Sunday, May 15, 2011

Koska differenteak hon ranking hon importantzia hon nivelak

Gogoan dut nola noiz irakurri nuen hau esaldia "The language acquisition data constitute the beste indicator of the degree of difficulty of linguistic features" etorri zitzaidan gogora ea nola itzultzen luketen hori itzultzaile professionalek euskarara. "The beste indicator of the degree of difficulty of linguistic features". Hori gogoan nerabilela otu zait gaurko spot honen titulua h d "Koska differenteak hon ranking hon importantzia hon nivelak".

Euskaran dagozela koskak -problemak- kompondu beharrekoak guk euskaldunok da gauza agirizkoa nola ere dioen akademiko Xabier Kintanak bere kritikan buruz nire euskarazko praxia zeren berak ere bait dio ondokoa

"Txakurrari hamazazpi hanka topatzen ibili barik, premia handiago eta larriagoak dauzka, zoritxarrez, gure hizkuntza gaixoak, horrelako pitxikerietan denbora galtzen jardun gabe." (ikusi).

Hori dio Kintanak baina deus konkretatu gabe non dauden delako premia handiak eta larriak hon euskara gura hizkuntzea. Akaso da baina soil zoritxarrez rekurso rhetoriko (edo ere erretoliko huts heukoa) deus ez esateko, itzuri egiteko dioenari edo bere responsabilitateari nola bait da akademikoa zeinak behar lituzke salatu gauzkakegun defizientziak eta izanik gidari egin behar dugun auzolar hori superatzeko premiok hon euskara.

Halan da ze, nik gaur nahi nuke esan ba direla an euskara premiak direnak batzuk larriagoak ezi besteak, ezen priemiak guziak ez dute importantzia bera buruz horiek premiok konpondu beharrekoak.

Halan noiz irakurtzen dut an Herria astekaria

dozier hitza

beharren irakurri dossier' ohartzen naiz ez dagoela ongi baina duela huts horrek importantzia handia baina importantzia gutiago handia ezi beste problema potoloagoak. Halan beste extremoan hon importantzia ahal dugu irakurri

Europako belaontzirik zaharrenak Baionako portuaren iraganera bidaiatzeko aukera eman du

Bai, nik onhartzen dut ze hemen agertzen zaigula euskaldunoi problema latzagoa ezi idatzi dossier edo dozier. Hontan, apreziatione hontan bat datorke akademiko Xabier Kintana ere baldin eman nahiko balu eretxirik zeren hori informationea (Gara, igandea 15 maiatza 2011) eman ahal litzateke ere modu hontara redaktatua, anitzez qualitate informativo handiagoarekin.

Europako belaontzirik zaharrenak aukerea eman du bidaiatzeko Baionako portuaren iraganera

Guzia da relativoa baina importantziak ba ditu bere graduak eta niveal jakiteko zeri behar zaion ekin eta eman gure energia preferentzialki eta -nola bait dio Kintanak- ez denborea galtzen ari pitxikerietan. Zer uste daroa hontaz akademiko Kintanak edo ere edozeinek, buruz importantzien katalogoa, katalogoa ranking batena hon euskararen premiak.

3 comments:

Anonymous said...

Erramun jauna,

Irakurtu dut egin duzun proposamena prestatu dadin rankin bat jasoteko bertan euskarak dituen premiak hurrenkera deszendente batean, arazo larrienetatik hasi eta ttipienekin buka.

Ideia ona kausitzen dut, bainan ere arrunt zaila obratan emateko, zeren irudipena daukat batentzat arazo gaitza dena beste batentzat aldiz baditakela ez izatea hanbat, erran nahi baita, ez gaitz eta ez arazo. Bakoitza bere begiekin da soegile, begi guztien behakoa ez da berdin zorrotza, ez ditugu orok ber gauzetan pausatzen gure begiak. Azen ontzeko, badira gutartean, hizkuntzaz kestione, anitz daltoniko, hamaika ezkel eta zenbait-zenbait itsu erremediogabe.

Alta, karrez jos baginte lanari bila genezake menturaz zerbait manera zure proposamena burutan emaiteko, edo bederen markatzen duzun xede hortarat doi bat hurbiltzeko, arrunt ez hartaraturik ere.

Proposatzen den lanari hasiera emateko ene ustez onena litake bakoitzak ekartzea huna bere apurra eta behin denen aportazioneak jaso ondoren Erramun jaunak paratzea denak iruditzen zaion hurrenkeran. Zerrenda osatua dukenean eman beza argitara bere blogean eta balia bezate euskaldunek beren gogoetak egiteko edo, balute nola, zerrendatik elki jakitatea beren eguneroko jardunean aplikatzeko

Obrak bezalako predikurik ez baita, huna hemen ene gaurko ekarpena.

Euskarak duen arazoetako bat da galdu dela retorikaren zentzua.

Aitor dut euskararen arazo estrukturalen zerrenda batean txit behean legokela arazo hori, bainan egon dadin gorago ala beherago, hor dago beti. Ikusaratzeko zer nahi dudan erran demogun behako bat ondoko testuari, zeina aterea baitut Jean Pierre Arbelbideren liburu batetik deitua “Erlisionea: Eskual Herriari dohazkon egiarik beharrenak. Heren-Ordreko chehetasunekin eta Meza-Bezperen othoitzekin”.

Liburu horren 402. orrian dio hunela:

“Dohatsu gogoan erromes direnak, zeren-eta hekiena baita zeruetako erresuma.— Dohatsu eztiak, lurraz baitire gozatuko.— Dohatsu nigarrez daudenak, direlakotz izanen gozakariz betheak.— Dohatsu zuzenbidearen gose eta egarri direnak, aseak izanen baitire.— Dohatsu urrikitsuak, ezen urrikalmendua ardietsiren dute.— Dohatsu bihotzez direnak garbi, zeren hek Jainkoa baitute ikhusiko.— Dohatsu baketiarrak, Jainkoaren ume deituak izanen direlakotz.— Dohatsu zuzenarengatik nahigabetan direnak, hekiena baita zeruetako erresuma.— Dohatsu zarete, noiz ere ahopaldika ibiliko baitzaituzte, eta gaizki jazarriko baitzaizkitzue eta enegatik gezurrez zer-nahi erranen baitute zuen kontra”.

Zer du berezirik testu hunek? Zer dauku erakusten edo irakasten? Zertan da aipagarri edo seinalagarri?

Emozue gogoeta bat.

Emozue beste bat oraino.

Atxeman duzuea?

Hara, erranen dautzutet plaina: paragrafo hunetan baditugu 8 esaldi kausal, eta esaldi bitan ez beste guztietan kausalitatea modu diferent batean adierazita dago. Huna Arbelbidek darabiltzan kausalitate markak/egiturak:

1) zeren eta bait-
2) bait-
3) -lakotz `a
4) `a bait-
5) ezen
6) zeren bait-
7) ´a -lakotz
8) `a bait-

Horietatik bakarrik 4) eta 8) esaldiek dute egitura berdina. Gainerakoek ezberdinak dituzte.
Zer dauku erakusten horrek?

Dauku erakusten, ene ustez, lehenagoko euskal idazleek bazutela retorikaren zentzu sakonki errotu bat eta biziki abilki aplikatzen zutela beren izkribuetan. Orain zentzu hori higatua da -non ez den arrunt galdua-, eta horrek izugarri mugatzen du euskal idazleen espresibitatea, erran nahi baita, esaldiak elgarrekin airoski eta jarraikortasun fluido aise arin agrados batean elgarri josteko ahalmena. Euskararen izaera pospositivoak edo buruazkenak badu noski zerikusirik ezintasun horrekin, baina ene ohar ttipi hunekin nahi dut ikusarazi euskararen ments edo gabezia estrukturalak hanbatenaz kaltekorrago gertatzen direla zenbatenaz eta egungo euskal idazlea hastanduago baitago garai bateko jakitate retoriko unibersaletik.

Izan zizte.

Xavier Erroteta.

Erramun Gerrikagoitia said...

Erroteta

irakurri dut zure kommentario hori arras gustura, batetik zure prosa hori expresatzekoa eta bestetik esan daroazuna ideiaren aldetik.

Gehienik gustatu zaidana da zure azkenean diozun, dioskuzun hori ezen izanik ere bere eragina izateak gure hizkuntzak postpositivo halarik ere gagozela lar hastanduak eta apartatuak ganik gure traditione mendeetakoa.

Halaxe, nik ere nahi dut amaitu neuretxo hau errepikatuz eta ontzat hartuz diozuna, reiteratuz eta rekapitulatuz zure hitz eta pensu ederra, hola

euskararen ments edo gabezia estrukturalak hanbatenaz kaltekorrago gertatzen direla zenbatenaz eta egungo euskal idazlea hastanduago baitago garai bateko jakitate retoriko unibersaletik.

Arras premisa edo postulatu ona aurretik sartu ranking hortan, ranking hurrenkera deszendente -dun hortan analysatzeko euskarak diutzkeen edo lituzkeen problemak, problema kommunikativoak.

Akademiko Xabier Kintanak zer luke esatekorik aparte lehenago esan zuena

premia handiago eta larriagoak dauzka, zoritxarrez, gure hizkuntza gaixoak?

Ez al da bere lana, akademikoena salatzea holako korapiloak daiguzan askatu ahalik bizkorren?

Zer diokete responsableek? Ez al da responsablerik beti-ere sailkatuak -entitateak edo ere personak individualki- ranking batean?

Erramun Gerrikagoitia said...

Erroteta jauna edo anderea edo jaun edo andere Erroteta

Egin duzun preambulo on horren ondoren nola esan bait duzu ze

"onena litake bakoitzak ekartzea huna bere apurra"

hasten ahal zinateke markatzen zenbait puntu zure aburuz hartu ahal direnak kontuan buruz delako ranking hori.

Seguru naiz ze ez dela izango deusesa eta refusatzeko zeozer.

Zain zure hitzen eta ideien.