Sunday, December 28, 2008

Skrupulu obsessivoak edo gehiago realitate gordina?

Dudalarik irukurtzen honalatsukoak

  • Deabruaren egitekotako bat gure burua nahastea baita, eta deabrua ez baitago kanpoan, gure baitan eta gure buruan baizik, aingeru guardakoa ere buruan daukagun bezala.

ordez irakurri beste honelakoak

  • Deabruaren egitekotako bat gure burua nahastea baita, eta deabrua ez baitago kanpoan baizik gure baitan eta gure buruan, aingeru guardakoa ere buruan daukagun bezala.
zait etortzen izpiritura holako tristezia bat ustez, neure ustez, ez dutela / dela maite euskara azkar eta goxoki, eta ondorioz ere euskadunak gure populua, edo dutela / dela skribitzen lar ohargabeki euskaraz.

Ba dateke sentimentu hori, hori-sentimentu triste lanbro lauzo bare hori, izatea lar subjektivoa eta realitatetik urrunduxea eta ere akaso -akaso bai, baina ere akaso ez- ondorio neure skrupuluak, skrupulu euskalzale obsessivoak.

Monday, December 15, 2008

Begiekin dugu irakurtzen, begiekin

Dudarik ez da ze irakurtzen dugu kin geure begiok (dugularik edo ez vokalizatzen, subvokalizatzen edo mentalki zuzenean irakurtzen). Orduan kontuan hartzekoa da itxura visuala na ikusten duguna, izan dadin orthographia edo beste.

Gaur Euskal Telebista tv-an eman dute berri na akzidente bat gertatu dena an Galizia barku batean non hil da soil persona bat, filipino bat. Notizia horrek ba zuen textu idatzizko bat azpian' indartuz notizia non irakurtzen zen explikaturik zer ontzi klase zen

... merkataritza - ontzi ...

baina gure begiek, edozein euskaldunenak goxoago ikusi zukeen honakoa

... merkante ...

Ba da differentzia ederra tzat gure begiak, sartu gabe dialektika lexikalean ez deus antzekorik, soil kasu emanik gure begi nekatu gaixoei. [Haatik -baina ez soil impakto visuala gatik horregatio- ere da importantea orthographia, Maite Abaitua.]

Sunday, December 14, 2008

Dekalogoa na Kontseilua' euskara hobean tzat gu euskaldunok

Kontseiluak, hak Euskal Erakundeen Kontseiluak, ba du ardura handia kin

euskararen faktore externoak (statusa)

eta da hori ongi eta ere txalotzekoa baina aitzitik du ardura guti buruz

faktore internoak na euskara (corpusa)'

hain guti non ez du deus holakorik, behintzat publikoki; sekula ez da mintzatu buruz horiek faktore internoak zeintzu dira importanteak eta ere arras determinanteak. Faktore externoak dira importanteak horregatio baina ere internoak, faktore interno euskararenak, dira hartzekoak kontuan baina horiek ez ditu Kontseiluak hartzen haintzat, direnekotzat. Argi dago hori an bere dekalogoa atzo emana Barakaldon an BEC (Bilbao Exhibition Centre).

Bere dekalogoa eman ahal izan zena hobeki begiratu izan balu ai faktore internoak na euskara izan da emana aitzitik modu honetara. Begira nola

1. Orain arteko irakastereduak gainditu.

2. Euskara-saila gobernu-egituraren gailurrean kokatu.

3. Administrazioa euskaldundu.

4. Alor sozioekonomikoa euskaldundu.

5. Euskara berezko, lehentasunezko eta ezagutu beharreko hizkuntza aldarrikatu.

6. Helduak euskaldundu.

7. Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa euskaldundu.

8. Hedabideetan euskara-kuotak ezarri.

9. Euskararen aurrekontua handitu.

10. Hizkuntza-politika egokia burutu.


Nola esana bait dugu eman ahal izan zen hobeki -askoz hobeki edozein euskaldunentzat- modu hontara hori dekalogoa

1. Gainditu orain arteko irakastereduak.

2. Kokatu euskara-saila gobernu-egituraren gailurrean.

3. Euskaldundu administrazioa.

4. Euskaldundu alor sozioekonomikoa.

5. Aldarrikatu euskara berezko, lehentasunezko eta ezagutu beharreko hizkuntza.

6. Euskaldundu helduak.

7. Euskaldundu Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa.

8. Ezarri hedabideetan euskara-kuotak.

9. Handitu euskararen aurrekontua.

10. Burutu hizkuntza-politika egokia.


Ikus, kompara eta junga puntuok elkarren ondoan


1.

Orain arteko irakastereduak gainditu.

Gainditu orain arteko irakastereduak.

2.

Euskara-saila gobernu-egituraren gailurrean kokatu.

Kokatu euskara-saila gobernu-egituraren gailurrean.

3.

Administrazioa euskaldundu.

Euskaldundu administrazioa.

4.

Alor sozioekonomikoa euskaldundu.

Euskaldundu alor sozioekonomikoa.

5.

Euskara berezko, lehentasunezko eta ezagutu beharreko hizkuntza aldarrikatu.

Aldarrikatu euskara berezko, lehentasunezko eta ezagutu beharreko hizkuntza.

6.

Helduak euskaldundu.

Euskaldundu helduak.

7.

Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa euskaldundu.

Euskaldundu Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa.

8.

Hedabideetan euskara-kuotak ezarri.

Ezarri hedabideetan euskara-kuotak.

9.

Euskararen aurrekontua handitu.

Handitu euskararen aurrekontua.

10.

Hizkuntza-politika egokia burutu.

Burutu hizkuntza-politika egokia.


Kontseiluak, Euskal Erakundeen Kontseiluak, onhartzen eta onhartuko al du kritikarik? Erakundeak arduratua dagoenak kin euskara eta finantzatua kin diru publikoa esango al du, digu euskaldunoi, zer duen uste buruz faktore internoak na euskara zeren jakitea hori ere izan al da interesantea, argigarri eta zorreko tzat euskal aportanteok. Ea ba zer duen esaten gure Kontseiluak, ea nola duen, gaituen konseilatzen arlo -importante?- hortan ere.

Thursday, December 11, 2008

Lexikoa eta orthographia na lexikoa

Lehenbizian etorri zait burura titulatu behar nuela hau posta soilki

Lexikoa eta orthographia

baina nola loturik dago orthographia ai lexikoa' eta da orthographia derivatu bat datorrena lexikoatik, hitzetik, pensatu dut hobe zela titulatzea nola bait dut titulatu azkenean

Lexikoa eta orthographia na lexikoa

edo

Lexikoa eta orthographia lexikoarena

edo

Lexikoa eta lexikoaren orthographia

Euskara erren (renquear) dabil lexikoan eta doa tatarrez (ez da heltzen joatera dandarrez) katastrophikoki orthographian. Syntaxian ere dituelarik problemak da beldurgarria baldin nahi bada erabili prosa fluido fite bat an mundu moderno rapido hau. Baina lot nakion oraikoan soil

lexikoari lehenbizi

eta gero ahaztu gabe

ai orthographia.

Har dezada nola hitz prototypoa:

visionario

So eginik lexikoari hauxe diote euskal hiztegi labeldunek (hiztegi sensationalista edendunek)

elhuyar: ameslari, irudikor, begitaziodun

3000 hiztegia: irudikor, meslari

Morris: ameslari, argidun, igarle, etorkizun zena duen, utopiko

Aitzitik hara hitz hori an Europako hizkuntza relevanteak

es. visionario
fr. visionnaire
in. visionary
al. Visionär
it. visionàrio

Visionario
Se refiere a la persona fantasiosa, que cree o imagina cosas imposibles o que tiene visiones sobrenaturales.

Visionary
A person who has the ability to think about or plan the future in a way that is intelligent or shows imagination.

Visionnaire
Qui a suffisamment d’influence pour que ses idées soient reprises dans le futur; Qui a, qui croit avoir des visions, des révélations; (Figuré) Qui a des idées folles, des imaginations extravagantes, des desseins chimériques; Quelqu’un qui a suffisamment d’influence pour que ses ...

Visionär
Eine Person mit Visionen, besonders ein Künstler

Visionàrio
Si dice di persona che crede reali cose inesistenti, o che formula progetti irrealizzabili

Ez izanik ere exaktuki identikoak definitioneak ikusten da ze atxekitzen dute hitza eta konsideratzen ahal dugu eta dugu konsideratzen hitz kommuna okzidenteko hizkuntzetan.


Zer esan ahal dugu gorritu gabe buruz euskarazko versioneak, gorago ikusiak?. Har balezate ere hitza lexikalki

-visionario-

zer zentzu luke skribitzeak

bisionario?


Bide onean ote goaz euskaldunok intelligenteki? Eta bigarrenik bide onean ote daroagu euskara, "gure hizkuntza kutun bihotzekoa"?

Tuesday, December 09, 2008

Relevanteek, relevante batzuk, uste daroena eta praktikatzen

Josu Lavien kommentarioaren eraginez -aurreko postean eginiko kommentarioa- egitera noa oraiko post hau. Josuk aipatzen ditu nola idazle relevante Atxaga eta Irigoien baina izan ahal zen besterik ere horregatio.

Nik orai egertuko dut hemen izan dudan korrespondentzia elektronikoa kin euskal idazle relevante bat. Hara.

1) nik relevanteari

Lagun on (..............)

Hasi nauk begiratzen zeozer hire liburu mardul horri. Dudarik ez dela ondo mardula, gero ikusiko irakur dezadanean. Zorionak liburua gatik.

Gaur irakurri diat hire interviewa (...........) buruz hire liburua. Ondo. Edozelan harritu nauk irakurtzean

... denbora erreala hartzen baduzu ...

... tarteka erreflexioak egin ...

..., Beñardo aldiz tipo errebelde bat, ...

... eta halako errebeldia bat ...

ez al zen euskara naturalago eta realago hontara

... denbora reala hartzen baduzu ...

... tarteka reflexioak egin ...

..., Beñardo aldiz tipo rebelde bat, ...

... eta halako rebeldia bat ...

Ikusi diat ere

... gauza batzuk errepikatu egiten ...

baina hemen ondo zegok hori errepikatu hori, prefosta, zeren ez duk arrotzhitza baizik mailegua edo hitz zaharra euskaran. Besteak ere euskara ditut baina oraintsuago historikoki hartuak, differenteak tratamentu orthographikoan.

Besterik ez (.............) eta pasa zoriontsu Gabonak. Ni Greziara joango nauk andrearekin.

Erramun Gerrika
domekea 7 abendua 2008
Lekeitio (nahiz izan Munitibarkoa)


2) relevanteak niri

Erramun:

(.......)ko kontuak (........)ko idazleen ardura duk, eta zer egingo diogu, bada? Ni, hala ere, Euskaltzaindiaren arauak betetzen saiatzen nauk, nahiz eta euskaltzainak behin baino gehiagotan ibili zaizkigun hainbat korapilotan orain arre eta orain so ("hauzo" idazten genian garai batean, eta gaur "auzo", eta horrela beste hitz askorekin ere); esan nahi diadana duk halako nahaste-borrastean jardun izan dugula urteotan; arazo hori konpontzeko, zuzentzaileari ematen zioat nire lehen idazkia, eta berak zuzendutakoa (berak ere Euskaltzaindiaren arauak jarraitzen dizkik) ontzat ematen diat, bestela erotuko nindukek.

Beraz, liburua irakurtzerakoan ere, horrelako kontuekin topatuko haiz, Munitibarko seme kuttun hori, seguru baietz, baina nik gomendatuko nikek kasu handirik ez egitea, eta gozatzea irakurketarekin... irakurketan gozagarririk izatekotan, jakina!

Greziara hoala Gabonetan? Hi bizi haiz, hi!

Besarkada bat:

3) nik relevanteari

(.............).

Tira, ahaleginduko nauk ez kasurik egiten holako "huskeriei" -rebelde, errebelde, ...- eta zentratzen irakurketan. Baina ez duk, ez zaidak, erraz egingo ze ni holakoxea nauk eta gainera dituk harri koxkorrak bidean eragiten dutenak sostor, zeren oroitzen nauk nola ere akademiko buru Andres Urrutiak esan zidan ez aspaldi nik gai hau aterata' ze ridikuloa zela esatea erredikuloa euskaraz, hori berak bere baitarik.

Berriro ere salutatzen haut eta desiratzen bizi haitean zoriontsu eta pozik. Gabon on eta gauza bera tzat Urte Berri datorkiguna.

Erramun Gerrika
Lekeitio

Sunday, December 07, 2008

Zein mesedegarri, behintzat batzutan, prepositioneak

Irakurri dut gaur titular hau

DURANGOKO LIBURU ETA DISKO AZOKA

Jendetza arteko bidaia Goienkalen, Barrenkalen eta Artekalen

eta pensatu dut zein egoki eta mesedeko litzateke erabiltzea eta sartzea hemen prepositionea. Hara:

DURANGOKO LIBURU ETA DISKO AZOKA

Jendetza arteko bidaia an Goienkale, Barrenkale eta Artekale

Ez al da egokiago edozeinentzat? eta natural? Zer luke txarrik?

Monday, December 01, 2008

Salva zagun geure buruak, geuk diogu.

Gaurko -astelehena 1 abendua 2008- an egunkari hegoafrikano Cape Times da ikusten hau eguneko titular prinzipala (ikus hemen), gogoan izan ze izan dira kalte handiak mahastietan kin azken denboralea, handiena azken urteotan.

Save our
Winelands,
say angry
residents

Modu hau informatzekoa da edo date hartzekoa haintzat eta ez duke derrigorrez relationerik kin informatione sensationalistea.

Diot soil ze iruditzen zait sano erabilgarria.

Esaterako izan dute aukerea ere an Cape Times skribitzeko -informatzeko- honela

Residents
say angry
we have to save
our Wineslands

baina ez dute aukeratu hau bigarren aukerea baizik lehenengoa zein agertu da egunkarian. Ikusirik an euskarazko versionea dira ba honela

Salva zagun (ditzagun)
gure mahastiak,
diote herritarrek (hauzotarrek)

edo

Herritarrek diote
salva zagun
gure mahastiak.

Zer pensatzen dukete interesatuek -euskal prensa egileek- ? Ala da hau bloga soil tzat theoriko puruak? Ez arren, otoi.

Kasu eman ere ai titular gokoa neuk ezarria ai post hau:

Salva zagun geure buruak, geuk diogu.

Kausitzen al da arrots?, niretzat ez.