Lubakia artean hizkerak hon administratioa eta administratua

Diffikultateak ba direla tzat euskarazko textuak ulertu ahal izan, batez ere noiz dira horiek textu administrativoak, da gauza jakina. Eta zorionez gero-eta gehiago gaztigatzen hasia da hau phenomeno reala gure artean, nahiz ez da tratatzen oraindio aski ongi, klarki eta dimensio egokian.

Oraintsu ikusi dut zorionez eta gustura dut irakurri duena publikatu titulatzen “Baldin eta” kolumnista Angel Lertxundik an Berria egunkaria (ekaina 4 larunbata, 2005)

Hontara dio hak Angel Lertxundi: Atzo gutun bat jaso nuen Ogasun Sailetik: “Baldin eta agiri zuzentzailea egiten bada zergaren jasanarazpena zuzendu dela-eta, agiri horretan adierazo beharko da eragiketak egin ziren aitorpen-likidazio zergaldia edo zergaldiak, zirkunstantzia hauetako bat gertatuaz: a) baldin eta zuzenketa ezin bada sartu berari dagokion zergaldiko aitorpen-likidazioan (adibidez, jasanarazitako kuota handiagoa 102/1992 Foru Dekretuak 80. artikuluan jasotakoez bestelako arrazoiengatik oinarri ezargarria aldatzearen ondorioz; edo, bestela …)” Segitzen duelarik Lertxundik kommentatuz “Ez nau guztiz arrotza zaidan gaiak atzeratzen, horko euskarak ere ez. Eredua dut arazo. Gaztelaniazko erretorika hitzez hitz sagitzearen morrontza. Administrazioaren eta administratuaren hizkeren arteko lubakia.”

Ikusi ahal dugun lez klarki eta argi gaztigatzen eta nik uste salatzen ere du desastre hori Angel Lertxundik. Berba askorik gabe hala ere salatzen du ze textua -ote du merezi hori izena horrek tinta multzo lazgarriak?- ze textukoa bera berez da deskalifikatzen. Sarriago behar genduke egin honelako salaketak, nola hemen Lertxundik, tzat ea hartzen da problemea serioski eta respnsableki, eta an bere egiazko dimensioa.

Angel Lertxundik dio -diosku- ze problemea dago handia euskaldunon artean, hain handia non ezin da ulertu textua. Bai hortan zuzen da gure Lertxundi eta ez diokete kenduko arrazoirik seguruenez ezta dutenek ere redaktatu hori textua. Baita ere dio kommentatuz “Ez nau guztiz arrotza zaidan gaiak atzeratzen, horko euskarak ere ez. Eredua dut arazo. Gaztelaniazko erretorika hitzez hitz sagitzearen morrontza. Administrazioaren eta administratuaren hizkeren arteko lubakia.” Ez duelarik berak ikusten problemarik ez an gaia edo konzeptu administrativoak eta ezta ere an euskara. Salvu uzten du problematik euskara; nehork dudarik ukan ez dezan ezen problemea egon ahal da an hizkuntza, euskaran. Bere aburuz problemea dago soil an lubakia, an lubakia artean hizkerak hon administratioa eta administratua, an morrontza, an morrontza hon segitu hitzez hitz retorikea hon gaztelania. Labur esanik dagoke problemea soil an lubakia eta an morrontza, an lubakiko morrontza.

Kontradiktorioa da edo da gezurrez mintzatzea esatea bateik ez nau atzeratzen horko euskarak eta bestetik eredua dut arazo, zeren hori eredua da agertzen horko euskaran, direlarik inseparableak eta indisolubleak bi parteak. Zergatik eskapatzen da Lertxundi tangentzialetik tangentzialki tik bere responsabilitatea, behin autuan sartuz gero? Beldurrez, beldurrez libertatearen eta egiaren, edo aurkitu ahal izatearen nahi ez litzatekeena? Nori sartu nahi dio ziria? Bere buruari akaso? Ondo dago agertzea problemea, eta nik txalotzen dut alde hortatik, zeina bait da problema handi eta gravea, baina behar da sakondu eta sartu bisturia non behar da, gabe begiak itxi eta agertu arrazoi ezdeusak.

Lekeitio, ekaina 08 martitzena, 2005.