Thursday, September 20, 2012

Euskal verbua segun Josu Lavin

 Josu Lavin-ek hau izkiriatu du: 

 Adisquideoc,

Compara itzaçue ondocooc eta repara ieçaioçu ETORRI aditzari:

Le he dicho que...
Erran diot ecen Manu DATORRELA (presentea)
Erran diot ecen Manu ETORRI DELA (presente perfectoa)
Erran diot ecen Manu ETORCEN DELA (presente imperfectoa)
Erran diot ecen Manu ETORRICO DELA (presente futuroa)
Erran diot ecen Manu ETOR DADILA (presente aoristoa)

Le dije que...
Erran nion ecen Manu CETORRELA (preteritoa)
Erran nion ecen Manu ETORRI CELA (preterito perfectoa)
Erran nion ecen Manu ETORCEN CELA (preterito imperfectoa)
Erran nion ecen Manu ETORRICO CELA (preterito futuro)
Erran nion ecen Manu ETOR CEDILA (preterito aoristo)

Le habría dicho que...
Erran nioque ecen Manu LETORRELA (atemporala)
Erran nioque ecen Manu ETORRI LICELA (atemporal perfectoa)
Erran nioque ecen Manu ETORCEN LICELA (atemporal imperfectoa)
Erran nioque ecen Manu ETORRICO LICELA (atemporal futuro)
Erran nioque ecen Manu ETOR LEDILA (atemporal aoristo)

DEMBORAC [NOIZ]:

DEMBORA BARRUAN
:
· PRESENTEA eta PRETERITOA
· · presentea = orainaldia
· · preteritoa = iraganaldia

DEMBORATIC AT:
· ATEMPORALA

ASPECTUAC [NOLA]:
· PERFECTOA: BURUTUA
· IMPERFECTOA: BURUTUGABEA
· FUTUROA: BURUTZECOA
· AORISTOA: INDETERMINATUA/INDEFINITUA

10 comments:

Josu Lavin said...

Esquerric asco, Erramun, hona ecarceagatic questione hau.

AORISTO hitzaren contracoa HORISTICO da.

AORISTO: indefinitua, indeterminatua
HORISTICO: definitua, determinatua

Perfecto, imperfecto eta futuro aditzaren forma horisticoac dira, ceren adierazten baitigute cein garapen-gradutan dagoen equinça.

PERFECTOA equinça amaitu denean,
IMPERFECTOA equinça garatzen denean eta
FUTURO equinça hasteco dagoenean.

AORISTOAN ordea ez da garapen-graduric, equinça soila baicic.

iracurri
iracurcen
iracurrico
baina
iracur

Adeitsuqui

Josu Lavin said...

LIZELA hori LITZ + ELA da.

LITZ da BALITZ forman agertzen den berbera.

eta LITZ ere bada LITZATEKE forma agertzen zaiguna.



Josu Lavin said...

Aurreco aditz demborec BA prefixua harcen ahal dute:

badator
etorri bada
etorcen bada
etorrico bada
etor badadi

bacetorren
etorri bacen
etorcen bacen
etor bacedin

baletor
etorri balitz
etorcen balitz
etorrico balitz
etor baledi

ETORCEN ahoscatzen da honela: ETORTZEN.

BA particula hartu beharrean QUE particula harcen ahal dute. Euskara batuan KE.

datorque
etorri dateque
etorcen dateque
etorrico dateque
etor daiteque

cetorqueen
etorri çatequeen
etorcen çatequeen
etorrico çatequeen
etor citequeen

letorque
etorri liçateque
etorcen liçateque
etorrico liçateque
etor liteque

liçateque = litzateque
(biac dira çucenac naffarrera batuan.

Josu Lavin said...

NAFFARRERA eta beronen versione simplificatua den NAFFARRERA BATUA ceharo standardizatuac ditugu.

Adibidez:

NAFFARRERA: ekarri, ethorri, epher, ilhun, senhar, arhin, urrhats, natione, psychologia, philosophia, orthographicoa, etc.
K ahoscatzen da honela: KH


NAFFARRERA BATUA: ecarri, etorri, eper, ilun, senar, arin, urrats, nacione, psicologia, filosofia, ortografico, etc.

NAFFARRERA = LINGUA NAFFARRORUM

EUSKARA eta EUSKARA BATUArequico differencia batez ere ortograficoa da.

EUSKARA = LINGUA VASCONUM

Adeitsuqui

Erramun Gerrikagoitia said...

Niri neuri bederen plazer izaten zait irakurtzea honelakoak, ez soil konzeptione edo visione linguistikoaren aldetik baizik ere zabalagotik, alderdi gehiagotik.

Erramun Gerrikagoitia said...

Nahi dut ere nabarmendu, isildu gabe, ze kausitzen dudala hor lan hortan -Josurenean- lexikoa arras eta total egokia zeinak laguntzen duen irakurlea ulertzera flexione verbalen valore semantikoa edo esangurea daroana.

(presentea)
(presente perfectoa)
(presente imperfectoa)
(presente futuroa)
(presente aoristoa)

(preteritoa)
(preterito perfectoa)
(preterito imperfectoa)
(preterito futuro)
(preterito aoristo)


(atemporala)
(atemporal perfectoa)
(atemporal imperfectoa)
(atemporal futuro)
(atemporal aoristo)

Hola izendatzea verboak da erabiltzea tabu barik eta normalki nola erabili izan den historikoki eta dugun ere erabiltzen. Nire aldetik bakarrik hori gatik neure zorionak. Zorion lexikalak, Josu.

Josu Lavin said...

Aupa Erramun,

Euskaltzaindiaren terminologian:

orain puntuala: dator
orain burutua: etorri da
orain ez-burutua: etortzen da
orain geroa: etorriko da
orain aspektugabea: etor dadi

iragan puntuala: zetorren
iragan burutua: etorri zen
iragan ez-burutua: etortzen zen
iragan geroa: etorriko zen
iragan aspektugabea: etor zedin

alegiazko puntuala: letor
alegiazko burutua: etorri litz
alegiazko ez-burutua: etortzen litz
alegiazko geroa: etorriko litz
alegiazko aspektugabea: etor ledi

Hau da:

Demborac:
·presentea: oraina
·preteritoa: iragana
·atemporala: alegiazkoa

Aspectu horisticoac:
·perfectoa: burutua
·imperfectoa: ez-burutua
·futuroa: geroa

Aspectu aoristicoa:
·aoristoa: aspektugabea

Uste dut nireac hobequixe ulercen direla. ORAINALDIA eta IRAGANALDIA hobeac lirateque ORAINA eta IRAGANA baino.

LITZ moducoac bai direla nolabait ere alegiazcoac, baina LEDI moducoac nehola ere ez.

BALIZCO ERROTA ez da BALEDICO ERROTA.

BALIZCOA ceharo irreala da, baina BALEDICOA guztiz possiblea.

Ez daquit cergatic diren hain "garbiçale"!

AORISTO ez erabilceagatic ASPEKTUGABEA erabilcen dute, non aspektu "erdarazcoa" agercen çaigu.
Aspectugabea da definicionea, nolabait ere:

Aoristoa aspektugabea da.

txabi said...

Eskerrik hanitx Erramun eta Josu zuen xehertazunagaiik. Oso erabilagarria atzamatzen diat. Goraintziak Xiberotik.

Txabi

Erramun Gerrikagoitia said...

Lehenik, Txabi Artze, salutatzen haut bihotzetik adiskidetsu fin. Baina nahi diat resaltatu eta aupatu hire eretxia (edo ustea) zein har liteke ere opinionetzat ezen atxemaiten duala erabilgarria. Uste diat haizela referitzen lexiko transparente diaphanoari eta ere seguruenez verbua presentatzeko manera edo perceptioneari.

Erremersiatzen diat hire agerpena hemen blogean hartzara.

Unknown said...

Caixo,

Aldez aurretic, çorionac Josu eguindaco eta hartutaco lanarengatic. Ideiac çucen estructuratzeco oso lagungarria suertatzen baita.

Bestalde, Krutwigek erabilcen cituen Joanquiçun eta Ethorquiçun terminoac, cenequin luque erlacio çucena, aditzen denborarequin, ezta? Hau da, Ethorquiçuna atemporala dena içango al litzateque.

Bainan, etorri dateque, presente perfectu becela clasificatzen deçula ulertu det, ondorioz Ethorquiçunac engñlobatuco zuqueen?

Milesquer, adeitasunez

AitorLN