Wednesday, September 26, 2007

Korrimentu semantiko bitxia, behintzat niretzat

Avioian nentorrela hona a Cape Town (Hegoafrika) pasatu nuen 12 ordu luze avioian tik Frankfurt a Cape Town eta izan nuen astia zeren ezin loak hartu ninduen eta irakurtzen pasa nuen denborea eta hona ta hara neure gauzetan. Hantxe nenbilela irakurtzen avioiko zenbait avisu zeudenak pasaiarientzat aurkitu nuen bat zioena honela:
  • Close and latch doors during taxi, take-off, turbulent weather and landing

  • Itxi eta zarratu (giltzez) ateak artean taxia, aireratzea, eguraldi turbulentua eta lurhartzea
Eta avisu hori egin zitzaidan bitxi zeren konprenitzen nuen guzia, eta ere berba guziak baina ez zitzaidan "egokitzen" an textu hori taxi berbea. Pensatu nuen nola da possible agertzea taxi hitza hor avioiko textu batean. Azkenean galdetu nuen zerbitzariari (azafateari) eta explikatu zuen nire ze taxia zela avioi bat noiz lurreraturik doan gurpilekin pistan zehar. Orduan bada avioia bilakatzen da taxi bat, taxi kollektivo bat.

Benetan, behintzat niretzat, korrimentu bitxia hon hitz hori -taxi- bilakatu dena behintzat ingles hizkuntzan. Ez dakit izan du korrimentu -korrimentu semantiko- berbera beste hizkuntzetan zeren askotan hizkuntzak dira nola beste hainbat gauza kalkoak elkarrenak.

Cape Town (Kabo Hiria), Hegoafrika

5 comments:

Anonymous said...

Nik bizkaiera, edo "mendebaldeko euskara", zakarrontzira botako nuke, euskararen osasuna bermatu nahi bada.

Nafarrera, horixe bai euskara ederra! Herrialde ederra, ardo ederra (guziaz ere, abstemioa naiz), euskara ederra...

Baina bizkaierarekin... ezin dut. Min handi-handia egiten dit bizkaitarren sisipasak, hozkia sentitzen dut, Josu Lavinek ederki asko dakien bezala. Erran nahi baita, min fisikoa, psikologikoaz gain.

Zetak, eseak eta ixak EZBERDINKI behar dira ahoskatu, e! Faborez!

Forza Milan!

Erramun Gerrikagoitia said...

Ba dut asmoa erantzuteko eta kommentatzeko zeozer buruz hemen esanikoa baina izango da noiz izango dut astia hortako.

Izan guziok -irakurle guziak hon blog hau- ongi. Salutatzen zaituztet.

Cape Town, Hego Afrika.

Erramun Gerrikagoitia said...

Esan duzu, Giovanni, ze botako zenuke mendebal euskara (edo bizkaiera) zakarrontzira baldin nahi bada bermatu, fermatu, irmotu, errimetu eta ere uste dut garantizatu osasuna hon euskara. Aitzitik, ordez, hartzen zenuke tzat garantizatu osasuna hon euskara' dialektua edo mintzamoldea zein mintzatzen da Nafarroan. Guzi horren arrazoi edo base ba dirudi da zuretzat ze an mendebal euskara entzuten da anitz eta lar sisipasa non ez da bereizten z, s eta x ahoskatzeak. Dirudi ze nola batean ez da sisapasatzen eta ordez bestean bai egiten duzu hori hautua.

Sisipasaren gorabehereak ba duke bere importantzia baina txikia eta ez aski determinantea egiteko holako hauturik nire irudiko. Niretzat horrek du importantzia arras ttipia eta kasik intranszendentala, baina gustuak libre dira horregatio.

Importantzia handiago dukeena da fluitatea ikusi ahal dena batean edo bestean, artean dialektoak. Nik uste ezen orienteko mintzamondeak agertzen dute eta agertu dute aurreko urteetan liburuetan yago fluitate ezi okzidenteko dialektoak (mendebal euskara eta gizpuzkera). Eta hori bai -prespektivea buruz fluitatea, kin bere rekurso differenteak (anaphorikoak, ... ) - behar litzateke valoratu gehiago ezi bitxikeria hori hon sisipasea.

Horrek, fluitateak, ba du munta gehiago, nire ustez.

Cape Town, Hego Afrika
Barikua 5 urrria 2007

Anonymous said...

Sisipasarena hautatu dut, baina anitzez adibide gehiago ere aipa nitzake.

Kontua da nere mezua arras laburra izan zela eta ez oso ongi zehaztua. Barka!

Lexikoan, ahoskeran, fluitatean, sintaxian... aberatsagoak zaizkit iruditzen sortaldeko hizkerak (nafarrera, ekialdeko nafarrera, zuberera eta nafar-lapurtera) sartaldekoak baino (bizkaiera eta gipuzkera).

Adio. Ongi jarrai!

Giovanni da Fiorenza

Erramun Gerrikagoitia said...

Ikusten ahal dudan lez igualtsu dugu ikusten affaira baina interesantea litzateke norbaitek zerbait differente apportatzea handitzeko eta aberasteko gure visione generala.