Kommunikatioak inter personak behar du izan ahal bada ona eta inkluso baita ahal bada, ahal denik onena' kommunikatio on ganorazkoa, harturik noski hau affaira hau nola beste gehientsuak gabe skrupulo extremo eta stridenteak. Kommunikatioak eta areago kommunikatio kalitatezkoak izan du importantzia handia beti, baina areago oraindio orain an mundu moderno aktual hau.
Zentzurik ez luke ze izanik aukera differenteak (bi, hiru edo gehiago) hautatzea eta hartzea aukerarik txarragoa, kommunikativoki txarragoa edo eskasagoa. Gainera izanik an bi aukera possibleak bata askoz hobea -askoz informativoki hobea- ezi bestea, ez da (edo onenean, ez litzateke) normala hartzea txarrena, bazter utzirik hobea.
Angel Lertxundik izkiriatu du an bere artikulu titulatzen Patetikoa (Berria, martxoa 30 asteazkena, 2005) phrase hau:"Ez, Vatikanoko buruaren jarduera ez da kasualitatezkoa, sufrimenduen erakusleihotik egiten ari den eutanasiaren kontrako kanpaina ondo kalkulatua baizik". Eta nahi dut nik orain kommentatu gabe aldatu deus phrasearen mezua eta zentzua baina bai aldaturik asko -sano agitz asko- kalitatea hon kommunikatioa, ezen hori phrasea da (edo onenean, litzateke) errazago mila bider izkiriaturik "Ez, Vatikanoko buruaren jarduera ez da kasualitatezkoa, baizik sufrimenduen erakusleihotik egiten ari den eutanasiaren kontrako kanpaina ondo kalkulatua".
¿Ez al du argudio guzi honek logika izpirik ezer ala ote da pathetiko hutsa? ¿Zein ote da bietan -an possibilitate syntaktiko biak- gehiago edo gutiago pathetiko (grekoz, pathos=eri, gaixo)? ¿Ala guzi honek ez al du muntarik?
Wednesday, March 30, 2005
Saturday, March 26, 2005
Ulergarriago bai, behintzat
Photo baten azpiko oinak (ikus http://www.berria.info/hemeroteka/ikusteko.php?pdfikusi=BERRIA/y2005/m03/d20050325/p008_euskalherria.pdf ) dio (Berria, martxoa 25 ostirala 2005) "Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal nagusia Justizia ministro Juan Fernando Lopez Aguilarrekin", baina ulertzen da hori oin hori nekozoa eta astuna, zeren "...kin" postpositio adjunktua Aguilarrekin (zein ez da deklinatioa, zeren euskaraz ez dago deklinatiorik baizik dagoz postpositio adjunktuak) dago guziaren -lerrokadaren- azken extremoan, eskuin extremoan, betetzen ez duela ...kin horrek ongi bere funtzio proprio relationala artean bi elementuak (lehenengo elementua: Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal naguasia eta bigarren elementua: Justizia ministro Juan Fernando Aguilar).
Litzateke anitz errazago izkiriatu izan balitz "Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal nagusia kin Justizia ministro Juan Fernando Aguilar". Errazago bada eta ulergarriago ere bai zergatik ez da erabiltzen horren antzeko rekursorik normalki eta sarri? Ala hobe da ibili mezu ilunekin euskaraz? Zer argudiatzen ahal da kontra hon phrase efektivoagoak nola "Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal nagusia kin Justizia ministro Juan Fernando Aguilar"? Nork argudiatuko du zeozer? Argudiorik duenak argudia beza, mesedez.
Litzateke anitz errazago izkiriatu izan balitz "Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal nagusia kin Justizia ministro Juan Fernando Aguilar". Errazago bada eta ulergarriago ere bai zergatik ez da erabiltzen horren antzeko rekursorik normalki eta sarri? Ala hobe da ibili mezu ilunekin euskaraz? Zer argudiatzen ahal da kontra hon phrase efektivoagoak nola "Candido Conde Pumpido Espainiako fiskal nagusia kin Justizia ministro Juan Fernando Aguilar"? Nork argudiatuko du zeozer? Argudiorik duenak argudia beza, mesedez.
Askotan, ez dakigu lehenbizitik gerokorik
(ERRAMUN OSA IBARLOZA Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioaren Euskaraz Bizi eta Hizkuntz Proiektua egitasmoen arduraduna da) Ikus http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1111427406
Askotan, hala nola noiz explikatu behar da an photo bat nor da hango persona bat, hasten gara "Jose Mari da dagoena ... (hartzen dugularik astia pensatzeko, ralentizaturik behar duguna esan) andre lirainaren ezkerrean".
Ez da lehendabizikotik esaten "Jose Mari andre lirainaren ezkerrean dagoena da", zeren gainera ez dakigu askotan oraindio zer eta nola esan behar dugu.
Uste dut ezen behar genduke ikasi zerbait tik reflexio hau.
Askotan, hala nola noiz explikatu behar da an photo bat nor da hango persona bat, hasten gara "Jose Mari da dagoena ... (hartzen dugularik astia pensatzeko, ralentizaturik behar duguna esan) andre lirainaren ezkerrean".
Ez da lehendabizikotik esaten "Jose Mari andre lirainaren ezkerrean dagoena da", zeren gainera ez dakigu askotan oraindio zer eta nola esan behar dugu.
Uste dut ezen behar genduke ikasi zerbait tik reflexio hau.
Friday, March 25, 2005
Ezin ulertu sinadurea ere
ERRAMUN OSA IBARLOZA (Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioaren Euskaraz Bizi eta Hizkuntz Proiektua egitasmoen arduraduna da)
Sinadurea ikusirik jakin dut ezen hak Erramun Osa Ibarlotzak izkiriatu du goiko artikulua titulatzen Batzuen aurpegia. Gehiago jakin nahirik oraindio buruz Erramun Osa Ibarlotza jakin ahal izan dut ere explikatioa hon sinadurea -azkenean, itxarorik artio azkena- ezen dela arduraduna, baina ez zeren -edo zertzuen?- arduraduna. Momentuz ez naiz sartuko buruz ezen dela arduraduna hitza hitz sobera ambiguoa, kasik esan nahi duena edozer eta baita ezerez.
¿Ote da ez dakigula redaktatzen ongi mezuak euskaraz -noiz dira apur bat luze- edo baita ote da ezen hizkuntzak -euskarak- du diffikultate handiak hortarako, tu zeregin edo rol syntaktiko minimun luzeskoak? Bai, zeozer bai, ba dago.
¿Zertarako da eta valio du irakasleak ahalegintzea eta lortzea euskararen nivel behar direnak baldin gero ikusten eta sufritzen badugu holako resultatuak, nolakoak ezin dugu ulertu sinadura bat, sinadura sinple baten explikatioa?
Sinadurea ikusirik jakin dut ezen hak Erramun Osa Ibarlotzak izkiriatu du goiko artikulua titulatzen Batzuen aurpegia. Gehiago jakin nahirik oraindio buruz Erramun Osa Ibarlotza jakin ahal izan dut ere explikatioa hon sinadurea -azkenean, itxarorik artio azkena- ezen dela arduraduna, baina ez zeren -edo zertzuen?- arduraduna. Momentuz ez naiz sartuko buruz ezen dela arduraduna hitza hitz sobera ambiguoa, kasik esan nahi duena edozer eta baita ezerez.
¿Ote da ez dakigula redaktatzen ongi mezuak euskaraz -noiz dira apur bat luze- edo baita ote da ezen hizkuntzak -euskarak- du diffikultate handiak hortarako, tu zeregin edo rol syntaktiko minimun luzeskoak? Bai, zeozer bai, ba dago.
¿Zertarako da eta valio du irakasleak ahalegintzea eta lortzea euskararen nivel behar direnak baldin gero ikusten eta sufritzen badugu holako resultatuak, nolakoak ezin dugu ulertu sinadura bat, sinadura sinple baten explikatioa?
Monday, March 07, 2005
Orthodoxia astuna, sobera astuna
Egunkariak irakurtzerakoan, sartu aurretik notizian irakurtzen ohi dugu lehenengo titulua eta sarrerakoa eta ondoren edo sartzen gara notizian edo utzi egiten dugu gabe irakurri. Hori gatik da importantea ongi ematea titularrak an journalismoa.
Aurreko konzeptu hori, sarri an euskarazko prensa da ikusten kin problema handiak, problema kommunikativo handiak. Sarri ere, zorionez, ikusten dugu ez dela agertzen titularretan problema kommunikativorik, baina aitzitik -esanik dugun lez- baita agertzen dira sarri, sobera sarri, mezu inkommunikativoak, sarriago ezi limite permisivo azeptableak, problema kommunikativo handiak, zein dira kasik blokeanteak hon kommunikatioa. Halan aipatuko dut gaur bi titular, bata koska gabea eta bestea koska duna, biak agertuak an orrialde bera.
Batak, koska gabeak, dio -Berria, martxoa 1 asteartea, 2005- titularrean Bost lagun hil dira ostiraletik gertatutako istripuetan eta sarrerakoan Hildakoetatatik hiru oinezkoak dira: bata Lizarrakoa, bestea Bilbokoa eta hirugarrena Ondarroakoa; nik notizia hontan ez dut ikusten, zorionez, problemarik.
Baina bai dago problema kommunikativo handiak, an orrialde bereko beste alboko notizia eta bere sarrerakoa, non titularra da "Gaur atzo baino hotz handiagoa egingo duela iragarri dute " eta an bere sarrerakoa "Etzi eta etzidamu itsasoaren mailan elurra egingo duela esan dute ".
Nehor al dago esaten ahal duena ezen hor -tituluan batez ere, eta baita gutiago? bere sarrerakoan- ez dago problema kommunikativorik? Porzentualki, zer lioke hak sondeo demoskopikoa?
Dudarik ez dago, niretzat ere zein bait naiz "euskaraz aski alphabetatua", ezen dago titular hortan -Gaur atzo baino hotz handiagoa egingo duela iragarri dute - problema handia, hain handia non nik nioke da blokeantea, zeren uzten zaitu groggy eta blokeatua, kasik KO.
Gure -gure hau kasik da ironia makabro bat- oraingo euskal orthodoxia syntaktikoa da astuna, sobera astuna eta mortal letala. Aurkitu beharko dugu beste orthodoxia -ortho (zuzen), doxia (arrazoi)- berri bat, hobe bat. Ala, ez al du merezi? Zeren euskalzale (euskal + zale) batzuk diote ezetz, ezen ez du merezi, ezen hobe da numantinismoa, ohorez hil gaitzaten (eta gainera persekutatuak), oihukatuz bezala viva euthanasia! (eu=on, thanatos=heriotza).
Behar da bai, -BEHAR DA DERRIGORREZ (bai derrigorrez, baina ez obligatioz)- sortu orthodoxia berria, zeren ez bait da hobena soil redaktorearena, diot sortu orthodoxia berria hobea ezi oraingoa.
Aurreko konzeptu hori, sarri an euskarazko prensa da ikusten kin problema handiak, problema kommunikativo handiak. Sarri ere, zorionez, ikusten dugu ez dela agertzen titularretan problema kommunikativorik, baina aitzitik -esanik dugun lez- baita agertzen dira sarri, sobera sarri, mezu inkommunikativoak, sarriago ezi limite permisivo azeptableak, problema kommunikativo handiak, zein dira kasik blokeanteak hon kommunikatioa. Halan aipatuko dut gaur bi titular, bata koska gabea eta bestea koska duna, biak agertuak an orrialde bera.
Batak, koska gabeak, dio -Berria, martxoa 1 asteartea, 2005- titularrean Bost lagun hil dira ostiraletik gertatutako istripuetan eta sarrerakoan Hildakoetatatik hiru oinezkoak dira: bata Lizarrakoa, bestea Bilbokoa eta hirugarrena Ondarroakoa; nik notizia hontan ez dut ikusten, zorionez, problemarik.
Baina bai dago problema kommunikativo handiak, an orrialde bereko beste alboko notizia eta bere sarrerakoa, non titularra da "Gaur atzo baino hotz handiagoa egingo duela iragarri dute " eta an bere sarrerakoa "Etzi eta etzidamu itsasoaren mailan elurra egingo duela esan dute ".
Nehor al dago esaten ahal duena ezen hor -tituluan batez ere, eta baita gutiago? bere sarrerakoan- ez dago problema kommunikativorik? Porzentualki, zer lioke hak sondeo demoskopikoa?
Dudarik ez dago, niretzat ere zein bait naiz "euskaraz aski alphabetatua", ezen dago titular hortan -Gaur atzo baino hotz handiagoa egingo duela iragarri dute - problema handia, hain handia non nik nioke da blokeantea, zeren uzten zaitu groggy eta blokeatua, kasik KO.
Gure -gure hau kasik da ironia makabro bat- oraingo euskal orthodoxia syntaktikoa da astuna, sobera astuna eta mortal letala. Aurkitu beharko dugu beste orthodoxia -ortho (zuzen), doxia (arrazoi)- berri bat, hobe bat. Ala, ez al du merezi? Zeren euskalzale (euskal + zale) batzuk diote ezetz, ezen ez du merezi, ezen hobe da numantinismoa, ohorez hil gaitzaten (eta gainera persekutatuak), oihukatuz bezala viva euthanasia! (eu=on, thanatos=heriotza).
Behar da bai, -BEHAR DA DERRIGORREZ (bai derrigorrez, baina ez obligatioz)- sortu orthodoxia berria, zeren ez bait da hobena soil redaktorearena, diot sortu orthodoxia berria hobea ezi oraingoa.
Subscribe to:
Posts (Atom)