Thursday, April 30, 2015

Othe daquite zer ari diren? Seguruenez bai

Dugularic iracurtzen, casu emanez guc ki syntaxia an titular hori, Berria-co lehen noticia principala atzo (azteazquena 29 apirila 2015) hau ondocoa

Estatu indarkeria jasandakoentzako laguntzak baliogabe jo ditu epaileak

baldin zathitzen badugu hori phrasea segmentu significativotan da gueratzen holan 

(Estatu indarkeria jasandakoentzako laguntzak)
O, objectua

(baliogabe jo ditu
V, verbua

(epaileak)
S, subjectua

Dutelaric erabiltzen an Berria OVS auquera syntacticoa zeina da informativoqui desegoqui eta tcharra eta horrez gain arrotza an euscara (generalean berba eguinic). Orduan, hortacoz, galdetu ahal da zergatic, casu hontan Berria eguncari euscaldunac, du erabiltzen recurso syntactico baldar arrotz hori -OVS- informatzeco euscaldunac hain baldarqui.

Impossible da ari izatea hori eguiten oharcabean. Zergatic darabilte -ia systematicoqui eta quasic urratzen absolutua- delaco auquera hori OVS?

Ba al daquite zer calte ari diren eguiten euscarari eta gu euscaldunei? 


Amaitu nahi dut presentatzen aiphua an Back to Leizarrago liburua ganic professore universitario Kepa Altonaga:

(101 or)
Halaxe da, bai, unibertsitario euskadunak erdarazko bertsioak irakurtzen. Erdarazkoak: zergatik hori? Nire ustez, erantzun guztiz sinesgarria da jakintzazko munduan ere euskaldunak askoz gusturago hegaldatzen direla erdaraz, eta hala izanik, euskarazko liburuak gelditzen ari direla, ez soilik euskaraz dakitenentzat XVII-XVIII. mendeetan legez, baizik eta euskararen militanteak direnentzat soil-soilik.


Antza, dirudienez, Berria-coac ere nahi duquete iracurriac izan ganic soil-soilic euscararen militate zindoenac, resistenteenac. Behar luquete jaquin zertan ari diren zeren hor dute bere responsabilitatea, responsabilitate irrenuntiablea.

4 comments:

txabi said...

Agur Erramun eta besteok.

Beraz....nola ote izan da euskarazko sintaxia ? SVO espanholez eta bestez bezala? SOV batuaz bezala (noiztenka)? Edo OVS exemplu hontan bezala?

Ai ama.....ze komlikaturik gira !!

Eta bai egia duzu....egun, ez da "cool" euskara erderazkoz "qus", "cos", "gues" kilan, etabar irakurtzea edo iskiribitzea. Zentako ez? Txorradak edo txorradac delakorik direla uste diat. Bon orai, ene uskara zuzentu beharko duzue, otoi !!

Izan ontsa adixkideok. Berriz artio.
Goraintziak Biarnetik. Adixat edo adichat, nola nahi duzuelarik.

Txabi

Erramun Gerrikagoitia said...

Txabi, adixat edo adichat (nic ez daquit bearnesez zein forma den correctua). Esquerrac aguertzea gatic zure oppinionea hemen blogean.

Txabi, euscaraz mintzatuz buruz syntaxia' forma erabilienac dira SOV eta SVO. Guero orai usu ikusten dugun hori, OVS forma, da indarrez sarturicoa evitatzeco edo evitatu guraric SVO zein formari batzuc duten mania persecutorioa eta ez dute nahi erabili.

txabi said...

Zentako ez dute SVO erabili ? Nola mintzatu ziren gure asabek lehenik ? SVO kilan edo SOV kilan edo bigakilan ? Badakizu ? Edo badakite ?

Heben Biarnen ber gaiza due biarnesekilan....batzuk adixat erraiten due eta batzuk adichat....ene ustez bakotxa ahal du bata edo bestea...ez dela oso oso oso important, uste diat.

Goraintziak.

Erramun Gerrikagoitia said...

Nolanahi ere, Txabi, aldatzea holaco usantzac ez duc eguiten aste batetic besteala. Behar da bere dembora.

Izquiriatuco diat, hiretzat eta beste edozeinentzat, zuena izquiriatu R. M Azkue lekeitiarrac zeren hic ere ba duc Lekeitioco ethorquia.

Hara
(hartua tik Back to Leizarraga liburua 2015 ganic Kepa Altonaga professore universitarioa)

Erraiten du Altonagac (113 or)

Orduko purismo hegemonikoak fueratu du erlatibo anaforikoa gure armairuetatik [cerebroetatic].

Resurrección María Azkue:

"Zeñismoa": "las oraciones llamada de relativo son inadmisibles en baskuenze con

zeñ, zeñetan, zentsubek, nortsu, nortsubek, nuntsu, zer, zerk, zetsu, zetsuk, zertsubek, y otra partículas", "es el mayor borrón que nuestros abuelos pudieron aceptar en el euskera".