Thursday, March 25, 2010

Ispilua ikusteko geure buruak

Espilu edo mirail bat bagendu ikusteko geure buruak' beharbada ez genuke erabili nahi izango ispilua zeatio ez nahi ikusi nolakoak bait gara benetan. Ispiluan jakingo genduke nolakotsuak garen eta behar dugun ala ez hobetzekorik gure presentzia zeina bait da importantea korregitzea izanik hori hobekuntzea gabe edo kin vanitatea. Baina baldin baditugu zarratzen begiok alferrik dira mirail edo ispilurik hoberenak.

Dugularik ikusten hau

Kristau Eskolak gaztelania oztopatu eta D eredua hobetsi izana ukatu du

konturatuko ginateke arartez ispilua hobe gendukeela orraztea ongi hobeturik gure itxurea -euskararena- holatsu

Kristau Eskolak ukatu du oztopatu izana gaztelania eta D eredua hobestea

Ba dugu zeozeren beharra ez dezan euskal irakurleak sofritu hainbeste.

Saturday, March 20, 2010

Ikus, observa eta kompara zagun

On litzateke komparatzea eta observatzea bi textu (mezu, informazio) hauek.

Hauxe

PSEk uste du garestia dela atez ateko sistema eta emaitzak ez direla egiazkoak

eta hauxe

Atez ateko sistema garestia dela uste du PSEk eta emaitzak ez direla egiazkoak

Friday, March 19, 2010

Desarme lexikala euskaran

Batzuk antza beharrean armatu edo indartu euskara lexikalki (edo syntaktikoki edo orthographikoki edo edozein arlo edo direktionetan) dute gure euskara nahi desarmatu edo desindartu edo indar gabetu. Halan dugu irakurtzen
armagabetze nuklearra
noiz euskaldun guziok -% 100- dugun esaten
desarme nuklearra

Nola esaten bait da gure inguruko hizkuntza gehienetan zeren parte bait gara -behintzat nire ustez zorionez- parte hon kultura okzidentala edo greko-latinoa. Halan irakurri ahal da inglesez ere
  • US Secretary of State Hillary Clinton says there has been "substantial" progress on a new nuclear disarmament deal with Russia.
Aski da desarme hortaz eta atakatzeaz -baldin bada ere intentionerik onenaz- kupidagabeki euskara gure hizkuntza. Aski da, ez dazagun euskara desarma baizik-eta arma modu egokienez. Dagigun alde euskararen eta ez kontra, izan gaiten positivo eta ez negativo kaltegarri trabak ezarriz gure hizkuntzari. Sarturik euskara horrela bide lauso batean beharrean bultza euskara -rantz hizkuntza garden eta diaphanoa, egokia eta erraz erabilgarria.

Saturday, March 13, 2010

Hitz internationalik nahi ez euskaraz

Nik ere lehen, esaterako esan dezagun orai bost urte, ez nekien morgue (morge?) hitza zer zen. Banekien inglesez ere esanten zela morgue nola gazteleraz, baina ez nekiena zen ere harik begiratu gaur an Gran diccionario de la Lengua Española Larousse ze hitz hori da etorkiz frantzesa, nola bait dio Larousse-k.

Beraz izanik ere etorkiz frantzesa hori hitza -morgue- hartua dute ezein erreparorik gabe bai ingles hiztunek eta halaber gaztelera mintzo dutenek. Baina guk -euskaldunok- antza ez' ze irakurtzen dut ze aurkitu dutela Jon Anza-ren gorpua Tolosako gorputegian, eta ez morguean edo morgean.

Nola gorputegia behintzat gaur arte ez den deus euskaraz seguruenez hitz hori -gorputegia- sortu da fede onez bai (beharbada onenez ere) baina ignorantziaz' pensaturik hitz hori dela soilik gaztelaniazkoa. Jesus-ek ere -Jesukhristok- esan ei zuen behin Aita barka iezezu zeren ez dakite zer ari diren egiten.

Baina, kanpo exemplu konkretu hau, euskararen munduan batzuk badakite zer ari diren ondo argiki -sarturik barra-barra konszienteki gezurrak eta inkorrektioneak lexikoan eta ondorioz hiztegietan-. Horiek, delako horiok aisa detektableok korruptook, intuitzen dute aitzitik ez dutela nehoiz egin beharko deskargurik explikatzeko euren jokabide lexikal edo lexikographikoa. Jokatzen dutelarik an impunitate inadmisible eta injustifikablea, direlarik halaber responsable pleno hon egiten ari direna.

Thursday, March 11, 2010

Nik ezin ikusi ezer txarrik

Dudalarik irakurtzen ondokoa

Ezker abertzaleak Donostiako Udalaren operazio «ilun eta korapilatsuak» salatu ditu

etortzen zait gogora ze nik ez dudala ikusten ezer txarrik baldin balego hori textua redaktaturik honlan

Ezker abertzaleak salatu ditu Donostiako Udalaren operazio «ilun eta korapilatsuak»

Baina, aitzitik, esan ahal da ezein dudarik gabe ze bigarren aukerea da askoz hobea informativoki ezi lehenengokoa. Edo redaktatzen ahal litzateke ere tzat lar skrupolosoak holan

Ezker abertzaleak salatu egin ditu Donostiako Udalaren operazio «ilun eta korapilatsuak»

Baina, seguru, behar da idatzi tzat irakurlea eta ahal dela ahalik itxurosoen. Ala ez da nahi idatzi txat irakurlea itxurosoki? Erraz edo errazen asekibleki? Noren amorez -norentzat- idazten edo redaktatzen da?

Tuesday, March 09, 2010

Honatx SOV

Azken aldion idatzi dut sarri buruz erabili strukturea SVO, edo ostera bere ordez OVS edo omen dena / duguna euskaraz "jatorrago" edo "orthodoxoago" SOV, non da S subjektua, V verbua eta O objektua.

Hiru aukerotan so eginik qualitate informativoa -ikusten dugu ze "geure jatorra ezen SOV da erabitzen arras guti kausaz hon bere handicap informativoa- ageri zaigu ze sarriago erabiltzen da OVS strukturea ezi ez SVO. Baina bietan -OVS, SVO- dagoelarik V verbua erdian artean subjektua eta objektua.

Halan dut gaur ikusten, diodalarik nik zorionez, SVO strukturea zein bait da effektivoena informativoki. Hara
  • Barakaldoko lau akusatuek ukatu egin dute kutxa automatikoa erre zutela
S (Barakaldoko lau akusatuek)
V (ukatu egin dute)
O (kutxa automatikoa erre zutela)

Jada nola esana bait dugu' ahal da erabili ere OVS
  • Kutxa automatikoa erre zutela ukatu egin dute Barakaldoko lau akusatuek
edo erabili -nahi balitz- SOV strukturea zeina bait da gutien informativoa an hiru aukerak
  • Barakaldoko lau akusatuek kutxa automatikoa erre zutela ukatu egin dute
Berba batean ze nik uste' ondo goaz baina lar astiro. Behar genuke erabili preferenzialki onena eta ez soil nola exzeptionea noiz ez daukagun beste erremediorik.

[Esan ere bestetik bidenabar ze iruditzen zait normalagoa eta naturalagoa phrasea gabe hon egin delako hori an verbua, holan

Barakaldoko lau akusatuek ukatu dute kutxa automatikoa erre zutela

erabilirik ukatu dute ordez erabili ukatu egin dute]

Friday, March 05, 2010

Dut reegokitu zegoena aski desegokitsu

Dudalarik irakurri subtitulu hau na artikulu bat non subtitulua zait iruditu ulertzeko lar bihurria
Titanic-en historiatik hurbil den bertsio honetan tristeena ez da -Larrainzarren obran bezala- lanean itsu, espainiar dorre altuak erortzen ari direla ez dugula ikusten leihotik, baizik eta inork ez diola bere buruari galdetzen zergatik euskaldun eta katalanak eurekin hondoratu behar dugun
dut hori delako subtitulua nik -neuretara- reegin amoreaz hon hobeto ulertu, honelaxe
Titanic-en historiatik hurbil den bertsio honetan' tristeena ez da -Larrainzarren obran bezala- lanean itsu, ez dugula ikusten leihotik erortzen ari direla espainiar dorre altuak, baizik-eta inork ez diola galdetzen bere buruari zergatik behar dugun euskaldun eta katalanek hondatu eurekin
Goiko niretzat aukera bihurria dago orai leunago, asekibleago.

Holan edo baita halan?

Holan irakurri dut (bat, bi, hiru)

Gipuzkoan gaur egun dohainik
dire errepide nagusietan
ordainlekuak jarriko dituzte

Oraingoz Iraken argi dagoena hauteskundeak normaltasunez egiteko ezintasuna da

Indiako Ozeanoa
baina horiek mezuok izan ahal ziren ere halan

Ordainlekuak jarriko dituzte
Gipuzkoan gaur egun dohainik
dire errepide nagusietan

Oraingoz Iraken argi dagoena da hauteskundeak normaltasunez egiteko ezintasuna

Ozeano Indikoa

Begiratuz kalitateari hon informationea ote dute valio eta effektivitate bera edo inkluso igualtsua?