Friday, December 15, 2006

Kontra evolutione positivoa, alde ezerez negativoa

Harrigarri da eta inulergarria ikustea zein guti erabiltzen da euskaraz possibilitate positivoak zeintzu ematen dute avantaila handia irakurleari. Ditugun possibilitateak ere ez ditugu valiatzen, valiatu nahi. Eztakit zein ideiaren izenean egiten diegu uko horiei possibilitate onei, hautatuz eta erabiliz rekurso possible txarrenak. Nik ezin, ezelan ere, ulertu.

Halan esaterako irakurtzen dira honakoak trumilka:

Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
Allenderen politikak haien interesei kalte egiten zielako.



Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek, .................................................................-ko.


Baina sekula ez dugu ikusten honakoak, possible direnak euskaraz, eta hagitz korrektu:


Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
ze
Allenderen politikak haien interesei kalte egiten zien.


Estatu kolpea sostengatu zuten AEBek,
ze .......................................................................


Ote gara kokoloak eta suizidak? Ala ote gara suizida kokoloak, ergelak?

1 comment:

Anonymous said...

Kaixo Erramun,

Hona hemen Charles Videgain jaunak igorri berri didan mezua.
Hagitz ona
J.L.

Egun on
Zaude lasai doinua dela eta, hemen entzuten ditut zureak baino bortitzagokoak direnak . Bakarrik zure \"lehenbiziko\" mezua ez nuen hartu eta beraz has gaitezen tabula rasa-tik gutartean.

Badakikezu ene deiturak arazo zenbait ekartzen didala ene seme-alabarekin eta ene buruarekin eta oro har nornahirekin askotan Bidgain itxuran ere agertzen baitago nola Videgain itxuran

Ene aitaren aita Baztan aldekoa zen ((agota segur aski) eta han Videgain zekarren izena ofizialki. Erran gabe doa /b/ ahoskatzen zela.
Ene amatxik (Zaldua izenekoa eta Elbetekoa) hiru haur izan zituen Eugenio Videgainekin; bat Louis gazterik hila, ene aita Paul eta ene ttantta edo izekoa Françoise.
Ene aitari Videgain ezarri zioten izena, eta izekoari aldiz Bidegain, beraz anai arreben artean bazen diferentziarik!
Ene seme-alabek gerla egiten didate B hori (Bidegai) berreskura dezadan tribunaletik ibiliz eta beti luzatzen dut erdi etsiturik

Ahoskera dela eta, gazteago nintzelarik frantsesez ere kartiereko edo auzoko guziek (Baionan) Bidegain deitzen ninduten, frantsesez ere diot (le petit Bidegain, le fils Bidegain etabar erraten zuten eta dute zonbaitzuek. Bainan kontuz beti [bidegen] erranez, erran nahi baitu euskarazko diptongoa egin gabe baizik eta /e/ izan balitz bezala (ororen buru fama handiko lasterkaria Frantzian askotan [enduren] deitu dute (Miguel Indurain]. ene kasua bera da hitz amaierari doakionez.
Beraz luzaz ni B batekin izendatua izan naiz bainan emeki emeki -datak ezin ditut zehaztu-, eskola dela eta (zeinetan V batez izendatua nintzen) B gero ta gutiago erabilia izan da eta V gero ta gehiago.

Ondorioa zein izan da? euskaraz ere V erabilia izatea ni izendatzeko!!!
Nik ez dakit lege zabala ote den onomastikak erdal legeak errexkiago onartzeko bidea ematen duen bainan horrelako zerbait pasatzen dela uste dut. Askotan euskaraz bi erak entzuten ditut; euskarazkoa eta frantsesaren araberakoa (vidOEgen).
Bestalde ene deituraren kasuan beste hanitzen kasuan bezala, frantses ahoskerak gauza batzu ekartzen ditu gogora, omore merke baten egiteko doian: adibidez \"Vide\" frantsesez \'hutsa\" da eta [bide] euskarazko eran, frantsesez \"bidet\" da erran nahi baita bainusalan dagoen emazteentako ur-aska berezia: eta \'gain\" frantsesez \"irabazia\", \"mozkina\" da. Ikusten duzun bezala hitz ohoregarri guti!!!! bainan bardin deusta!
Beraz ene izenak gure egoeraren mirailan ikusten dela uste dut: hargatik harro izateko arrazoin guti, ikusten duzun bezala, gure egoera ez baita harro izaitekoa.

Galda zakozu Eneko Bidegain zer dioen (berak ere dokumentazion Videgain dakar ez banaiz oker, harekin ez naiz askazi eta Xalbadorren arrasemea da]
Ez dakit zure erantzunari zuzen ari natzaion?
Zer nahi gisaz izan ongi
Izenez baizik ez zaitut ezagutzen eta agian egun batez elkar ezagutuko dugu.

Oharra: beste pundu bat ikertzekoa dena da ea /v/ askotan erabilia den orai Lexiko arruntean: Ene ustez guti bainan mailegu gordin zenbaitetan bai. Vitamina entzuten dut nik bi eratara bainan segur aski \"villa\" v batekin, \"volt\" v batekin eta ez /b/; /f/ edo /m/ batez mailegu zaharragoetan bezala (berde, ferde, fite, miñabese).