Wednesday, February 24, 2010

Zein ote da hobea informativoki?

Esan ohi da, eta nire ustez holan da osotasunean eta blogalki, eze euskara da hizkuntza bat kin

SOV strukturea

non
S da subjektua
O objektua eta
V verbua.

Baina hori, nola esana bait dut lehenxeago, da egia modu relativoan edo parzialki baina ez absolutuan edo totalean.

Halan mezu informativo berbera ikusten dugu esaterako gaur emanik bi modu differentetan izanik bi moduok emanak forma asymmetrikoan nola bat balitz bestearen iduleztakoa nola guante bat modu normalean eta ondoan guante hori berbera ipinirik iduleztara. Ikusi behar litzatekeena da ea zein da bietarik hobea informativoki, bata edo bestea. (Berria egunkaria, eguaztena 24 otsaila 2010)

Halan lehenengo planan nola notizia prinzipal irakurri ahal dugu, erabiltzen dela SVO strukturea
Estrasburgok atzera bota du EAJk kontsultaren Legearen inguruan ezarritako helegitea
delarik
S
(subjektua, Estrasburgo)
V
(verbua, atzera bota du)
O
(objektua, zer atzera bota duen, EAJk kontsultaren Legearen inguruan ezarritako helegitea)

baina barruko orrietan (11. or) ikusten dugu mezu berbera emanik strukturalki modu symmetrikoan -iduleztara- respektuz lehengoa, honela erabilirik OVS strukturea
EAJk galdeketaren inguruan jarritako helegitea atzera bota du Estrasburgok
non
O
(objektua, zer atzera bota duen ez jakinik ere oraino ezer bota behar duen atzera inork, da EAJk galdeketaren inguruan jarritako helegitea)
V
(verbua, atzera bota du)
S
(subjektua, Estrasburgo)

Baina "harrigarriki" itzuri eginik "SOV struktura jator" geureari, erabiliriko bi aukeretan, lehenengoan eta ere bestean, erabilirik struktura bietan an egunkaria aukera "arrotzak": lehenengoan lehenbiziko planan SVO eta bigarrenean an 11. or OVS. Litzatekelarik mezua hontara an "geure SOV struktura jatorra"
Estrasburgok (S) EAJk kontsultaren Legearen inguruan ezarritako helegitea (O) atzera bota du (V)

edo
Estrasburgok (S) EAJk galdeketaren inguruan jarritako helegitea (O) atzera bota du (V)
Berdin effektivoak al dira informativoki hiru aukerak? Iduri du ezetz, eta ondorioz zeini eman behar zaio, diogu preferentzia. Azken aukera, "geure jator SOV-a", dirudienez baztergarria da -so eginik mezua eman effektivoki ondo eta ahalik informativoen- zeren Berriakoek ere ez diote ematen erabilera handirik.

Baina bi aukera "arrotzetan" ere -SVO eta OVS (aparte utzirik geure SOV delakoa)- ote dira biak berdin effektivoak eta lagungarriak tzat euskaldun irakurtzea eta ere -bidenabar eta subordinatuki zeren gure hizkuntzak egon behar du geure zerbitzuko eta ez alderantziz- euskara hizkuntza geurea?

Nire ustez arlo hontan goaz ondo, derrigorturik prefosta evidentzia inukagarriak, derrigorrak eragink, baina zoritxarrez arras geldiro. Zenbat frenatzen gaituen gainkarga astun negativo horrek, libra gaitezela tik lastre eta zapa alferrekook (libra gaitezela lastre eta zapa alferrekootatik).

Ez da berdin jaztea guantea ondo, egoki eta txairo edo guante berbera iduleztara, ez horregatio!

Tuesday, February 23, 2010

Zoztor berriro harri berean

Gaur ere berriro zoztor (estropezu, behaztopa) egin dut irakurtzean euskaraz. Ustea dut ze erru handiagoa duela duenak jartzen oztopoa ezi egiten duenak zoztor edo behaztopa an inork -redaktoreak- jarri duen harria. Hara non naizen akzidentatu (Gara, asteartea 23 otsaila 2010, kultura 41 or)

FIAMP jaialdiak Bilboko Euskal Museoaren «Pilota» filma eta bere kalitate estetikoa saritu ditu

Zeuk irakurle egin al duzu zoztor? Nola ez dute ikusi ze phrase horrek ba duela "harri" bat zeinak oztopatzen duen bidea, irakurketea? Hemen duzu hori bidea gabe "harri" aldrebesik edo behintzat bide leunago eta erosoagoa.

FIAMP jaialdiak saritu ditu Bilboko Euskal Museoaren «Pilota» filma eta bere kalitate estetikoa

Hain zaila ote da ala ote da fede txarreko zeozer skrupulosoa? Behintzat ez dute aitzakirik na ez egotea avisatuak eta jakitun.

Friday, February 19, 2010

Bila hon urre urdinaren lurrina

Eginberri dut bidaia bat gustagarria, esker liburua na Jurgi Kintana titulatzen Urre urdinaren lurrina, zehar euskal literatura dudalarik gozatu anitz bai ikusi dudanetik eta ikasi liburuan eta ere Jurgiren prosaren naturaltasunetik. Liburua dut irakurri hasi eta amaitu gustu handiz ze bere prosa da erraza eta berez doana nola ura an bere jario atsegin eta relaxantea; soil aurkitu dut phrase bat kostatu zaidana ulertzen, esan bezala bat bakarra, eta horixe gatik ekarriko dut bertora ikusteko nolakoa den besteontzat ere aldetik ulergarritasuna

[Urre urdinaren lurrina, Euskal idazle galduaren bila (1810 - 1940) ganik Jurgi Kintana Goiriena, ed Pamiela, ISBN 978-84-7681-589-2]
(52 or)
Bitalismoak, Friedrich Nietzsche profetaren gidaritzapean, gizartearen moral burges, kristau eta dekadentearen aurrean borondate bizizale gogotsua aldarrikatu zuen.
Esan bezala niretzat hori ulertzea izan da gaitza baino gehiago zaila ze behar izan dut geratu eta borrokatu nire enteleguan heltzeko mezura. Ze izan ahal zen askok digeribleago holaxe esaterako
  • Vitalismoak aldarrikatu zuen, Friedrich Nietzsche profetaren gidaritzapean, gizartearen moral burges, kristau eta dekadentearen aurrean borondate bizizale gogotsua.
edo
  • Vitalismoak aldarrikatu zuen, Friedrich Nietzsche profetaren gidaritzapean, borondate bizizale gogotsua gizartearen moral burges, kristau eta dekadentearen aurrean.
edo
  • Vitalismoak aldarrikatu zuen, Friedrich Nietzsche profetaren gidaritzapean, borondate bizizale gogotsua aurrean hon gizartearen moral burges, kristau eta dekadentea.
edo
  • Vitalismoak aldarrikatu zuen, Friedrich Nietzsche profetaren gidaritzapean, borondate bizizale gogotsua aurrean hon moral burges, kristau eta dekadentea hon gizartea.
edo
  • Vitalismoak aldarrikatu zuen, gidaritzapean hon Friedrich Nietzsche profetea, borondate bizizale gogotsua aurrean hon moral burges, kristau eta dekadentea hon gizartea.

Nolanahi liburu horren valioa da eskargarria despit kommentarioa hon delako phrase trakesko hori. Esan dezada ze dela niretzat labankada baldres bat pasa dakiokeena dabilen edozeini. Bada zorionak, benetan, Jurgi zure apportatione txairo hori gatik hurregoaren zain.

Tuesday, February 16, 2010

Erdaraz ere berdin edo berdintsu

Redaktatzea argiro eta modu effektivoan ez da gauza bat dagokiona soil euskarari, prefosta.

Gaur aurkitu naiz kin textu hau zein kostatu zait ulertzea eta behar izan dut reirakurri jakiteko zer zekarren. Hara (Gara, asteartea 16 otsaila 2010, editoriala, "Un nuevo paso adelante para romper el bloqueo y forzar un cambio estructural y positivo" ikus an 4. paragraphoa)
«Zutik Euskal Herria» ratifica que, de cara a lograr la acumulación de fuerzas, la lucha de masas, la lucha institucional y la lucha ideológica, la modificación de la correlación de fuerzas y el apoyo internacional serán los únicos instrumentos de proceso democrático.
ez ote litzateke hobeto redaktatua eta lagungarriago tzat irakurlea hontara?
«Zutik Euskal Herria» ratifica que, de cara a lograr la acumulación de fuerzas los únicos instrumentos de proceso democrático serán la lucha de masas, la lucha institucional y la lucha ideológica, la modificación de la correlación de fuerzas y el apoyo internacional.
Nik uste. Ezer esatekorik balego egin beza nahi luenak.

Saturday, February 13, 2010

Unitate konzeptuala na verbu periphrastikoak

Sartu nintzenean Leitzako lokal publiko batean nentorrelarik Iruinetik etxerantz irakurri nuen orman itsatsirik hauxe

Hemen ez dugu jarrera sexistarik onartzen

eta, egia esan, ulertu nuen mezua ederto eta gabe ezein problemarik. Baina pensaketa ari nintzela otu zitzaidan ze zergatik ez izan ahal zen beste modu hontan expresatua

Hemen ez dugu onartzen jarrera sexistarik

Halan, gero, ohartu naiz ze verbu periphrastikoak -dituztenak bi zati, hala nola, joan ginen, agertu ginen, ezkutatu ginen, ...- dira unitate konzeptual bat zein ez da komeni apurtzea, distantziatzea lar bata bestea ganik, esaterako
Hemen ez dugu ... ezelan ere behintzat gure lokalean ezin zirkustantziatan izanik ere jarrera sexista desegoki arrunt lotsabakorik ... onartzen

Berba batean ze ez dela komeni apurtzea, etetea konzeptu unitateak, eta jarri parteak (oraingoan, dugu eta onhartzen) lar aparte elkarren ganik.

Halan esaterako gaur (Gara egunkaria eritzia larunbata 13 / 02 / 2010 artikulua titulatzen Mandelamania ganik Floren Aoiz ari delarik buruz Mandela) dio

Ez zen (Mandela) indarkeriaren inguruko zurikeriaren iruzurrean erori

noiz anitzez errazago zetekeen

Ez zen erori (Mandela) indarkeriaren inguruko zurikeriaren iruzurrean

Dudarik ez ba ze verbu periphrastikoak formatzen dute unitate konzeptual bat.