Saturday, May 05, 2018

Hitz egoquien importantzia handia eta ere transcendentala

Atzo ostirala nenthorrena automobilean Iruñetic etchera entzunic radioa Euskadi Irratia non commentatzen zen Camboco Arnagaco Declarationea erraiten zuten han radioan zeuden bi commentaristac (izenic ez zait gogoratzen) ze berradiskidetze terminoa zegoela tcharto erabilia zeren inorc (behintzat horiec commentarista biac erran zutenez explicitoqui) ez dauca zertan adisquidetu edo berradisquidetu beharric nehorequin nehorc. Ni ere personalqui bat nathor apreciatione horrequin kin bi commentaristac radioan ari zirenac.

Baina problemea, eta ez soil affaera edo arazoa, da problemea ze ez zuela erraiten Arnagaco Declarationeac nahi zuqueena erran (reconciliationea) baizic-ze zuela erraiten nahi ez zutena (berrasquidetzea). Ez gara hasico explicatu nahiric zer duen adierazten berrasquidetu verbeac zeren bi commentarista horiec nola edozein euscaldun naturalec duen ulertzen ze berrasquidetu da berreriro adisquidetu, berriro izan lagunac edo nahiago bada lagun onac.

Baina reconciliatu da differente ganic berrasdisquidetu, antzic ere ez daucate significantzaz, ez dira antzecoac ere. Hara zer dioen buruz hitz hori Oxfor universitateco hizteguiac.

reconciliation 
1 an end to a disagreement and the start of a good relationship again

2 the process of making it possible for two different ideas, facts, etc. to exis together without being opposed to each other

Halan
euscarazco textuac dakar berradiskidetze prozesua,
gaztelaniazcoac proceso de reconciliación,
inglesezcoac a process of reconciliation,
eta frantzesezcoac un processus de réconciliation.

Nola ikusi ahal da link hontan

Sarri ethortzen zait gogora zer esan zidan Xabier Amuritza lagunac noiz escatu neraucon ea eguingo zidan nire liburuco editione revisatuaren reeditionearen prologoa non liburuan (Euskararen arrotzhitzak, 2001) datozen 22.000 hitz direnac elkarren lexicalqui coincidenteac an euscaraz, aleman, ingles, frantzes, italiano, portugues eta russo. Esan zidan Xabier Amuritzac baina Erramun zertan habil eguiten horrenbeste comparantza haimbat hizcuntzequin? Hara, nahico duc verba bat euscaraz erabiltea eta coincidente izatea gaztelaniaz, frantzesez eta inglesez.

Ez al da hori guertatzen kin reconciliatione hitza, eta beste etc luze asco?


Bestalde, declarationearen izena da officialqui holan

euscaraz Arnagako Adierazpena

gaztelaniaz Declaración de Arnaga

inglesez Arnaga Declaration

frantzesez Declaration d'Arnaga

Ez al da (hemen ere) euscaraz ezagunago eta naturalago declaratione (nahiago balitz, deklarazio) hitza ezpaze adierazpena?  Bai, duda gabe eta euscararen heremu geographico guzian.




No comments: