Itzalac nola edozeinec baina nivel differentean

Jaquin dudalaric ze eguin dutela Saran Bazco biharamunez (astelehena 1 apirila 2013) omenaldia ki academico eta exacademicoburu Jean Haritschelhar ethorri zait gogora ze merezia duqueela hori ohorea baina ez dela halare Haritschelhar itzal edo macula bacoa, bethi ere naizela soil referitzen bere ibilbide academicoa, utziric aparte seguru beste bere arloac. Batzutan izan ohi dugu joerea absolutizatzeco zernahi noiz dugularic aupatzen norbait uste izanez ze nola eguin duen gauza onic eguin duela guzia edo ia dena ongui. Nic holatsu ikusten dut omenaldia ki Haritschelhar, dudalaric ekarri nahi orain behintzat bi itzal, bata batez ere handia hona blogera.

Poztu naiz iracurtzean egun' ganic Haritschelhar berac diolaric bere buruaz:

Bizi luzea ukana dut eta saiatu naiz eskura nuen bide guztietatik gure euskarari bultzada ematen. Ez da beti asmatzen (nabarmendua neurea), baina neukanik eta onena emana diodala uste dut nire barne gogoak agindutakoari, gure hizkuntzaren aldeko lanetara bildua naizelako ene bizian. Horrek guztiak poza ematen dit, baita ohoratzen ere.

Berba batean simplequi ze guztioc ba ditugula itzalac edo faltac ere, esanic “ez da bethi asmatzen”. Ez berac, ez edozeinec.

1) Dakardan gogora bere azquenetarico laprastada baldar lexicala dena inbarkagarria ganic edozein academico -gutarico bakoitzac juzga beza personalqui- noiz defendatzen zuen nola euscaraz asqui “kargua utzi” aitasaindu Benedictoren alde eguitea. (Nahi luenac ikusi hemen). Academico baten gandic da gutienic estonagarria bere jarrera lexical baldar eta irresponsable hori. Hori al da “neukanik eta onena eman dudala”? Ez al dira bere parametro lexicalac nivel eta gradu goragocoac.

2) Orain noan bere beste itzal itzaltsu, ilunago, ikaragarriago eta laborritsu batera. Non debecatu zuen Jean Haritschelharrec ki academico-quide Alfonso Irigoyen (1929 - 1996)  publicatzea Academian lanac bere orthographia personalean, ezen nahi zuela Haritschelharrec zegoenean academiaburu derrigortu eta bortchatu academico Irigoyen cambiatzera orthgraphiaz bere lan propioetan zeinac zohazen pean sinadurea on Alfonso Irigoyen. Academia baten non libertateac behar luque izan characteristica basicoenetaric bat zuen hautsi -inquisitorialqui- gure Jean Haritschelhar-ec zuelaric debecatu bere publicationea ezin izan zuenean derrigortu amore ematea academico-quidea. Ez al da hori comportamentu inquisitorial bat? Zergatic ezin zuen edozein academico batec zuzena aguertzeco bere lanac pean sinadura personala, pean bere ardurea eta responsabilitatea? Zergatic ez?

Guzioc ba ditugu bai faltac, tatchac, hutsac, mentsac, itzalac. Nic ez dut ahaztua hori itzal hori na Haritschelhar zeinac ez du, ez zuen, eta ez du izango justificationeric. Apportatione on eta positivoric ba duque tchalotzeco Jeanec baina baita duda baric tatcharic ere ez harro egoteco. 

[Orain Academiaz. Ez naiz sartu hemen aitzitic generalean buruz Academia kin azterquetea eguin ahal zuena eta ostera ez du eguin? Criticatuz omissionez edo eguin behar zuenaz, non seguruenez ba legoque hor orgatara edo burdicada handixco bat zer criticatu contra Academia. Zer apportatu du Academiac generalean alde euscara modernoa an XXI. mendecoa?]

On date ekartzea balantzea bere equilibrio realera. On ta tchar. Tchalo eta tchistu. Behar den neurri realean.