Sunday, November 15, 2020

Catramila anhitz valiagarria

 Iracurri dugu gaur eguerdian beheco oin-ohar hau an ETBco informativoac mintzatzen zirela buruz isunac ipini dituenac Ertzaintzac zaio ez errespetatu coronaviruseco norma ezarriac

Isunak Irunen, Bilbon, Oiartzenen

baina ez al zatequen hori mezua anhitz errazagoa tzat iracurlea izan balitz holan?

Isunak an Irun, Bilbao, Oiartzun

Technologia berrietan ez dago conceptua ea zeozer den orthodoxo edo heterodoxo baizic den ala ez den delaco zeozer hori effectivo edo effectivoago respectuz beste auquera bat zeinac ez du izan behar incorrectua horregatio baina bai dena gutiago effectivoa. Hemen ere holan dateque an gure exemplua. 


Zein arrazoin rational eta logico egon ahal da eguiteco contra ki auquera on eta effectivo hori zeinac du hobetzen bestea, traditionala?

9 comments:

Gilen said...

Errazagoa dateke irakurlearentzat:

Multas en Irún, Bilbao y Oyarzun

Ezta?

Erramun Gerrikagoitia said...

Mezua dago euscaraz blogecoa baina zuc diozuna Gilen dago gaztelaniaz baina bai euscaldun ascorentzat ere errazago da

Multas en Irún, Bilbao y Oyarzun
ze
Izunak an Irun, Bilbao, Oiartzun

Baina comparationea zen arten bi auquera euscarazcoac

Izunak Irunen, Bilbon, Oiartzunen
eta
Izunak an Irun, Bilbao, Oiartzun

Irudi luque, behintzat niri holan iruditzen zait, ze zuc ere admitzen duzu edo duquezu implicitoqui (nahiz ez explicitoqui) ze aguertu den auquera alternativoa da errazagoa ze aguertu zena an ETBco informativoac.

Baita, seguruenez, nahiz admitidu zuc dela auquera alternativoa errazagoa eta hobea informativoqui iruditzen zaiquezu inadmisiblea eta ere refusablea an euscararen orthodoxia.

Erramun Gerrikagoitia said...

Mezua dago euscaraz blogecoa baina zuc diozuna Gilen dago gaztelaniaz baina bai euscaldun ascorentzat ere errazago da

Multas en Irún, Bilbao y Oyarzun
ze
Izunak an Irun, Bilbao, Oiartzun

Baina comparationea zen arten bi auquera euscarazcoac

Izunak Irunen, Bilbon, Oiartzunen
eta
Izunak an Irun, Bilbao, Oiartzun

Irudi luque, behintzat niri holan iruditzen zait, ze zuc ere admitzen duzu edo duquezu implicitoqui (nahiz ez explicitoqui) ze aguertu den auquera alternativoa da errazagoa ze aguertu zena an ETBco informativoac.

Baita, seguruenez, nahiz admitidu zuc dela auquera alternativoa errazagoa eta hobea informativoqui iruditzen zaiquezu inadmisiblea eta ere refusablea an euscararen orthodoxia.

Erramun Gerrikagoitia said...

Disculpatu, bi aldiz publicatu dut, zait.

Jesus Rubio said...

Gilen, ¿azaldu zenezake zehatzago zér esan nahi duzun?

Gilen said...

Esan nahi dut ezen edozein euskaldunentzat, Iparraldekoentzat barne, errazagoa eta naturalagoa dela espainolez mintzatzea ezi aldaketa horiek egitea bere euskaran.

Josu Lavin said...

izunak => isunak

Jesus Rubio said...

Hortaz, naturaltasuna eta erraztasuna.

Orduan zuri, Gilen, iruditzen zaizu naturala eta erraza edozein euskal forma linguistiko zein erabili dén inoiz inon edota inola, nahiz akaso soilik agertú oso-oso lokalki an Euskal Herriko bazter ezkutuenetako bat eta oso-oso gutxitan orain dela 4 mende, bitarten pensatzen duzun justuki kontrakoa respektu edozein forma zein, nahiz izán objetiboki ia ezin errazagoa eta, horregatik, potentzialki naturala, dún erakusten a arazo gaindiezina e denbora: gauza da ze forma horiek agertu, sortu edo derivatu dirá berrikiago an kontextu universitario berri bat, nahizta izán (nola "an..") erabilíz mekanismo sortzaile berdin propio nola universalak.

Zuk, adibidez, erabiltzen duzú "ezi" konparatiboa, zein naturaltasunez erabiltzen zen an Erronkari edo Zuberoa, baina zein, gaur egun, euskal hiztun gehien-gehienetzat, ez da izanen oso naturala (ohikoa), eta, dudagabe, askoz gutxiago naturala zein gaztelaniazko edo frantsesezko konparatiboak (eta ez ahaztu ze gaztelaniazko eta frantsesezko konparatiboak dirén mila aldiz efektiboagoak zein "... baino" postpositiboak). Hala ere, zuk "ezi" erabili duzu an zure mezua, uste dudanez afin bultzatu erabilera bat zein, zure ustez, izanen litzaké onuragarria gana euskal hiztunak. Ederki.

Nik ere "ezi" erabili dut askotan, nahizta, erabileraren erabileraz, joan naiz ikusten ze baliabide bisilabiko hori ez da hain eroso-efektiboa nola "zein" konparatibo monosilabikoa, zein nik behintzat erabiltzen dut naturaltasun osoz an nire klaseak. Ez genuke generalizatu behar gain naturalitateak eta beharrak e euskal hiztunak, zein izan ahal diren oso anitzak (naturalitateak, beharrak eta hiztunak).

Antzera mintzo ahal gara respektu "zein" erlatiboak: izan ere, euskaldun askorentzat ez dira baizik zérbait zeini falta zaion naturalitatea eta erraztasuna, nahiz biziki erraza gertatú guztioi gaztelaniaren edo frantsesaren "que" erlatiboa, ez kasualitatez. Areago, batzuentzat, "zein" erlatiboak izanen dirá kalko zaharkitua, hori kolorekoa, baztergarria...

Guztiarekin ere, zuk erabiltzen duzú erlatibo horren versione astunena ("zeina"), zein den, horregatixe, mugatuena eta ibilbide laburrenekoa (justuki antzera nola "el cual"). Nik, ordea, argiki nahiagó "zein" mugagabeak, zein orobat erabiltzen ditut naturaltasun osoz an nire klaseak. Eta gauza da ze ezin erabiliko nuke "zeina" ordezta "zein" zatio haren astuntasuna (berdin gertatuko litzaidake baldin saiatuko banintz erabiltzen "el cual" noiz ere gaztelaniaz erabilí "que" erlatiboa). Hortaz, hortxe genuke beste baliabide bat zein, ez izanki oso naturala edo erraza askorentzat, dén bihurtu nire oinarri diskursiboetako bat.

Jarrai genezake kin "noiz" baliabide tenporal-kondizionala, zein, nola besteak, den bihurtu ez soilik naturala an nire diskursoa, baizik ere ezinbestekoa. Hola gertatzen da baldin... aukerarik bada.

Hortaz, konparatzekotan, Gilen, has zintezke konparatzen funtzionalki zure "zeina" edo "ezi" kin frantsesezko eta gaztelaniazko "que" erlatibo-konparatiboak, bai-eta nóla konbinatu ahal diren (eta nóla konbinatzen diren) gaztelaniazko eta frantsesezko baliabide burulehenak respektu euskararen kide buruazkenak, funtzionalki ere. Hortxe aurkituko duzu arazoa. Eta soluziobidea.

Gilen said...

Nok ez ditut inon aipatu nik darabiltzan baliabideak. Aukera hauetaz soilik mintzatu naiz:

Isunak an Irun, Bilbao, Oiartzun
Multas en Irún, Bilbao, Oyarzun