Nork ulertu lehenengoan?

Hau titularra gutik ulertuko dute lehenengoan, irakurritakoan lehenbizian.
(Berria, osteguna 21 ekaina 2007, or 18, Eneko Bidegain)

Zergak murrizteko lege proiektua ontzat hartu du Frantziako Gobernuak

zeren hortako, ulertu ahal izateko lehenengoan behar zuen izan redaktatua beste forma batean, esaterako, holan

Frantziako Gobernuak ontzat hartu du zergak murrizteko lege proiektua

Bigarren aukera hontan dago informationea zein da importanteena prensan emana modu sekuentzializatuan, izanik holan ulertzeko mezua aisago. Informatzea aldrebeski ez da ona inorentzat valio duelarik uxatzeko, ohiltzeko irakurlea tik euskara.

Jakin nahi nuke ea zer ahal luke argudiatu informativoki norbaitek

Nire eretxia da ze skribitzen denean prensan euskaraz gehiago izatean da kontuan euskara -hizkuntzea bera- ezi informationea -egotea ondo edo hobeto redaktatua informationea begira irakuralea, h. d., informativoki.

Dudarik ez dago ze informationea egotea ongi -ahalik hobetoen- emana irakurleari da importantzia handikoa prensan. Bada, uste daroat ze ez da kontuan hartzen zein graduan edo nivel ulertivoan dagoen emana informationea. Paralyzatua dago informationea, qualitatea hon informationea kin orthodoxia grammatikala edo hortaz uste denaz. Ezin pasatu direla muga eta limite batzuk izango balira ere hobeak informativoki. Hizkuntzak -euskarak- preso gauzka informativoki. Noiz hasi beharko dugu eteten zilbor informativoa zein da irakurlearen -personearen- zuzen irrenunziable bat.

Irakurri dugu titular hau (Berria, eguaztena 20 ekaina 2007, or 9)

Foru Aldundirako akordioak zehaztu gabe eratuko dira gaur Arabako Biltzar Nagusiak

noiz izan ahal zen honela ere barruan orthodoxia osoa eta rigurosoa

Arabako Biltzar Nagusiak gaur eratuko dira zehaztu gabe Foru Aldundirako akordioak

Edo beste exemplu hontan hon subtitulua (Berria, eguaztena 20 ekaina 2077, or 11)

Nazioarteko eragileak egoera "desblokeatzeko" oso lagungarriak direla esan du Joseba Alvarezek

noiz argiago da informativoki honlan

Joseba Alvarezek esan du oso lagungarriak direla egoera "desblokeatzeko" nazioarteko eragileak

Informationea behar da sekuentzializatu -phase informativoak hurrenez hurren- eta erraz eta ulergarri egin irakurleari. Nork esan ahal luke direla hobeak lehengo, publikatu diren, optioneak?

Berria-koek ez dute errespetatzen ere bakoitzaren gutunak

Orai arte beti errespetatu izan dituzte nire gutunak noiz bidali dut zeozer sailera hon gutunak. Baina azken hontan ez, ez dute errespetatu eta nik firmatua, neure gutuna, kambiatu dute eta ezarri heuren erara.

Hauxe da bidali nuena:

Berba egitea gatik preso

Esan bait zuen hak Arnaldo Otegi-k zeozer, berak uste zukeena, omenaldian hon Argala eta dago, sartu dute preso Espainian.

Skribitu zuen zerbait, uste zukeena hak Iñaki de Juana-k eta dago preso, sartu dute Espainian.

Hori al da Justizia espainola? Non dago hemen libertatea tzat berba egin, expresatzeko uste daroaguna? Hemen guretzat, Nafarroan, ez dago.

baina argitaratua Berriakoak nire izenean da beste hau (Berria, zapatua 16 ekaina 2007, gutunak):

Berba egiteagatik preso

Esan baitzuen hark, Arnaldo Otegik, zer edo zer, berak uste zukeena, Argalaren omenaldian, eta han dago, sartu dute preso Espainian.

Eskribitua zuen zerbait, uste zukeena hark, Iñaki de Juanak, eta dago preso, sartu dute Espainian.

Hori al da justizia espainola? Non dago hemen uste duguna aditzera emateko askatasuna? Hemen guretzat, Nafarroan, ez dago.

Zergatik kambiatu dute nire textua Berriakoek. Ez dira nor hortako zeren textua da nirea -exkusivoki- eta doana pean nire firmea. Non dago gure libertatea, nor dira inquisitzeko?

Kambiorik handiena eta skandalosoena hauxe date nire ustez zeren nik nuen skribitu hau

Non dago hemen libertatea tzat berba egin, expresatzeko uste daroaguna?

baina agertu dute ordez beste hau arras differentea:

Non dago hemen uste duguna aditzera emateko askatasuna?

Da inquisitorialki aktuatzea. Gero esan daroe errespetatzen dutela herritarren euskara eta forma dialektalak hartzen dituztela haintzat. Gezurra eta injustizia.

Dezagun ikus, observa, analyza, ... eta ere egin zerbait

Zeozeren premia sentitzea da gauza relativoa zein dago dependentzian hon gauza, motivo eta variable differenteak. Halan batzuk sentitzen dute beharra, premia edo nahia dutxatzeko egunero baina ostera beste batzuk ez. Nahi dudana esan honekin da ze beharrak hon euskararenak batzuentzat dira hauek edo horiek baina aitzitik beste batzurentzat ez dago (edo gehienez ere dagoke) ezein beharrik an gure hizkuntza euskara, da (edo gehienez date) hizkuntza perfektua zeinak ez duen (edo gehienez ez dukeen) ezein makularik edo premiarik edo beharrik, izanik horientzat euskara hizkuntza immakulatua. Batzuk izanik ere pisua behar baino 20 kilo gehiago esan ohi dute ze ondo dagoz pisuz. "Beraz", apur bat da relativoa guzia, guzi-guzia munduan.

Gaur ikusten dugu lehenbiziko planan titular hau (Berria, ostirala 15 ekaina 2007)

Pilotak ez dira izango aitzakia etziko finalean

kin ondoko subtitulua,

Aimar Olaizola eta Abel Barriola gustura agertu dira etzi Donostiako Atano III.ean jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

Dudarik ez dago, duda mendrenik ez dago ze loturik doala

gustura agertu dira ... pilotekin

Izanik laburrena hauxe lehenengoa eta gero besteak korrelativoki:

1) gustura agertu dira ... pilotekin

2) gustura agertu dira ... aukeratutako pilotekin

3) gustura agertu dira ... finalerako aukeratutako pilotekin

4) gustura agertu dira ... buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

5) gustura agertu dira ... jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

6) gustura agertu dira ... Atano III.ean jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

7) gustura agertu dira ... Donostiako Atano III.ean jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

8) gustura agertu dira ... etzi Donostiako Atano III.ean jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

9) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III.ean jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

10) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

11) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako aukeratutako pilotekin

12) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako asteon aukeratutako pilotekin

13) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako asteon hikamikarik gabe aukeratutako pilotekin

14) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako asteon garbi hikamikarik gabe aukeratutako pilotekin

15) gustura agertu dira ... etzi igandean Donostiako Atano III. frontoian jokatuko den buruz buruzko finalerako asteon garbi hikamikarik gabe zorionez aukeratutako pilotekin

16)

17)

eta holan harik heldu infinitura, nahi balitz non distantzia artean verbua (gustura agertu dira) eta ...-kin partikulea izan ahal litzateke hainbat argiurte.

Baina evitatu ahal da guzi hori partikulatxo heterodoxka batekin, kin partikularekin baina botaaz aurrera bortxaz, injustuki edo juntuki, baina effektivoki eta zorionez. Hara,

Aimar Olaizola eta Abel Barriola gustura agertu dira kin ...

existentzia real illogikoki kondenatua

Tv-ren bitartez ere ikusi ahal da nola mintzatzen dira gure herritarrak eta ere gure idazleak. Halan ikusi dugu nola explikatzen zuen hak Daniel Landart-ek, zein da idazle ezaguna, Hendaiako jauregia non bizi izan zen Abadia jakintsua zeinak maite zuen, artean beste anitz thema, ere astronomia.

Diolarik guri -dioskularik- Daniel Landart-ek (ETB, gaueko informatione osteko saioa, osteguna 14 ekaina 2007),

... hemendik -seinalatuz teleskopia- begiratzen zuen izarrak

Baina nehork skriba baleza examina batean hori phrasea botako lukete forma verbal hori nola txarra edo falta handia esanik delako horrek ez daki ongi euskal verbua. Beharko zuelarik skribitu honela,

... hemendik begiratzen zituen izarrak ...

edo

... hemendik begiratzen zien izarrei ...

Da intransigentzia hori seinale hon ukazioa hon realitatea hon euskara reala. Da ukatzea existentzia sozioligikoa eta esatea ze horrela mintzo direnak -asko eta asko eta mendeetan- zirela euskaldun motx, ez zindoak. Da izatea inquisidore eta arras intransigente kontra forma ere korrektoak. Dakusatenak diversitatea nola zerbait txar eta kentzekoa, moztekoa ezpataz, intransigentzia impositivoz.

"Urdaia" garbitu diote

Gizon batek lehenengo hil du bere andrea eta ondoren nahi izan du ere hil bere burua irentsirik botika batzuk baina harrapaturik bizkor eta astiz salvatu ahal izan dute hospitalean zeren

garbitu diote urdaia

[Hori informativoetan, ETB, Gaur Egun, 14 h, astelehena 11 ekaina 2007]. Holakoak pasatzen dira zeren ez dute irakurri nahi zuzenki urdaila -gabe palatalizationerik- eta nahi dute irakurri, ustez horrela da hobeki esana, urdalla. Nork esan du da euskaldunago urdalla ezi urdaila? Batzuk uste daroe ze behar da pronunziatu urdalla, izanik hori gezur galanta.

Zergatik ez esan nola behar den: u-r-d-a-i-l-a.

garbitu diote urdaila

Izan ahal da partikula mesedegarria oso: hon

Normalean, generalean irakurtzen dut egunkarietako parte txiki bat segun zer titulu suertatzen zait aurrean, halan ondoren titulua' beharbada sartzen naiz artikuluan edo notizian.

Halan ikusirik titulua "PSN eta NaBairen artekoa ez da benetako aldaketa, gobernu txandatzea baizik" eta harturik interesa gai hortan sartu naiz irakurtzera notizia osoa eta halan irakurri dut osorik. Orai kommentatu nahi dut lehenengo paragraphoa eta batez ere paragrapho hortako lehenengo phrasea. Hara, hauxe da lehenengo paragraphoa (Berria, domekea 10 ekaina 2007, or 09, Pello Urzelai):

Nafarroan, aldaketa politikoaren eta etorkizuna erabakitzeko gaitasunaren alde dago gehiengoa, Pernando Barrenaren ustez. Aldatzeko nahi hori gobernu txandaketara mugatzeko arriskua dagoela uste du.

Lehenengo phrasean -Nafarroan, aldaketa politikoaren eta etorkizuna erabakitzeko gaitasunaren alde dago gehiengoa, Pernando Barrenaren ustez- izan dut nik zenbait diffikultate, zeren ulertu dut aisa dagoela gehiengoa alde zerbaiten baina ez exaktuki zeren alde. Hori phrasea nahi balitz redaktatu ago ulergarri, ago informativo, ago diskursivo da gauza arras erraza modu hontara:

Nafarroan, gehiengoa alde dago hon aldaketa politikoa eta etorkizuna erabakitzeko gaitasuna, Pernando Barrenaren ustez.

edo

Pernando Barrenaren ustez, Nafarroan, gehiengoa alde dago hon aldaketa politikoa eta etorkizuna erabakitzeko gaitasuna.

Zeren niri esaten edo skribitzen bazait:

gehiengoa alde dago hon ...........................

jada intelegua daukat preparaturik eta itxaroten -konszienteago edo inkonszienteago- derrigorrez etorri behar duen informatione bati.

Paragraphoa osorik, kin bi phraseak, izan ahal litzateke hontara, izanik ulergarriagoa.

Pernando Barrenaren ustez, Nafarroan, gehiengoa alde dago hon aldaketa politikoa eta etorkizuna erabakitzeko gaitasuna. Uste du dagoela arriskua hon mugatu aldaketa nahi hori a gobernu txandakatzera.

Hori da nire eretxia edo ere aburua.

Ni despistatu nau behintzat

Egiteko edo esateko edo mila gauzatarako ba dauke modu edo possibilitate differente alternativoak zein geratzen dira bakoitzaren esku eta gustuko. Baina possibilitate differenteok ez dute valio berdina, halan importantea da bereiztea zein edo zeintzu dira hobeak guzien artean.

Ni despistatu nau titular honek eta behar izan dut rekapitulatu irakurketea jakiteko xuxen zer dioen. Ez dut sinesten ni naizenik bakarra edo bakarrenetakoa izan dudana diffikultatea assimilatzeko mezua hon titularra, uste bait dut aitzitik da problema sozial handia zeinak demostratzen du gainera zerengatik ez da saltzen eta ondorioz irakurtzen asko prensa euskarazkoa izanik ere artean euskaldunak zeintzu legozke behintzat theorikoki kapaz irakurtzeko textu euskarazkoak.

Titularrak dio (Berria, zapatua 09 ekaina 2007, or 08):

LABek salatu du Otegi espetxeratuta politika egiteko aukera ukatzen dela

Dudarik ez dagoke ze dela gunea hon mezua:

LABek salatu du politika egiteko aukerea ukatzen da
(eta gero gehitu zergatik hori: Otegi espetxeratuta).

edo nire gustuz eta nire ustez ere informativoki, diskursivoki hobeto hontara:

LABek salatu du ukatzen dela aukerea egiteko politikea
(eta gero gehitu zergatik hori: Otegi espetxeratuta).

Nik zergatik hori -Otegi espetxeratuta- ez nuke tartekatuko eta barruan sartuko mezu hortan, beraz jarriko nuke, nire ustez logikokiago, gero' edo bestela' izatekotan hasieran aitzinetik.

Edo

LABek salatu du ukatzen dela aukerea egiteko politikea Otegi espetxeratuta

edo

Otegi espetxeratuta, LABek salatu du ukatzen dela aukerea egiteko politikea

Ote du razonamenduak ezer gaitzik edo gehitzekorik?

Ibarretxek atzera egin du [zorionez (?) edo zoritxarrez (?)]

Atzo ikusi dugu an tv, televisionean, nola esan zuen Ibarretxek ezen

ez dugu jokatu behar akzio - reakzio dynamikarekin

akzio - reakzio

baina momentuan, ohartuaz batera bere falta edo hutsaz, zuzendu zuen instantean eta ere publikoki zioela

ez dugu jokatu behar akzio - reakzio (erreakzio) dynamikarekin

akzio - reakzio (erreakzio)

Ote da hori jokabidea txalotzeko zeren zuzendu bait du publikoki bere "hutsa"? Aitzitik, Imazek esan zuen ondo trankil ze

ezker radikala

zuzendu gabe deus. Beharko ote diogu Imazi lotsak erakutsi eta bidali eskolara, alphabetatze eskolara, ikastera euskara hobeto eta korrektuki edo yago korrektuki?

• Non dago hemen diakhronia edo desphasea artean realitatea eta "pensamentu akademikoa"?

• Non dago arazoa eta problemea?

• Nortzuek gan?

Da yago logikoa (eta hobea informativoki)

Ez al da yago logikoa eta guziz normala hau titularra? Ba al du deus atxakiatzeko?

Ezker abertzaleak eskaktu die alderdi politikoei errespetatzeko herri borondatea

Da goiko hori yago logikoa (logikoago) eta hobea informativoki ezi beste ondoko beheko hau:

Herri borondatea errespetatzeko eskatu die ezker abertzaleak alderdi politikoei
(Gara, barikua 1 ekaina 2007, or 20)