Sunday, April 29, 2007

Plaka trilinguea: euskaraz, frantzes eta ingles

Baldin paseatzen bazara Ezpeletako -Lapurdi- karrika nagusitik ikusi ahalko duzu plaka handi bat ezarria etxe baten -ez dut hartu numeroa- aitzinean ohoratzeko aita missionari lazaristea Armand David botanistea, zoologistea eta naturalistea, dioela horrek plakeak hauxe hitzez hitz, litteraz littera eta signoz signo:
Etxe huntan sortu da 1826-ko buruilaren 7-an Armand David, aita lazarista, China-ren esploratzailea, zoologia eta botanika zientzietan ikertzaile famatua.

Dans cette maisson, le 7 septembre 1826, est ne le pere Armand David missionnaire lazariste, explorateur de la Chine et du Tibet, botaniste, zoologiste eta naturaliste.

In this house, on september, 7th, 1826 was born father Armand David lazarist misionary (sic) explorer of China and Tibet, botanist, zoologist and naturalist.

Cette plaque est dediee a sa memoire par wwf-fonds mondial pour la nature.
Komparatzen ba dugu textuok gara ohartuko ze euskarazkoa da maingu respektuz kontenutua edo informationea zeren definitzen du Armand David nola aita eta lazaristea euskaraz baina aitzitik bai frantzesez nola inglesez dio dela aita, lazaristea eta ere missiolaria, ezen hori hon missiolaria falta du textu euskarazkoak.

Baita bigarrenik euskarazkoan da exploradore soil China-en baina frantzesez eta inglesez da Armand David exploradore (esploratzaile) China-ren eta ere Tibet-en.

Burutzeko hirugarrenik frantzesez da botaniste, zoologiste eta naturaliste eta inglesez ere berdin da gure Armand David botanist, zoologist eta naturalist (emanik gainera ordena korrelativo berean) baina gure lapurtar "motxa" agertzen da euskaraz soil nola zoologia eta botanika zientzietan ikertzaile famatua kentzen diolarik izatea naturistea eta gehitzen diolarik euskaraz esanez da famatua zein ez dio beste bi hizkuntzetan.

Ezpeletako kultur kommissioneak egin behar luke zeozer konpontzeko holako nahaskeria hori. Laguntasunik balukete seguru ganik professore universitario Kepa Altonaga zeinak publikatu du liburua titulatzen Armand David pandaren aita (ed Elhuyar 2001).

Uzten dugula nola textu possible bat hau:
Etxe huntan sortu da 1826-ko buruilaren 7-an Armand David, aita missiolari lazarista, China-ren eta Tebet-en exploradorea, botanistea, zoologistea eta naturistea (emanik tituluok ordena berean nola beste hizkuntzak).

8 comments:

Ivan d'Etcheverry said...

ORTOGRAFIA MODERNOAN:

Etxe honetan, 1826ko irailaren/buruilaren 7an, jaio/sortu zen Aita Armand David misionero lazarista, Txinaren eta Tibeten exploradore, botanista, zoolojista eta naturalista.

ORTHOGRAPHIA CLASSICOAN:

Eche honetan, 1826co irailaren/buruilaren 7an, jaio/sortu/sorthu cen Aita Armand David missionero lazarista, Chinaren eta Tibeten exploradore, botanista, zoologista eta naturalista.

Adeitsuqui

Ivan Echeberrico

Erramun Gerrikagoitia said...

Erabili ahal da sortu da edo sortu zen. Lehenbizikoa ere aukera ona nire ustez, sortu da.

Esaten da ere askotan Jesukhristo hil da gure bekatuak gatik gurutzean.

Ivan d'Etcheverry said...

Erramun adisquide maitea,

SORTU DA hori francesaren eraguinez sortu da.

Ezberdina da ceuc dakarçun adibidea:

Jesukhristo hil da gure bekatuak gatik gurutzean

baina berce casuan data concretu bat emaiten da:

1826.co irailaren 7an

ceinec escatzen baitu aditza joan dadin iraganaldian.

Hala ere, francesqueriac eta espainolqueriac deitzen diren guciec on handia ekar dieçoquete euscarari.

Ivan Echeberrico

Ivan d'Etcheverry said...

Erramun adisquide preciatua,

Ceuc PDA erabilcen al duçu? Cein marca da?

Neuc ez daducat.

338 euscal classicoac eta berce lanac PDAn iracurgarri eguiteco programma baten berri jaso nuen herenegun.

Içan ongui!

Ivantto

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai, ni ere konturatu nintzen noiz-ere ari nintzen irakurtzen plakea ze hori sortu da datorrela / zetorrela tik frantzesaren kalkoa edo eragina -est ne, sortua da-. Eta ostera inglesez erabiltzen da iragana: was born edo sortu zen. Baina nola zuk ederto diozu

Hala ere, francesqueriac eta espainolqueriac deitzen diren guciec on handia ekar dieçoquete euscarari.

kalkoak eta eraginak eta influentziak izan ahal dira on eta mesedeko tzat euskara eta tzat gu euskaldunak zein bait gara importanteago ezi edozer, guzia gure meneko.

Erramun Gerrikagoitia said...

Josu, ez naiz arras aditua informatikan gainera naiz beste generatione bateko ezi zu. Ez naiz zentratzen hortan ze PDA, ez dut erabiltzen ezein PDA.

Ivan d'Etcheverry said...

Erdaracadec (edocein motatacoec) haguitz onura handia ekarri, ekarcen eta ekarrico deraucote euscarari.

CANTATU DU

erdaracada bat da, baina ez CANTATU erabili dudalacotz ABESTU edo erran ordez.

Euscal aditz systema periphrasticoa erdaracada bat da.

Gaur egun erdaracadaric gabe ecin minça guintezque euscaraz.

Bon, eguia erran... seculan ez da existitu erdaracadaric gabeco euscararic.

Adeitsuqui

Ivan Echeberrico

Erramun Gerrikagoitia said...

Plazer handi bateki (nola atzo izan naiz /nintzen zuberotarrekin elestan elkitzen zait hori hon bateki eta ez batekin) irakurtzen ditut zure kommentarioak, Josu.

Bai, ez da existitu ere erdararik gabe erdarakadarik zeren hizkuntzak oro, salvu exzeptione tamalgarriak zeinak ez dirateke asko edo akaso bat ere ez, nola personok bizi izan gara historian elkarren relationean izan ditezen relationeok onak, txarrak eta nolabaitekoak. Baina, bai akort nago zurekin ezen ez da sekula egon ere euskararik gabe erdarakadarik.