Thursday, March 23, 2006

Ez badugu prestatzen eta egokitzen euskara' ezingo du aurrera egin an mundu modernoa

Irakurri dut artikulua hon zuzendari hon euskarazko egunkaria Martxelo Otamendi titulatzen Poltika maiuskulekin, baina benetakoa. Hori artikulua irakurri dut gustura ze redaktatzean da argia eta informationea ematen du zuzen gabe hyperbole asko. Baina konturatu naiz eta hortara dator nire oraiko hau reflexionea ezen agertu da askotan hitzak suberanismo eta suberanista eta ni zain nengoen ea zelan izkiriatuko zuen suberania edo soberania hitza eta uste ukan dut ez zuela hori izkiriatuko baina bai azken aldera agertu da honela subiranotasun. Guziok ongi dakigun lez suberania-rako erabili ohi dira beste disparate handiak euskaraz, handiagoak ezi subiranotasun. Politikoek behar dutela erabili ongi vokaburario politikoa da argi daukaguna gehienok behintzat argi modu theorikoan, ze handia da ikustea gero praxian zer ikusi ohi dugu, noiz gero eskapatu behar izaten dugu rat erdal textuak argi bila eta klaritate konzeptual. Subiranotasun hitza eta suberania hitza ez dira synonymo, hori argi.

Suberania nola beste hitz asko dator latinetik eta holan esaten da:

(in) soveranity
(al) Souväranität
(fr) souveranité
(it) soveranità
(es) soberanía
(pt) soberania
(rs) suverinet [eginik translitterationea -uste dut ongi- tik aphabeto kyrillikoa]

Honekin agertu nahi dut -gabe sartu ezertan kontra Martxelo Otamendi- izanik hori bai hau mezua repetitivoa zoritxarrez nolako problema handia eta gravea daukan euskarak an mundu lexikala.

Gehiago irakurrik ohartu naiz eta gogoratu beste problema batekin ezen euskarak duena an syntaxia. Ze phrase hontan ikusten da argiro eta diaphanoki:

[Dio, ari dela buruz atzoko kommunikatua hon ETA]

Atzoko urratsa ezin da ulertu Lizarra-Garaziko prozesua gabe, Anoetako belodromoko eskaintza gabe, Nazio Eztabaidagunea gabe, Ibarretxeren proposamena gabe, Espainiako Kongresuaren ebazpena gabe eta beste ekimen batzuk gabe.

Hemen ikusi ahal dugu zein handicap handia dauka hak hizkuntza postposivo batek eta hori dela problema baita handi eta grave bat daukana euskarak, zein lehenengo behar da ikusi eta identifikatu eta gero -nahi balitz eta ahal balitz- soluzionatu. Ze skandalu barik izkiriatu ahal da ere hontara izanik askoz ulertzen errazago.

Atzoko urratsa ezin da ulertu gabe Lizarra-Garaziko prozesua , gabe Anoetako belodromoko eskaintza, gabe Nazio Eztabaidagunea, gabe Ibarretxeren proposamena, gabe Espainiako Kongresuaren ebazpena eta gabe beste ekimen batzuk.

Guzi hori gatik, seinalaturik bi euskararen problema handi lexikala eta syntaktikoa (oraikoan gabe aipatu hain absurdua den orthographikoa, velodromo belodromo), titulatu dut nire hau reflexionea Ez badugu prestatzen eta egokitzen euskara' ezingo du aurrera egin an mundu modernoa zeren ihesi eskapatuko zio populationea beste hizkuntza hobe eta errazgo batzuetara nola ja pasatzen ari da eta hori da historikoki konstante bat.

No comments: