Anaphorikoek avisatzen dute (gaituzte) aurretiaz
Noiz zeozer dakigun aurretiaz’ prestatzen gara hobeto ekiteko zeozer horri. Holan entzuten ohi dugu prognostikoak (pro = aurrez, gnosis = ezagutza) hon eguraldi egingo duena edo dukeena eta hartzen ditugu neurriak: guardasola, botak, bufandea, gabardinea, … edo dena delakoa, badaezpada ere.
Halantxe an hizkuntzak ere -gure kasuan an euskara- phrase batean baldin erabiltzen badugu anaphrikorik (ana = aurrez, phoro = eroan) hobeto ulertuko dugu phrasea ezi izkiriatua badago kin partikula postpositivoak (post = gero, positio = leku). ¿Nork nahi luke entzun informatioa hon eguraldia a posteriori, baldin ez bada jakiteko zer egin duen, zer egina duen eguraldiak ja, baina ez horregatio hartzeko preneurriak.
Irakurria dut. “Gerry Adamek armak lagatzeko eskatu dio Irish Republican Army-ri. Hamarkadak iraun duen prozesu politikoari esker (prozesua IRAk bere lehenengo su-etena eman aurretik hasi baitzen), bitarteko demokratikoen bidez aurrera egiteko baldintzak daudela ondorioztatu zuelako”. Nik orain ez dakidana da ea zenbatek izan duten problemarik ulertzeko phrase hori, ze ikusi behar dena da ea problema inkommunikativo horrek duen magnitude sozialik edo soil da guti batzuen problematxoa, zeren dira horiek irakurle txar eta eskasak. Nik neuk noiz irakurri nuen hori phrasea galdu nintzen ze artio azkena (…duelako) itxaron behar izan nuen jakiteko zela phrase kausal bat kin duelako hori (du + lako) baina noiz ordurako iragana zen eguraldi informativoa. Baina irakurri izan banu phrasea kin partikula anaphorikoa ez nuen beharko retroirakurri berriro phrasea, halan esaterako “Gerry Adamek armak lagatzeko eskatu dio Irish Republican Army-ri. Hamarkadak iraun duen prozesu politikoari esker (prozesua IRAk bere lehenengo su-etena eman aurretik hasi baitzen), zeren bitarteko demokratikoen bidez aurrera egiteko baldintzak daudela ondorioztatu zuen”. Ze tartean sarturiko zeren horrek aurretiaz avisatu nau eta avisatzen.
Itzulirik tu prognostikoa hon eguraldia gogoratzen dut ezen ez dugu alferrik ikusten atentzioz televisioko prognostikoak, pro + gnosiak, eta ezta ez dira berdinki alferrikoak an phraseak anaphorikoak hobeto ulertzeko, gabe textuak retroirakurri.
Lekeitio, apirila 16 zapatua, 2005.
1 comment:
Kaixo, Erramun
Mamitsuak eta oso interesgarriak blogean erabiltzen dituzun kontuak. Orain dela gutxi jakin dut zeu ere "blogari" fina zinela. Luistxo Fernandezen bidez jakin dut Elgetako elkarraldian ni ezagutzeko gogoz geratu zinela. Ea hurrengoan den edo arinago. Tamalez, eguna eta ordua ez ziren oso aproposak izan niretzat.
Post a Comment