Monday, June 06, 2011

Exponentea hon ezin doitu lexikalki euskaraz

Oraikoan ere mintzatuz' buruz geure lexikoa, geure lexiko amankommun okzidentala behar dut esan ze sarri etortzen zait gogora dioena buruz lexikoa -maisuki- Xabier Amuritzak bere liburu Euskara Batuaren Bigarren Jaiotza, non jorratzen ditu gauregungo problema lexikalak euskararenak, nahiz hori bai ez dut uste atera duen bere kritika zentzuz beteak baizik arrabots guti edo deus duelarik irudi liburuak basamortuko peredikua beharrean izan aitzitik harenga suspergarri positivoa.

Hori diot ze ikusi dut zein muzin handia egin zaion liburuari, han agertzen den kritikeari ki lexiko amankommun okzidentala dudana nik ikusi noiz mintzatu izan garen buruz indignatuen mugimentua, hasi zena an Madrileko Puerta del Sol. Nahiz izan indignatu hitza hitz amankommuna Europako hizkuntzetan

ig indignant

al indigniert

fr indigné

it indignato

es indignado

dut ikusi ze hori berbea dutela baztertu ia guziek zein izkirioz zein mintzoz (radioan eta tv-n).

Halan ikusi ditut ordez euskal hitz indignatu (indignazio, indigna(tu), indignatu, indignagarri, indignable,..) ondoko hauek, batzuk hobexeak besteak gutixo hobeak expresatzeko ideia hori hon indignatua.

amorratuak

hasarretuak

suminduak

malaletxedunak

baina ezta kasaulitatez ere

indignatuak

Hori guzia da ezein dudarik gabe exponente bat gure ments lexikalana, gure jokabide edo praxis kaltegarria, itsua.

Nik rekomendatzen dut edozeini interesatua honako gauzez -baita ki Inma Errea- irakurtzea liburua hon X. Amuritza, bere liburuaren partea titulatua "Hiztegi osoa, nazionala eta bakarra" (155 or harik amaitu). Lexikoak, lexiko egokiak eta doituak ba du bere importantzia, ez soil syntaxiak, orthographiak edo verbuak, morphologiak, ...

No comments: