiz inoiz nehon euskal ezein emakume batek ere ez du esaten errulo baizik esanten du soil rulo, eta hemen ez dago beste variablerik.

Galdetu dut ea zergatik esaten dira hiztegian holako gezurrak, gezur soziologikoki verifikableak. Zergatik retiratzen dute bazterrean part' rulo hitza zeinak du % 100-eko existentzia reala eta sartzen da ordez gezurrez errulo duena existentzia %0.

rulo
errulo

Ez dute erantzuten eta ezta erantzun nahi baizik diote ze hori da formea heurei heldu zaiena. Direla soil rebotanteak eta rebotadoreak; nik uste zoritxarrez direla baita zeozer rebotatuak ti qualitate zientifikoa. Ez dira sartzen ea dagoen ongi edo gaizki, dutelarik soil rebotatzen ongi edo gaizki, gabe hartu ardurea eta responsabilitatea hon qualitatea hon produktua, aurrera bolie!

Zer litzateke esaten balitzaio arkhitekto bati ezen dagoela edifizioa txarto egina eta seguritate barik eta erantzungo balu bera ez dela hortan sartzen ze materialak txarrak badira hori da ardurea eta responsabilitatea hon suministratzailea? Edo esango balitzaio mediku bati ezen darabilen odola dago infektatua eta balitz bere erantzuna ze hori ez da bere ardurea eta responsabilitatea ze berak darabilela odola hon daukana? Ba hori da erantzun duena Elhuyarrek noiz galdetu zaion rulo hitzaren zergatia edo intseminatu hitzarena ordez inseminatu, zirela galdetuak exemplugarri hon fenomeno hori.

rulo, inseminatu

errulo, intseminatu

Gainera agertzen du hak Elhuyar an informationea duela nola hizkuntzaren assessore, hiru lagun relevante: andere akademiko Miren Azkarate, jaun akademiko Xabier Kintana eta jaun urgazle (nik berba hau ez dut ulertzen, nola euskaldunik gehienak) Xabier Mendiguren Bereziartu.

Zertarako dira hiru hok? Zein assessoria da egiten dutena? Preferentzia ematea existenzia soziologiko zerori aurka existenzia ehun real soziologikoa? Hori ote da horien assessoria akademiko zientifikoa? Merezi ote dute zurruta hon emaria -handia edo ttikia- hon mama goxo krematistikoa?

Zer dio bakotzak? Elhuyar-ek zer dio bere responsabilitateaz? Eta assessoreek?

απο η προς edo from or to (edo euskaraz tik edo rantz)

Noiz joan nintzen autobusean aeropurtura hon Atheneta gorde nuen billetea hon autobusa ze gustatu zaitan (zitzaidan) ikusi nuena izkiriaturik zegoena grekoz eta inglesez zergatik dauka rekurso on bat erabili ahal dena ere euskaraz, noski, nahi bada baina dena arras valiagarria an edozein hizkuntza.

Kopiatzen dut dakarrena billeteak, zein oraino atxikitzen dut ze gorden nuen geroko, lehenengo grekoz eta gero inglesez:

Ισχυει για μια διαδρομη με ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ, απο η προς το αεροδρομιο

eta orai inglesez

Valid for one trip by BUS, from or to the airport


Non honelatsu litzateke euskaraz

Balioko tzat bidaia bat AUTOBUSEAN, tik edo rantz aeroportua

Ez al da valio handiko possibilitate hori hon tik edo rantz ............. ?

Behar da ikasi edozein ganik noiz da zeozer positivo, ala ez?

Nik ez dut sinesten

Izkiriatu da (Berria, barikua 1 abendua 2006, 3 or) ze hak Adrian Bonilla -zuzendaria hon Gizarte Zientzien Fakultate Latinoamerikanoa hon Ekuador- esan du:

Ez da ezker iraultzailea, suntsitutako arlo publikoa indartu nahi duen ezkerra baizik

Ba, nik ez dut sinesten esan deuenik hori, horrek jaunak. Esan dukeena ostera da honelatsuno zeozer:

Ez da ezker iraultzailea, baizik suntsitutako arlo publikoa indartu nahi duen ezkerra

edo

Ez da ezker iraultzailea, baizik ezkerra zeinak nahi du indartu suntsitutako arlo publikoa

Holako jaunak mintzo dira aski ongi informativoki dakitela nola diskursoa -informationea- bideratu fluitatez eta ulergarri.

Ikusi darodan lez ez dira betetzen ari puntuak hon estilo liburua hon egunkari Berria -argi, zehatz eta erakargarri tzat irakurlea- .

Ni direlako puntuekin -argi, zehatz eta erakargarri- guziz ados eta konforme nago, baina behar dira applikatu eta ikusi egunkarian egunero ze hortako aukeratu dira -argi, zehatz eta erakargarri- eta nik gehituko nuke trinitate horri gainera beste bat:

ha fidelitetea originalari, ahal bezain beste gabe, noski, mimetismo absurdurik.