Wednesday, January 11, 2006

Entzun dezagun affektatuen ahotsak eta oihuak

Guk ba dakigu zelan gure herrian Nafarroan -gure entitate politikoan- batzuk ba dakite hizkuntza proprioa (euskara) baina ba dakigu ere nola beste askok ez dakiten euskaraz. Bigarren multzo sozial hau -erdaldunena- da porzentualki lar handia respektuz lehenengoa -euskaldunona-. Gero besterik litzateke hasten bagina berba egiten buruz zenbatek darabilen edo darabilgun eguneroko ihardun normalean euskara edo erdara, zenbatek (askok edo gutik) darabilgun eta baita zenbat (asko edo guti) darabilgun. Problematika hontan nola an beste edozein problematika izaten da haintzat hartzekoa affektatuen eretxia, kontuan hartzen da zer pensatu daroen affektatuak eta egiten dira inkluso prospektioneak (sondeoak) jakiteko ongi' zein da persona horren profila, jakin zer pensatu daroen, zein esperantza du, ...


Halan' irakurria dut Gabona hauetan hemen Grezian nola kommentatua dut jada lehenengo liburua titulatzen La Repúbica del Bidasoa (Un Estado independiente, sin moscas, sin frailes y sin carabineros) hon Angel Rekalde (nabarralde, pamiela) zein liburuan irakurri ahal izan dut hainbat gogoeta interesante nola zeina kommentuko dut orai. Holan' noiz entrevistatzen du Jose Maria Arrate presidentea hon Athetic hon Bilbao football ekipoa' irakurri ahal da:


Nací en el 40, justo en la posguerra, en el peor momento (hori da bere eretxia), con Franco en su apogeo. No eran los mejores años. Yo entiendo perfectamente el euskera, y lo hablo. Pero no puedo leer en euskera. Lo que se edita en euskera tengo que comprarlo traducido al castellano. Ahí encontramos muchas limitaciones, el hecho de tener un idioma realmente complejo.


Egingo bagendu estudio statistiko soziologikoa jakiteko zenbat hasi da euskaraz ikasten eta horietarik zenbatek utzi behar izan dute' ikasiko genuke zeozer jakingarri eta ondorioz gero aktuagarri ausarditsu. Buruz hori esaten ahal luke ere hak AEK zeozer valiatuz bere urteetako experientzia kualifikatua, ba luke zer esanik AEK-k (isildu eta ezkutatu nahi ez balu nola ostrukak). Nire eretxiz eta aburuz edozelan ere da hortan faktore importanteenetarik bat hori ze “tenemos un idioma realmente complejo”. Egin beharko al da zeozer an idioma komplexu hori edo utzi beharko al da joan dadin bere kasa' egungo martxa ingeragarri hau?


Patras, Peloponnesoa, Grezia.

Eguaztena 11 urtarrila 2006.

2 comments:

Erramun Gerrikagoitia said...

Nagoelarik hemen Grezian ez daukat konektatzerik at internet egunero eta neure nahiarara, ezta ere kontrolatzeko neure blog proprioa, referentziak. Hori gatik ba diskulpak neure erantzun desphasatuak gatik.

Zuk Ricardo diozu: “Errespetu osoz, baina Jose Maria Arrateren kasua euskaran alfabetatu gabeko baten kasua da, ez besterik”. Laburra eta lakonikoa horraitio zure “sententzia” hori, Ricardo, eta irudi luke ze zuretzat problemea dago jada konpondua edo inkluso ez dago, ez daukagula (daukala euskarak, ez horregatio euskaldunok) ezein problemarik. Uste al du Ricardok (edo beste edozeinnek) ze askatu du eskuz edo ezpataz marapilo gordianoa' kin hori bere ez besterik hori? Nork (zuk Ricardo, Lakarrak, Xabi Zalbidek, ..., Sarasolak, Kintanak, Salaburuk, ...) ukatzen luke ze ez da euskara lar komplexua? Niri iruditzen zait ostera ze analysia hon presidentea hon Athletic jn Jose Maria Arrate da arras interesantea eta ere zuzena eta ondradua “tenemos un idioma realmente complejo”. Uste dut ze da zuzena esaten dena' sartu gabe ea nork esan du eta an zein zirkunstantzia personal. Juzgua da apersonalki zuzena niretzat.

Gainera izanik edo ez izanik urlia (Arrate, ... eta beste 10.000ka) alphabetatu gabeko edo analphabeto' problemea da hori' ea ba daukagu edo ez daukagu idioma realki komplexua (euskara). Horixe zen gorabeherea, ea gure idiomea da realki komplexua edo ez da. Eta horrek explikatzen luke edo ez luke zergatik dago horrenbeste analphabeto eta sistut analphabeto praktiko irtenik labetik hon euskarazko irakaskuntzea (C eta B ereduak) an euskara. Zer uste daroazu edo daroazue buruz komplexitatea hon euskara?

Erramun Gerrikagoitia said...

Galdetzen duzu niri Josu' ea esaten dugun importante edo inportante? Hara, dudan jarri naiz eta aporian lehenbizian. Baina gogoeta eginik iruditzen zait ze nik esaten dut importante, zuk bezala. Josu artista bat zara eta daukazu intuitione handia, hori da niretzat egia evidentea eta are nabarmena. Berriz esanik diot ze iruditzen zait ze dut esanten importante: iMportante.