Wednesday, October 30, 2013

Comparaqueta structural syntacticoa an verbo periphrasticoac

Ba' daquit ze titulua dela luzea edo batzuentzat izateco titulua lar luzea baina halere nago conforme kin hori titulua ezen Comparaqueta structural syntacticoa an verbo periphrasticoac. Goazen ba aurrera.

Dudaric ez dago ze verbo baten forma periphrasticoa dela unitate bat, unitate conceptual bat zeina, neure ustez, ez da comeni aldentzea bi parteac elkarren gandic. Noiz bi parteac hon verbo periphrasticoa doazen elkarren ondoan da ulertzeco -iracurleac- ascoz aisago, baina non aitzitic noiz parteac doazen elkarren ganic urrun da ulertzeco -hori unitiate verbala- ascoz nequezagoa.

Halan iracurri ahal dugu -zorionez, respectuz structura syntacticoa- gaurco Berria-co lehen noticia hau

Mondragonek ez du asmorik Fagorren berregituratzea diruz laguntzeko 

edo informaticoago 

Mondragonek ez du asmorik diruz laguntzeko Fagorren berregituratzea 

edo 

Mondragonek ez du asmorik diruz laguntzeko berregituratzea Fagorrena

non izan balu hautsi verbo periphrasticoa -ez du asmoric- nola sarri edo lar sarri dugun ikusten hori titularra zatequeen aguertuco honelaxe
Mondragonek ez du Fagorren berregituratzea diruz laguntzeko asmorik 
Ostera, ikusteco contrastea eta desegoquitasuna hon hautsi verbo periphrasticoa hemen dugu egun bereco beste adibide edo paradigma bat an Gara. Hemen
Ertzantzaren arazo gehienak ez dira antolaketa moldatuz zuzenduko 
non informatione berber hori kin verboa atchequiz osiric -ezen apurtu edo hautsi gabe- litzeteque honela
Ertzantzaren arazo gehienak ez dira zuzenduko antolaketa moldatuz 

Daigun amaitzeco ikusi bi bicoteoc elkarren ondoan hobequi observatzeco qualitate informativo bakoitzarena


lehenengo Berriatic harturicoa

Mondragonek ez du asmorik Fagorren berregituratzea diruz laguntzeko 

Mondragonek ez du Fagorren berregituratzea diruz laguntzeko asmorik


eta bigarrenic hartua Gara-tic 

Ertzantzaren arazo gehienak ez dira antolaketa moldatuz zuzenduko 

Ertzantzaren arazo gehienak ez dira zuzenduko antolaketa moldatuz 

Ez al da ona gogoeta eguitea buruz qualitate informativoa casu bakoitzean? Zer lekarquioque bakoitzari horren observationeac? Libre al gara baina observatzeco ala behar othe dugu hain baimenen bat hain delaco haina ganic izateco libre dezagun izan zuzena emaiteco eta eguiteco juzgu propioa?. Viva libertatea!

Thursday, October 24, 2013

Hemen non dago lehen segmentu conceptuala?

Aurreco sarrerean dut ipini exemplu bat hon erdarazco titular bat non da ikusten ahal segmentatione conceptuala doa fluidoqui gaberic ethenic; nahi luenac ikus beza hemen. Orai atzitic dakart hona exemplu bat hon euscarazco titular bat aguertua an eguncari berean eta egun berean.

Hemen titularra

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidearen aldeko jardunaldia Iruñean 

Dezagun segmenta hori phrasea

Estaturik (ulertzeco behar du zerbait guehiago)

Estaturik gabeko (ulertzeco behar du zerbait guehiago)

Estaturik gabeko nazioen (ulertzeco behar du zerbait guehiago) 

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko (ulertzeco behar du zerbait guehiago) 

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidearen (ulertzeco behar du zerbait guehiago) 

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidearen aldeko (ulertzeco behar du zerbait guehiago) 

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidearen aldeko jardunaldia
(orai ulertzen da eta da amaitu segmentua, segmentu conceptuala)  

Estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidearen aldeko jardunaldia

 Zain egon behar izan dugu oraintche arte-quasic azquena- ulertzen hasteco aurretico guzia.

Informatu an segmentu conceptualac linealqui

Nahi dut, gaur berriro ere, ekarri aguirira nola hizcuntza ascotan den izquiriatzen edo redactatzen phraseac seguituz linialqui seguida edo segmentatione conceptual bat non segmentuoc doaz cateaturic gaberic galdu comprensionea hon phrase osoa zein doa sortzen segmentuz segmentu.

Hara:

Los tribunales españoles se preparan para cumplir el fallo.

Orain emanic hori titularra zathitua segmentu conceptualeatan izan ahal litzateque honela zathica

Los tribunales (osoric ulertzen da)

Los tribunales espanoles (osoric ulertzen da)

Los tribunales espanoles se preparan (osoric ulertzen da)

Los tribunales espanoles se preparan para (osoric ulertzen da)

Los tribunales espanoles se preparan para cumplir (osoric ulertzen da)

Los tribunales espanoles se preparan para cumplir el fallo (osoric ulertzen da)

Tuesday, October 15, 2013

Comparaqueta syntactico symmetricoa artean hizcuntzac

Nola esaten bait dut tituluan dut ekartzen hona titularrac -edenticoac respectuz mezua- baina batean an euscara eta bestea an gaztelania intentionearequin daigun compara structura syntatcticoac eta ikusi ondorioz zer duten escaintzen iracurleari -euscaldunari edo erdaldunari- informativoqui edo ranking informativoan respectuz qualitatea hon mezua.

Hemen lehenic euscarazcoa (Gara, martitzena 15 urria 2013)
Laguntzak araudia bete behar duela adierazi dio Urkulluk Mondragoni
eta hemen beheraxeago gaztelaniazcoa (Gara, martitzena 15 urria 2013)
Urkullu avisa a Mondaron que su ayuda debe respetar el marco legal
Azquenean hemen informationea zathica, segmentu informativoz' segmentu informativo.

Urkullu

Urkullu avisa

Urkullu avisa a Mondaron 

Urkullu avisa a Mondaron que 

Urkullu avisa a Mondaron que su ayuda 

Urkullu avisa a Mondaron que su ayuda debe respetar 

Urkullu avisa a Mondaron que su ayuda debe respetar el marco legal

Tuesday, October 08, 2013

Interpretatu behar quasic derrigorrez

Guzioc ba' daquigu ez dela berdin iracurri edo interpretatu textu bat edo lan desberdina da traductore edo interprete bateana.

Uste dut, eta ere ziur nago, ze prensa eguneroco zuzendua publico handiari da -behintzat principioz- iracurtzeco iracurle edozeinec, textu izquiriatua an mass media. Halan dut gaurcoa izquiriatzen tzat duquetenac ikusico an textu beheragocoa gaitz ulertzeco edo bedere zail edo difficultoso.

Halan da ze nire zathi hau -dudana astinduco- da nola finitzen da editorial bat zein da derrigorrez iracurtzeco -eta, jaquina, ulertzeco- publico zabalac zeina ez bait da deusetan specializatua. Hara ba azquen zathi hori prensan aguertua (iracur osoric editorial osoa)
Hamaika ekimen, kontuan hartu behar dutenak Madrilek LOMCE ezarri nahi izatea herri oso bati egindako erasoa dela, eta horrenbestez, herri gisa aurre egin beharra dagoela. Hasteko, larunbatean, Bilbon. 
Baldin, zuc, textu hortan ez baduzu ikusten iluntasun communicativoric edo behintzat zailtasunic ez duquezu zertan iracurri behar guehiagoric. Zoaz, zu hori, beste zerbaitetan erabiltzera zure denbora preciatua. Baina aitzitic baldin baduzu atchemaiten textuan zerbait "bihurriric" zaide eta segui iracurtzen. Baina nola nic dudan atcheman hori textua bihurri eta itzuritsu behar izan dut emplegatu neure denborea -baita preciatua- interpretatzen zer nahi duqueen esannahi.

Azquenean, hara, zer nahi duqueen esannahi, transmititu edo expresatu. Zerbait honelatsuco,
Hamaika ekimen, kontuan hartu behar dutenak erasoa dela herri oso bati ezarri nahi izatea Madrilek LOMCE, eta horrenbestez, aurre egin beharra dagoela herri gisa. Hasteko, larunbatean, Bilbaon. 
Niri zait iruditzen dela bigarren hau anhitzez asequibleago ezi professionalec ezarria, medio professional batec izquiriatua. Niretzat da falta grave inescusablea ez contuan izatea iracurlea, iracurle euscaldun lar suffritua, zeinac du aguertzen desconexione socilogicoa ganic herria, populua eta ere Herria.

Friday, October 04, 2013

Aiphuac behar dan lez, litteralqui

Ezein personaren aiphua denean aguertzen da adierazten hori aiphu hori artean cacotchac, nahiric adierazi horrequin cacotch horiec' dela hainec esanico edo izquiriaturico esaldia gaberic guehitu edo cambiatu ezer.

Halan dut iracurtzen prensan ze hac Barcelonaco sortzaile gazte honec (Liliana Torres, "Family Tour" filmeco zuzendaria) du adierazten

"Filmen xarma norberarekin zerikusia duten pertsonaiak aurkitzea da" 

Nola dudan nic supposatzen ze hori aiphua ez du esan xuxenqui euscaraz dut hartzen tzat original delacoaren traductione.

Baina originala ez ahal zegoen edo zegoqueen hurbilago beste forma hauetaric batetic?

  • "Filmen xarma da norberarekin zerikusia duten pertsonaiak aurkitzea"
edo
  • "Filmen xarma da aurkitzea norberarekin zerikusia duten pertsonaiak" 
edo 
  • "Filmen xarma da aurkitzea pertsonaiak norberarekin zerikusia dutenak"
edo
  • "Filmen xarma da aurkitzea pertsonaiak dutenak norberarekin zerikusia" 
edo
  • "Filmen xarma da aurkitzea pertsonaiak dutenak zerikusia norberarekin" 

Neure ustez auquera differente guzi horietaric dagoena gutien hurbil tik delaco edo hain originala (catalan, gaztelania, frantzes, ingles, ...) da eguertu dutena euscal prensan. Daigun comparatu lehena eta azquena -gogoan izanic izan datequeen originla-
"Filmen xarma norberarekin zerikusia duten pertsonaiak aurkitzea da"
"Filmen xarma da aurkitzea pertsonaiak dutenak zerikusia norberarekin" 
Ba al dago differentziaric, mezuaren aldetic? Zembateraino dago traductorearen escu aiphuac nehorenac?, moldatzeco norbere gustu personalen casa?