Ba nekien ze relationea zegoela artean monasterioa hon San Juan de la Peña, Hueska eta Donibane (Doniane) hon Gaztelugatxe (gaztelugatxa) ze gainera antzina denboretan hon Nafarroako Errege zaharrak, orai mila urte inguru, dependitzen zen Donibane Gaztelugatxekoa tik San Juan de la Peña non dago ehortzirik zenbait Errege Nafarroako, pagatzen zuela bere tributua Donibane Gaztelugatxekoak a San Juan de la Peña. Gainera parallelismo handia dago bi toponymoren artean izanik bata gaztelaniaz eta bestea euskaraz baina signifikantza ia identikoaz.
Ari izan naiz gogoeta buruz zer signifikantza du gaztelugatxe toponymo hitzak eta dut ikusi erraz ezen lehenengo partea da gaztelu baina bigarrena hori hon gatxe egon naiz jakin gabe nola iterpretatu harik konturatu naiz ze hori gatxe hori da hatxe (hatxa, haitza). Orai ez dut dudarik dela Donibane Hatxeko edo berdin dena San Juan de la Peña gehiturik aurretik gaztelua zeren probableki -eta ez diot possibleki baizik probableki- egon zen han lehenago gaztelu bat non gero eraiki zen ermita hori, izango zela beharbada sasoi batean funzione biak batera, gaztelua eta ere aldi berean ermitea hon Donibane (Done Ibane edo Johane).
Hor, gatxe hortan dago fossilizaturik h letrea bilakatu zela, behintzat izkirioz, g, hatxe edo hatxa. Nola ere ikusi ahal da argiro an Elhorriaga zeinak ba ditu bere derivatu guziak: Elhorriaga, Elgorriaga (gogoratu Elgorriaga txokolatea jaten genduena txikitan) eta Elorriaga.
Doala kommentario honekin nire agurrik anaikorrena izenean hon San Juan de la Peña (Donibane Haitzeko) a bortuetako, mendi Pyreneetako neba-arrebak eta anaia-ahizpak.
67 comments:
Neuc pensatzen nuen GAZTELUGATXE cela GAZTELUGAITZA = GAZTELU HANDIA edo anceco cerbait.
Çure explicationea, ordea, interessantagoa da
Ahaztu nuen esatea, konkretatzea ze an Elhorriaga toponymoak eman ditu hiru deitura datozenak izen hortatik, ezen Elhorriaga (zein forma offizialean Iparraldean agertzen dena Elhorriague, nola ikusi ahal da errazki konsultaturik soil gida telephonikoa hon departamendua hon Pyrereo Atlantikoak), Elgorriaga eta Elorriaga.
Ikusi esaterako nola daukagu ere Zugaza deiturea zein da zuhatza edo zuhaitza. Non nire ustez ikusten da egon den evolutionean tik zuhaitza, zuhatza. Gaur Galdakaon hantxe dago tren estationea deitua Zuazo baina bertako euskaldunek oraino deitzen dutena Zugutzu (edo Zubutzu) nola ikusi ahal da bertako tabernearen izenean Zubutzu; guzi onen prezionerako nahiko nuke bertakoren baten verifikationea, horregatio; akademiko Jose Luis Lizundiak ere esan ahal luke zeozer baldin nahi balu. Era berean edo beretsuan evulozionatu zatekeen tik haitza a hatza, hatxa, atxa.
Caixo Erramun,
Nabarraldecoen bazcarian nire adisquide krutwigiar gazte bat eçagutu duçu.
Çure liburu bikaina ere erossi derauçudala jaquin dut.
Haren icena ez dut aippatu nahi, ceren berac parte hartuco baitu hemen nahi içan badeça.
Ba daquiçu interneteco anonymato famatua...
Haguitz impressione ona athera çuen çure ganic atseguin atseguina içan baitzinen harequin.
Phozten naiz viciqui jaquinic elkar eçagutza eguin duçuela.
Bessarcada handi handi bat!
P.S. Azquenengoa beçalaco post guehiago iratzi behar cenituzque, ceren gustagarriagoac baitira honelaco aippu historicoez hornituac.
"Ordena progresivoa cein regresivoa, elcarbicitça edo convivencia
miragarrian biac, perfectuqui ucan ditçaqueen euscara nahi dute
regresivo bilacatu egoera eta contextu gucietan."
Bai, euskararen reversibilitatea da baliabide bat zeinetik jakin behar genuke provetxu ateratzen.
Versione berriagoa eta çabalagoa eguin du Giovanni da Firence SUBO-BASKONIAn:
EUSCARA PROETARRA
Ez dut berriz ere "euscara batua" errapidea baliatuco, "euscara proetarra" baicic.
Bay, euscara proetarra da Euscaltçaindiarena, guiçartean imposicionearen bidez horremberceraino hedatu den horiche, ez ETAc çucenqui asmatu çuelacoz, baicic eta ETAc dituen helburuei hobequienic egoquitcen çayona delacoz.
Errateraco, euscara proetarraren sintaxis putoaren auciarequin (aditça BETI acabantçan behar dela yarri, galdegayaren contua...), cera erdietsi nahi da, gaztelaniatic artificialmente bereiztea. Ordena progresivoa cein regresivoa, elcarbicitça edo convivencia miragarrian biac, perfectuqui ucan ditçaqueen euscara nahi dute regresivo bilacatu egoera eta contextu gucietan. Gacoa gaztelaniatic (eta frantsesetic) ahalic eta guehien bereizten saiatcea da, contra natura edo artificialqui bada ere. Politican ere Espainiatic eta Franciatic nahi dira anitz bereici. Proetarrac lehembicioac dira bereizteco irrica horretan.
Euscara regresivo bihurtuz, halaber, pensamendu logico-deductivoari behaztopaharri icaragarriac yartcen çaizquio, ceina ETArendaco cinez atseguingarria den, içanic ETAren etsai higuingarrienetaricoa pensamendu logico-deductivoa, ceren honec individuoac sortarazten baititu eta ETA individuoaren aitci baitago. Içan ere, ETAc gogocoago du artaldea, nola Euscal Herrian horren hedatuac dauden cuadrilletan content ascoan bici den eta buruan deusic ere ez duen persona mota artaldetar prototipicoa.
Atera liteque conclusione guisara ecen euscaraçale benetan içaiteco Espainia eta Franciaren çale ere içan behar guinatequeela? Bay, atera liteque. Bainan pensamoldea pichca bat cambiatuz eta ez, yaquina, franquismo lazgarrienaren barnean cocatua dagoen euscararen contraco yende francoc eguiten duena buru deçagun, Espainiaçale (eta Franciaçale) içaiteac ez baitu berequin nahitaez ecartcen euscararen suntsitceco gogoa. Nitan ez, bederen.
Nic garbi erran dut haimbatetan ecen ez naicela euscal nacionalista eta Espainiaren eta Franciaren batasuna sostengatcen dudala. Batasun horretan tradicione clasicoari oraindic ere emaiten çayo lecutto bat, eta tradicione horren oinarrian dagoen humanismoari, ceina nere eta gu gucion biciraupenarendaco erabat funtsezcoa den... Humanismoaren bidez eguiten baicara individuo hitz honec dacartçan consecuencia guciequin. Ez dut defenditcen tradicioneari beti itsuqui seguitu behar çayonic, ez, bainan berria denari ere, berria içate hutsagatic, itsuqui seguitceari errore galant deritçot.
Eta, honen ordez, cer arrayo edo cer hostia escaintcen digute euscara proetarraren yarraitçaileec? Bada, cerotic eraiquirico euscara bat clasicoequin osotoro hausten duena, hau da, BENETACO euscararequin guciz apurtcen duena. Euscara proetarra EZ DA euscara, berce gauça bat baicic. Euscara, eguiazco euscara, Achularren obran açaltcen dena da, edo Saraco Etcheberrirenetan, edo Arnaud Abbadierenetan, edo... Horiche da euscara, ez berceric. Clasicoen euscara benetaco euscara dela aipatcen dudalaric, erran nahi dut ecen textoetan aspalditic bilduric yaso dugun euscara hori dela benetaco euscara, clasicoec cerabiltena hain yuchtu, betico euscara, egon den BACARRA (euscalquiac goitibeheiti). XX. mendean, aldiz, ahaleguindu da horrequin guciarequin hausten, tabula rasa eguiten eta cerotic hasiera ematen ibilbide bati ceina ez daquigun exactuqui nora eramanen gaituen, nehora eramatecotan. Nago hondamendira baicic ez duela eramanen euscaldungoa.
Nacione gucietan eguiten ohi dira berdinqui hizcuntçaren batasunac: tradicione culturalean oinarrituz. Batasun baten beharra duque euscarac, bainan ez horrela buruturico baten beharra non aitcinecoa oro deuseztatcen den.
Comunismoac ere nahi çuen cerotic hasi eta cerotic sortaraci guiçarte berri bat, eta badaquigu gucioc, aguerian garbiqui guelditu delacoz, cer nolaco guiçarte çapaltçaile, dictatorial eta alienatçailearen alde cegoen berau.
Argui utz deçadan ecen redimitcen gaituen cultura bacarra dela CULTURA GRECOLATINOA, ceinen bitartez escuratcen baitu individuoac pensamendua eraiquitceco ahalmena formaric hoberen, egoquien eta ascatçaileenean, eta naturalqui gainera, ecein bortcharic gabe. Grecian yaio cen guiçaqui librea den individuoa. Renacimentuan honetan gucian sacondu eta humanismoa erein, haciaraci, garatu eta hedatu çuten.
Orain cerotic nahi dute francoc hasi, gucia puscatuz, dena triscatuz, tabula rasa eguinez... Bainan ez al du aitcinecoac balio anitcez handiagoa ecen ez gaur egunean presentatcen ditiguten eredu alienatçaile hauec? Ez al du humanismoac individuoac (hots, guiçaqui libreac) içan gaitecençat balio handiagoa ecen ez comunismoac eta baita sarturic gauden postmodernitate honec ere?
Ni Donatelloren eta Masaccioren bitartez eguiten naiz libre, Petrarcaren eta Boccacioren bidez... Libre içan naiteque acaso ETAren bidez, comunismoaren bidez? Eta Euscaltçaindiac aurquezten didan euscara zurrundu, estu eta dictatorialaren bitartez? Ez, nehondic nehora.
Horrechegatic precesqui declaratu nahi diotet guerra (dialecticoa) Euscaltçaindiari eta euscara proetarrari, ni proetarra ez naicelacoz eta proetartçat seculan har ez naçaten.
Viva individuoa! Combati deçagun euscara proetarra!
Içan bedi den-dena eguiazco euscararen osasunaren faboretan!
Euscara proetarrari egurra!
Giovanni da Firenze
Pozten naiz irakurri ahal izatea gatik holako kommentarioak hemen blogean. Kommentario linguistikoak nahiz-eta diren ongi -lar?- gantzatuak politikarekin; arras reflexione hartzekoak kontuan.
Edozelan ongi etorri edozeini nahi duena agertu bere ikuspuntua edo visionea hon euskararen problematikea. Eman dezagun bide hitzari, opinioneari.
Baliatuz Gerrikagoitia jaunaren gonbite txit amablea "Eman dezagun bide hitzari, opinioneari", hona hemen enea, ahoan bilorik gabe.
Palurdo neorrenazentista honen ahapaldietan gauza bi bereizten ditut: iritzi linguistikoak eta iritzi politikoak. Iritzi linguistikoetan guti-asko akort niz berarekin, baina iritzi politikoez denaz bezanbatean ez zaut iduri kaka meta hatsigarriagorik irakurtu dudanik azken urte andana hunetan. Argiontzi padano hau kitzi-kitzi ari zaigu iduri lupu beltza gu nondik hozkatik jauzaraziko, eta aitor dut xede horri buruz bide zabala deramala. Euskarari "proetarra" adjektivoa eratxekitzen diona, hiruotarik bat: edo ergel superlativoa da, edo putakume amorratua, edo agent provocateur mespretxagarria. Litekeena da ordea hiru figura delikatu horien arteko nahaste zerbait ere izatea elementu patetiko hau. Dioelarik ezen euskara batua dela ETA organitatione revolutionarioaren euskara, gogora ekartzen daut bere kastako beste astapullo furfuriatsu majadero barne pozoatu bat, Juaristi deitua, noiz eta erran baitzuen ezen ikurrina espainiako banderarekin batean airatua ez den aldikal ETAren bandera bihurtzen dela (ez ahantz erranaldi hori demokrazia españolaren sancta sanctorumean bota zuela siogilipollas bizardo harek, hots, Zaragozako akademia militarrean!). Orain mozolobeitia italiko hau Juaristi neojuduaren arrantzak xitzera heldu zaiku erranez ezen euskara ez badator espainia eta frantziarekilako amodioz troxatua orduan dela ETAren hizkuntza. Horren aitzinean horra ene arrapostua: ehun putarik ez baduk, egin ezok hire propaganda españolista lerdetsu hori hire amonari eta emaiguk bakea euskaldunoi, hizan bezalako ergel futitu ezereza. Hire lerdea enplega zak hire dominatrix borbonikoaren uzkia milikatzen eta utz gaitzak baketan behingoz. Mundua zabala baituk eta hik morgatikoki errana baituk etsitua hintzela euskaraz eta euskararekilakoez eta ez huala haboro euskaraz izkribatu gogo, zertara hator orain berriz gure barrabilen xixiakatzera? Ontsa fitekara jan duk hire hitza, gaixo krebauta, hobe baihuke segur mokordo handi bat janik eta ez gaur egin dukan bezala plaza hunetan gure guzien hatsigarri kanpora jaulkirik.
Peuh!
Xabier Erroteta.
Xabier Erroteta jauna,
Uste dut ecen Giovannic haren eritzia eman berceric ez duela eguin.
Çure erançuteco modua arguiro minço da çutaz.
Lavin jauna:
"Çure erançuteco modua arguiro minço da çutaz."
Ber gauza erran zinezake Giovanni malapartatu horretaz, bainan ez diozu. Aise ageri baita hortan zure komentatzeko modua ere argiro mintzo dela zutaz.
Xabier Erroteta.
Bon, eta Giovanniren eritzi linguisticoei buruz cer dioçu?
Euskara Batua ez al da berac definitu duen beçalacoa?
Ez al dago euskara batu bat hobea eguiteric?
"Bon, eta Giovanniren eritzi linguisticoei buruz cer dioçu?
Euskara Batua ez al da berac definitu duen beçalacoa?
Ez al dago euskara batu bat hobea eguiteric?"
Errana dut ene lehen mezuan haren iritzi linguistikoekin akort nizala guti-asko. Bainan jauna, euskara batuaren gabezia eta mentsez bertzerik jorratzen eta diskutitzen dea blog hunetan? Giovanni faccioso horrek erraiten dituenetan zer da berririk edo novedosorik hemen bertze ainitzek lehenagodanik erran ez dutenik? Niahurk erranen dautzut. Gauza bat bakarra: batua ETAren hizkuntza dela. Horrek nau sutan ezartzen eta hortakoz natzaio oldartu zakur amorratu bati bezala, hitzez bederen matakaldi bat ona emanen diodanez tximino ezkel horri. Ezen, funtserat eta, zer ikustekorik ote dute batuak dituzken arazo frogatu eta kontrastatuek phantoma italianizante horren ahotik jali korotz argumentativo patetiko eta irringarri horiekin? Eta ez al da hemen nehor txorokardo pito horren memelokeria aluzinogenoei jarkiko denik? Pentsatu beharra naiza zu eta Gerrikagoitia jauna (zeinek txaloak baizik ez dituen adiarazi oraikoz papardo ilustratu horren diskurso parapolizialarentzat) eta Kristina anderea eta gainerako blogkide guztiok ere uste duzuela euskara batua (zeintzaz nihaurk ere baitut milaka estakuru) ETAren hizkuntza dela? Hortan garea, mutilak?
Bada orduan nik berriz diot, apuñatik: PEUH!
Xabier Erroteta.
Iruditzen çait berriz iracurri behar cenuqueela Giovanniren meçua, baina baleiteque neuc berce gauça bat ulertu içana.
Ezker abertzaleari çor diogu euskara batua eta euskal kultura deitzen den guehiena.
Berce abertzaleec ez dute ddeus ere eguin horien alde socialqui cembait bethebehar imposatu çaizquien arte.
Proezkerbertzalea deithura justuagoa liçate, ceren ezker abertzaleac moldatu baitu.
Oker, neu ere?
Amaitzen duzu zuk, zuk horrek, honela
Pentsatu beharra naiza zu eta Gerrikagoitia jauna (zeinek txaloak baizik ez dituen adiarazi oraikoz papardo ilustratu horren diskurso parapolizialarentzat) eta Kristina anderea eta gainerako blogkide guztiok ere uste duzuela euskara batua (zeintzaz nihaurk ere baitut milaka estakuru) ETAren hizkuntza dela? Hortan garea, mutilak?
edo laburturik
Pentsatu beharra naiza zu eta Gerrikagoitia jauna eta Kristina anderea eta gainerako blogkide guztiok ere uste duzuela euskara batua ETAren hizkuntza dela? Hortan garea, mutilak?
Nik neure aldetik diot erantzuten horri galdereari, ez. Hara. Bestetik ere, ez legoke txarto erantzutea era beretsuan noiz egiten dira galdereak besteen aldetik.
Eta nola naizen uzaba hon blog hau diot ze behar da ibili kontuzago eta edukatuago skribitzerakoan blogean gatik errespetua irakurleei eta hortara expresatzen denari berari, bere buruari. Ulertzeko ahala duenak ulert beza. Zeren fazile da mintzatzea nolanahi eta nolanahika nonbait "urrunetik", beste manera batez mintzatzen litzateke hori baldin balitz "urretik eta bertotik". Dezagula meurtu eta autoneurtu geure burua eta hitzak darabilgunak (darabilzkigunak).
Nolanahi ere, irakurri al duzue Bixente Latiegiren "Euskeraren Erronka" artikulua? Giovanni ez da euskara batua eta ETA lotu dituen lehena.
Euskara Batuaren historian H (hacca) lettraren contracoec erraiten ohi çuten ecen H-dun euscara etarren euscara cela.
Grecoz H lettra majuscularen icena ETA da çuoc daquiqueçuenez. E irequi bat cen, cein Krutwig gure aitassoren euscal lanetan Ê modura bikainqui transcribatzen baitzen (problêma, adibidez).
Giovanniren erranec ba daducate cerbait baino guehixeago eguiatic, ceren hemen casualitate guti egoiten baita.
Ezker abeertzaleac eguin duen lana berce batzuec ere eguin ahal ukan luquete, baina ez çuten eguin. Nori berea eman beharra dago eta ocen erraiten ahal dugu ecen ezker abertzalea gabe euscara beçala euskara ere desagertua liçateque egun.
Baina historiac aurrera dagui eta geu... historia eguile eta ez soilic ixtorio contari.
Hola:
Ni soilqui damutcen naiz nere articuloan "putoaren" eta "hostia" terminoac emplegatu içanaz, ceren desegoqui irizten baitiotet.
Gaineraticoa bere horretan dut mantentcen. Hitz bacar bat ere ez nuque quenduco. Areago, luceago mintça nintçateque, bainan ez dut gogoric.
Ezquer abertçaleac cudeatu ditu historicamente (hondar 40-50 urteetan) euscara eta euscal cultura, eta dituen helburuei onguien egoquitcen den euscara eredua aitcina ateratcea lortu du, gure desgraciaraco. Eta sujet horretan Euscaltçaindiaren laguntça ordaingaitça ucan du, nahiz ez daquidan cembateraino conturatu direnentz haimbat eta haimbat euscaltçain ezquer abertçaleari eguin dioten favoreaz.
Bainan nic ez dut hau erraten Vicente Latieguic eta Eusqueraçaintçaco berceec defenda litçaqueten icuspuntuetaric, ceren nere icuspeguia euscal classicoen tradicionean oinharritcen baita: Achularren obran, Leiçarragarenean, Ciburuco Etcheberric escribiturico lanetan, Pouvreauc eguinicoetan, Materre eta Harambururengan...
Adeitasunez,
Giovanni da Firenze
• vider [vid-/vis-/vist-] v to see;
vidite que seeing that, considering that
Hence: vidente-evidente &, clarividente etc.; onmividente etc.; visibile-visibilitate, invisibile-invisibilitate; vision-visionari-visionario, television etc.; viso-visage, visiera, visual, visar, aviso, avisar &; viste; vista; intervider &; previder &; provider &; revider &
o vidente¹ I. ppr of vider; II. adj seeing (1. having the power of sight; 2. clairvoyant)
evidente adj evident
Hence: evidentia
evidentia n evidence (= quality or condition of being evident);
poner in evidentia to make evident
clari•vidente adj clear-sighted, discerning
Hence: clarividentia
clarividentia n clear-sightedness, discernment
omni•vidente adj all-seeing, omnivident
o vis- see vider
o visibile adj visible
visibilitate n visibility
invisibile adj invisible
invisibilitate n invisibility
o vision n vision
visionari adj visionary
visionario n visionary
tele•vision n television
o viso n sight, vision (= power of seeing)
o visage (-aje) n countenance, face, visage
o visiera n visor (1. of a helmet; 2. of a cap)
o visual adj visual (= pertaining to the sense of sight)
o visar v to aim (= to take aim);
visar a to aim at
o aviso n I. opinion, judgment; II. advice (1. notice; 2. counsel);
littera de aviso [Com.] notification of dispatch, letter of advice
avisar v to advise (1. to give information or notice to; 2. to counsel)
Hence: avisate
avisate 1. pp of avisar; 2. adj prudent, circumspect;
mal avisate ill-advised, imprudent
o vist- see vider
o viste prep considering, in view of;
viste que considering that
o vista n view (1. sight; 2. things seen; 3. mental picture);
a prime vista at first sight;
perder de vista to lose sight (of);
secunde vista second sight;
puncto de vista point of view;
in vista de in view of
o intervider [-vid-/-vist-] v to catch sight of, catch a glimpse of
Hence: intervista
o intervist- see intervider
o intervista n interview (= meeting, conference)
o previder [-vid-/-vis-/-vist-] v to foresee
Hence: previdente-previdentia, imprevidente-imprevidentia; previsibile-imprevisibile; prevision; previste-impreviste
previdente 1. ppr of previder; 2. adj foreseeing (= having foresight)
previdentia n foresight (= faculty of foreseeing)
imprevidente adj improvident
imprevidentia n improvidence
o previs- see previder
previsibile adj foreseeable
imprevisibile adj unforeseeable
prevision n prevision, foresight
o previst- see previder
previste adj foreseen
impreviste adj unforeseen, unexpected
o provider [-vid-/-vis-/-vist-] v I. to see beforehand, foresee; II. to provide (1. “to provide for a future contingency”; 2. “to provide what is needed”);
provider de to provide with;
provider a to provide for
Hence: providente-providentia-providential; provision-provisional, approvisionar-approvisionamento; provisori; provise-improvise-improvisar &; disprovider-disproviste
providente 1. ppr of provider; 2. adj provident (= exercising foresight, making provision for the future)
providentia n 1. providence; 2. Providence
providential adj providential
o provis- see provider
provision n provision (1. act of providing; 2. provisions, supply)
provisional adj provisional, provisory
provisori adj provisory, provisional
provise adj foreseen, expected
improvise adj unforeseen, unexpected
improvisar v to improvise
Hence: improvisation; improvisator
improvisation n improvisation
improvisator n improviser
approvisionar v to supply, furnish, cater
approvisionamento n (act of) supplying, furnishing
o provist- see provider
o disprovider v to deprive of what is necessary
disproviste adj destitute (= not possessing the necessities of life);
disproviste de destitute of, devoid of
o revider [-vid-/-vis-/-vist-] v 1. to see (someone or something) again; 2. to review (= to inspect or examine again); also: to revise
Hence: revision-revisionista; revisor; revista
revis- see revider
revision n revision (as in “the revision of a book”)
revisionista n revisionist
revisor n reviser
revist- see revider
revista n review (1. act of looking over or re-examining something; also: [Mil.]; 2. periodical containing critical articles; 3. [Theat.] revue);
passar in revista to pass in review
Aurreco meçuan VIDER (=ikussi) verbo internationalaren familia lexicoa igorri derauçuet.
Gucietan V lettra agercen çaicu.
Euskaltzaindiaren euskara batuac EZ DU ECERTARACO ERE VALIO!
Bay, ba daquit, lavinqueriac.
Euscarac milaca eta milaca hitz international hartu beharra daduca.
Aiquintez contura berant içan daquigun baino lehen!
GUERRA?
Eguin deçagun guerra hitzaren bidez eta presta deçagun uzquia ongui eman dieçaguten.
Hala ere, neuc berce irtenbide bat ere daducat gorderic enetaco: euscara iratzia abandonatu eta euscaldun analphabeto bilhacatzea, haur da, euscaldun normal bat içaitea.
Josu Lavin
Erramun maithea,
Hitz internationalen familiac publicatzeco leku haur prestatu dut:
http://interlexico.wikispaces.com
VIDER verboa, concretuqui, hemen daducaçu Word formatoan:
http://interlexico.wikispaces.com/space/showimage/vider.doc
Imbracios amicales
Josu Lavin
Gerrikagoitia jauna:
Iduri zaut epelkeriak galduren duela Euskal Herria, eta ez sobraniako irakidurak. Eta iduri zaut, orobat, badela aje hits hortarik zerbait baino gehixeago zu baitan. Mormotxa italikoaren ahopaldi kriminalizatzaileak irakurtu-eta hona zer atera den zure lumatik:
“Pozten naiz irakurri ahal izatea gatik holako kommentarioak hemen blogean. Kommentario linguistikoak nahiz-eta diren ongi -lar?- gantzatuak politikarekin; arras reflexione hartzekoak kontuan.”
Pozten zara? Arras “reflexione hartzekoak kontuan”? “Ez dut berriz ere "euscara batua" errapidea baliatuco, "euscara proetarra" baicic” irudi zaizuia zuri reflexione bat hartzekoa kontuan? Adar joka ari zarea ala berez zira horren ezpela edo kontzientzia gabea? Pozten zara ikusirik nola mentecato italianizante batek kriminalizatzen duen batuaren aldeko euskal mugimendu guztia erranez denak ari direla ETAren instrukzione edo/ta gidalerroari jarraiki, edo bederen haren intresen jopu eta lekaio, jakinik, dakizun bezala, nolaxe zaizkon aiher euskarari eta euskal usaina dakarkeen guztiari Garçon eta bere audiencia nacionaleko gaineratiko fascista españolak eta zeinen ederki balia lezaketen papanatas italiko horrek darabilen bezalako akusatione bat giltzaperat eramateko euskaltzale aktual eta real guztiak, hots, Josu Lavinek biziki ontsa dioen bezala, ezker abertzaleko euskaltzaleak, zeinak diren bakarrak euskararen aldeko lana pantomima Völkisch peneuviano izatetik eginbide serios eta grina deliberatu, zin eta efektivo bihurtu dutenak? Eta zuk hori guztia ikusi eta “pozten zara”? Meketrefe pedante horren hitzek bozkariatzen zaituzte? Bai, badakit ez zirela akort batua ETAren mintzaira delako puzker mefitiko horrekin. Bederen hala afirmatzen duzu elokuentiazko alarde spektakular batean noiz eta ukatzen baituzu hala pentsatzen duzunik erranez: “ez”, eta horretan fini duzu afera. Plazer nuke jakitea mamarro autokoroatu horrek euskaltzale guztiak ETAren menpeko bihurtzeko orde erran izan balu ezen zuk biziki maite duzun norbait puta edo puto handi bat dela zeren bere haragiak hordi lirdinger saltzetik bizi den karrikaz karrika, eian orduan afera trenkatuko zenukeenez erranik “Pozten naiz” eta “ez” miserrimo bat. Baina zer zurez egina zira, jauna? Noiz ikasiko duzu gauzak net eta klar erraiten? Tematua zira gutako zenbaiten anonimato nahikundea salatzen eta trufakatzen (azken mezuan ere ezin itzuri zaizkio zure tema pueril aspergarri horri eta zuzenki ene izena erraiteko orde “zuk horrek” lerdokeria baliatzen duzu zure zuhamu egoskor horretatik ez jaistekoz. Hiretako pertza, to!), baina funtsean anonimatoa baino areagoko estalkeriaz gobernatzen duzu zuk zure burua, zeren gauzak erraiten dituzu erdizka eta saiheska, hari gur eta huni mur, enfasiak paratzen dituzu pitokerietan (nola baita anonimatoaren afera zirtzil hori) eta ez ikusi egiten duzu zinezko munta duten gauzer, nola baita filopadano ultra batek erratea zure blogean ezen batua dela ETAren mintzaira, eta zu, blogeko ugazaba, astakeria kriminel horren aitzinean ixilik eta mutu nola puta bat, ahotsa gora-gora altxatu beharrean salatzeko medisentia perilos hori zeinek ezartzen dituen presondegi bidean milaka euskaldun zintzo eta noble. Eta hori gutxi balitz bezala, anbiguitate eta toleskerian babesten duzu zure burua eta botatzen duzu hunelako bat:
“Eta nola naizen uzaba hon blog hau diot ze behar da ibili kontuzago eta edukatuago skribitzerakoan blogean gatik errespetua irakurleei eta hortara expresatzen denari berari, bere buruari. Ulertzeko ahala duenak ulert beza. Zeren fazile da mintzatzea nolanahi eta nolanahika nonbait "urrunetik", beste manera batez mintzatzen litzateke hori baldin balitz "urretik eta bertotik".
Bainan zertan ari zira gaixoa? Apeztu zirea betan edo misionest bihurtu garen bezalako larreko salbaion artean zure kontseiluak horrelako magnanimitatez barreatzeko? Zer erran nahi duzu hitz apezkara horiekin? “Ulertzeko ahala duenak ulert beza”. Biban de biban, nor duzu aipu hor, nor duzu salatu nahi hitz erdizkako haur-solaskera ahalgegarri horren medioz? Euskaldun guztien gainerat ETA organitationeko kidetza modu iraingarri bezain gratuito, provokatzaile eta perilosean bota duen giovanniskot faccioso ultraespañol polizakoia, ala Xabier Erroteta zeinek ez duen besterik egin baizik indarrez errefutatu harek plazatu obszenitate intelektuala? Uste duzua menturaz Salomon zirela? Detronpa zaite orduan, jauna, ezen haren biloondo baten itzalaren lorratzaren aztarrenari ere ez zaizkio hurbiltzen. Nor da, othoi, “urrunetik” mintzo hemen? Norentzat da fazile “mintzatzea nolanahi eta nolanahika”? Zertako ez duzu kalipurik erraiteko argi eta klarki nor duzun aipu rekonventione paternalista ezpel horiek egiten dituzularik? Zertako ez dituzu aipatzen zuzenean zure ikasgai salomonikoak nori ere adrezatuak baitira eta hen izenak? Eta, sustut, zertako ez dakozu zezenari adarretik heltzen eta plain-plaina ordenara deitzen giovanni infamo hori ezarri dituelakoz peril gravean milaka euskaltzale zintzo eta leial bere akusatione patologiko horrekin zeinek bazka gizena emaiten dion ezker abertzalea legezkanpotzeko eta zanpatzeko español fascistek muntatua duten makineria juridiko libertizida eta kriminelari? Zertako ez, Jainkoaz otoi!!!???
Aments ez zaizkio jarkitzen italomemo fascista horri zeren beldur zaren blogkide gabe geratuko zarela? Ala zeren ez dituzun ezagutzen oraino, zure adin handia gatik, nolako muga eta zedarriak behar dizkion ezarri integritate intelektualak adiskidantzari, ez dadin hau sobera hanpa eta haren gainerat hupaturik ez dezon egin kaka burutik behera bere bihotzean ostatu emaiten dionari? Arrapostua xuxen ez dakit, bainan bai ordea abis honetan bildua dela ederki zure eritasuna eta haren osagaia:
“Baceaquizquiat hire obrác, ecen ezaicela ez hotz ez eraquin: aihinz hotz edo eraquin!”
Bai, Gerrikagoitia jauna, aizina hotz edo irakin, eta ez horren epel eta ezpel. Arte hartan guk hemen iraunen dugu irmo, blog hunetara infiltraturik dabiltzan elementu parapolizial español eta hen txalotzaile pasivoen despit.
Xabier Erroteta
Xabier Erroteta jauna,
Giovannic bere eritzia axaldu du ez berceric.
Cer gatic dira hain different euskara batu pro-ez_daquigu_ongui_cer hori eta ceuc hain elegantqui erabilcen duçun euscará?
Dena da casualitatea?
Cergatic uko eguiten deraucote Euskaltzaindiac eta' iratzizco traditioneari beçala ahozcoari ere?
Cer dela eta?
Euscararen litteratur traditionea eçagutzen dugunoc, eta Giovannic ongui eçagutzen duela emaiten du, jaquin ba daquigu goal bat sarthu deraucotela euscarari eta euscal culturari.
Cein da çure eritzia?
Cergatic euskara batua da den beçalacoa?
Ez al dugu euscaldunoc gauça hoberic mereci?
Dena ecin da casualitatea içan!
Minça çaquizquigu!
Adeitsuqui
Cer daduca positivotic euscara batuac?
Ceren niri personalqui euskara batua erdara (edocein erdara) baino arrotzagoa guerthatzen baitzait.
Euskara batua ez al da ezker abertzalearen productu bat?
Euscaldun guztioc egon behar gara euskara batuaren eta ezker abertzalearen alde?
Ez al dago berce bideric?
Eta ez naiz eskuin abertzaleari buruz hitzegiten ari.
Çu ados çaude euskara batuarequin?
Eta ezker abertzalearequin?
Eta PNVecoequin?
Minça çaitez librequi anonymatotic (argui gueratu diren escubide guciequin).
Lavin karioa,
Anitz kortesiaz egiten baitauzkitzu zure galtoak iseatuko niz her guzier konpli erantzutera ahal bezain fite, damurik ez baitateke gaur berean zeren baititut bertze anhitz egiteko.
Arte hartan, agur eta bozkario zuretzat.
Xabier Erroteta.
NB: Ene azken mezuan, non ere erraiten baitu:
"Apeztu zirea betan edo misionest bihurtu garen bezalako larreko salbaion artean zure kontseiluak horrelako magnanimitatez barreatzeko?"
Irakur bedi:
"Apeztu zirea betan edo misionest bihurtu, garen bezalako larreko salbaion artean zure kontseiluak horrelako magnanimitatez barreatzeko?"
Horra zer den komatto baten indarra, bere ttipian.
Jakin behar zenduke, jakizu, zuk, zuk horrek, -zein agertzen zara pean izena Xabier Erroteta, baina izan gabe- ez zara nire aita ezpiritual ezein eremutan -eta holan uste baduzu ken zazu hori burutik justiziaz eta egiaz- ezein eremutan' izan dadin linguistiko, religioso, ethiko, gastronomiko, artistiko, sexual, athletiko, edukativo, ... ezen baldin nombratu eta autonombratu bazara nire aita ezpiritual edo ponteko ez dut nahi nik zure aitatasunik baizik bai egon akorduz zurekin -edo edozeinekin- neu neuretara edo konvenzitzen naukezun arlotan.
Bestetik irudi du edo duke, behintzat niri zait iruditzen, ze zure kommentario batzuk, ez oro, dira disdimensionatuak, arras eta hagitz dimensione naturalez dirtorsionatuak -bai ideietan eta ere hitzetan eta sustut adjektivotan-. Irudi luke, niri hala dirudit, ari zara -quasik soil- egiten exhibitionismoa, exhibitionismoa hon zure nivela hon euskara (zein niri, bidenabar behar dut esan, gustatzen zait eta da zure modu expresivo hori anitz modutan imitatzekoa eta hartzekoa kontuan).
Nola edozeinentzat, zuretzat ere, zabalik eta irekirik dago blog hontako ateak, edo dela parte hartzeko edo ez hartzeko ageriki (nola irakurle soil).
Txarto ez legoke zentratzen bagina gehiago "geure" arlo lingustikoan' inguruan problamatikea hon euskara ezi ez an speech politikoak zeintzuen zipriztinakada lateralak dira batzutan inevitableak. Ea ba.
Epa,
Nahi duzuenean tila bat hartzera gonbidatuko zaituztet.
Gauza interesgarri batzuk aipatzen dituzue (niretzat etxekolanak).
Zure galdera(erretorikoa?)ari erantzunez, ez, ez dut halakorik pentsatzen.
Ni harro nago nire euskaraz, Euskara Batuaz eta Euskaltzaindiaz. Ni ez naiz hiztun artifiziala! Kontua aurriritzirik gabe ikastean datzala uste dut.
Xabierrek plazaratutako galderaz ari naiz, noski
Zein galdera, mesedez, konkretuki?, Kristina.
Caixo Kristina,
Euskaltzaindiaren Euskara Batuan hirur laurden artifiala da eta ez du cerikussiric ez traditione ahozcoarequin ez eta scribuzco traditionearequin ere.
"Adizkiak", adibidez, ez dira certan asmatu behar. Euskaltzaindiac fincaturico paradigma verbaletan laur adizkietaric hirur asmatuac dira!
ZENIEZAZKIGUKETEN, bat aippatzearren, nehorc ere ez du nehoiz ere erabili.
Eta cer erran syntaxiari buruz!
Eta lexicoa?
Nondic athera dute lexico hori herriac seculan erabili ez duena?
Eta orthographia? Cer da BIDEO? Cer da INTSULINA? Cer da GALBANIZAZIO?
Cembat gendec daqui ongui euskara batua?
Bi mila personac?
Hori al da hizcunça nationala?
Gure gazte guztiac erdaraz barra barra.
Euskara Batua ecin da normaltasunez practicatu euscaldun çaharren artean. Arrotza çaye, guztiz arrotza.
Erdaraz erraiten ohi denez: Nori saldu nahi diote motorra?
Reflexione total zentzuzkoak horiek hon Josu. Behar luketenak izan erantzunak' izanik erantzunok ganik edozein, edo Kristina edo beste edozein.
Nik aspalditik esan daroat ze berba egin behar da buruz euskara eta ez ostera buruz euskara bat nolabait kalifikatua (euskara batua, euskara klassikoa, euskara lapurtarra, ...). Uste dut ze sasoia da arduratzeko buruz euskara, euskara bat gabe adjektivorik. Arranguraturik buruz euskara, gogoan izanik ze euskarak bizi gaitu (gu euskaldunak, gure hizkuntza den ber; modu berean zein edozein hizkuntzak bizi du populua eta herria zein erabiltzen du hori hizkuntzea).
Caixo Erramun,
Euscarac vici gaitu?
Honelaco mythoac bazterrerat eman behar guenituzque behin eta bethicotz.
Geu gara euscara vici arazten dugunoc, nahi ukan deçagun ber.
Euscarari applicaturico adjectivoac beharrezcoac dirate oraindic, ceren euscara balitzen sar araci nahi deraucuten hori (euskara batua) ez baita euscara.
Asqui liçate EUSCARA/EUSKARA eta EUSKARA BATUA berheizteaz.
Neuc ez nituzque arbuyaturen EUSKARA BATUAc asmaturico hitz eta adizqui asco ceinçu integratu baitira eguneroco minçoan. Successo edota arracasta eduqui duten asmatione horiec euscaratzat hartcen nituzque, baldin gutieneco vorondate ona ikus baledi.
Beraz, accordioetarat hel guintezque, baina neuc ez dut on hartuco indarrez imposaturico ecertto ere.
Problemá ez da enetacotz batzuec BIDEO eta abar batuistico guztia erabilcea, problemá da enetacotz ecin VIDEO iraztea/scribitzea.
Cer gatic ecin dut neuc erabili laur mendetan cehar erabilitaco euscal orthographia?
Cer gatic on hartu eta admittitu behar dut neuc' neuri iracats dieçadatela neuc baino ascozaz gutiago daquitenec?
Botherea dutelacotz?
Hayec imposatzeco botherea daducate eta neuc desobeditzeco obligatione ethico eta morala.
Ait lieçagu moralac behin ere hutsic ez eguin!
Oxala! Jaincoac nahi ukan deçala!
Gerrikagoitia jauna,
Zure kopetako azalak xitzen du loditasunean eta gogortasunean hipopotamus aberearenak eta labantasunean goma bustiaren irristarkortasuna, zeren bertzen argudioak mazeletan beheiti irristatzen zaizkizu nola beira gainean euri tantak. Erraiten eta galdatzen zaizkizunak oro beharri batetik sartu eta bestetik elkitzen zaizkizu aisa-aisa, nehork sekula fitsik erran eta galdatu ukan ez balerautzu bezala. Ondoren, alegia biktimatua agertzen zara moien hortaz desgisatzekotz bester egiten diezun afruntua zure posizionamentu harrigarriki partzial eta epelekin. Hirugarrenik, jarraitzen duzu temosoki eragiten eta inharrosten ene goitizentasunaren bertza ustela, eian haren zola ilunetik ateratzen dukezun, azti konkor xaharra iduri, papurren bat edo bertze zure temosokeria elikatzeko. Kasu emazu horrekin jauna, ezen erran nautzun behin ezen plaza huntarako neure buruarentzat hautatu dutan nortasuna ez baduzu onartzen eta gizonki respetatzen bertze blogkiderenak onartzen eta respetatzen dituzun bezala-bezala, nihaurk ere irrespetatuko dutala zure presuna eta bukatuko direla gure arteko solasak, zeina baitut uste dela funtsean menturaz zure ametsa.
Bainan orokorkeria horietatik landa goazen harira.
1.- Ez dut izan nahi zure aita izpiritual, hain guti zure ama, osaba, kusi edo ugazaita. Bakarrik nahi dut izan blogkide bat zeinek duen eskubidea bere ideiak klar eta net adiarazteko hemen nehoren beldurrik gabe. Etzaitela neka ene asmo eta intentzione segeretuak zilatzen, limita zaite ene argudioak meditatzen eta ene galtoak erantzuten. Gainerako guzia date irrespektutasun bat ezin onartuzkoa debate zivilizatu batean.
2.- Estrategia merkea darabiltzu ene argudioen indarra filuski desaktibatzeko erranez ezen nik darabiltzadala ene argumentazioneak ene euskararen alardea egiteko. Oker zaude, jauna, zeren nik darabilt ene euskara ene gogoan ditudanak adiarazteko eta ez beste deustako. Nekez imajinatzen zaitut giovaniscot ergelaren argumentazione bat refutatzen apelatuz haren izkiribamoldeari eta erranez ezen mintzaira darabilela exhibitioneak eta alardeak egiteko, nahiz eta harek darabilan euskarak berdin goitzen eta superatzen duken enea bere elaboratuz eta rethorikaren sofistikatuz. Zuk erraiten dituzunak ene izkiribamoldearen eretzean soilik dira intentzionezko judizio merke gratuitoak deus ikustekorik ez dutenak plazatzen ditudan sakoneko argudioekin eta baliatzen dituzunak ene salaketa eta kritikak deslegitimatzeko, irakurleari pentsarazi nahiz ezen ene diskursoa dela frivolitate rethoriko hutsa eta aire berozko punpula ilauna. Bide horretatik iseiatzen zara txuliatzera ene galto zuzen eta direktoak (zeinetarik bakar bat ere erantzutzen ez duzun!!!) estaltzeko moien hartaz zure inkoherentzia intelektuala eta zure enbarras partikularra ene argudioer buru egiteko.
3.- Diozu ezen ene ideiak direla “disdimensionatuak, arras eta hagitz dimensione naturalez dirtorsionatuak -bai ideietan eta ere hitzetan eta sustut adjektivotan”. Bon, eman dezagun hala dela. Bainan hori hala bada ene kasuan, zer duzu erraiteko giovaniskot parapolizialaren ideiez? Euskara batua ETAren mintzaira dela erraiten duenaren komentarioa ez zaizuia iduri “disdimensionatua, arras eta hagitz dimensione naturalez distorsionatua?” Bederen ez duzu sekula erraiten hala denik. Aitzitik, harentzat ez duzu txalo eta laudorio baizik, nahiz eta gero ahapean diozun “ez”, ez zarela harekin akort. Jauna, non da zure koherenzia intelektuala? Zu zaren euskaldun, euskaltzale, gizon argitu, eskolatu eta borogatu horrek nola onhart dezakezu ixil-ixila papardo batek erran dezan halako astakeria bat zure blogean deus arrapostu eman gabe? Ez duzua ezagutzen Euskal Herria, ez dituzua ezagutzen euskara batua konzebitu eta erditu zutenen izenak eta ideologiak? Ez duzua ezagutzen zerengatik eta zertako zen sortu euskara batua, zer premiari erantzuteko eta noren magisteritza linguistiko intelektualaren itzalpean? Eta horiek ezaguturik onhartzen duzu txistik erran gabe mamultz soberano batek erran dezan euskara batua dela ETAren mintzaira? Sekula euskara batuaz baliatu bazira, nola segurki ere baliatu baitzirateke milaka aldiz zure bizitza profesional eta personalean, ETAren lekaio jokatu zirea? Eta onartzen duzua maltso maltso giovaniscot bosgarrenkolumnistaren akusationeak zikint dezan batua baliatzen duen euskal populua organitatione revolutionarioaren konplize bilakatuz amodioz ala bortxaz? Hori ez dea gauzak disdimensionatzea? Hori ez dea gauzak eta realitate historiko gurea arrunt distorsionatzea? Erranen nuke baietz halere.
4.- Eta finitzeko, zauriaren gainerat pikoa. “Txarto ez legoke zentratzen bagina gehiago "geure" arlo lingustikoan' inguruan problamatikea hon euskara ezi ez an speech politikoak zeintzuen zipriztinakada lateralak dira batzutan inevitableak” diozu tonu magisterial hagiz laudagarrian. Ordea, hori bera zertako ez zenion erran giovaniscot falsarioari batuari buruzko bere argumentazione koprologikoa ixuri zuenean zure blogean? Harek botarikoa baino “speech politiko” phezuagorik eta dorpeagorik ikusi dea blog hunetan? Bainan harentzat ez duzu ukan rekonventine zuhurrik, harentzat bakarrik ukan duzu ttaplako lepoan eta igurdi ixtapean, “Pozten naiz” hemen eta “hagiz reflexione zuhurrak” han. Othoi, jauna, nor tronpatu nahi duzu? Ez dakizua ez ditazkela bi nausi batean zerbitza? Ez dakizua ez ditakela putz eta zurrut ber denboran egin? Ez dakizua ez dela mundu hunetan gauza itsusiagoarik ezi toleskeria eta doblekeria?
Ba ez badakizu nihaurk dautzut erraiten oraintxe urririk.
NB: Ene azken mezuko galto guztiak dituzu erantzuteko oraino. Eginen duzua sekula?
NB1: Ageri da bide hunetatik ez dugula deus aintzinatzen. Bakoitzak aditzen du komeni zaiona eta ez entzun egiten dio bertze guziari, eta horrela ezin da debatitu, ez hemen ez Toscanan.
Karako, ahantzi zait ene azkena sinatzea.
Xabier Erroteta.
Esanen dut, kontenta zaitezen apur bat agian, ze akort natorrela diozunaz an 3. puntua, desdimensionatua dela iruditzen zait esatea ze euskara batua da ETAren euskara edo euskara proetarra; lehen ere esan nuen hori hitz laburretan kin monosyllabo hura ez.
Bestetik esan ze baldin baduzu zeozer esateko inori esaiozu zuk eta ez eidazu zuk esan niri zer behar dut nik esan inori.
Fierki diozu ze nik ez dut erantzun zure galdereak. Mesedez numera eta konkreta izazu delakook zren ez naiz konturatzen zeri zara referitzen konkretuki. Gainera esan bidenabar ze izanik ere hau nire bloga' bloga dago zabaldurik sartzen direnendako, zu edo beste, eta ondorioz hau ez da -glogeko thematikea- planteatu behar nola dialogo bat edo diskusione bat nirekin, artean ni eta zuek beste guziok baizik da dialogo -behar luke behintzat izan dialogo (dia + logo; arartez logoa edo razonatzea) izanik ere askotan diskordantea eta ere ikuspuntu eta konzeptione differentetakoa- behar luke izan dialogo inter gu guziok.
Nire aldetik, eta ere nola naizen blogeko buru, esan ze esan ahal duzula nahi duzun guzia beti-ere buruz euskararen gorabeherak. Halan ez bada ez dakit zeren bila zabiltzan edo duzun zeozer nire kontra edo blog honen kontra. Zeuk dakizu zure berri ze nik ez dakit.
Hona Xabierren galdera, Erramun:
"Pentsatu beharra naiza zu eta Gerrikagoitia jauna eta Kristina anderea eta gainerako blogkide guztiok ere uste duzuela euskara batua ETAren hizkuntza dela?"
Pentsatu dut argi ulertuko zenidatela, barkatu.
Ez dut aipatzen duzun artikulua irakurri, Gilen.
Josu,
"Eta orthographia? Cer da BIDEO? Cer da INTSULINA? Cer da GALBANIZAZIO?"
Ortografiari hizkuntzen ereduen "finkatzean" duen garrantzia kendu gabe, exajeratzen ari zara.
Nik neuk, "galbanizazio" ematen dut, horretarako daude geure konfiantza guztia merezi duten ikerlari eta profesionalak.
Beste gauza bat da nik neure buruari galdetzea zergatik v-ak tradizio gehiago izanda, daukagun "hiztegi-dantza" hau, zertara datorren. Uler bedi ondo esaten dudana, ez dut gaizki ikusten, interesa agertzen ari naiz. Ikasi nahi dut. Hizkuntza eredu ezberdinak aurkezten dituzte? Edo "soilik" maila lexikoan ari dira? Nik uste dut maila zientifikoan erabiliko bada, ba v-a ez dagoela txarto, printzipioz. Baina "Frankestein"-en itzulpena edo "Galvani"-ren biografia idatziko duenak, zer idatziko luke?
"Gure gazte guztiac erdaraz barra barra."
Hori ez da Euskara Batuaren "errua" (ez dut maite "erru-ka" ibiltzea, expresatzeko modu arin hau baimenduko didazuelakon nago). Gateak beti aldentzen dira "inposatzen" diren ereduetatik, euren bidea aurkitu arte. Gauzak nahasten ari zara.
Niretzat berdin sentituak dira
"maite zaitut mogollon",
eta
"pilo bat maite zaitut",
nire hizkuntza delako, eta harro nago.
Hiztun bat naiz, naturala, hezur-haragizkoa, eta nire seme-alabek hitz egingo duten Euskara Batua ZIUR NAGO ez dela izango nire Euskara Batua, baizik eta EURENA, erakitzen dena, gizarteak ekartzen duena. "Patu" horri muturra okertuz aurre egin nahi diotenek ez dute ezer lortuko. Aukerak, azalpenak, hau bezalako eztabaidaguneak, eta hiztunaren adierazteko ahalmen askea eta konplexurik gabekoa, horixe da nik nahi dudana, edozein hizkuntzak eduki beharko lukeen osasun onaren seinalea.
Hara, tragoxketara noa.
Mintzatuz buruz orthographia nik uste dut ze hitz bakotzak -ari naiz buruz lexiko international amankommuna (arrotzhitzak)- ba du existenzia previo bat aurretik pasatu euskarara.
Pizza, harakiri, thermometro, vitamina, emperadore, geriatriko, authanasia, pluviometro eta mila holako. Esaterako, metro hitz grekoa da hori metro eta ez dugu kambiatzen eta skribitzen netro edo midre edo meto, mepro baizik metro zeren hitza hola bait da eta normala den lez ez dugu kambiorik egiten baldin ez bada arrazoi -seriorik- hortako. Hitza, delako hitza da nola bait da eta hartzekotan hartzen dugu den bezala. Kito.
Ezen hitzak -horiek hitzak- dute existenzia previo bat hain hizkuntzan.
Ezer aurkitzen al eta ahal diozu honi argidio honi atxakiatzekorik, Kristina? Baldin bai bada nahi nuke explika dezazu, plazer baduzu eta ahal duzularik.
Kaixo guztioi! Duela aste bat ezagutu dudala blog hau eta benetan harrituta nago hemengo gauzakin. Orain dela laur urte atera nuela EGA eta inoiz ez dut honelako gauzak entzun euskaltegian. Italiar horrek esaten duenarekin ados nator. Esaten dituen gauza guztietan arrazoia daukala iruditzen zait. Joseba Andoni
Ez euskaltegietan ez da tratatzen -eta seguruenez ere ez dago zertan han euskaltegietan tratatu- euskarak dituen koxkak eta behaztope harriak.
Gainera normalki sozietatean zabaltzen den mezua da ezen euskara -esan nahi bait da euskara batua- da perfektua eta egin behar dena da soil zabaldu bideak euskarari -arlo eta modu guzietan- ikasi eta erabili fierki nola aktivista porrokatuak. Halan EGA duenak ere ez daki deus gainean larritasunak hon euskara; ezkutatzen dira zauriak hon euskara, da agertzen euskara makillaturik, orbanak eztalirik, guapo guapo. Ematen den informationea -an euskaltegiak, universitatea, eta ere edonon- da parziala eta interesatua zeren behintzat EGA lukeenak behar luke izan panorama realago eta globalago bat hon mundua hon euskara, nire ustez.
Ahaztu baino lehen, Joseba Andoni, behintzat nire partetik, ongi etorri blogera. Dezagula guziok apportatu' ahal dugunik gehien alde euskara.
Joseba Andoni,
Erraiten duzu:
"Italiar horrek esaten duenarekin ados nator. Esaten dituen gauza guztietan arrazoia daukala iruditzen zait."
Ulertu behar duta euskaltegian irakatsi dautzuten euskara ETAren euskara dela, nola italiano horrek erraiten baitu? Ulertu behar duta euskara hori irakatsi dautzuten irakasle guztiak ETAren soldata hunkitzen dutela, nola eratortzen baita italiano horren arrazoinamendutik? Ulertu behar duta bi ideia horiekin akort zirela?
Xabier Erroteta.
(Ongi etorri, Joseba)
Erramun:
"Ezer aurkitzen al eta ahal diozu honi argidio honi atxakiatzekorik, Kristina? Baldin bai bada nahi nuke explika dezazu, plazer baduzu eta ahal duzularik."
Zuk atzera begiratzen duzu, eta aurrera begiratu behar da. Hizkuntzen etorkizuna gogoan eduki behar dela uste dut.
Diozu:
"Ematen den informationea -an euskaltegiak, universitatea, eta ere edonon- da parziala eta interesatua zeren behintzat EGA lukeenak behar luke izan panorama realago eta globalago bat hon mundua hon euskara, nire ustez. "
Ez dakit nondik ateratzen duzun informazio interesatua ematen digutela. Ematen du zure hitzak irakurriz "konplot" bat dagoela jendeari informazioa "ezkutatzeko". Nik eskertuko nuke zeure hitzak zainduko bazenitu, unibertsitatean ikaragarrizko lanak egi(te)n dira euskararen inguruan. Niri unibertsitatean ez didate zuk diozun hori irakatsi, irakasle on-nak izan ditut, eskuzabalak eta eztabaidari lotzen zirenak.
Ez bazaude ados unibertsitatean ematen denarekin, galdetuko nizuke:
lehen-lehenik, ea noiz izan zen klase batera joan zinen azken aldia,
eta bigarrenik, ea "ez nago ados unibertsitatearekin" erabil zenezakeen, besterik ez bada ere, ingurukoek zeure iritzia gutxienez entzun eta errespeta dezaten.
Gaur suerte txarra daukat kin ordenadorea ze bigarren aldiz joan zait neukana pret skribitua. Ea orai hirugarrenean. Hala biz.
Kristina zure azken kommentarioak du bi parte, bat erantzuna nire galdereari -zein nik ez dut hartzen erantzuntzat- eta bigarrena buruz nik kommentatua buruz euskaltegiak eta universitatea.
Hasirik kin lehenengoa esan eta gororatu ze galderea zen
"Ezer aurkitzen al eta ahal diozu honi argidio honi atxakiatzekorik, Kristina?"
zeinari zure erantzuna da
Zuk atzera begiratzen duzu, eta aurrera begiratu behar da. Hizkuntzen etorkizuna gogoan eduki behar dela uste dut. Bigarren phrasea da, ezen gogoan eduki behar dugu hizkuntzaren etorkizuna, evidenzia argi bat baina nik ez dakidana zertara datorren. Orduan ba laburrago emanik baina kambiatu gabe mezua geratzen da zure erantzuna hontan Zuk atzera begiratzen duzu, eta aurrera begiratu behar da. edo gabe epenthesia Zuk atzera begiratzen duzu. Erantzuna al da hori Kristina? Explika zazu gehiago mesedez daidan ulertu erantzua eta ere daigun ulertu gehiagok.
Beste bigarren puntua da non aipatu nuen universitatea. Behar dut aitortu eta dut aitortzen ze agian eta beharbada mintzatu naiz sobera lar gabe ezagutu universitatea ze egia da ez dudala ezagutzen ez asko ez guti, agian beharbada da daukadan ideaia okerra baina nik uste dut ez dela horren okerra, beti ere berba eginik buruz ari garena hau da euskararen tratamendua universitatean. Esan bezala Kristina baldi ezagutzen baduzu ere universitatea guti edo soil apurren bat duzu ezagutzen nik baino anitzez gehiago. Aitor dut. Bada, aitortzen dut eta rektifikatzen ze egin dut edo duket affirmatione soberazkoa buruz universitatea edo euskaltegiak baina halare da rektifikationea kin neure reservak.
Baina nire aipua hon universitatea eta ere euskategiak da zabalago ezi zuk hartzen duzun zatinno edo partetxu hori -izanik nik hor arrazoi gehiago edo inkluso deus-. Zeren kommentario nirea da anpleago eta zabalago nola ikusi ahal da hemen
Ez euskaltegietan ez da tratatzen -eta seguruenez ere ez dago zertan han euskaltegietan tratatu- euskarak dituen koxkak eta behaztope harriak.
Gainera normalki sozietatean zabaltzen den mezua da ezen euskara -esan nahi bait da euskara batua- da perfektua eta egin behar dena da soil zabaldu bideak euskarari -arlo eta modu guzietan- ikasi eta erabili fierki nola aktivista porrokatuak. Halan EGA duenak ere ez daki deus gainean larritasunak hon euskara; ezkutatzen dira zauriak hon euskara, da agertzen euskara makillaturik, orbanak eztalirik, guapo guapo. Ematen den informationea -an euskaltegiak, universitatea, eta ere edonon- da parziala eta interesatua zeren behintzat EGA lukeenak behar luke izan panorama realago eta globalago bat hon mundua hon euskara, nire ustez.
Diozu, Kristina, ze ... irakasle on-nak izan ditut, eskuzabalak eta eztabaidari lotzen zirenak. Izan ahal da egia zuk diozunaz baina nik ez nuen eta ez dut ideia hori. Berri emozu favorez non dago holako fororik buruz euskara' non bait dira lotzen buruz euskararen dynamikea, affairak eta egon ahal diren problemak an euskara; pozten nintzateke jakiteaz' sano gainera. Nik ez dut ikusi dynamika aktivo eztabaidatsu edo dialogante horri leku askotan an euskararen mundua salvu apur bat blog hontan berean -agian nire panorama eta alkanze visuala da edo dateke lar txipia edo hendogenoa- non hemen ikusi zaitut zu Kristina, Josu Lavin, Xabier Erroteta, ni, Gilen Mejuto, inoiz Jesus Rubio kinbere blog proprioa, Txopi alias Mikel Mendizabal, puntualki Viktor Hidalgo edo Gorka Palazio baina ez asko gehiago eta ahaztuek nazatela diskulpa zeren nire omisionea da memoria faltaz eta ez marginatzeko ideiaz. Zeren, nioela, kasurako artean akademikoak nik ezagutu edo tratatu ditudanak inoiz esaterako ez dut ikusi irekitasun hori baizik bedere batzuk uste dutela behintzat implizitoki ezen direla propietario bakarrak eta uniko hon euskara eta erabakien erabakitzaile bakarrak nola balitz euskara soil akademikoena, orai dut egia gogoan soil akademiko konkretu bat baina sumatzen dut ze dela pensamentu edo ideia hori hedatuago artean akademikook. Baliteke ze universitatean izatea apur bat differente baina uste dut -izanik ere an unversitatea lan ondo edo makal edo exzellenteak- ez dago debate eta dynamika irekirik buruz euskararen problemak eta egon ahal diren solutioneak. Da neure susmoa baina kontrainforma nazakezu prefosta.
Amaitzeko, Kristina, gogoratu ezen mesedez explika zazu zure erantzun hori hon zuk atzera begiratzen duzu erantzuterakoan orthographia euskaraz hon arrotzhitzak edo lexiko international amankommuna.
P S
Ea ba orai, hirugarrenez, ea ez dudan galtzen guzia skribitu dudana. Pozten naiz.
Errotetarentzat: Zuk esaten duzuna eta Giovanik esan zuena ez da gauza bera. Zuk Giovanik esandakoa aldatzen duzu zure gustora beste ideia txarrak sartzeko. Ezkutatzen duzu egia eta egia da giovanik esan zuena. Joseba Andoni.
Joseba Andonik dio:
"Errotetarentzat: Zuk esaten duzuna eta Giovanik esan zuena ez da gauza bera. Zuk Giovanik esandakoa aldatzen duzu zure gustora beste ideia txarrak sartzeko. Ezkutatzen duzu egia eta egia da giovanik esan zuena."
Eta Xabier Errotetak arrapostu emaiten derauko hunela:
Andoni jauna, argi dezagun auziño hau iturrira itzuliz. Hauxe dio literalmente giovaniscot italianizanteak:
"Ez dut berriz ere "euscara batua" errapidea baliatuco, "euscara proetarra" baicic.
Bay, euscara proetarra da Euscaltçaindiarena, guiçartean imposicionearen bidez horremberceraino hedatu den horiche, ez ETAc çucenqui asmatu çuelacoz, baicic eta ETAc dituen helburuei hobequienic egoquitcen çayona delacoz."
Gaizki konprenitu ez badut, giovaniscotek dio ezen euskara batua dela ETAren mintzaira, literalki errana "euskara proetarra", zeren den "ETAc dituen helburuei hobequienic egoquitcen çayona". Hori ez bada batua eta ETA elgarrekin homologatzea, izatez, asmoz eta intentzionez, orduan nik ez dakit irakurtzen eta beharko dauzkidatzu eskola batzuk eman ikas dezadan.
Nik ez ditut ukatzen euskara batuak dituzkeen mentsak, bainan ez dut onartzen ahal, intelektualki aberrazione absolutua delako, erraitea euskara batua dela ETAren artefakto bat haren helburu politikoak obratan emateko. Hori erraiten duenak ageri ditu fanatismo eta itsukeria bat mugarrigabeak, eta malezia bat araberakoa. Itxuren arabera zu ere basatza horretan txaplaka laket baitzira, hori bera aski gora mintzo da zure kapazitate diskursivo eta analitikoaren gainean. Nik arrunt beste maila batean kokatzen dut ene burua --ez gorago ez beherago, soilik ezberdina-- eta ez dut den gutieneko enbeiarik memelokeriak debatitzez ene astia galtzeko. Benetan uste baduzu euskara batua ETAren arma estrategikoa dela zoaz Garzon jaunarengana eta errozu klarki, itzalpean ezar ditzan oraindik itzalperatu gabe dituen euskaltzale andana apurrak. Segur mesede gaitza eginen diozu euskararen etorkizunari eta menturaz giovaniscot jaunaren ttaplako zenbait ere irabaziko dituzu.
Peuh!.
Xabier Erroteta.
NB: ohar zakizkio giovaniscot jaunaren argumentazionearen lanjerari: Garzonek bezala, horrek ere uste du ezen euskaldun batek dituzkeen helburuak ezertan hurbiltzen bazaikio ETAk dituen helburuer, orduan euskaldun hori proetarra dela. Euskara batua ezarri baitzen zazpi probintzietako euskaldunek elgar uler zezaten, eta ETAk zazpi probientzietarik erresuma bakarra egin nahi baitu, giovaniscot horrek hortik erakartzen du euskara batua proetarra dela. Ene ametsa bakarra lizate egunen batez zuhaur ere erori bazintez silogismo obsceno horren sareetan eta ukan bazeneza aukera bere inplikazione guztiak zeure larruan dastatzeko ziega español on batean. Orduantxe ezagutuko zenuke menturaz giovaniscot afrusaren astakeriaren benetako hedadura. Otoitzez geratzen naiz egun hori sarri hel dakizun.
Icusi dut egundoco çalaparta sortu dutela nere hitcec Chavier Rotetarengan. Bada, nic berriz ere heltcen diot lehenago nic erranicoari, bainan orain errore gramatical galant bat çucenduric:
"Euscara proetarra da Euscaltçaindiarena, guiçartean imposicionearen bidez horremberceraino hedatu den horiche, ez ETAc çucenqui asmatu çuelacoz, baicic eta ETAc dituen helburuei hobequienic egoquitcen ÇAYOTENA delacoz".
Behar duçue gogoan eduqui ecen ni erdaldunçaharra naicela eta euscaldunberria. Eta hancasartceac eguiten yarraitcen dut euscaraz escribitceco orenean, nola gaztelaniaz eta italieraz ere, ceren despistatuchea bainaiz eta nequez mempera baiteçaque nehorc ceinnahi hizcuntça bere osotasunean.
Chavier Rotetac ni eçagutu gaberic nitaz erran dituenac guehieguiqueriac dira. Fachista naicela? XV. mendean ez cen fachismoa existitcen.
Bai, Espainiaren eta Frantciaren batasunaren alde nago, bainan ez espainolismoac edo "frantsesismoac" bultçaturic, baicic eta cultura clasicoari diodan berebicico maitasunac pusaturic.
Argui ucan beca Chavier Roteta yaunac ecen bere irainec merecico luquetela nere partetic, bertce garay batean bicico baguina, nic bera sutçarrera bidaltcea.
Eta barca naçala Yaincoac hondarreco hau erran içana!
Adeitasunez,
Giovanni da Firenze
Giovanirentzat: Aizu, nola ikasiko nuke zurearen moduko euskera hori? Erdarazko letrak erabiltzen dituzu eta oso ondo geratzen dela aipatu nahi nizuke.
Ah, eta ez egin jaramonik edo kasurik Errotetari zeren bakarrik daki intsultuak botatzen. Zer egiten du Garzonekin mehatzatzen, eta gauza guztiak nahastatzen? Ni ados nator zurekin zeren arrazoi dena daukazu. Zein da zure imeila? Italiarra zara eta hemen bizi zara? Joseba Andoni
Ikusten dut ze lar, behar genukeen baino gehiago, ari gara an blog hau buruz politikea eta ezer guti buruz barrunbeak eta solutioneak hon euskara begira etorkizuna. Baina, hasian hasi, beharbada, on da edo utziko dugu an date ezen batzoikak bota beharko du bere "korroskadak" (-hemen hitzean ez doa ezein gutiesterik jakina-) behintzat geratzeko trankil eta esanbeharrak esanik. Hala biz.
Nola jada esana dut lehenagotik akort nago kin hitz hauek hon Xabier Erroteta ezen
Nik ez ditut ukatzen euskara batuak dituzkeen mentsak, bainan ez dut onartzen ahal, intelektualki aberrazione absolutua delako, erraitea euskara batua dela ETAren artefakto bat haren helburu politikoak obratan emateko.
Aitzitik oraiko azken kommentario hon Giovanniren honek ematen du zer pensatu, ezen
Bai, Espainiaren eta Frantciaren batasunaren alde nago, bainan ez espainolismoac edo "frantsesismoac" bultçaturic, baicic eta cultura clasicoari diodan berebicico maitasunac pusaturic.
Hitz honetarik da ondorioztatzen ezen zeren beribicico maitasuna bait du cultura classicoari dago Giovanni alde batasuna hon Espainia eta Frantzia. Niri iruditzen zait da syllogismo gutienik bitxia eta esan gura dukeena impossiblea da izatea maitasun hori arartez euskara edo ere an Nafarroa independente bat. Onhartzen dut bere apreziatione hori baina ez kompartitzen, prefosta.
Hasieran esan dudan lez beharbada behar dukegu bota geure barruko korroskada gehiago, hasi garean ber, baina behar dugu lotu zuzenago geure gaiari. Lotu euskararen dynamikeari utzik bazterxe geure sentimentu politikoak, behitzat hemen blogean.
Giovaniscot españolak dio:
"Fachista naicela? XV. mendean ez cen fachismoa existitcen."
Ordean zu ez baitzira XV. mendean bizi gaixoa. Aitor dut zure puzkerrada dialektikoek badutela aski eite XV. mendeko Inkisitionearen pentsakera silogistiko sinistroarekin, bai eta euskara batua ETAren meneko bihurtzeko duzun tema hatsitu horrek ez diola deus zorrik Oficio Sainduko lekaioek disidentzia oro deabruaren morroi egiteko ageri zuten zelo merzenario errabituari, baina horien guzien gatik XXI. mendean bizi zara berdin. Eta XXI. mendean faxistez leherra badugu, ontsa dakikezunez.
"Espainiaren eta Frantciaren batasunaren alde nago, bainan ez espainolismoac edo "frantsesismoac" bultçaturic, baicic eta cultura clasicoari diodan berebicico maitasunac pusaturic."
Hunkigarria. Halere, orobat lizate Cuencako putana batenganako irritsak pusaturik bazina ere espainiaren eta frantciaren aldeco. Ez daut fitsik axola zertako zaren españolista (nola ez baitzaut axola jakitea zergatik norbait den pederasta edo koprofagoa, holakoer ez hurbiltzea aski zaut eni), bainan bai axola zaut jakitea euskaldunen lepotik zarenentz españolista, erran nahi baita, zure borondate unionista hori ezartzen duzunez euskaldungoaren borondatearen gainean, nola egin ohi baitute espainian eta francian faxista nacionalista guziek, zeinaren kasuan marka dezakezu orai beretik beste izen bat tinta gorriz zure etsaien lerroetan.
"Argui ucan beca Chavier Roteta yaunac ecen bere irainec merecico luquetela nere partetic, bertce garay batean bicico baguina, nic bera sutçarrera bidaltcea."
Kasu emazu ez oten zenukenetz zuhaurk elki beharko lasterka firringilan buruko eta uzkiko zonbait bilo poliki gardosturik. Bestenaz, segur niz duela hogei urte biziko bagina ez zenituzkeela horren merke aterako ahopaldi zonbait. Mirande parafrasatuz, epe horretan Estatu bat galdu dugu eta estulto bat irabazi.
Xabier Erroteta
Errotetarentzat: Ni eta nire familia osoa abertzaleak gara baina nik ez dut pentsatzen Euskadiko guztiak abertzaleak izan dehar dutela derrigorrez. Giovanik abertzalea ez dela esan du eta Espaiñiaren eta Frantziaren alde dagoela. Ez ote dauka eskubidea ideia hori defendatzeko? Zuk ukatzen diozu eskubide hori. Nor zara zu besteen iritzia erabakitzeko? Nik txikitatik ETAren aldekoak ikusi ditut. Lehenengo ikastolan eta gero euskaltegian. ETAK ez du inoiz ere ez euskara batua kritikatu eta hori da kritikatu ez duen gauza bakarra. Orduan Giovani ez dago errealitatetik hain urrun. Nire aitak euskeraz badaki eta esaten dit bere euskera dela euskera txarra, baina ez du hitzegin nahi. Beno, gutxitan. Bere amarekin asko, baina nire ama erdalduna denez gero! Nik hemeretzi urte dauzkat eta nire anaia txikiak hamahiru. Honek erderaz egiten du egun osoan. Neuk euskeraz berari eta berak erderaz. Ez dagoela ikastolan esaten dit beti. zer egin ahal dut? Joseba Andoni. Abizenak ez ditut hemen jartzen zeren beldurra ematen dit.
Argi eta garbi dago Erroteta hori ETAREN aldekoa dela ez duelako kondenatzen. Borroka bat da. Nabaritzen zaio pilo bat. Baina arraroa dena niretzat batuan ez idaztea da. Erramunentzat: txarto kokatzen dituzu deklinabide-atzizkiak. Atzizkiak atzetik kokatu behar dira beti. Ala ez? Niri beti atzetik esan didate. Edo hori da batuan? Hobeto da euskerari buruz hitzegitea hemen eta ez politikaz edo borrokari buruz. Baietz?
“Errotetarentzat: Ni eta nire familia osoa abertzaleak gara baina nik ez dut pentsatzen Euskadiko guztiak abertzaleak izan dehar dutela derrigorrez.”
Soizu, nik ere ez. Eta are gutiago nacionalista españolak izan behar direnik.
“Giovanik abertzalea ez dela esan du eta Espaiñiaren eta Frantziaren alde dagoela. Ez ote dauka eskubidea ideia hori defendatzeko? Zuk ukatzen diozu eskubide hori. Nor zara zu besteen iritzia erabakitzeko?”
Joseba Andoni maitia, othoi har zazu epea gauzak arretaz eta oharrez irakurtzeko deus izkribatzera jarri aitzin, bertzenaz damu dakizuke errana uste baino azkarrago. Hara, nik ez dakot ukatzen giovaniscot horri nacionalista español izateko eskubidea. Nigatik izan ditake hori eta nahi duen guzia, abade, derviche, paraxutista, proxeneta, zigilu kolekzionista edo urde hazlea. Uste dut hori argi erran nuela ene azken mezuan, nun ere erran bainuen:
“Ez daut fitsik axola zertako zaren españolista (nola ez baitzaut axola jakitea zergatik norbait den pederasta edo koprofagoa, holakoer ez hurbiltzea aski zaut eni), bainan bai axola zaut jakitea euskaldunen lepotik zarenentz españolista, erran nahi baita, zure borondate unionista hori ezartzen duzunez euskaldungoaren borondatearen gainean”
Hortxe dago koxka, gazte. Balin giovaniscot horren nacionalismo españolak eramaten badu pentsatzera ezen bere enbeia unionista dagoela euskaldungoaren borondatearen gainetik eta haren bertutez dretxoa duela euskaldunen beregaintasun eskubidea zanpatzera, orduan giovaniscot, nacionalista español fascisten antzera, euskal subiranotasunaren etsai objektivo da eta araberan tratatu beharra. Erranen duzu español nacionalista guztiek dutela ukatzen euskaldunen beregaintasun eskubidea, baina hori ez da egia. Anitz español ezagutzen ditut zeintzuk onart bailezakete euskaldunek egin lezaten referendum bat erabakitzen beren etorkizuna beregainki. Nacionalista españolak dira, bai, bainan demokratak. Nik ez dakit giovaniscot zoin pentsamoldetako den, eta hortakoz moldatu nuen ene solasa konditional moduan erranez, berriz diot:
“axola zaut jakitea euskaldunen lepotik zarenentz españolista, erran nahi baita, zure borondate unionista hori ezartzen duzunez euskaldungoaren borondatearen gainean,”
Eta nola ez dakidan giovaniscot hori zer aldetara lerratzen den phondu klave horretan, bortxatua niz ene jujamendua suspenditzera jakin artio erantzuna, zeina sekula ez baletor ere nik berdin gozo eginen bainuke lo, pentsatzen duzunez.
“Nik txikitatik ETAren aldekoak ikusi ditut. Lehenengo ikastolan eta gero euskaltegian. ETAk ez du inoiz ere ez euskara batua kritikatu eta hori da kritikatu ez duen gauza bakarra.”
Gaixoa, ETAk kritikatu ez dituen gauza guziak ezartzen badituzu ETAren itzalpean sarri ez date gehiago lurrean xoko iguzkistatu bakar bat ere larruak beltzatzeko. Zure arrazoinatzeko molde absurdo horiekin harrigarriki hurbil zaude Garcon bezalako inksidore neofascister. Suposatzea ezen gauza bat politikoki evaluatzeko begiratu behar dela zer erraiten duen ETAk hartaz da printzipio bat hain intelektualki obscenoa nola politikoki aberrantea. Astitsu ikusten baitzaitut pitokerietan denbora alferrik galtzeko, isea zaite othoi paper batean markatzera ETAk kritikatu ez dituen gauza guztiak eta datorren urtean sasoin huntako zerrendaren hamarrena bukatzen duzunean zato berriz blog huntara emaiteko denori haren berri. Irri ederrik eginen dugu denok zure lepotik.
“Orduan Giovani ez dago errealitatetik hain urrun.”
Ez zu baino urrunago, segur.
“Nire aitak euskeraz badaki eta esaten dit bere euskera dela euskera txarra, baina ez du hitzegin nahi.”
Ederki, eta zer du horrek ikustekorik ETArekin?
“Beno, gutxitan. Bere amarekin asko, baina nire ama erdalduna denez gero! Nik hemeretzi urte dauzkat eta nire anaia txikiak hamahiru. Honek erderaz egiten du egun osoan. Neuk euskeraz berari eta berak erderaz. Ez dagoela ikastolan esaten dit beti. zer egin ahal dut?”
Nik badut horretaz teoria bat: Euskal Herria erresuma bilaka ditakenean zure anaiak ez duke bakarrik aukera euskaraz egiteko bainan derrigorra ere jakiteko, nola baitugu orai española jakiteko. Obligazione hori ez da deusen berme, dudarik gabe, bainan babes hori gabe ezin ukatuzko evidentia da denok errekara goazela ziztu bizian.
“Joseba Andoni. Abizenak ez ditut hemen jartzen zeren beldurra ematen dit.”
Potiko zuhurra. Hemengo blokideok ohitura dugu 19 urteko gazte tendreen haragikiaz egiteko gure eguerdiko oturuntzak. Hobe dudu naski abizenak ontsa ezkutuan atxikirik, zer hel ere.
Xabier Erroteta
"Argi eta garbi dago Erroteta hori ETAREN aldekoa dela ez duelako kondenatzen."
Puf, españolek dioten bezala, guti ginen eta erditu zen amona.
AU SECOURS!!!!
Xabier Erroteta.
Argudioak ez dauzkazunez gero jendea berriro intsultatzen hasten zara. Botijo zu izango zara! Nolako pozoia daukazun gorputzean! Zu zara garzon eta ez ni! Zuek terroristak zarete eta beti zaudete beldurra sartzen jendeari. Zu zara española! Infiltrau! Zu zara politikaz hitzegiten duzuna hemengo bloga izorratzeko! Zoaz pikutara tontola! Joseba Andoni
Joseba Andoni:
Ni Bilbaon sorturico italiarra naiz. Nere aita-amec (biac erdaldunçaharrac eta euscaraz fitsic ez daquitenac) ez dute erlacioneric bat ere Italiarequin, bainan nic asqui handia daucat Petrarcaren herrialdearequin.
Euscara batua icasi nuen neronec ere hasieran escola particularren bitartez eta guerocheago euscaltegui batean. Cer erremedio! Gogoan eduqui eçaçu ecen euscaldunberria naicela. Bainan urteen poderioz berce euscara modeloac ioan naiz, guti-asco, neureganatcen, batçuc berceac baino laquetago ditudanac: nola, errateraco, gaur eguneco nafarrera eta lehenagoco lapurtera classicoa.
"A" ereduan icasi dut beti, quendu universitatean, han euscaraz burutu bainituen icasquetoc.
Eguiazco euscara ceuregana deçaçunçat ecimbercecoa duçu Achularren eta Leiçarragaren obren iracurtcea. Nic lehembici Achularrequin hastea diçut gomendatcen.
Eta, gaur eguneco eredu bat iaquin nahi baduçu, gaurco euscaldunequin mintça çaitecençat, nafarrera icasi beharco çenuque, nere iduricoz. Liburu interesgarri anhitz daude nafarreraren gainean. Nic ondocoa diçut nabarmentcen, berceac berce: "Ultzamako hizkera. Inguruko euskalkiekiko harremanak". Eguilea Orreaga Ibarra Murillo iracaslea da. Badira ere lan anhitz Baztango mintçoari buruzcoac, Leitçacoaz, Esteribar eta Erroibarcoaz... ElCAR megadendetan aise opatuco dituçu liburuoc.
Chavier eta Erramun:
Principioz ez nengoque ni Vasconiaren independenciaren aitci, bainan, curiosamente, casic euscal independentista guciac communistac dira, eta nic ecin dut, nere lehembicico idatcian errana daucat, communismoa compartitu, euscararen beraren caltetan içanen bailiçatequeelacoz berau.
Horra hor cerengatic nagoen practican Vasconiaren independenciaren aldecoen aurca.
Adeitasunez,
Giovanni da Firenze
Giovanni:
Zure euskara hori nola irakurri behar da? Idazten duzu independencia eta erdaraz bezala? Ala independentzia batuan bezala? Nolako ongi idazten duzun eta nolako ongi ulertzen zaizun! Ah, Erroteta paillazoari ez erantzuten oso ongi egiten duzu. Arrazoia daukazu honetan ere bai: ezker abertzalea edo ETA dira komunistak. Esaten dute abertzaleak direla, baina hori da gazteak ekartzeko, engainatzeko jende ona. Zure modura idatzi nahi dut diferentziatzeko komunistetatik. Irakatsi behar didazu apur bat. Lana topatzen nago independencia (ja ja) lortzeko. Joseba Andoni.
Joseba Andoni maithea,
Orthographia classicoa ikassi nahi ukan badeçaçu (en caso de que quieras) iratz (=idatz, scribi) ieçadaçu niri eta neuc iracatsico derauçut (diçut). Giovannirena hurbilago dago gaztelaniatic eta erraçagoa da, ceren oinharrian hegoaldeco euscara erabilcen baitu.
Posta cerrenda bat irequico dut expressuqui helburu honetaraco.
Nire helbide electronicoa hauxe da:
josulavinAThotmail.com
AT = @
Adisquidetsuqui
Joseba Andoni gazte bezain suharrak amorraturik eta zainetan zaunkatzen daut: "Botijo zu izango zara!", eta nik amoltsuki erraiten daukot: haurra, "potiko" hitzak ez du erran nahi españolezko "botijo". "Potiko" da zuberotarrek "motiko" erraiteko duten manera edo moldea. Beharrik mundu huntan baita oraino bertze lengoaiarik españolez bertzalde.
Ai, hunelako gaztetxo orojakileek muntatu calembourrak desegiten higatu behar gure denbora...
Botatzen dituzun gaineratiko lerdekada irringarriez kestione, ene aholkua hauxe da: emazu hortik xuxen potikua, eta laster zakusket alderdi "demokratiko" bateko foteil apatz batean zure ipurdi mazela guriak goxo-goxoki epeltzen gaineratiko demagogo analfabeto mandilen herrunkan. Geia bederen baduzu.
Xabier Erroteta.
Zuk ez dakizunarren bakoitzak gure iritziak ditugu. Eta zuk ez dakizu errespetatzen, zeren ez daukazu hezkuntza edo educacioa. Zu zara infiltrau bat gauzak izorratzeko. Zure hitzak ez dira agertzen euskara batuan. Nik asmatzen dituzula uste dut. Botijo eta Pokito! Joseba Andoni
A, eta ni Euzkadi osoaren independenciaren alde nago. Joseba Andoni
Erroteta komunistari: Zuk ez daukazu humoreric, zu zara amargau bat. Euskara Batua bai da ETAKOENA, zure modura. Gu euzkotarrak gara eta gure aberria ez da zu bezalako komunistena. Botijo eta txongila! Zoazte Kubara! Joseba Andoni
Erramun: Ez utzi gehiago politikari buruz hitzegiten Errotetari. Berak nahi du bere ideia komunistak sartu. Bakarrik euskerari buruz. Euzkotarren aberria Euzkadi da. Euzkadi osoa: Bizkaia, Gipuzkoa, Araba eta La Rioja. La Rioja zen Errioxa baina Frankok izena aldatu zion. Joseba Andoni.
A, eta ahazten nuen. Iparraldea edo Euzkadi Norte ere bai: Zuberoa, Baiona, Nafarroa eta Iruña.
Erroteta eta Joseba Andoni ari dira eztabaidan baina ez horregatio dialogoan inondik inora. Nik ikusten dut ze Errotetak du argudiatzen eta razonatzen diolarik ematen bide dialogoari eta ostera Joseba Andonik botatzen du soil bere ideiak plausta gaberik eman argudiorik eta arrazoirik edo razonamenturik. Izanik gainera delako eztabaida hori -zein ez da dialogoa- buruz politikea zeina ez da -propioki eta direktuki- alorra edo eremua hon blog hau.
Bestetik esan, ze buruz anonymatoa, orai ikusten dut eta sentitzen izan ahal da beharrezko batzuentzat (Joseba Andoni ..., Xabier Erroteta, Txopi edo beste)-aparte izan zuzen bat duena edonork- eta, hortaz, egon ahal dira arrazoiak -modu differentetako bildurrak- ez agertzeko norbere izen egiazkoa hemen; naiala diskulpa apurren bat hortaz Xabier Erroteta izenekoak.
Bego blog hau irekirik zabal edozeinentzat zeinentzat apportatzen du zerbait positivo tzat euskara' prefosta begira geroari eta etorkizunari (hau azkena da indirekta direktua tzat gure Kristina estimatua; esan zuri Kristina bidenabar ze nago zein oraino erantzuna).
Joseba Andoni,
Çure meçua hartu dut, baina ez derauçut erançunen. Ez hartu tcharretan. Hemen ere ikasten ahal duçu orthographia classicoa.
Çuri conveni çaiçu Giovannic erabilcen duena beçalacoa.
ca que qui co cu
qüe qüi (u letra ahoscatzeco)
ga gue gui go gu
güe güi (u letra ahoscatzeco)
ça ce ci ço çu
z (hitz bucaeran)
tça tce tci tço tçu
edo
tza tze tzi tzo tzu
tz (hitz bucaeran)
baina N, L eta R ostean: ÇA, CE, CI, ÇO, ÇU (ahoscatzen direnak TZrequin): ençun, hilcen, etc.
tch = tx
ch = x (erabili hobeto x)
ja ge gi jo ju
(gaztelaniaz beçala edo hobeto frances erara)
Berce casuac ikassi ahalco dituçu pixcanaca.
Adeitsuqui
Joseba Andoni hori da duda barik plantak egiten ari den norbait. (hara, erra ere neinte)
Erramun maithea,
Irequi eçaçu thema berria eta centra gaitecen aspectu linguistico soiletan.
Adeitsuqui
Josu Lavin
Azpaldi nengoen hori pensatzen, Josu, baina nahi nuen eta dut lehenago jendea (gentea) dadin hase behar duenaz esan' eginik asaskaldi gaitza edo animalekoa. Ez dakit. Gainera ere ba dira puntuak dagozenak dindilizka edo gabe amaitu nola affaira hon orthographia zeinari "zor" du erantzun bat gure Kristinak zeinak ez duke erantzun zeren uste du ene argudioa da zuzena buruz orthographia hon lexiko international amankommuna baina ez du edo duke aitortu nahi. Gainera ere maleruski berdin segitzen ahal luke liskar honek -honek liskartoak- an beste post berri bat.
Baina bai, gure aldetik aski date hon liskar tangenzial hau, zein da beste alde batetik ona akaso baina ziur an beste leku edo blog bat.
Post a Comment