Tuesday, April 24, 2007

Batzutan bai, baina soil exzeptionalki

Irakurri ahal da hau titularra (Berria, eguaztena 24 apirila 2007, or 2) zein kasu emanez syntaxiari da SVO.

[S (subjektua), V (verbua) eta O (objektua) ]
  • Bayrouren hautesleek erabakiko dute Sarkozy eta Royalen arteko lehia
S (subjektua): Bayrouren hautesleek
V (verbua): erabakiko dute
O (objektua): Sarkozy eta Royalen arteko lehia

Poztekoa eta ere era berean harritzekoa da ikustea honako syntaxia an Berria: S + V + O Baina honakoak, zoritxarrez, soil ikusi ahalko duzu exzeptionalki. Ostera normalagoak dira beste syntaxia modu honelakoa: SOV, S + O + V, nola honakoa (Berria, eguaztena 24 apirila 2007, or 10):
  • EAE-ANVk hautagai zerrendak aurkeztuko ditu maiatzeko bozetarako
S (subjektua): EAE-ANVk
O (objektua): hautagai zerrendak
V (verbua): aurkeztuko ditu

Baina nork ukatzen ahal du ezen hemen ere da effektivoagoa informatikoki S + V + O? Honela redaktaturik?
  • EAE-ANVk aurkeztuko ditu hautagai zerrendak maiatzeko bozetarako
Valio informativo berdina edo differentea ote dute biek? Zergatik ez dira hobesten forma informativo hobeak? Ala soil gordetzen dira momentu exzeptionaletarako?

10 comments:

Ivan d'Etcheverry said...

Adisquide preciatua,

BERRIAcoec ondocoa idatzi dutenean:

1) Bayrouren hautesleek erabakiko dute Sarkozy eta Royalen arteko lehia

ez dute adi arazten:

2) Bayrouren hautesleek Sarkozy eta Royalen arteko lehia erabakiko dute

BERRIAcoen ustez, eta orocorqui "euskara" modernoan, bi esaldi hauec ez dira synonymo.

Lehenean NORC erabaquico duen Sarkozy eta Royalen arteco lehia da elementuric garrancitsuena, eta bigarrenean importantena da ZER erabaquico duten Bayrouren hautesleec.

Erdaraz adi aracico dut bi phrase horiec erran nahi dutena BERRIAcoen ustez:

1) Bayrouren hautesleek erabakiko dute Sarkozy eta Royalen arteko lehia

Los electores de Bayrou son quienes decidirán la pugna entre Sarkozy y Royal

2) Bayrouren hautesleek Sarkozy eta Royalen arteko lehia erabakiko dute

Los electores de Bayrou lo que van a decidir es la pugna entre Sarkozy y Royal

GALDEGAIAren contua da hau eta ez du cericusiric SVO edo SOV delaco berce contu horrequin.

GALDEGAIA' berce invento perfido bat da.

EUSKARAren filosofia' ez dathor bat EUSCARAren philosophiarequin.

EUSKARA MODERNOAren hiru laurdenac inventatuac dira!

Ivan Echeberrico

Ivan d'Etcheverry said...

Behin GALDEGAIA çacarronci' egon behar cenera botata euscarazco constructione directoa da hauxe:

SVO
Bayrouren hautesleec erabaquico dute Sarkozy eta Royalen arteco lehia

Baina constructione indirectoac ere possible dira osso:

SOV
Bayrouren hautesleec Sarkozy eta Royalen arteco lehia erabaquico dute

VSO
Erabaquico dute Bayrouren hautesleec Sarkozy eta Royalen arteco lehia

VOS
Erabaquico dute Sarkozy eta Royalen arteco lehia Bayrouren hautesleec

OVS
Sarkozy eta Royalen arteco lehia erabaquico dute Bayrouren hautesleec

OSV
Sarkozy eta Royalen arteco lehia Bayrouren hautesleec erabaquico dute

Gaztelaniaz:

Constructione directoa:

Los electores de Bayrou decidirán la pugna entre Sarkozy y Royal

Constructione indirectoac:

Los electores de Bayrou la pugna entre Sarkozy y Royal decidirán

Decidirán los electores de Bayrou la pugna entre Sarkozy y Royal

Decidirán la pugna entre Sarkozy y Royal los electores de Bayrou

Decidirán los electores de Bayrou la pugna entre Sarkozy y Royal

La pugna entre Sarkozy y Royal la decidirán los electores de Bayrou

La pugna entre Sarkozy y Royal los electores de Sarkozy y Royal la decidirán

Constructione hauetaric batzu poesian erabilcen dira eta prosa artisticoan edo effecto bereciren bati dagoquiola.

Ivan Echeberrico

Erramun Gerrikagoitia said...

Ondoren doan kommentario hau publikatu da ja aurreko postean -hitzak hasten direnak r hutsetik gabe e epenthetikoa- non behar zuen baina uste izanik beharbada irakurle asko ez da sartuko aurreko postetan sartzen dut ere hemen nahiz-eta gaia da aurrekoarena eta ez oraiko post hontakoa. Hara kommentarioa:

Amaitzen duzu Kristina esanez honakoa non biltzen duzu zure ikuspuntua buruz e epenthetikoa –erradar / radar, erradio / radio, errally / rally, erramadan / ramadan, erranking / ranking, errapsoda / rapsoda, errenio / renio, ... – hasierako beraz horrekin:

Beraz, ahal denean arauari jarraitu, baina ez dezagun bistatik galdu hiztunaren ahoa. “Erroilu” esan bada, alegia, arauari jarraitu zaiolako egin baldin bada, nire ustez ez da eskandalagarria. Eta erabakia hartu duenaz, edota gomendioa eman duen horretaz, uste dut, xumeki, lepoa beti bustiko zaiola...Zesarri Zesarrenak, ezta?

Klarki ikusi ahal den lez zuk emaiten deraukozu preferentzia normeari eta uzten duzu aparte bigarren graduan bazterrean realitate soziologikoa soil begiratzeko eta soil jakiteko existitzen da. Ni izan gabe kontrario amorratua hon normea -hobesten bait du kriterio zabal irekiak, ez norma hertsiak- emaiten deraukot euskarari preferentzia preferentea, existitzen eta konstatatu ahal den hizkuntza realari. Esaten nuke ze zu zagoz joa normativitisak edo zaituela kutsatu hak virus normativoak, zauzkala gaitz horrek mende hartua, bizi zarela / zaretela pean syndrome gaitz hori; ezen zuretzat importanteago da normea -zeinak behr luke beti izan a posteriori realitatea- ezi realitate soziologiko konstatablea izanik ere betetzen dena %100, nola hemen kin rullo hitza. Realitateak sartu behar du, zure eta zuen irudiko, norma barruan gostarik gosta: redios; oina behar da egokitu zapateari eta ez zapatea oinari. Nire irudiko konzeptione hori da okerra eta ere arras kaltegarria tzat euskara edo ere edozein hizkuntza.

Bestetik esan ze ez dut ulertzen hori hon “lepoa beti bustiko zaiola...Zesarri Zesarrenak, ezta?”. Zer esan nahi duzu horrekin.

Ba dut gehiagorik ere esateko buruz zuk skribitua baina amaituko dut lista batekin hon hitzak zein Akademiak dakarz gabe e epenthetikoa bere Hiztegi Batuan:

radar
radio
raja
rally
ramadan
ranking
rapsoda
rapsodia
referendum [Berriakoek beti skribitzen dute erreferendum]
renio
robot
rock-and-roll
rodio
rol
ron
royalty
rubidio
rutenio

Iruditzen al zaizu Kristina ze segituz normea behar lukete hitzok agertu holan:

erradar
erradio
erraja
errally
erramadan
erranking
errapsoda
errapsodia
erreferendum [nola Berriakoek beti skribitzen bait dute: erreferendum]
errenio
errobot
errock-and-erroll
errodio
errol
erron
erroyalty
errubidio
errutenio

Zure hitzak segituz, Kristina, goiko hitz horiek “arauari jarraitu zaiolako egin baldin bada, nire ustez ez da eskandalagarria”. Zergatik goiko hitz horiek dute dispensea edo pase foral lexiko-orthographikoa? Zegatik? Ea zer argudiatzen duzu razionalki, Kristina.

Ivan d'Etcheverry said...

Neuc ez dut on harcen ez eta on hartuco ere "Euskaltzaindia" deithu eracundeac emanicaco arau eta normac baldin-eta bat etor ez badaitez eguiazco erabilera' ahozco nahiz sbribuzcoarequin.

Idazleac eta hiztunac dira hizcunça creatzen eta recreatzen dutenac.

"Euskaltzaindia"-c proponitu eta imponitzen duen "euskara"-c ez du cericusiric eguiazco euscararequin.

Haiec sortu dute esperanto anceco hizcunça artificial bat non hiru laurdenac falsuac diren, bai lexicoan, bai syntaxisean eta bai verboan ere.

In consequentia hizcunça horrec ez du functionatzen impositioneric gabe. Euscal icasle-iracasleac erdaran edo beren euscalquian ari içaiten dira behin impositionetic libratzen diren aldioro.

Cergatic ecin dira transcribitu euscal classicoac "euskara batua" delacorat?

Cergatic Axularren GOMENDIOZCO CARTA ecin da içan euskara batuan GOMENDIOZKO KARTA?

Cergatic ez da on hartzen KARTA adiera horretan?

Nor dira "Euskaltzain"ac gure litteratur traditionea ignoratu eta ignora araztecotz?

EUSCARA/EUSKARA eta EUSKARA BATUA hizcunça differentac eta desberdinac dira Euskaltzaindiari esquer.

Bejondeiela!

Ivan Echeberrico

Erramun Gerrikagoitia said...

Ezingo du nehork esan, egiazki, ari zarenik esaten "txorradak", Josu.

Erramun Gerrikagoitia said...

Zer iruditu eta iruditzen zaizu, Josu, dioena Kristinak buruz e epenthetikoa?

Ivan d'Etcheverry said...

Neuc içugarri estimatzen dut Christina, baina no tiene ni puta idea cembat calde eguiten duen BIDEO batec edo ERRUGBI batec.

Norbaitec erabili nahi ucan baditza BIDEO eta ERRUGBI neuc ez daducat problemaric...

Problema sorcen da' niri personalqui BIDEO eta ERRUGBI idazt' araztea imposatzen çaidanean, erraiten baiterautate eta sinest' araci nahi ecen VIDEO eta RUGBY idaztea ez dela "euskara".

Ecin dut onhartu ecen' neuc baino bi mila bider gutiago daquitenec' imposa dietzadaten beren criterio cretino eta stupidoac, ceinac on hartuco banitu haiec beçain traidore bilhaca arazten baininduquete traditioneco euscara minçatu eta scribatuarequin.

Ez deçatela conta nirequin,
ez deçatela conta quin ni.

Josu Lavin, alias Ivan Echeberrico

Anonymous said...

Josu, ez zait gustatu nitaz esan duzun erdarazko esaldi hori.


Kristina.

Ivan d'Etcheverry said...

Christina adisquide preciatua,

Haguitz maithe ditudan nire amac eta nire emazteac ere ez daducate idea putaric ere BIDEO batec edo ERRUGBI batec cembat calte ekar dieçoqueen euscarari.

Baina haur ez da haietaz gauça gaixtoric erraitea, da simplequi erraitea ecen ez dutela puta idearic ere horretaz.

Ceuc abantailaric ikusten al deraueçu BIDEOri ala ERRUGBIri?

Eta baiezcoan, uste al duçu ni horrela idaztera behartu behar nautela "euskara"-n eguingo badut?

Hauxe baita ene hitz çantar horien cergatia.

Adisquidetsuqui

Ivan Echeberrico

Erramun Gerrikagoitia said...

Nola aurrekoan ere orai berriz ipiniko dut neure kommentario bat hemen ustez zeinbait irakurlek segituko du soil azken posta. Hara (nahi lukeenak irakurri ahal du aurrekoan ere):

Ondo dago Kristina erantzun zazu nahi duzunean eta astia hartzen ahal duzunean hortako. Konkretatzeko eta zentratzeko diotsut ze ari garena da buruz e epenthekiko hitzak.

Buruz dioena Gilenek da beste gai differente bat zeinaz zu zagozan konforme generalean berak dioenaz. Gogoratzen baldin bazara -edo bestela topatu- ikusiko duzu ze nik ere esana dut ze konforme natorrela kin Gilen, beti ere generalean. Orduan ba hori ez da diskordantziaren puntua behintzat gu bion artean. Gilenena zen planteatzen zuela behar zela eraiki euskararen munduan kultura beregain bat -eta nik gehituko nuke ere independentea zeren differenteak bait dira beregain eta independente- izan zezan ondorioz euskarak bizi proprio bat gabe dependentzia frantzes edo espainol hizkuntzetatik. Ze bere ustez hortik datoz divergentzia lexikalak euskaraz ezen nahiz-eta differentziak agertu an lexikoa horiek differentzia lexikalok dira ondorio eta konsekuentzia hon differentzia kulturalak. Baina ni mundu hortan -mundu ethereo hortan, niretzat behintzat ethereo den hortan- ez naiz sartzen hemen oraiko postean.

Beraz, Kristina, gaia da e epenthetikoak behar ditugun ezarri edo ez: rollo, rugby, rifle, rakhitismo, retroviral, eta ... anitz eta anitz zeintzuk ba dakigu nola erabiltzen dira artean euskaldunok bere variante dialektal guzietan. Astia duzunean bada erantzun zazu. Izanen da noiz egin eta etorriko da aukerea hortako. Trankil baina zain, Kiristina.