Thursday, December 15, 2016

Nola izquiriatu: edo rollo edo roilo edo erroilo

Iracurri bait dut interviewean e Ramon Saizarbitoria (Gara, eguena 15 abendua 2016) duela erabili rollo hitza (eta ez roilo edo ezta erroilo edo beste) eta baita reprimitu (eta ez erreprimitu; nahiz hemen Academiaren azquen hizteguiac dioen dela euscaraz erreprimitu) naiz harritu behintzat amiñi bat jaquinic gainera toleranteac izan direla behintzat berarequin, kin Ramon Saizarbitoria correctoreac noiz ez duten zuzendu "oker" horiec.  Erabilten bait du euscaraz existitzen ez diren hitzac (rollo) edo incorrectuqui (reprimitu, ez erreprimitu).

Rollo euscal hitza zeina den ethorquiz hartua tik gaztelania (nola paella, ... eta beste) da euscal hitz purua edozeinec sarri duena erabilten egunero, behintzat generatione gazteagoac. Eguin ahal litzatequeena aitzitic da ezarri gure cerebroan autocensurea (edo autozentsurea?) eta erabili ez hori hitza eraguinez orduan euscarari amputationea, amputatione lexicala (esanic eta defendituz ze rollo ez dela euscarazco hitza).

Baina denadela nola behar da izquiriatu

rollo (nola bait da), roilo, erroilo edo beste 

Edo ez al da euscal hitza? Baliteque ere, antza denez, heldu direla edo heltzen ari direla dembora toleranteagoac -haize berriac- non casu handiagoa eguiten zaion realitateari, realitate social constatableari non gainera uzten eta permititzen zaio bakoitzari maniobratzeco margen personal bat. Hala biz.

4 comments:

Unknown said...

rollo eta reprimitu.

Berceric derrana' ez da sapo baina rana.

Unknown said...
This comment has been removed by the author.
Unknown said...

Aphoa prince içan leite. Iguela bethi iguel.

Gilen said...

Guztiz ados, eta "rollo"rekin batera hartuko nituzke baita ere sinonimo batzuk, badaezpada ere: movida, tema, asunto... ez dezala inork esan hitz kolokialen faltan gaudela! Azken batean, euskaldun guztiok ezagutzen ditugu hitz horiek, ezta? Baina zergatik geratu hor? RAEren hiztegiak 93.000 hitz dauzka noiz geure egingo ditugun zain. A! Eta Iparraldekoak ere kontuan hartu nahi baditugu, zeren berak ere baitira euskaldun (batzuk behintzat), arpila dezagun frantses altxor lexiko osoa eta kito. Azkenean izango dugu vokabulario bat ezin komunagoa eta errealistagoa.