Tuesday, January 19, 2021

Acorduz kin Xabier Amuritza

 Nekez ahaztuco zait esan zidana Xabier Amuritzac noiz escatu nion ea nahi zuen eguin nire liburuco reeditionearen hitzaurrea an 2001. Liburua zen hitz amancommunena Europaco haimbat hizcuntzatan sartzen zirela hizcuntzac grupo linguistico hontacoac 

romanicoac (frantzesa, italianoa, espainola eta portuguesa), 

germanicoac (alemana, inglesa) 

eta slavoac (russoa). 

Beraz ekarten nuen plazara 7 hizcuntzetaco lexicoa eracusteco zelan ascotan eta ascotan sarri sarri  coinciditzen zen hizcuntza horien hitzac lexicalqui eta gutiagoco nivelean baita, behintzat neurri handixcoan, ere orthographicoqui. 


Noiz ikusi zuen Xabier Amuritzac comparationeac an hizcuntza horiec (7 hizcuntza horietan) esan zidan baina Erramun zertan habil ikusten nola diren hitz horiec haimbat hizcuntza differentetan, nahicoa duc beguiratzea noiz verba bat den coinciditzen 

gaztelaniaz 

frantzesez 

inglesez 

eta baita erabilia den 

euscaraz


Halan ekarri nahi ditut hona orain 4 hitz soil, nola exemplugarri, eracusteco ze dago euscaraz actualqui ere purismo lexical (eta ere orthographico) lar handia. 4 verba hoc dira ondorengoac zeinac dira lexicalqui coincidenteac an gaztelania, frantzesa, inglesa eta ere euscaraz, eta dira erabiliac an euscaldunen ahoac.


transporte 

generatione 

hymno 

inseguritate 


Consulta zazu iracurle, baldin nahi baduzu, aitzitic zer dakarten egungo euscal hizteguiec. Viva, behintzat hortan, Xabier Amuritza. ¿Ez al da criterio hori asqui on eta hizcuntzac consultatzeco hedaduraz asqui eta nahico zabala? Ni, nola esan dut jada, nago acorduz totalqui kin Amuritza hortan.

4 comments:

Anonymous said...

Euskarazko hitz petoak dira horiek, Erramun, zernahi dioen Euskaltzaindiak.

Gilen

Erramun Gerrikagoitia said...

Baina zuc ere diozuna diozula Gilen ¿nola sarthu "cascoan" (violentziaric gabe, baizic conventzimentuz)? e esateraco Academia (esan nahi bait da concretionez academico) edo Elhuyar ze, diozun lez, euscara plaina dira

transporte,
generatione (generazio),
hymno (himno),
inseguritate,
... eta etc quasic interminablea.

Zuc Gilen ¿ba duzu realtione personalic kin personac e esateraco collectivo bi horiec? Ari dira eraguiten calte handia
euscarari
eta
collateralqui eta principalqui euscaldunoi.

Anonymous said...

Ez dut, Erramun.

Gilen

Erramun Gerrikagoitia said...

Gure interrelationea arten pensatzen dugunac aphur bat differente ez da handia evidentequi. Esateraco commentario hauec helduco othe dire "horiec" gana zeinac ez dute pensatzen guc bezala gai hauetan? Ez daquit.