In prefixua euscaran

Nola galdetzen du Josu Lavinec an nire bloga aurreco  sarreran

Cer da euscaldunoc eçagutzen ez dugun inukagarri hori?
Ukaecin?

Nahi dut nic explicatu zergatic erabili dudan edo erabilten "inukagarri" edo antzec formac dutenac "in..." prefixua aurretic.

Nic ikusten dut nola eraguinez daucagun purismo handia baztertzen dira euscal verbac hasten direnac kin "in..." prefixua sortzen dituztela hartaric guero laboratorioan "euscal hitz garbiac" nola ezegonkor (esateco inestable), inestimable (ordainezin, ezin eskertuzko, ezin estimatuzko), indisoluble (disolbaezin),  ... 

Goico hiru ordezteac hartu ditut tik Elhuyar hizteguiac internetetic, exemplugarri zer nahi dudan esan edo explicatu. Ezen ez dutela hartzen (eta harthu nahi) "in..." prefixua euscarazcotzat. Baina eguiazqui, realqui, sociologico realqui eta comprobablequi "in ..." prefixua dago sarthua euscarazco  hitz ascotan eta dialecto guztietan, guehiago edo gutiago.

Hala nola;
 invisible, imposible, inestable, indirectu, infranqueable, insuficiente, inescusable, interminable, inadmisible, intangible, indiferente, indisoluble, indiscretu, incuestionable, insalubre, inestimable, ...

Verba baten esateco euscara garbiagoa iruditzen zait

inestable ezi ezegonkor, egongaitz; aldakor, aldabera
inestimable ezi ordainezin, ezin eskertuzko, ezin estimatuzko
indisoluble ezi disolbaezin; bereizezin; hautsezin;

Horrela philosophia horrequin, Josu, sortu nuen esateco innegable inukagarria erabiliric "in..." euscal prefixua, noiz beharbada casu hortan hobe nuqueen erabili izan banu directuqui innegable euscal hitza inambivalentea.

Uko eguinez ki evidentzia inukagarria

Mire eguinic nago nihur ikusiric nola defendatzen da ze euscaraz da eta obligatorioqui behar da izquiriatu

sentsazio 

noiz forma hori ez da erabilia gu euscaldunen artean, aitzitic esan ohi dena (esango nuque da ia %100ean) da

sensazio 

Zein izan ahal da mesedea lekarquiguna guezur horrec? Non da errespetua ki euscara reala, eta batez ere ki gu euscaldunac? Ez al da hori evidentzia inukagarria? Zein da guezur horren mesedea?

Ba al duque dudaric nehorc?

Compara dezagun ondoco bi titularrac

• Herritarrek autogobernuari buruzko ekarpenak egin ahalko dituzte 

eta 

• Herritarrek egin ahalko dituzte ekarpenak buruz autogobernua 

Zein dateque bakotzaren oppinionea buruz qualitate informativoa nola batarena hala bestearena?

Guertatua, eta zergatia guertatuaren

Ondo titularra cocatua an lehen orria phota principalaren ondoan Gara eguncarian (15/02/2019) ez da berez zaila ulertu ahal izaiteco baina bai da horregatio hobegarria eta hobetu beharrecoa behintzat an mass mediaco informatione meddio bat. Hara hemen ikus,

"Gure bizitzak irauli egin dira manifestazio batera joate hutsagatik"

Hor titular edo informationean esaten da lehenengo zer guertatu da ezen "gure bizitzak irauli egin dira" eta guero aguertzen da arrazoina iraultza horren baina malerusqui arrazoinaren explicitotasuna marcatzen da azquen azquenean, kin "...gatik" edo "... hutsagatik".

Baldin arten "gure bizitzak irauli egin dira" (zer guertatu da) eta "manifestazio batera joate hutsa" marcatzen baguendu nolabait dathorrela explicationea zergatic guertatu da guertatu dena' litzateque anhitz hobe iracurlearentzat. Hori aisa aurreavisa daiteque, nahi balitz hori bai, esateraco holan

"Gure bizitzak irauli egin dira zeren manifestazio batera joate hutsagatik" 

edo

"Gure bizitzak irauli egin dira zatio manifestazio batera joate hutsagatik" 

edo 

"Gure bizitzak irauli egin dira zeren joate hutsagatik manifestazio batera"

edo  

"Gure bizitzak irauli egin dira zatio joan hutsa manifestazio batera" 

edo beste possiblilitate batzuc 

Halan arguiqui marcatzen litzateque kin iracurlearen mesede handia goazela esatera edo explicatzera guertatuaren zergatia. Gainera, ni ziur nago, dela baita fidelagoa kin original frantzesa.

Informativoqui, atzecoz aurrera

Dudalaric iracurtzen Berria eguncarico gaurco (14/02/2019) lehen noticia principal hau an lehen orrian

Ordezko irakasleak oposiziotara derrigor ditzatela eskatu du Eskola Kontseiluak 

gogora ethorten zait reflexionea da ze hori titularra dago emana atzecoz aurrera informativoqui, zein titular nic esateraco ipinico nuque honela edo honelatsu

Eskola Konseiluak eskatu du obliga ditzatela ordezko irakasleak oposiziotara 

Non dabiltza, zein lainotan, informationearen professionalac?

Auquera biac irequiac, bakoitzaren escu

Egun asco ez dela ikasi dut verba berri bat, rectenna.

Jaquin nahiric guehiago ikusi dut ze rectenna dathor inglesezco "rectifying antenna", laburturic eta parteac itsatsiric sortzen dela rectenna hitza. Ikasi dut ere gateleraz dituela hitz horrec bi auquera izquiriatzeco ezen rectenna eta rectena.

Euscaraz ere ba dira hitzac dituztenac izquiriatzeco bi auquera zeren Academiac ditu ontzat emanac eta publicatuac bere hizteguian nola referendun hala ere erreferendun. Ontzat hartuac bi formac erabiltzaileac auqueratzeco bi forma horietaric nahi duena. Halan dituela definitzen hitzoc Academiac,

referendum iz.
Lege edo neurri bati buruz erabaki bat hartzeko herritar guztiek parte hartzen duten baiezko edo ezezko bozketa. Quebacen bi autodeterminazio referendum egin dituzte, eta bietako batean ere ez da lortu burujabetzaren aldeko apostuak aurrera egitea.

beste auquerá ostera definitzen du differente, holan

erreferendum iz.
Lege edo proposamen bat onartzeko edo arbuiatzeko hiritarrek egiten duten bozketa. Erreferenduma egin. Erreferendumean bozkatu. 

Ustez ze lista hau, aparte bicote hau referendum / erreferendum, izan ahal da lista ascoz luzeagoa hemen doaz hitz doble posibleen lista luzeagoa, lehenago ere publicatua blog hontan jada 2005ean dutuela listác 2500 hitz inguru. Hemen linkean listá.

(http://referentziak.blogspot.com/2005/10/r-letratik-hasten-lirateken-hitzak.html)

Hau zelan compondu edo hobetu

Dugularic iracurtzen ondoco titularra

Balio erantsiko proiektuen sustapena egurgintzan

galdetzen dut zelan hobetu ahal da hori titularra izan ez daiten horren zaila izanic ere titularra hain laburra. Zelaco auquerac leudeque?

Ambivalentequi interpreta daitequeena

Gaur -eguaztena 6 otsaila 2019- an euscal Berria eguncaria ondocoa da lehen noticia principala

Jaurlaritzak hiru ataletan bereizi du 

aurrekontua egokitzeko proposamena 

Hemen ambivalentzia dagoen hortan ez daquigu ziur edo bereizi da aurrekontua edo aitzitik bereizi da proposamena. Nola uste dut bereizi izan dena da proposamena, nic beste hontara jarrico edo redactatuco nuque hori titular nagusi hori, holan

Jaurlaritzak hiru ataletan bereizi du 

proposamena egokitzeko aurrekontua 

edo

Jaurlaritzak hiru ataletan bereizi du 

proposamena' aurrekontua egokitzeko 

hori ambivalentzia behar da hautsi nolabait favorez iracurlearen. Eguinic goico phrasearen calcoa sortu ahal dugu ondoco phrasea 

Notarioac hiru ataletan bereizi du 

pagamentua tramitatzeco herentzia 

Non hemen da adierazten ze bereizi da hiru ataletan pagamentua, ez herentzia zeinac berez generalean du unitate global oso bat. Baina nahi bada uxatu osoqui eta dudagabequi delaco ambivalentzia hori redacta daiteque ere honela 

Notarioac hiru ataletan bereizi du 

pagamentua tramita dadin herentzia

Ahoskera zaindua e Euskara Batua

Daquidalaric nitidoqui eta indudablequi differenteac direla conceptu hiru ondoco hauec nahiz-ta daude relationatuac hurbilqui, ezen differenteac dira totalqui

educatu, hezi eta bezatu.

Uste dut nic ze euscararen munduan nahi gaituzte guehiago hezi edo incluso bezatu lehenago-ze educatu erabiliric modu edo razonamentu convincenteac educa gaitatzen edo gaitezen guhaur.

Goico reflexione hori ethorri zait gogora jaquinic ze Academia e Euscara doa orain otsailean antolatzen congresua Gasteizen otsailaren 14an non nahico den indartu e "Euskara batuaren ahoskera zaindua", EBAZ, 1998,adierazi duenez academico Lourdes Oñederrac prensan non nic dudan iracurri. Halan nago mesfidantzaz zeren hor uste dut hobesten edo hobecotzat hartzen direla, nivel culturalagotzat dela hartzen honacoac

martsupial ezi marsupial, ... 

edo 

erregulatu ezi regulatu, ... 

Zein da horientzat, Academiarentzat, ..., etc zileguitasuna e euscara reala edo euscaldun gaurcoen euscara? Othe dathor euscara euscaldunac ganic (nola nic uste bait daroat) edo aitzitic dathoz / gatoz euscaldunac tic euscara (nola nic uste ez bait daroat).

euscaratic gatoz euscaldunac?

ala

euscaldunetaric dathor euscara? 

Zer onic du mespretxatzeac euscaldunac zeina da basea, gunea, sorburua e euscara? Patois euscaratzat hartzen dute horiec marsupial, regulatu, ... eta holacoac, mespretxu facticoz. Populuaren malur bidegabe, injustificable, ... eta injustua.

Nola hori justificatu?, norc justificatu? Behar luquetenac justificatu, hortan direnac responsable.