Tuesday, September 20, 2011

OVS edo nahia eta ezina

Nola beti egon ahal dira irakurle berriak hemen blogean dut gogoratuko zer da hori OVS, O (objektua), V (verbua) eta S (subjektua) direlarik horiek elementu syntaktikoak phrase batean.

Esan ohi da ze euskara dela hizkuntza bat preeminenteki edo relevanteki hizkuntza SOV, esaterako esan ohi dela "amak bazkaria prestatu zuen" non lehenengo doa S (ama), ondoren O (bazkaria) eta azkenean V (prestatu zuen).

Batzuk harturik hori strukturea banderatzat nola redaktatu behar da' antza derrigorrez euskaraz hori dute pausagabe hobesten ez balego lez beste formarik expresatzeko euskaraz, euskara "garbiz, kutsadura bakoz". Baina azkenean ohartu dira halabeharrez eta derrigorrak eraginik dela struktura hori -behintzat phrase apurtxu bat luxeetan- guti informativoa, lar guti informativoa, kasik informatzen ez duena.

Eta holakoek ez erabili nahirik struktura gehiago eta gehien informativoa -SVO, amak prestatu zuen bazkaria"- dute zoritxarrez pusatzen eta erabiltzen OVS strukturea -bazkaria prestatu zuen amak- gutiago txarrez ezi "garbia" edo SOV.

Dutelarik esaten atxakiaz ze lehenengo dutela NAHI nabarmendu objektua gera dadin klaru eta gero akzionea (verbua) eta azkenean nork egin duen akzioa (subjektua). Halan hori formulea aplikatuz ditugu ikusten honako titularrak prensan (Berria, Haria, Ekonomia asteartea 20 iraila 2011)

Soldatak kontrolatzea ezinbestekoa dela diote Gipuzkoako ostalariek

O (Saldatak kontrolatzea ezinbestekoa dela)
V (diote)
S (Gipuzkoako ostalariek)

 edo ere (Gara, Ekonomia asteartea 20 iraila 2011)


Basusarrin laborantza lurrak eraikigarrien prezioan saldu direla salatu du ELBk

O (Basusarrin laburantza lurrak eraikigarrien prezioan saldu direla)
V (salatu du)
S (ELBk)


Noiz eman ahal ziren tituluok asko informativoago eta klaruago holan erabilirik strukturea SVO

  • Gipuzkoako ostalariek diote soldatak kontrolatzea ezinbestekoa dela

edo 

  • Gipuzkoako ostalariek diote ezinbestekoa dela soldatak kontrolatzea


eta
  • ELBk salatu du Basusarrin laborantza lurrak eraikigarrien prezioan saldu direla 

edo 


  • ELBk salatu du ze Basusarrin laborantza lurrak saldu direla eraikigarrien prezioan

Honako gogoetak izaten ditudanean buruz struktura syntaktiko gehiago edo gehien effektivoak, erabiliz SVO edo erabili OVS -azken hau dena argiro gutiago informativoa ezi bestea- etortzen zait beti gogora euskal idazle eta professore universitario doktorea hon Informatio Zientziak Jose Inazio Basterretxea konsideratzen dudana ere ezagun-laguna zein da alde dagoenena OVS strukturari. Jakin nahi nuke zer razonatuko edo behintzat arrazoituko luke alde bere OVS struktura hori eta kontra edo inkomenentzia erabiltzeko SVO strukturea, hemen oraingo exemplutan edo beste batzutetan edo generalki.

Seguruenez sortuko genduke diologo on bat, dia + logo (logoa = argumentatzea eta besteari tentuz entzutea).









No comments: