Euskaraz, ez offizialki ez praktikan, ez dira onhartzen ezta ere berba international behinenak, basikoenak eta korrienteenak -esaterako transporte, transportista, ...- eta da hori egia evidente lazgarria, zein bide horrek (kin beste desbide desegoki gehiago) garoaz at situationea nola oraikoa zein ez da osoro pozgarria sozialki tzat superviventzia hon euskara. Halan' tzat printzipio berbea erabili da derrigorrez eta ere obligatinez oinarrizko, baina oinarrizko erabili ohi da tzat basiko, zein ez da synonymo baizik an modu antzeko urrun bat. Berba batek izan ahal dituen synonymoak dira guti (edo bat ere ez) edo asko eta ugari dependituz tik gure malgutasuna zenbatekoa da.
Halan tzat ingles adjektivoa basic agertzen dira ondokoak an hiztegia hon Oxford univertitatea (New Oxford Thessaurus of English. Oxford University Press 2000):
basic (basiko)
fundamental (fundamental)
rudimentary (rudimentario)
primary (primario)
principal (printzipal)
cardinal (kardinal)
chief
elementary (elemental)
elemental (elemental)
root
central (zentral)
pivotal (pivotal)
critical (kritiko)
key
focal (fokal)
salient (saliente, irtena, begi irtenak)
staple
essential (essential, essentzial)
quintessential (quintessential, kintessential)
vital (vital)
necessary (nezessario)
indispensable (indispensable)
foundational (fundational)
intrinsic (intrinseko)
underlying
ingrained
simple (simple)
unsophisticated (ezsophistikatu)
straightforward (lano, jator)
adequate (adequatu, adekuatu)
unadorned (tolesgabe)
undecorate
unornamented
without frills
spartan (spartano)
sparse (urri)
stark (gordin, bortitz)
severe (severoa)
austere (austeroa)
limited (limitatu)
meagre (urri, eskas)
rudimentary (rudimentario)
patchy (ahul, makal)
sketchy (azaleko, lauso)
minimal (minimal, minimo)
modest (modestu)
ordinary (ordinario)
unpretentious (pretensione bako)
unostentatious (ostentatione bako)
unfussy
homely (etxeko, jator)
homespun (popular, simple)
rough (latza, lehor)
rough and ready
rough-hewn (baldarki landua)
crude (gordin)
makeshift
restrained (restringitu)
muted (ahul, mutu, apal)
Eta aitzitik tzat substantivoa principle dakarrena da:
principle (printzipio)
proposition (propositione)
concept (konzeptu)
idea (idea, ideia)
theory (theoria)
postulate (postulatu)
assumption (assumptione, assuntione)
basis (base)
fundamental (fundamentu)
essence (essentzia)
essential (essentzia)
philosophy (philosophia)
credo (kredo)
attitude (aktitude)
rule (rol)
formula (formula)
criterion (kriterio)
code (kode)
ethic (ethika)
maxim (maxima)
axiom (axioma)
aphorism (aphorismoa)
notion (notione)
dogma (dogma)
canon (kanon)
morality (moralitate)
moral values (valio moralak)
ideals (idealak)
integrity (integritate)
virtue (virtute)
rectitude (rektitude)
sense of honour (zentzua hon ohorea)
honour (ohorea)
decency (dezentziaa)
conscience (konszientzia)
scruples (skrupuluak)
Hitz horiek guziak dira synonymo hon basic (basiko) adjektivoa eta principle (printzipio) substantivoa edo ere ez dira synonymo, dependituz, jada esana dugun lez. Euskararentzat ere berba horiek ez al lukete valioko berdintsu -guti gorabehera- , kin egokitze txipi orthgraphiko burutsu tentuz eginak?
No comments:
Post a Comment