Ba da edo ez da hobea informativoqui?

Nola galdetzea norbere buruari ez den gauzaric tcharrenetarico bat batzutan pensatzen dut ze nic pensatu edo ikusi ohi darodana ez dela xuxen-xuxenqui nola nic causitzen edo interpretatzen dudana eta izan ahal dela soil duela -horrec puntuac- nic emaiten daucodan importantzia baina eguiaz -socialqui- ez duela hain munta handiric. Halan da ze, casuraco, orai ipinico ditudan bi titularrac othe dute elkarren ganic hain differentzia handiric redactaturic modu batera edo bestera? Hemen bi auqueraoc:

• Manu Azkaratek Polizia frantsesak emandako "tratu txarra" salatu du

eta orai horren variante alternativoa

• Manu Azkaratek salatu du Polizia frantsesak emandako "tratu txarra"

Zelaco transcendentzia informativoa edo differentzia othe du titular batac edo besteac?, othe da importantea eta ona eguitea honaco commentarioac? Ala dago differentzia intranscendentea redactaturic titularra era batera zein bestera? NIc nihaur bai ikusten dut ze bigarren auquerea da hobea tzat iracurlea eta aitzitic lehenengoa zeina izanic ere ulertzeco moducoa da claroqui gutiago ona ezi 2.a.

Behar balitz ere inventatu zerbait ex nihilo

Oraico blogeraco ideia ethorri zait nagoelaric iracurtzen academico Ibon Sarasolaren liburua titulatzen Bitakora kaiera zeren han aguertzen den aiphuan (or. ehun eta laurhamarta zortzi, 148) ikusten da -niretzat arguiro- behintzat batzutan behar izaten direla inventatu recurso hobegarriac ex nihilo, eta berez izateac zeozer ex nihio ez duela horrec deus tcharric baldin badakar onic eta provetchuzcoric.

Esan ere noiz textu (edo structura) zail bat den motcha bethi da compontzea edo corregitzea bere zailtasun hori aisago ezi balitz textu hortaco phrasea luzea. Motchean ulertzeco aisago. Hemen doa hango textu hobetua ganic Sarasola baina nic emanic ipiniric laburrago (amorez uler dezazun lehenengo iracurraldian), zeina emanen dut baina guero azquen aldera bere osotasunean nola bait dakar Ibon Sarasolac.

Hemen forma laburtuan (or 148)

Amildegi bat sortu da ... fisikariaren, eta ... publiko arruntaren artean.

Hemen forma laburtu hortan ere sentitzen da zailtasuna (kin particula postpositivo hori ... artean) baina da aise salvableago zailtasuna ezi bere forma originalean zeina bait da luzeagoa, nola esana bait dut jada.

Bada, hemen forma original hori, zeina bait da Sarasolaren forma hobetua

Amildegi bat sortu da kalkuluaren bitartez irudimena gainditzen duen errealitate batera iristen den fisikariaren, eta ebidentzia matematikoak sentsuen intuizioaren datuak gezurtatzen ditueneko errealitate bat antzematen saiatzen den publiko arruntaren artean.

Bada goico textu hori zeina da forma hobetua (non Sarasola academicoac aurreratu duen verbua; Amildegi bat sortu da ...) izanic ere forma hobetua da oraino ere sano zaila eta sobera zaila izanic oraino inulergarria behintzat lehen iracuraldian.

Beraz, euscarac behar du solutione edo recurso on eta erraz bat irtetzeco ateca gaitz hortaric -izanic ere solutionea ex nihilo inventatua edo ez-.

Phrasesa izan liteque casuraco -eta zergatic ez?- zeozer honelatsu

Amildegi bat sortu da Aren, Bren, Cren, Dren, Fren, Gren, ..., Mren artean.

Zer solutione du honec, izanic edo ez solutionea ex nihilo occurritua? Bila dezagun solutioneac ki problema realac eta inukagatuzcoac. Solutione edo recurso possibleac ahalic lasterren, mesedez.

Nola izquiriatu: edo rollo edo roilo edo erroilo

Iracurri bait dut interviewean e Ramon Saizarbitoria (Gara, eguena 15 abendua 2016) duela erabili rollo hitza (eta ez roilo edo ezta erroilo edo beste) eta baita reprimitu (eta ez erreprimitu; nahiz hemen Academiaren azquen hizteguiac dioen dela euscaraz erreprimitu) naiz harritu behintzat amiñi bat jaquinic gainera toleranteac izan direla behintzat berarequin, kin Ramon Saizarbitoria correctoreac noiz ez duten zuzendu "oker" horiec.  Erabilten bait du euscaraz existitzen ez diren hitzac (rollo) edo incorrectuqui (reprimitu, ez erreprimitu).

Rollo euscal hitza zeina den ethorquiz hartua tik gaztelania (nola paella, ... eta beste) da euscal hitz purua edozeinec sarri duena erabilten egunero, behintzat generatione gazteagoac. Eguin ahal litzatequeena aitzitic da ezarri gure cerebroan autocensurea (edo autozentsurea?) eta erabili ez hori hitza eraguinez orduan euscarari amputationea, amputatione lexicala (esanic eta defendituz ze rollo ez dela euscarazco hitza).

Baina denadela nola behar da izquiriatu

rollo (nola bait da), roilo, erroilo edo beste 

Edo ez al da euscal hitza? Baliteque ere, antza denez, heldu direla edo heltzen ari direla dembora toleranteagoac -haize berriac- non casu handiagoa eguiten zaion realitateari, realitate social constatableari non gainera uzten eta permititzen zaio bakoitzari maniobratzeco margen personal bat. Hala biz.

Jada hobetua guehiago hobetu; Sarasola, Elhuyar

Iracurtzen ari naizela liburu berria titulatzen Bitakora kaiera ganic academico Ibon Sarasola dut ikusi (an ehun eta laurhamarta lau eta ehun eta laurhamarta bost orrialdetan, 144, 145) duela hobetzen phrase baten redactionea ganic Elhuyar eretchiric Ibon Sarasola academicoac horri phraseari daucala asco hobetzeco zeren causitzen du phrasea lar indigeriblea -zein apreciationetan ni nator bat kin Ibon- ba, da orduan animatzen hobetzera delaco redactione hori e Elhuyar.

Hara ba lehenengo Elhuyarren textu "traquets" hori eta guero ondoren Ibon Sarasola academicoaren hobecuntzea, hara ba

Energia-analisiak suntsiketak edo galerak non gertatzen diren identifikatzea eta horiek garrantziaren arabera ordenatzea ahalbidetzen du.

[Hori da textu traquetsa edo hobegarria ganic Elhuyar]

Orai, nola erran bait  dut gorago, hobecuntzea 

Energia-analisiak ahalbidetzen du suntsiketak edo galerak non gertatzen diren identifikatzea eta horiek garrantziaren arabera ordenatzea.

[Hau Ibonen hobecuntzea respectuz goico Elhuyar-ena]

Atzitic ni oharturic Sarasola academicoa gueratu dela biderdi eta dagoela oraino guehiago hobetzeco hor ni ere animatu naiz hobetua hobetzen, izan dadin guzia -hobetuaren hobetua- iracurlearen mesedez eta pensamentua dadin curri bere ideietan fluitatez fitexago. Honan,

Energia-analisiak ahalbidetzen du identifikatzea non gertatzen diren suntsiketak edo galerak eta horiek ordenatzea garrantziaren arabera. 

[Hau Ibonen hobecuntzearen hobecuntza ganic ni] 

Verbua aurrerago, phrasea arguiago

Esango dute ascoc ze diodana tituluan -Verbua aurrerago, phrasea arguiago- dela jada aspaldian principio jaquina. Izaten ahal da hori holan izatea behintzat theoricoqui soil zeren sarri eta lar sarri ikusten dugu verbua lar atzean jarria, horrec dakarren iluntasunarequin. Ikus hemen

Israelgo Parlamentuak Zisjordaniako kolonietan eraikitako 4.000 etxebizitza legeztatzeko proposamena onartu du lehen irakurketan. Netanyahuren Gobernuak horrela erantzun dio AEBetakoari, John Kerryk Israelgo eskuinari bakerik nahi ez izatea leporatu baitio.

Orai observa dezagun differentzia aurreraturic verbua 

... , John Kerryk leporatu baitio Israelgo eskuinari bakerik nahi ez izatea. 

edo 

... , John Kerryk leporatu baitio Israelgo eskuinari nahi ez izatea bakerik.

Guezurraren alde prevaricatuqui; Academia, ...

Ez dago ongui ihardutea alde guezurraren edo guezurraren alde, behintzat noiz jaquinaren gainean ari garen prevaricatzen. Nola ari izaten garen ascotan, lar ascotan dihardugula ekinez ki mytho zahar falsu ez-eguiazcoac, noiz guero ondorioz dugu hartzen ontzat' berez dena tcharra eta ere falsua.

Halan exemplugarri ipinico ditut 3 exemplu emaiten dutenac eracusterat icebergaren campoco erpina.

Dudalaric ikusten edo entzuten esateraco

kontsulta, martsupial edo dispertsatu 

ordez 

consulta (edo konsulta), marsupial edo dispersatu 

Non arraio bizi dira haimbat nola ere Academia daquitelaric ziurqui ari direla contra eguiaren, eguiaren zein ahal da -nahi balitz- constatu sociologuicoqui hain erraz? Bestela datozela visitaz Euscal Herrira zembait egunez edo astez. Zergatic desconexione sociologico nabarmen hori? Othe da zilegui prevaricatzea tzat Academia bat? zeinac marcatzen ditu guero -gure edo gure ez- erreten batzuc berez jarraitu behar liratequeenac. Non da eguia eta ere ondrautasun academicoa?