Etena ez da ona: konzeptua etetea

Irakurririk ondokoa

Ikasgeletan ez dadila jaiotzetik dugun sormena itzali, indartu baizik

ohartzen naiz ze etenda dagoela verbua zein bait da parterik behinena esaldian. Hemen esaldian laburturik ahalik gehien mezua da:

ez dadila itzali.

Gero letorke zer ez da itzali behar: jaiotzetik dugun sormena. Edo non: ikasgeletan. Eta aitzitik ordez zer behar litzatekeen egin: indartu delako sormena jatorkuna sortzetik. Berba batean ze prinzipala eta behinena dela: ez dadila itzali.

Pensamentu prinzipal edo behin hori ikusten dugu -tamalez eta traba eginik ki mezu informativoa- dagoela etenda:

ez dadila ................................. itzali

Eta nola bait da vistakoa eta behar ez duena explikatione luzerik tzat ulertzailea ona, hobe litzateko junto balego edo baletor edozein phrasentan.

....................... ez dadila itzali ........................

Holaxetsu

Ikasgeletan ez dadila itzali jaiotzetik dugun sormena, indartu baizik

Politikoek duten euskara maila txarra

Gernikan gaur -zapatua 25 iraila 2010- batu dira zenbat euskal (nafar) politiko emanik gure Herriari, Nafarroari, kommunikatu publiko bat agertuz euren ikusmoldea. Kommunikatu hori dago euskaraz eta gaztelaniaz emana. Hasi naiz lehenbizi irakurri nahian euskarazko textua baina aurkitu naiz barrera linguistiko batekin zeren tik lehenbiziko paragraphoa textu hori da inulergarria tzat euskaldun maioria bat, ia guzi-guziontzat. Hauxe delako lehenbiziko paragraphoa:

Euskal Herria gatazka politikoa eta indarkeria bake bidera eta aterabide demokratikoetara eramateko aukera baten aurrean aurkitzen da.

Nork du ulertzen hori textua? Egiazki nork? Hori al da kommunikatu publiko bat euskadunontzat? Zer beste honela redaktatua balego?

Euskal Herria aukera baten aurrean aurkitzen da eramateko gatazka politikoa eta indarkeria bake bidera eta aterabide demokratikoetara.

Handia da gero nehor ez ohartzea dela textu hori impresentablea. Nor da ausartzen esatera dela hori textua ulergarria?

Hemen paragrapho horren equivalentea gaztalaniaz, nahi luenak kompara dezan zer da kommunikatu publiko bat.

Euskal Herria está viviendo la posibilidad de encauzar el confli cto político y la confrontación violenta hacia un escenario de paz y soluciones democráticas.

Insistitu soil kasu bakanetan?

Poztun nau ikusteak idatzirik gainera tituluan (Gara, gibeleko orria 56, osteguna 23 iraila 2010)

Barka insistentzia

ganik Laura Mintegi ordez idatzirik nola behar lukeen orthodoxia orthographikoan

Barka intsistentzia.

Zeren orthodoxia barruan esan nahi bait da norma normativoen barruan behar litzatzeke hitz hori izkiriatu:

intsistentzia (n+ s = nts).

Baina iruditu da -zaikeo L Mintegi-ri- antza den lez lar eta inadmisible aukerra hori, zorionez eta ere nahi bada eskerrak Jainkoari. Edozeini zeini ezagutzen du poxi bat euskaren eta euskaldunon mundua iruditzen zaio edo zaikeo aukera hori -intsistentzia- barbaritate handi itzel bat; eta hitza baldin irakurtzen edo esaten badu voz goraz altu hareago berbaritate barbarissimo bat. Barbaritate infundatu bat nola bere kordako gehienak: (n+ s = nts). Nahi luenak ikusi ahal du nire liburuan listatu handi bat (Euskarazko arrotzhitzak, or 348, delako 800 hitz inguru).

Baina ote da delako hitz hori -insistentzia, insistitu- zein erabilia dugun euskaldun guziok -%100- dialekto guzietan luze zabal ote da euskal hiztegietan sartzen? Begiratu ditut hiru hiztegi "mardul on" eta ikusi dut kin harridura previsiblez hitz hori -insistitu, insistentzia (eta ezta intsistitu, intsistentzia- ez dela eurentzat hitz euskarazkoa, zeinak erakusten digun zer ezagutza txarra duten realitate soziologikoaz eta hobeki hareago zein da duten itsukeria suizida. Hara hemen zer dakarren hiztegi bakoitzat hitz horrentzat.

------------------------------------------------------------------------
Elhuyar

insistencia

s.f.

ekite; behin eta berriro/berriz egite (dagokion aditzaz)

• No me agrada su insistencia en invitarme a cenar: ez zait gustatzen hark behin eta berriro afaltzera gonbidatzea.

---------------------------------------------------
3000 hiztegia

insistencia f.

• 1 acción de insistir: ekinaldi, ekite, ekin, ekimen, jardun

1 la insistencia de hoy, bien para mañana: gaurko jarduna, biharko ondasuna

2 logrado a base de insistir: ekinaren ekinez egina

• 2 porfía: seta, tema, kasketaldi, hisi, lehia

---------- -------------------------------------------
Morris

insistence
1. ( egitea ) [Z]

a. tema, seta; by sheer ~ ekinaren ekinaz

b. his ~ on his innocence convinced no one errugabea zela behin eta berriz esateak ez zuen inor konbentzitu

2. ( nolakotasuna, izaera ) setatsu, setati, tematsu, temati
------------------------------------------

Guzi hau irakurririk, hiztegiek dakarrenak, etorri zait gogora Xabier Amurizaren azken, edo behintzat azkenetariko, liburua titulatzen Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza zeren liburuan ari da Amuriza buruz euskal lexikoa eta egungo lexikographia maisuki eta bipilki, superatu nahirik daukagun nahaspila aberrantea.

Zilegi eta ere korrektu bai, baina ...

Aurtengo udan, nengoelarik Patras-en Grezian, irakurri nuen liburua titulatzen Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza ganik Xabier Amuriza (ISBN 978-84-937340-5-3) diot irakurri baina ondo gustura zeren pensatzen dut tratatzen ditu hainbat puntu interesante buruz gure hizkuntza euskara begira euskararen etorkizuna. Asmoa neukan reirakurtzeko liburua berriro pausatuago orain ondoren utzi gaituen udak, irailean. Baina neke egin zait reirakurketa -lar neke- pasatu ez naizelarik baizik guti tik lehenengo orriak. Utzi dut, ontsalaz hurrengorako, hala biz.

Ordez baina, ze neukan gogoa irakurtzeko zeozer euskaraz, jo dut gana liburua titulatzen Iturraldea ganik Jean Etchepare (1937 Jatsu Nafarroa Beherea - 1961 Hazparne Lapurdi; ISBN 978-84-92413-30-0) [ez nahastu eta tronpatu kin izen eta deitura bereko idazle Aldudeko medikua sortua an Argentina]. Sano gustura ari naiz irakurtzen liburua zein neukan bazterrean utzirik geroko eta jada irentsia dut erdia liburuarena.

Bada, egun, nahi dut kommentatu struktura grammatikal bat -phrase komparativoak euskaraz- liburu gustagarri hortako exemplu batekin. Eta da ze izkiriatzen du 29. orrian ondoko esaldia ari delarik buruz laborarien etxeko lanak, kabalak, relatione personalak, ...

Goxotasunak eta jendetasunak, abereekin ere, gizonekin bezala, garrasiek eta zanpakoek baino gehiago egiten dute.

Hori phrase komparativo hori nik behar izan neuen reirakurri jakiteko zer zuen -jaun gazte Jean Etcheparek- komparatzen. Frenua eta etena, stop irakurketan, phrase llabur minimo simple (eta akaso ere xinple) hortan. Bada komparatzen ditu batetik goxotasuna eta jendetasuna kin garrasiak eta zanpakoak, esanik direla hobeak batzuk ezi besteak.

Delako komparativo hori expressatzen ahal da nahi izanez gero beste modu edo aukera batzuk erabilirik ere. Esaterako holan:

Abereekin ere, gizonekin bezala, goxotasunak eta jendetasunak garrasiek eta zanpakoek baino gehiago egiten dute.

Doazelarik, hemen, termino komparatuak (batetik goxotasuna eta jendetasuna eta bestetik garrasiak eta zanpakoak) elkarren segituan eta hortakoz seguruenez Jean-ek tartekatu du mezuaren argigarri hori bestea ezen abereekin ere, gizonekin bezala. Baina possible zen tartekatzea verbua ere holaxe

Goxotasunak eta jendetasunak, abereekin ere, gizonekin bezala, gehiago egiten dute garrasiek eta zanpakoek baino.

Segiturik kin aukera possible gehiago ere komparatzeko aukerok elkarren artean ikusteko zein da effektivoena edo gehiago effektivoa, daiguzan ikus aukerok

Goxotasunak eta jendetasunak, abereekin ere, gizonekin bezala, gehiago egiten dute ezi garrasiek eta zanpakoek.

edo

Abereekin ere, gizonekin bezala, goxotasunak eta jendetasunak gehiago egiten dute ezi garrasiek eta zanpakoek.

edo

Abereekin ere, gizonekin bezala, gehiago egiten dute goxotasunak eta jendetasunak ezi garrasiek eta zanpakoek.

Konklusiorik aterako al dugu rankingean hon effektivitate kommunikativoa? Nik phuru aterea dut jada nirea.

Lar urrun, urrunegi

Dudarik ez, behintzat gehienontzat, lar urrun dagozela elkarren ganik subjektua eta verbua.

Hara hemen

Eusko Ikaskuntzak gazteek kezka iturri dituzten gaiez hitz egiteko gunea sortu du

Zer litzateke izan balitz holaxe:

Eusko Ikaskuntzak sortu du gazteek kezka iturri dituzten gaiez hitz egiteko gunea

edo beste holaxe:

Eusko Ikaskuntzak gunea sortu du gazteek kezka iturri dituzten gaiez hitz egiteko

edo beste holaxe:

Eusko Ikaskuntzak sortu du gunea hon gazteek kezka iturri dituzten gaiez hitz egiteko

Egokiago, informativoki, azken possibilitate hauek, ezta?

Ba ote dauka mesederik?

Irkaurtzen dut photo baten azpian ondokoa (Herria, 2010 agorrila 12, 15. or)

Julio Urquidi eta Jean Louis Berho, Jean Pierre Hiribarne argitaratzailearekin

baina aisago litzateke beste honela

Julio Urquidi eta Jean Louis Berho kin Jean Pierre Hiribarne argitaratzailea

Ez al da bigarren modu hau hobea ezi bestea? Ez al gabiltza beti euskararen alde? Bai ala ez?