Sunday, March 29, 2009

Paradigmea na evolutionea -konszienteki eta nahitara- hobera

Orai dira 200 urte ze sortu zen Charles Darwin (1809, 1882) eta ezaguna da guziz gaurregun bere apportationea buruz evulutionea eta konkretukiago buruz theoria na evolutionea an espezie humanoa. Dakiguna da gaurregun ze evolutionea ez da soil gertatzen bizidun biologikoak (animaliak eta hor barru garela gu humanook, espezie animal humanoa) baizik ze ere beste mila arlotan, nola an hizkuntzak edo hainbat eremuntan, kasik guzietan esaterako galaxiak.

Hizkuntzak direla evolutionatzen ez da zorionez gaurregun ezeinentzat sekretu bat baina noiz ari gara buruz euskara ba dirudi ez dela evolutionatu nahi salvu batzutan retrograduki hartzen ditugula sarri aukerarik txarrenak noiz daukagun possibilitate bat baino gehiago.

Nahi dut orai kommentatu evolutione virtual bat' ahal litzatekena egin real baldin balego gogorik hortako eta bagina egiazki alde positivoki euskara sendoa geure sozietatean (eta ere haurren eskolarizatzean, gogora ekarririk ze haurrek ba dute zuzena irakats dezagu berei kin euskara asekible bat), ezen evolutionatzeko positivoki. Bada, ikusi dut Bilbao-ko autobusetan skribiturik kristalean ondokoa bilingueki.
Larrialdietarako irteera
zein ahal litzateke evolutionatu ezein eragozpenik gabe ki
Larrialdien irteera
eta hortik ki
Irteera larrialdiena
baina avantzatuz gehiago
Irteera na larrialdiak
eta zergatik ez honela
Irteerea na larrialdiak

Zein euskaldunek -alphabetatuek zein ezalphabetatuek- ez luke hobeto ulartuko
Irteerea na larrialdiak
ezi
Larrialdietarako irteera
zeinek? Ez al da evolutione on, positivo eta effektivoa? Zer eragozpen legoke ez adoptatzeko praktikan, salvu dela berria eta ez ezagutua an historia na euskara? Dezagun hartu eta adoptatu onena, geu lehen mesedetuak.

Gogoratuz berriro Charles Darwin' ez al da hau sequenzia paradigma na evolutionea ki situatione hobea? Bai, ezta?

2 comments:

Unknown said...

Len-lenik zorionak Erramun gatik zure Euskara aberatsa. Ulertzen da hobeto ezi esaterako Berria eta gainera erabiltzen duzun esaldiak dira ago konplexuak ezin edozein euskal komunikabide, beraz ematen dute gehiago komunikazio.
Bestalde bat anekdota: Bal al dakizue nork hitz egin zuen lehen aldiz buruz hizkuntz evoluzionea?
Ba... berak Charles Darwin. Kuriosoa benetan!

Erramun Gerrikagoitia said...

Hara Mikel, zorionak sartzea gatik blogean eta agertu zure opinionea hemen. Antzeratsu edo differente izan gure perzeptioneak beti izango da aberasgarri bakoitzaren ekarpena.

Nik ez nekiena da ze Charles Darwin mintzatu zela -eta gainera izanik hortan lehenengoa- buruz hizkuntz evolutionea edo evolutionea na hizkuntzak. Baldin ahal bazendu ongi legoke ekartea hona link bat dezagun ikus hori. Nik neure aldetik dudana topatu da hau link hau

(http://languagelog.ldc.upenn.edu/nll/?p=1136)

nahiz-eta ez dut irakurri bertan dakarrena salvu titulua eta zeozertxu gainetik. Ongi legoke aipatzea eta markatzea non esaten da hori na bera da lehena aipatzen evolutiona an hizkuntzak.

Izan ongi Mikel.