Bila klaritate yago akzesible bat

Xabier Amurizak an bere azken liburu "Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza" esaten digu konsideratzen dela bera nor baino ez-gehiago eta ere nor baino ez-gutiago. Honelaxe du agertzen hori bere appreziatione hori (liburuaren hasieran, or 12) idazten duela bere buruaz

"Ez naiz idazle soil bat baino gehiago, baina ezta hizkuntzaren eta bere espresioaren eragilerik direktoenak direnen kolektiboko nornahi baino gutxiago ere; ..."

nik erraz ulertu dut zein baino ez-gehiago konsideratzen den Xabier Amuriza baina tamalez kostatu zait niri ulertzea zeintzuk baino Xabier ez den konsideratzen ez-gutiago, izanik gainera bigarren komparatione hau trinkoagoa kulturualki eta opinione importanteagoa' jakiteko bere aburua buruz mundua na euskalzale relevanteak plano personalean edo entitatikoan.

Nik neure aldetik, agertzeko appreziatione berbera, bila klaritate gehiago' amorez irakurlea, nuke redaktatzen hori ideia hori kin beste aukera syntaktiko hau

"Ez naiz idazle soil bat baino gehiago, baina ezta ere gutiago ezi ..."

Interesantea da beti izatea textua akzesiblea eta ere aski digeriblea.

Ote da redundantzia edo pleonasmoa?

Redundantzia -hitz latinoa- da zerbait esatea behin baino gehiagotan eta pleonasmoa -hitz grekoa- da antzekoa redundantziarena baina apur bat differente, ezen da erabiltzea beharrezko ez diren berbak nola an elur zuria, ur bustia, ikusi neure begiekin zeren ba dakigu esan gabe ere elurra dela zuria, ura berez dela bustia, dugula ikusten kin geure begiak. Baina batzutan erabili egiten dira bai redundantziak nola ere pleonasmoak. Batzutan gerta litezke baita beharrezko edo behintzat lagungarri.

Hemen irakurtzen dugularik titulu peko sarreran ondokoa,
(titulua izanik "Martin [Batasuneko militantea] baldintzapean aske izango da epaitegiaren deliberoaren zain") holan hasten delarik sarrerea kin lehenengo phrase hau

• Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, Paueko epaitegiak euroaginduaren gaineko erabakia hartu arte.

Erabitzen bagenu redundantzia edo pleonasmo bat tzat "... arte" struktura temporal hori izanten ahal litzateke hori rekursoa, rekurso pleonasmiko hori' komenigarri, holan

• Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, harik Paueko epaitegiak euroaginduaren gaineko erabakia hartu arte.

Pleonasmo gabe behar da itxaron sobera harik heldu "... arte" hori raino. Noiz tartekatzen dena den labur edo ez sobera luze beharbada ez da hain beharrezko eta lagungarri argitzeko irakurketea. Esaterako hemen

• Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, erabakia hartu arte.

edo kin preonasmo redundantea

• Aurore Martin baldintzapean aske utzi zuten atzo arratsean, erabakia harik hartu arte.

Berba batean, akaso, komeni da erabiltzea rekurso hori -harik ... arte- sarriago ezi ikusi ohi duguna.

-harik ..................................... arte-

Izan redundantzia edo pleonasmoa, lagungarri da ezta?

Ahal duenak irakur dezala, kapaz bada

Desegoki redaktatzearen exemplu anthologikoko listan sar daitekeen textua da hau. Nahi balitz kommentatu ahal da zeozer baino gehiago baina hain da asko kommentatu ahal dena textuaren parte differentetan ze momentuz ez dut ezer kommentatuko zeren ez dakit zein puntutatik hasi.

Editoriala

Instituzioen zorroztasuna, ahulekin

Arabako Batzar Nagusietan EAJk, PSEk eta PPk bat egin zuten gainerako taldeek -ezker abertzalea, EA, EB eta Aralar- bultzatu zuten ekimena atzera botatzeko. Ekimen horrek herrialdeko gizarte laguntzak bermatzea zuen helburu, hartarako behar diren neurri fiskalak hartuz, errenta handien eta dirutza handia dutenen zergak handituz, alegia. Aldaketa horren kontra agertu ziren hiru alderdien jarrerak aberastasuna gaizki banatuta dagoen gizarte batean egoera ekonomikoa txarra denean -askorentzat larria-, banaketa hori are bidegabeagoa egiten du, eta alderdi horiek noren interesen alde egiten duten ezin ageriago utzi. Arabako Aldundiak gehien daukatenei gehiago eskatzeari uko egiten zion aldi berean, Lakuako Enplegu sailburuak enplegu edo prestakuntza eskaintza bati uko egiten dioten langabeak zigortzeko aukera iragarri zuen. Hartara, Lakuako Gobernuak gutxien dutenekin erakusten du gehien dutenekin erakusten ez duen zorroztasuna.

Atzo bertan ere jakinarazi zutenez, Ibex osatzen duten enpresek aurtengo urtarrilaren eta irailaren artean joan den urteko hilabete horietan baino %21 gehiago irabazi dute. Egoera txarra omen da denentzat, baina bakan batzuk ez dira «denak», antza. Bakan horiek langileen eskubideak murrizten dituzten lan erreformak eta neurriak eskatzen dituzte, eta erreforma horiek eskasak iruditzen zaizkie beti. Zenbait enpresa espainiarrek etekin onak lortu dituzte langabezia tasak gorantz jarraitzen duen bitartean; espero izan liteke orain enpresaburu horiek langileen baldintzak hobetzea. Baina ez, zaila dirudi halakorik gertatzea. Aitzitik, SEA Arabako Enpresariek, Arabako Aldundiak tratu bikaina eskaintzen dien horiek, atzo eskatu zieten sindikatu eta langileei lan hitzarmenetan KPIren igoera ez kontuan hartzeko.

Ez da harrigarria, enpresaburuen helburua kosturik txikienean ahalik etekin handiena lortzea dela kontuan izanda. Larria da, ordea, hartarako, gobernuak eta instituzioak oro har beren zerbitzuko izatea.

Behar da reirakurri eta ralentizatu lar sobera

Irakurri dut sarrerea zetorrena titulu honen pean

(titulua bera ere ez da ona informativoki nire ustez baina kommentarioa doa zuzendua ki sarrerea zeina iruditzen zait txarragoa, informativoki baita)

Konfiantza eraikitzen hasteko eskatu die Brian Currinek alderdiei

bada, sarrera delako hori da hauxe

Bruselako adierazpenaren eta Gernikako Hitzarmenaren izenpetzaileei ETAk noiz erantzungo zain dago abokatu hegoafrikarra

Egia diot ze mezu hori da interesantea baina ulertzea mezua -irakurtzea, jakitea zer duen ipintzen- kontatu zait behar izan dudala hortako lehenengo reirakurri eta gero bigarrenez' ralentizatu irakurketea -esateko egia argiro stop egin eta geratu- tentuz aztertu, analyzatu.

Ez al da zaila, edozeinentzat? Persona normal batentzat? Euskaldunontzat?

[Nik emango nuke neure aukera alternativoa edo alternativoak, inork eskatu baleza.]

Txillardegik jada idatzia 1958an regogoratu

Hak Jose Luis Alvarez Enparantza, Txillardegi, hak idatzia aspaldi dakargu hona asmoarekin refreskatzeko gure memoria. Hara, jada 1952an idatzia.

"Bide ortatik garbizaleak ekarri diguten kaltea ezin neur diteke. Zeren bizi diran sorkari guziak jan egiten duten, eta izkuntzak ere berdin. Euskerari itz arrotzak artzen debekatzea, beraz, euskerari elikatzen debekatzea da; ots, goseak illeraztea. Alimaleak jatea normala duten bezelaxe, itz arrotzak euskeraratzea ere normala dugu: bizi diran izkuntza guziak egiten dute, eta euskerak ere orixe egin bear du, lasai, batere bildurrik eta lotsarik gabe; eta izkuntzaren sustraira begiratuz, eta ez azalari".

Gernikan ba da monumentu bat eskainia ki (II)

Esaten genuen aurreko spotean ze an Gernikako monumentua eskainia ki Steer korresponsal britanikoa, textua zela hau

-George L. Steer-
(22-XI-1909 / 25-XII-1944)

Gerrako korrespontsal britaniarra, Gernikako bonbardaketaren gaineko berriak munduan zehar hedatu zituena. Londreseko The Times-en eta The New York Times-en argitaratu zioten historia-kronika 1937ko apirilaren 28an, asteazkena, eta albiste hura erabakigarri gertatu zen P. Picassok Guernica lan ospetsua margo zezan. Gernikako Arbola izeneko liburua, gaur egun ere, gerra zibilak Euskadin izaniko eraginaren gaineko lan garikiderik onentzat hartzen da.

baina nik textu hau ikusten dut ze dagoela hobetu beharra amorez irakurlea, euskal irakurlea. Esaterako holan edo honelatsu, eginik betiere kambiorik ahalik gutien.

-George L. Steer-
(22-XI-1909 / 25-XII-1944)

Gerrako korresponsal britanikoa, hedatu zituena munduan zehar Gernikako bonbardeoaren gaineko berriak. Londreseko The Times-en eta The New York Times-en argitaratu zioten historia-kronika 1937ko apirilaren 28an, asteazkena, eta albiste hura gertatu zen erabakigarri P. Picassok pinta zezan Guernica lan ospetsua. Gernikako Arbola izeneko liburua, gaur egun ere, hartzen da lan garaikiderik onenentzat gerra zibilak Euskadin izaniko eraginaren gainean.

edo

Gerrako korresponsal britanikoa, hedatu zituena munduan zehar Gernikako bonbardeoaren gaineko berriak. Londreseko The Times-en eta The New York Times-en argitaratu zioten historia-kronika 1937ko apirilaren 28an, asteazkena, eta albiste hura gertatu zen erabakigarri P. Picassok pinta zezan Guernica lan ospetsua. Gernikako Arbola izeneko liburua, gaur egun ere, hartzen da lan garaikiderik onenentzat gain gerra zibilak Euskadin izaniko eragina.

Ez al da irakurlearentzat textu alternativoa yago soseguz irakurtzekoa?

Gernikan ba da monumentu bat eskainia ki

Gernikan ba da monumentu bat eskainia ki

-George L. Steer-
(22-XI-1909 / 25-XII-1944)

(ahalegin du naiz kopiatzen hemen photoa, baina ez dakit lortu dudan ze da lehenbizikoz egiten dudala hori blogean. Ea suerterik dagoen.)


monumentua eskainirik ki George L. Steer, zeren izan bait zen korresponsala idatzi zuena buruz Gernikako Bombardeoa eta bere informationearen eraginez pintatu bait zuen Pablo Picassok bere kuadro famatu titulatua Guernica. Textua dago emana trilingueki, euskaraz, gaztelaniaz eta inglesez. Baina kasualitatea zeren ez bait dago faltarik, falta orthographikoarik, ez gaztelaniaz eta ezta inglesez baina bai temalez euskaraz. Zenbaitek pensatzen ahal du ze horrek ez du importantziarik zeren falta duen bakarra da soil n bat, berba batean n letrea soil bat. Baina kasualitatez zeren beste bi hizkuntzotan ez du faltarik. Egongo al litzateke monumentu hori hor baldin izan balu faltarik edo gaztenaliaz edo inglesez? Hara hemen textu euskarazko hori zeinek falta duen n letra bat.

Gerrako korrespontsal britaniarra, Gernikako bonbardaketaren gaineko berriak munduan zehar hedatu zituena. Londreseko The Times-en eta The New York Times-en argitaratu zioten historia-kronika 1937ko apirilaren 28an, asteazkena, eta albiste hura erabakigarri gertatu zen P. Picassok Guernica lan ospetsua margo zezan. Gernikako Arbola izeneko liburua, gaur egun ere, gerra zibilak Euskadi izaniko eraginaren gaineko lan garikiderik onentzat hartzen da.

Topatu ahal izan duzu, irakurle, fatea? Hara hemen:

Gerrako korrespontsal britaniarra, Gernikako bonbardaketaren gaineko berriak munduan zehar hedatu zituena. Londreseko The Times-en eta The New York Times-en argitaratu zioten historia-kronika 1937ko apirilaren 28an, asteazkena, eta albiste hura erabakigarri gertatu zen P. Picassok Guernica lan ospetsua margo zezan. Gernikako Arbola izeneko liburua, gaur egun ere, gerra zibilak Euskadi izaniko eraginaren gaineko lan garikiderik onentzat hartzen da.

Zer falta du hor

Euskadi

horrek? N letrea ezta?, izan daiten

Euskadin,

bai ezta? Beharbada askorentzat horrek ez duke horrenbesteko importantziarik baina seguru nago ze faltea balitz edo an gaztelania edo an inglesa luketela konponduko. Ez al da lotsagarri tzat euskal kulturea? Soil da onhartzea -hori lortzea da arras erraza- eta nahi izatea konpontzea hutsa -hori da askoz zailagoa- baina duen zailtasun bakarrak da nahi izatea konpondu eta izatea dirua konponketa hortarako. Dirua ba dugu franko baina eskasago gabiltza tik vorondate zindoa tzat euskal kultura.

Solozioa da, nahi balitz, total erraza.

Nork somatuko luke ezer rarorik?

Buruz pelotako laur t´erdiko txapelketea irakurriko bagendu ondoko titularra uste dut ze guziok, euskaldun irakurle guziok hartuko genduke normaltzat eta ez gendukeela somatuko ezar rarorik mezu hontan

Berasaluzek lortu zuen bidezidorretik tontorrera iristea

eta ezta ere publikatu izan balitz beste struktura syntaktiko hontan, geratzen dela mezuan nabarmenago -argiago- iriste hori zelakoa den, nondik norainokoa

Berasaluzek lortu zuen iristea bidezidorretik tontorrera

Aitzitik beste hirugarren aukera hau zeina agertua bait da prensan kausitzen da, behintzat niretzat, poxi bat baino bihurriagoa ulertzeko. Nire ustez, gainera, da ezin ulertuzkoa baldin ez badu irakurleak frenatzen eta reirakurtzen expressuki bilatuz dagokeen esannahia an titularra. Hauxe da ba hori titularra.

Berasaluzek bidezidorretik tontorrera iristea lortu zuen

Batzuk esan ohi dute ze hobe dela izenean euskara batua -izanik hori ez egia baizik txarto ulertu bat- ipintea verbua azkenean behintzat baldin tarteko objektua ez bada lar luzea. Loturik horri argumentuari ikusten dugu ze phrase osoko letrak direla 51 eta tarteko objektuak dituela 30. Gero erabilirik kalkuladorea ateratzen zaigu dela objektua % ia 60. Ez al da ba objektua luze eta ere lar luze sartu behar duguna artean subjektua eta verbua? Nire ustez % 60 ba da zeozer luze (behean dagoena kolore beltzez artean kolore gorria). Ez ala Gara egunkariko euskararen arduradunok? Beltza da % 60. Non dago limitea? Eta ulergarritasuna?

Berasaluzek bidezidorretik tontorrera iristea lortu zuen

Mundial bertsolaria

Ezkio aldean ba zen bertsolari bat Mundial deitzen zutena, bizi zena lan eginez morroi baserrietan. Izatez zen usurbiltarra edo behintzat inguru hortakoa, entzun dudanez.

Haren bertsotarik bat hauxe da, beharbada bertso sorta baten bertso bat da. Inork gehiago baleki sala beza. Hare bertsoa:

Rekete eta falange

eta soldaduak

religioaren aldeko

gizon ondraduak

irabazi dituzte

haundien graduak

pozez dantzan a(r)i dira

zeruko aingeruak

Nor zen delako Mundial hori? Nork daki zeozer?