Tuesday, February 17, 2015

Gustatu zait, SVO

Gustatu zait -diot zaidala gustatu zeren ez da sarri ikusten zoritcharrez- noiz bait dut iracurri hau titularra (Gara, interneten)
  • Kontseiluak salatu du euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean
non subjectua S da (Kontseiluak),
verbua V (salatu du)
eta obejectua O da (euskaldunak "babesik gabe" aurkitzen dira enpresen aurrean).

Beraz syntacticoqui da phrasea, daucalaric SVO structura communicativoa.


Izan zatequeen ere "gueure" syntaxia, ezen SOV, holan

Kontseiluak euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean salatu du 

edo baita izan zatequeen ere oraintsuon usu ikusi ohi duguna, OVS, zaina da sartzen ari bortchaz ez dudalaric comprenitzen zeren provetchu informativoz. Ezen hori delaco OVS litzateque 

Euskaldunak «babesik gabe» aurkitzen direla enpresen aurrean salatu du Kontseiluak

5 comments:

patxi said...

1) Ados naiz lehenbizikoak ez duela inongo aitzakiarik.
2) Bigarren aldaera, ordea, idatzita dagoen legez, anbiguoa da. Honela interpreta liteke: . Eta ez da hori. Eta 'kontseiluak + euskaldunak' hitz segida ere, badezpadakoa da.
Hortaz, bigarrena ez da egokia euskara idatzirako. Ahozkoan, pausak tarteko, onargarria litzateke.
3) Hirugarrenak ere bigarrenaren anbiguotasun berbera sortzen du. Arazoa ez da subjektua eskuineratua izan dela. Horretarako baimena ematen du euskal gramatikak. Adibidez, nire uste apalean, honako hau guztiz zuzena, argia eta egokia litzateke. Hots:

Euskaldunak enpresen aurrean babesik gabe aurkitzen direla salatu du kontseiluak.

patxi said...

Neure buruari iruzkina oraingoan. Aurreko testua mozturik agertzen da. Honela behar zuen:

2) Bigarren aldaera, ordea, idatzita dagoen legez, anbiguoa da. Honela interpreta liteke: . Eta ez da hori. Eta 'kontseiluak + euskaldunak' hitz segida ere, badezpadakoa da.

Horra.

Erramun Gerrikagoitia said...

Esaten duzu Parxi -zein Patxi, importa ez bazaizu- zure uste apalean ze ondocoa da guztiz zuzena.

Euskaldunak enpresen aurrean babesik gabe aurkitzen direla salatu du Kontseiluak.

Contua, Patxi, ez da ea dan zuzena edo okerra zeren ascotan auquera differente horiec guztiac dira zuzenac baina batzuc hobeac edo gutiago hobeac (esan nahi bait-da tcharroac) an ranking informativoa.

Erramun Gerrikagoitia said...

Oraintche dut iracurtzen an interneta an Berria eguncaria.

== Kode Etikoaren Batzordeak ebatzi du Toñaren inhabilitazioak ez duela talka egiten kode etikoaren artikuluekin.

Erabilia dela hor SVO structura syntacticoa.

Baina izan zatequeen ere kin "gueure" structurea SOV, holan

== Kode Etikoaren Batzordeak Toñaren inhabilitazioak ez duela talka egiten kode etikoaren artikuluekin ebatzi du.

Edo ere, hirugarrenic, izan ahal zen OVS structurea zeina dagoen eta da erabilten orai kin bultzada artificial eta militantista ganic activista hypereuscalzaleac. Halan

== Toñaren inhabilitazioak ez duela talka egiten kode etikoaren artikuluekin ebatzi du Kode Etikoaren Batzordeak ebatzi du Kode Etikoaren Batzordeak.

Argui da gueratzen, nahiz-ta hirurac dira correctua zein da comenigarriena informativoqui eta zeinec behar luqueen izan preferentzialqui hobetsiena.

Jesus Rubio said...

Kaixo Patxi:

Ez da pragmatikoki berdin (edo nahiago bada, expresivoki edo intentzionalki berdin) titular neutro bat (ordena neutroa) edo titular markatu bat (ordena markatua). Titular serioak izaten dira neutroak (berriak berak hartzen du protagonismoa), bitarten titular sensazionalistak izaten dira markatuak (kazetariaren ikuspegi pertsonalak du markatzen irakurketa e berria). Eta esango nuke ez dala ezer markatuagorik ze sujetua bukaerara eramatea, eta ez dala ezer neutroagorik ze ordena burulehena, oro har.

Jakina, bádaude hizkuntza ezberdinetan ohiko ordena "neutro" diferenteak, baina jarraian esan behar da ze nabari dira joera diakroniko universalak (hain universalak nola komunikazioa) alde ordena neutro eta potenteena, zein dan, gustatu ala ez, ordena burulehena (SVO...).

Eta joera sintaktiko-komunikativo universal horietan efektivoenetakoa, dá jartzea sujetua aurrena. Inglesak, frantsesak, gaztelaniak edo euskarak jartzen dute sujetua aurrena an "euren" ordena neutroak, eta horrek asko laguntzen du noiz interpretatzen berria. Zeren, sujetua da klavea te interpretatu a predikatua (deklarazioa edo dana dalakoa) eta sujeturik gabe, ezin izango dugu egin valorazio egokia e predikatua (deklarazioa edo dana dalakoa). Esan nahi baita ze an hurrengo titularra:

Euskaldunak enpresen aurrean babesik gabe aurkitzen direla salatu du kontseiluak.

hasten zaigu ematen informazio bat zein azkenean enteratuko gara ze da zerbait ze salatu du norbaitek (kasu honetan Kontseiluak). Azken informazio hori krutziala da informativoki afin ondo interpreta dezagun berriaren hasierako informazioa (segun zeinek salatu emanen diogu relevantzia bat edo beste ki salaketa).

Bestalde, aparte kuestio pragmatiko-komunikativoak (zein diran ezin erabakiorragoak), daukagu aspektua e potentzia sintaktikoa.

Ordena neutro universala (zein dan burulehena) da potenteena afin onartu informazio karga handia naturaltasunez. Errazki konprobatzen da nola ordena burulehena ez dan soilik ordena berez neutroena baizik-ere potenteena afin kargatu informazio zama handia naturaltsunez:

Kontseilua ha denunciado que los euskaldunes se encuentran indefensos ante las empresas que incumplen la normativa vigente en materia lingüística.

Aparte arrazoi sensazionalista, esango nuke ze a arrazoi nagusia te erabili bukaerako sujetuak an euskal titularrak dála estuasun sintaktikoa e ordena regresivoa: sujetua ez dadin urrundu ti aditza, elkarrekin urrutiratuko dira biak (sujetua eta aditza) ti euren posizio neutro naturala, zein da hasierakoa.