Monday, April 08, 2013

Dirialaco labur ta contauak

Gaur izan dut suertea, suere ona, paseatzeco Mendexa-co plaza ingurutic noiz ikusiric iraquia zegoela ortusantuco atea joan naizen hara. Sartzeracoan dut ikusi iratziric sarreraco atalburuco harrian ondocoa zein dut copiatzen lerroz lerro eta letraz letra cambiatu gabe deus. Hara han dakarrena

1903 

gurutzea iratziric


Zuek orain zariana 

gu len guiñian gu orain ga_ 

riana zuek laster izango zara. 

Dirialaco labur larri ta con_ 

tauak gure lurreko egunak  

P. T. N. 

Job. C. XIV              V. XXIX 

Ez du erabiltzen explicationeraco zeren particularic baina bai ostera Dirialaco (sic), gaur inor ez litzateque ausartuco holacoric eguitera, beldurrearren. Batzutan ere, autoberdurrearren. Ez dugu libertateric eta ba da horren arrazoiric.

9 comments:

Karlos del Olmo said...

Sano itzulpen poetikoa. Norena da?
Arantzazuko txostenean Mitxelenak idatzia: "Direlako hots bustiez hau esan daiteke: arras leku gutxi gelditzen zaiela, daramagun bidetik bagoaz"

Gilen said...

Euskaltzaindiaren "Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" argitalpenean, Pello Esnalek, elizaren gaztelaniazko textu baten hainbat itzulpenen artean, honako hau konsideratzen du gainontzekoak bezain gramatikala eta zuzena, eta, gainera, argiagoa:

"Pizturako Pazkoa ospatzea da begira jartzea, bihotza zabal-zabalik, behin betiko eta egiazko izango dela espero dugun bizi betera. Da aitortzea Jainkoaren neurrigabeko maitasuna; Berekin bat egin nahi baikaitu bere bizitza espiritualean eta betiereko ospean. Da sentitzea mundu honetako gauza guztiak baino gorago eta garrantzitsuago. Da berreskuratzea munduko gauzak zuhurtasunez erabiltzeko askatasuna, ezeren eta inoren esklabo izan gabe. Da hartzea lagun hurkoari bizitzen laguntzeko dohaina, denen elkartasuna aurrez gozatuz."

Nire ustez, textu puska horrek biltzen dituen adibideek ematen dute zilegitasuna euskara berriz jartzeko komunikazio efektivoaren bidean.

Gilen said...

Goiko paragrafoko esaldiak, banan-banan harturik, beste koska bat estu daitezke:

- Piztuerako Pazkoa ospatzea da begira jartzea behin betiko eta egiazko izango dela espero dugun bizi betera.
- Ospatzea Piztuerako Pazkoa da jartzea begira bizi betera espero baitugu izango dela behin betiko eta egiazko.

- Da sentitzea mundu honetako gauza guztiak baino gorago eta garrantzitsuago.
- Da sentitzea gorago eta garrantzitsuago ezi mundu honetako gauza guztiak.

- Da berreskuratzea munduko gauzak zuhurtasunez erabiltzeko askatasuna, ezeren eta inoren esklabo izan gabe.
- Da berreskuratzea askatasuna’ erabiltzeko zuhurtasunez munduko gauzak, izan gabe esklabo ezeren eta inoren.

- Da hartzea lagun hurkoari bizitzen laguntzeko dohaina, denen elkartasuna aurrez gozatuz.
- Da hartzea dohaina’ laguntzeko bizitzen lagun hurkoari, aurrez gozatuz denen elkartasuna.

Goi-arrasta edo apostrofoa erabili dut izen sintagmak bereizteko bestela anbiguo gerta litezkeen kasuetan.

Zer deritzozue, iritsiko al gara horretara inoiz?

Erramun Gerrikagoitia said...

Karlos del Olmo' poztecoa da ikustea nahi izan duzula (zure experientziatic nola itzultzaile professinal Donostiaco udalean) aguertu zure ikuspeguia blogean harturic haintzat bloga, blogecoa eta ere hemengo iracurleac.

Uste dut Karlos (ni neu ziur nago) ze nahasten duzula bi "direlaco" (Dirialaco eta Direlako) horiec (batetic ortusantuco Dirialaco hori eta bestetic zure Mitxelenaren aipuco Direlako hori).

== Dirialaco labur larri ta contauak (sic) gure lurreko egunak

== Direlako hots bustiez hau esan daiteke: ...

Ortusantuco Dirialaco hori da sarrerea modu explicativo batena, ezen, du ipintzen dirialaco esan nahiric zeren dira.

Halan textua litzateque ortusantucoa hauxe

Dirialaco labur larri ta contauak (sic) gure lurreko egunak.

edo bere equivalente actualagoan

Zeren dira labur larri ta contauak (sic) gure lurreko egunak.

Ez al duzu, Karlos, zeuc ere holan interpretatzen? Esan berriro ze izan dela plazer bat ikustea hemen zu.

Erramun Gerrikagoitia said...

Gilllen, duzu aipatzen publicationea Euskaltzaindiarena titulatzen "Hitz-ordena. Erabilera estrategikoa" izendatua. Nondic ateratzen duzu aipamen hori on Piztuerako Pazkoa ospatzea da ... Hasi naiz ni topatzen hori aipua baina ez dut aurquitu zeren, agian, ez dathor nic daucadan liburuan zein da titulatzen "Testu-antolatzaileak. Erabilera strategikoa ganic Euskatzaindia 2008, (ISBN 978-84-95438-43-0). Antza, bi liburu differenteac dira izanic ere antzeco tituluac.

Guzti hau dut commentatzen zeren on litzateque, nire ustez, aipatzea orrialdeac halan nahi luenac daian consultatu zuc diozuna eta ez dadin izan dudaric.

Zeren ascoc edo behintzat batzuc esan ohi dute ezen commentarioac nola oraicoac hemen blogean direla nahi izatea suplantatu Academia eta dela joatea contra euscara batua eta Academia, noiz ez da holacoric deus, izanic ere edozein zer pensatzen dugun buruz Academia. Ez duelaric horrec kentzen ze Academiac ba duela responsabilitateric asco, an bere lanac eguinac eta ere lan ez-eghinac edo omitituac.

Esateraco' marcatzean criterio general on batzuc (bethi ere liratequeenac criticagarriac eta revisableac) guero batzoicac concretatzeco gueure praxis personala barruan flexible minimum bat. Nic esateraco accusatzen dut Academia eta rebotez academicoac bekatu horaz, omissioneco bekatu hori.

Gillen, ez ahaztu mesedez gorago esan dudanaz buruz orrialdeac on aipu zurea.

Gilen said...

Bai, Erramun, liburu ezberdinak dira. Nik aipatu dudana 2012an argitaratu zen.

Aipua 112. orrialdean dator, eta hari buruz Esnalek dio:

"Ausartagoa da beste itzulpen hau. Baina aurrekoa bezain gramatikala eta zuzena da; eta argiagoa ere bai."

Niri horrek ematen dit Akademiaren zilegitasuna lasai asko erabiltzeko adibidean azaltzen diren moduko moldeak.

Gilen

Erramun Gerrikagoitia said...

Esaten duzunaz, Gilen, conforme baina nic uste ez dugu behar egon ezeren zain actuatzeco guri hobequien iruditzen zaigun moduan zeren gainera horrec ez dakar ezelango tcharric nehori.

Besteric da haintzat hartzea eta referentetzat esanten duena edozeinec eta baita seguru Academiac.

Josu Lavin said...

Academia ez da nehola ere tcharrena. Tcharrenac dira commissario linguisticoac. Les pueden ir dando, pero bien!

Erramun Gerrikagoitia said...

Contuan hartzecoa da bai commissario linguisticoena zeren da realitate inukatuzco bat. Baina horrec kentzen ez duela responsabilitate -handia eta determinantea- duena Academiac zeinac zuzenqui eta zeharca conditionatzen du guztia.

Bakoitzari berea -guri ere bai- da zuzenbidea.

Bai, casu ki commissario linguisticoac.