Nik ere lehen, esaterako esan dezagun orai bost urte, ez nekien morgue (morge?) hitza zer zen. Banekien inglesez ere esanten zela morgue nola gazteleraz, baina ez nekiena zen ere harik begiratu gaur an Gran diccionario de la Lengua Española Larousse ze hitz hori da etorkiz frantzesa, nola bait dio Larousse-k.
Beraz izanik ere etorkiz frantzesa hori hitza -morgue- hartua dute ezein erreparorik gabe bai ingles hiztunek eta halaber gaztelera mintzo dutenek. Baina guk -euskaldunok- antza ez' ze irakurtzen dut ze aurkitu dutela Jon Anza-ren gorpua Tolosako gorputegian, eta ez morguean edo morgean.
Nola gorputegia behintzat gaur arte ez den deus euskaraz seguruenez hitz hori -gorputegia- sortu da fede onez bai (beharbada onenez ere) baina ignorantziaz' pensaturik hitz hori dela soilik gaztelaniazkoa. Jesus-ek ere -Jesukhristok- esan ei zuen behin Aita barka iezezu zeren ez dakite zer ari diren egiten.
Baina, kanpo exemplu konkretu hau, euskararen munduan batzuk badakite zer ari diren ondo argiki -sarturik barra-barra konszienteki gezurrak eta inkorrektioneak lexikoan eta ondorioz hiztegietan-. Horiek, delako horiok aisa detektableok korruptook, intuitzen dute aitzitik ez dutela nehoiz egin beharko deskargurik explikatzeko euren jokabide lexikal edo lexikographikoa. Jokatzen dutelarik an impunitate inadmisible eta injustifikablea, direlarik halaber responsable pleno hon egiten ari direna.
1 comment:
Hartua ganik
(http://www.etymonline.com/)
non konsultatu ahal dugun noiz nahi dugun jakin etymologia edozen ingles hiz batena.
Nik nahikotxo erabiltzen dut hori link hori eta dut ikasten arras gauza interesanteak.
morgue
"mortuary," 1821, from Fr. Morgue, originally a specific building in Paris where bodies were exposed for identification; originally the place where new prisoners were displayed to keepers to establish their identification. Probably from morgue "haughtiness," originally "a sad expression, solemn look," from O.Fr. morguer "look solemnly," from V.L. *murricare "to make a face, pout," from *murrum "muzzle, snout." Adopted as a general term in U.S., 1880s, replacing earlier dead house, etc. In newspaper slang, "collection of pre-written obituary material of living persons" (1903), hence "library of clips, photos, etc.," 1918.
Post a Comment