Wednesday, November 17, 2010

Ote da redundantzia edo pleonasmoa?

Redundantzia -hitz latinoa- da zerbait esatea behin baino gehiagotan eta pleonasmoa -hitz grekoa- da antzekoa redundantziarena baina apur bat differente, ezen da erabiltzea beharrezko ez diren berbak nola an elur zuria, ur bustia, ikusi neure begiekin zeren ba dakigu esan gabe ere elurra dela zuria, ura berez dela bustia, dugula ikusten kin geure begiak. Baina batzutan erabili egiten dira bai redundantziak nola ere pleonasmoak. Batzutan gerta litezke baita beharrezko edo behintzat lagungarri.

Hemen irakurtzen dugularik titulu peko sarreran ondokoa,
(titulua izanik "Martin [Batasuneko militantea] baldintzapean aske izango da epaitegiaren deliberoaren zain") holan hasten delarik sarrerea kin lehenengo phrase hau
  • Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, Paueko epaitegiak euroaginduaren gaineko erabakia hartu arte.
Erabitzen bagenu redundantzia edo pleonasmo bat tzat "... arte" struktura temporal hori izanten ahal litzateke hori rekursoa, rekurso pleonasmiko hori' komenigarri, holan
  • Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, harik Paueko epaitegiak euroaginduaren gaineko erabakia hartu arte.
Pleonasmo gabe behar da itxaron sobera harik heldu "... arte" hori raino. Noiz tartekatzen dena den labur edo ez sobera luze beharbada ez da hain beharrezko eta lagungarri argitzeko irakurketea. Esaterako hemen
  • Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, erabakia hartu arte.
edo kin preonasmo redundantea
  • Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, erabakia harik hartu arte.

Berba batean, akaso, komeni da erabiltzea rekurso hori -harik ... arte- sarriago ezi ikusi ohi duguna.

-harik ..................................... arte-

Izan redundantzia edo pleonasmoa, lagungarri da ezta?

5 comments:

Josu Lavin said...

Erramun maitea,

Joaitez pleonasmoen bide honetarik' iruditzen zait ezen erran behar bidean:

Haintzat har bedi euskara real egiazko soziala (historikoa eta aktuala) eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoak.

erraiten ahal genukeela:

eta dezagun hornitu euskara HEKIN rekurso egoki positivoekin.

Enetakotz horrela klaroagoa da. Guztiz klaro eta argia bezain argi.

Erramun Gerrikagoitia said...

Eskerrak, Josu, zure observatine hori gatik.

Nolanahi iruditzen zait zure pleonasmo hori dela lar sobera pleonasmoa, bilakatzen dela argiki redundantzia eta ere agian sobera redundantea(?). Pleonasmoak ondo dagoz neurriz baina ez soberaz. Ikusirik zure observationea punpalaster derrepentean kausitzen dut lar edo sobera barrokoa.

eta dezagun hornitu euskara HEKIN rekurso egoki positivoekin.

iruditzen zait naturalago eta gainera aski

eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoak

Hobe ibili Josu momentuz neurriz eta tentuz badaezpada ere. Zu ez zara heldu oraino -eta prefosta, ez duzu zertan hasi ere- kin erabilera prepositivo txipienera ere eta hortakoz harrigarri egiten zait gomendatzea bide prepositivo pleonasmikoa.

Baina gomendioa, nola esana bait dut, dago jada eskertua.

Hoteletik Ancona, Italia.

Anonymous said...

Klasikoek errana da egia maiz aurkitzen dela urrezko erdian, 'in the golden mean' ("the felicitous middle between the extremes of excess and deficiency"). Litekena da trenkatzen ari zareten afera horretan ere erdibidea izaitea konponbide adiutuena, hunela:

Erramunek proposatzen du:

"eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoak"

Murde Lavinek proposatzen du:

"eta dezagun hornitu euskara HEKIN rekurso egoki positivoekin."

Eta Xavier Errotetak, urrezko erdigunearen maitaleak, proposatzen du bien arteko syntesia:

"eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoekin."

Proposamen horretarako hertsiki jarraitzen natzaio bizkaieraren ereduari, euskalki horretan maiz aditzen baitira "horregaz mutilorregaz", "hari mutilari", "horra herrira", “handik etxetik” eta antzeko perpaus redundanteak (eta ez rebuznanteak, nola gertatzen baitira zonbait aldiz premia gabeko eta lekuz kanpokoko kakofoniak izatea agitzen denean).

Xavier Erroteta.

Josu Lavin said...

Bizkaierari adostenago zaio nirea:

hekin .... -ekin

Erramun Gerrikagoitia said...

Aupa lagunok, Josu Lavin eta Erroteta edo beste irakurleok.

Josuk ondo ederki dakien lez grekoz ere total normalak dira zenbait redundantzia edo errepika pleonasmikotsu -pleonasmikotsu diot ze extriktoki behintzat ez dira pleonasmo-. Zeren artikuluak ere deklinatzen bait dira joanik orduan deklinatuak kasu berean batetik artikulua eta ere bestetik substantivoa.

Exemplu bat atzo ikusia nindoala tik Patras ki Atheneta pasatzen ginela Egio-tik. (Nahi duenak ikusi mapan an google)

Νοσοκομείο του Αιγίου

"Nosokomio tou Egiou"

"Hospitalea koa Egiokoa"

Baina berbaz eta ere idatziz sarri erabiltzen da honaxe gabe artikulu deklinatua nahirik-edo evitatu "redundantzia" hori edo nahirik izan direktoago, bizkorrago mezua gabe "alferreko" kargarik --permisibilitatea baina an greko hizkuntza eta ere grekoak da handiago ezi an euskara eta euskaldunok-- Beste kasu gehiago differentetan ere evolutionea doa direktione simplifikate hortan, exempluak badira hortako.


Νοσοκομείο Αιγίου

"Hospitalea Egiokoa"

Utzirik aipua zer da gertatzen grekoan etorri ahal gara berriro geurera. Erroteta agertzen da alde "bide erdikoa" aukeratzen duela

"eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoekin."

Nire sentipenez batzutan edo gehienetan hobe da bide zuzen simplea ezi "baliabide erdikoa" edo "sobera redundantea". Beti ez da bide erdikoa egokiena nola erabaki salomonikoan partitzeko ezpataz sein jaioberria emateko emazte bakotzari ume vivisektionatua erdibana.

Niretzat simpleena eta asekibleena da artean horiek aukerak hauxe

"eta dezagun hornitu euskara kin rekurso egoki positivoak."

Zait iruditzen ere avantaila bat ez deklinatzea substantivoa agerturik agerturik delako substantivoa kasu neutro nominativoa.

Bagoaz ala ez goaz buruz euskara izan dadin hizkuntza eskuragarria edozeinentzat eta ez soilik tzat maisu handiak nola Lavin, Erroteta, Rubio, ... edo ere pleiade handisko bat? Bai, ezta?