Nola lehenagokoan izkiriatu nuenean spot hau "Euskal numeratione base dezimal -duna" zeinak erangin zuen gutun bat ganik akademiko Xabier Kintana zein gutun nik gero ezarri nuen spot independente batean emanik relevantzia propioa gutunari, ba halaxe nahastu ziren erantzunak -prinzipalki nireak eta Erroteta-renak- geratu zirela hola erantzunak gai berari -numerationeari euskaraz- barreiatuak bi spotetan, an originala eta an gutuna hon Xabier Kintana. Hori desegokitasun hori konpondu gurarik dut berriro hona ekarten spot bakoitza independenteki asmoarekin ez daitezen nahastu kommentarioak.
Halan ba, hauxe zen orduko spota.
-------------------------------------------------------------------------------
Seguruenez gehienok admititzen dugu ze noiz bait dugu erabiltzen numeroak euskaraz, asko eta ako, larregi, gara tronpatzen edo konfunditzen numeroekin euskaraz. Baldin ari bagara telephonoan horiek problemak dire areagotzen, handiagotzen. Berba batean ze, euskal numerationea -systema numeriko hogei base -duna- da desegokia, ezegokia inkluso gu euskaldunontzat izanik euskalduna edozein adineko. Orain arte esan dudana da expressione factual bat, soil konstatatione bat ezin dena hartu nola eretxi subjektivo bat.
Bada orduan, nahirik superatu hau handicap hau edo diffikultatea kin bere ondorio latzak' etorri zait gogora hauxe ze euskal zorginak kontatzen zituztela lehen hamar numeroak manera paranormal hontan:
baga (ba-ga)
biga (bi-ga)
higa (hi-ga)
laga (la-ga)
boga (bo-ga)
sega (se-ga)
zai (za-i)
zoi (zo-i)
bele (be-le)
harma tiro pum
harma tiro pum
hortik, guk gaurko euskal zorgin modernook, eratorri ahal dugu hau beste lista numeriko modernoa, erabiltzeko hamarren multiploak. [Jada urtarrilean bururatu zitzaidan hau oraintxe dakart publikora apirilean]
birmar (bi-r-mar), 20
hirmar (hi-r-mar), 30
larmar (la-r-mar), 40 (edo laurmar)
bormar (bo-r-mar), 50
sermar (se-r-mar), 60
zarmar (za-r-mar), 70
zormar (zo-r-mar), 80
belmar (be-l-mar), 90
eta horietarik dira sortzen beste guziak errazki, aise eta diaphanoki komprensibleak
birmar 20,
birbat 21,
birbi 22,
birhiru 23,
birlau 24,
birbost 25,
birsei 26,
birzazpi 27,
birzortzi 28,
birbeatzi (birbederatzi) 29
hirmar 30,
hirbat 31,
hirbi 32,
hirhiru 33,
hirlau 34,
hirbost 35,
hirsei 36,
hirzazpi 37,
hirzortzi 38,
hirbeatzi (hirbederatzi) 39
larmar 40, (edo laurmar)
larbat 41, (edo laurbat)
larbi 42, (edo laurbi)
larhiru 43, (edo laurhiru)
larlau 44, (edo laurlau)
larbost 45, (edo laurbost)
larsei 46, (edo laursei)
larzazpi 47, (edo laurzazpi)
larzortzi 48, (edo laurzortzi)
larbeatzi (larbederatzi) 49 (edo laurbeatzi, laurbederatzi)
bormar 50,
borbat 51,
borbi 52,
borhiru 53,
borlau 54,
borbost 55,
borsei 56,
borzazpi 57,
borzortzi 58,
borbeatzi (borbederatzi) 59
sermar 60,
serbat 61,
serbi 62,
serhiru 63,
serlau 64,
serbost 65,
sersei 66,
serzazpi 67,
serzortzi 68,
serbeatzi (serbederatzi) 69
zarmar 70
zarbat 71,
zarbi 72,
zarhiru 73,
zarlau 74,
zarbost 75,
zarsei 76,
zarzazpi 77,
zarzortzi 78,
zarbeatzi (zarbederatzi) 79
zormar 80
zorbat 81,
zorbi 82,
zorhiru 83,
zorlau 84,
zorbost 85,
zorsei 86,
zorzazpi 87,
zorzortzi 88,
zorbeatzi (zorbederatzi) 89
belmar 90
belbat 91,
belbi 92,
belhiru 93,
bellau 94,
belbost 95,
belsei 96,
belzazpi 97,
belzozrtzi 98,
belbeatzi (belbederatzi) 99
Systema hau -hau systema berri hau- ote litzateke gu euskaldunontzat lagungarri, aringarri eta gutiago komplikatua ezen systema zaharra eta systema zaharkitua, systema khronologikoki desphasatua eta evidenteki lar guti effizientea?
23 comments:
Anonymous said...
Erramun jauna,
Harrigarri kausitzen dut zure kuriostasun eta kemen intelektuala euskararen mentsak (edo ments ustekoak) detektatu eta erremedioak bilatzeko. Eta are harritzenago nau erremedio horiek proposatzean ageri duzun ausartzia eta konplexurik eza insolitoak, joka bainezake adimen zuhurrago/uxkurrago batek ausardia horretan gehiago ikusiko duela ozarkeria eta erotarzuna eziez proposamen zientifikoki debatible eta onargarriak.
Nire juzkua ez da horren krudela, bistan dena, bainan halere estakuru bat kausitzen dakot zure diagnostikoari, eta da hau: baldin sistema numeriko vigesimala sistema retrogrado eta arkaiko eta disfuntzionala bada euskaraz, orobat dea frantsesez? Ez baitirudi eskolier frantsesek, ez frantses jende komunak ezta Frantziako zientzilari eta intelektualek ukan duten nehoiz den gutieneko arazorik beren sistema numeralarekin lan eta gogoeta egiteko. Behintzat, bonba atomikoak ekoizteko edo satelite espazialak orbitan ezartzeko behar diren kalkulu matematikoak perfektuki egitea ez die eragotzi sistema horrek. Hortaz, haientzat bali dena, guretzat zeren ez?
Xabier Erroteta
10:40 AM, April 26, 2011
-------------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Erroteta,
hasirik kin evidentziak ezen dudarik ez daukanak' dut esango edo resango ezen euskaldunok ditugula problemak erabiltzerakoan numeroak.
Hori da evidentzia bat, factus bat zein ikusi ahal duen edozeinek zeinak ez duen nahi ukatu realitatea dagoena hortxe bertan zeinak gaituen inguratzen egunero. Ez dakit -Erroteta- duzun ala ez duzun kompartitzen esandakoa nik orain arte, ezen problemea ba dagoela (izanik bera handiago edo ttipiago baina problemea). Askotan euskaldunok, edozein generatione edo adinetakoak dugu numeroak esanten erdaraz, zer du horrek adierazten?
Ba nuke, bestalde, zer esanik buruz zuk duzuna orain idatzi baina aurretik sartu hortan nahi nuke jakin zer duzun esaten buruz nik galdetua goragoko paragraphoan zeren bait da erantzun emanen duzun hori determinantea segitzeko gero dialogatzen buruz kin esango nituenak zuri (nerauzkitzuenak).
Bada, ikusten al duzu zeure gan personalki edo besteren gan inguruko euskaldunak gan problemarik edo behintzat arazorik numeroekin euskaraz, aparte izan edo ez izan problemarik edo nolabaiteko arazorik beste hizkuntzetan nola frantzes edo beste?
1:47 PM, April 26, 2011
-------------------------------
Anonymous said...
Erramun jauna,
Zure galderari erantzuten deraukot lasai eta plaina: euskaldun haboroenek arazoak dituzte euskal numeroekin.
Bainan baditut nihaurk ere ene galderak zuri pausatzeko:
1.- Zuk arazoak ditutzua euskal numeroekin?
2.- Baietza bada, zein hizkuntzatan ikasi duzu egiten operazione matematikoak?
3.- Zein hizkuntzatan uste duzu ikasi dutela egiten operazione matematikoak 30 urtez peko euskaldun guziek?
4.- Iruditzen zaizuia ezen ikasi bazenu karkula matematikoak egiten zeure hizkuntzan eta ez mintzaira erdara batean, nola ikasten baitute iragan 200 urte huntan frantsesek oro, ukanen zenituzkela orain dituzun arazoak euskarazko numeroekin, ala uste duzu gobernatuko zinatekela euskal numeroekin hainbeste aisuraz eta erraztasunaz nola gobernatzen baitira beren sistema vigesimalarekin frantses hiztunak?
5.- Zein da zure ustez sakoneko arazoa, euskararen sistema vigesimala, ala adin batez goitiko (bai eta beheitiko) euskal hiztunen edukatione diglosikoa eta formazione matematiko erdalduna?
6.- Balin uste baduzu numerazione vigesimala dela intrinsekoki disfuntzionala, nola duzu esplikatzen frantsesak hain aisa eta ederki moldatzea berenarekin, hura ere vigesimala izanagatik? Iruditzen zaizuia frantses hiztunak euskaldunak baino inteligenteagoak direla berez, ala uste duzu, nihaurk uste dudan bezala, ingurune linguistiko monoglota baten abantailak dituztelako gozatzen dutela sakonkiago eta zeharokiago barnatzen sistema vigesimala inolako arazorik gabe?
Xabier Erroteta.
11:44 PM, April 26, 2011
----------------------------
Josu Lavin said...
Frantsesez ongi dakiten euskaldunek arazo gutiago dute euskal numerazione sistemarekin.
12:45 AM, April 27, 2011
------------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Izango delakoan guztion onerako eta probetxurako dut hona ekartzen gutuna akademiko Xabier Kinatana-rena, zein gutun jaso nuen personalki baina nola izan bait dut bere baimena publikatzeko' hemen doa berak esana, izkiriatua.
[Ematen dut zatika mezua hon Xabier Kintana zeren bait da lar luzea. Gehienez 4.096 karaktere.]
Erramun adiskidea, agur:
Zure azken proposamena, euskarak hogeinaka zenbatzeko duen sistema aldatzekoa, jaso dut. Eskerrik asko. Ondo dakizunez, zenbait gauzatan zurekin bat natorren arren, euskaraz kultura eta zientzi hitzen idazkeran, neurri batzez, jatorria eta etimologia ahal den neurrian errespetatzeko, adibidez, beste gauza askotan, ordea, iruditzen zait bide erabat okerretik zabiltzala, inguruko hizkuntza batzuetan agertzen den sintatxi eta baliabide indoeuroparrak euskarari aplikatu eta onarrarazteko gehiegizko ahalegin horretan, adibidez. Horiek gureak baino hobeak balira bezala.
Alde batetik, jakizu, oraindik konturatu ez bazara, munduan erabiltzen diren giza hizkuntza naturaletatik, euskararen tipologiakoak, hots, eranskariak, alde handiz, kopuruz ugarienak direla, Europan, indoeuroparren etorreratik, bertoko panorama alderanztu bada ere. Horien artean japoniera, turkiera, suomiera, georgiera, Amerikako jende jatorren hizkuntza gehien-gehienak (kitxua, nawatla...) dituzu, eta guztiek, zeinek bere eremuan, zibilizazio handia eta kultura aurrerapen nabarmenak adierazteko balio izan dute. Alde horretatik, ez dakusat zergatik aldatu beharko geniokeen gure hizkuntzari bere tipologia, berezkoa, propioa eta historikoa izateaz gainera, egokia baita, eta absurdoa da mundu honetan inork inoiz egiten saiatu ere egin ez dena kasketaldi bategatik gu egiten hastea.
Jakizu, gainera, tipologiak ez duela zer ikusirik hizkuntzak zibilizazioa eta kultura adierazteko daukan ahalmenarekin, eta, denboran zehar, berezko eboluzioaz, tipologia aldatu duten hizkuntza ezagun batzuk izan direla (egiptoera, txinera [lehen eranskaria, gero monosilabikoa],ingelesa [orain arte flexiboa, baina monosilabismorako gero eta joera nabarmenagoa erakusten du], euskara [antzina, batzuek susmatzen dutenez behintzat, flexiboa, arabiera edo latina bezala; gaur eranskaria]). Barnealdatze horiek izaten direnean, ordea, berezko eboluzio kolektiboagatik gertatzen dira, elementu gramatikal eta sintaktikoen eraldaketa korapilatsu askoren eraginaz; baina sekula ez pertsona baten apeta edo kapritxoagatik.
[Hemen lehenbiziko partea, gero segida.]
Xabier Kintana.
1:49 PM, April 27, 2011
----------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
[Hemen bigarren partea.]
Adibide asko aipa niezazkizuke, baina aski izan bitez ondoko hauek. Badira generorik ez duten hizkuntzak (txinera, japoniera, georgiera edo, neurri batez ingelesa) euskararen antzera, eta badira, beste batzuk, maskulino eta femeninoaz gainera, neutroa ere dutenak (greziera, hebreera, arabiera, alemana, errusiera...), Afrikako bantu hizkuntzen klase-sistema are korapilatsuago eta neurri handiz zehatzagoak ere alde batera utzirik. Espainola,italiera, errusiera edota alemana bezalako hizkuntzek, bestalde, aditz konjugatuak dituzte, adizkera bakoitza, neurri handiz, pertsonarekin kideturik egonez. Ingelesak, txinerak edo japonierak, ordea, ez dute adizkera pertsonaletan konkordantziarik (euskarazko "nik jateko, zuk jateko, berak jateko" gisa, zehatzagoa den "jan dezadan, jan dezazun, jan dezan..." formen ordez. Baina horretan bada oreka-erregela bat: forma sintetiko berezi eta laburrak erabiltzeak aldean adizkera berezi horiek buruz ikasteko zailtasun handiagoa dakar, eta forma analitiko 'errazagoek' aldiz, perpausan elementu lagungarri gehiago metatzera behartzen gaituzte, esaldia luzatuz: a) sal diezaiozun b) eros ziezazkiguten eta a')zuk gaur berari gauza bat saltzeko; b') haiek guri gauza horiek erosteko.
Agerian dago gaztelaniaz neutrorik ez dagoela (lo bueno, lo grande gisakoak ez dira neutroak, kolektiboak baizik, hots, 'gauza onen edo handien multzoa'), eta, beraz, ikuspegi horretatik espainol, frantses, italiar edo ingeles erdaldunek, neutroa duten edo gorde duten hizkuntzekin konparatuz gero, urriagoak, pobreagoak dira edota adierazkortasun eskasagoa ageri dute. Agian bai, baina horietariko inori bururatu al zaio sekula, genero neutroa berredukitzeko edo eskuratzeko ahaleginik egitea? Txinatarrik egon al da inoiz, beren adizkera monotono eta pertsona guztientzako berdin horiei 'pobrezia linguistiko' iritzita, beren aditzak pertsonaz pertsona konjugatzeko proposatu duenik? Ez dut behin ere horrelakorik entzun, ez eta irakurri ere.
Alderantziz, segur naiz, maskulino eta femeninorik ez izatea, neutrorik edo adizkera konjugaturik ez izatea "erraztasun" mesedegarritzat daukatela. Errusiarrek artikulurik ez izatea abantaila jotzen duten bezalaxe. Adizu, bakoitza den bezalakoa da, eta hitz berriak inorengandik jaso edo imitatzean hizkuntza bat aberats daitekeen arren, moda, gustu pertsonal edo lotysa edota inferioritate-sentimenduetan oinarriturik nazioak ezin bizi daitezke mimetismo hutsaz, beren burua beste baten kopia izaten ahaleginduz.
Xabier Kintana.
1:57 PM, April 27, 2011
--------------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
[Azkenean, azken partea.]
Azkenik, eta sentitzen dut hau esatea, euskarazko zenbatze-sistema aldatzeko ahalegin horretan, beranduxe heldu zara Mediterraneoa aurkitzera. Gauza bera, eta antzeko izenekin gainera, Sabino Aranak berak proposatu zuen duela ehun urte baino lehenago. Eta begien bistan dago zer nolako arrakasta eskasa izan duen, ideologia aranistako zenbait ikastolatan hogei, berrogei, hirurogei edo mila jatorren ordez inoiz berramar, laramar,seiramar eta anei modukoak proposatu eta bultzatu nahi izan arren. Pixka bat atzeraturik egotea barkagarria izan daiteke,Erramun, baina gaur egunean ehun urteko atzerapenaz ibiltzea barkaezina iruditzen zait, erabat.
Duela zenbait urte, Txillardegiren omenaldiko talde-lan baterako, artikulu bat idatzi nuen, zenbatzeko sistemei buruz. Bertan argi erakusten zen hogeikako sistema, kontinente guztietako gizakiok esku-oinetan ditugun hogei hatz-behatzetan oinarritua, mundu osoan hedaturik egon dela, eta orain ere badagoela (georgiera, bretoiera, maien hizkuntza...). Gainera, irakaskuntza, kanpo-interferentziarik gabe, beren mintzairan lantzen eta garatzen duten neurrian, inork ez du horregatik arazo berezirik izaten gauzak ikasteko. Ikusi dudanez, jada norbaitek horixe gogorarazi dizu frantsesaren etsenplua jarrita. Sistema hogeitarretik hamartarrera igarotzea oinetakoak janztearen ondorioa izan bide zen, oinak estalirik edukitzean, behatzak, 11-tik 20ra kontuak egiteko gidari gisa, begien bistan gelditzen ez zirelako. Halere, jende askok aurreko sistemaz segitu zuen kontatzen, bai eta antzina hamarkakoa zutenak (keltak edo frantsesak adibidez) hogeikakora pasatu ere.
Erramun adiskidea, Etxeparek bertso batean dioena parafraseatuz "zentzatzeko adina badukezu zuk ere" esango nizuke. Txakurrari hamazazpi hanka topatzen ibili barik, premia handiago eta larriagoak dauzka, zoritxarrez, gure hizkuntza gaixoak, horrelako pitxikerietan denbora galtzen jardun gabe.
Ongi izan eta, gaizki esanak barkatzeko eskatuz, ondo esanak gogoan hartzeko erregutuko nizuke.
Xabier Kintana.
1:58 PM, April 27, 2011
------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Erroteta,
duzu idatzi hauxe ondokoa euskaldun haboroenek arazoak dituzte euskal numeroekin. Tira, hontan guziok edo gehienok akorduz gagozke, nire ustez baita akademiko Xabier Kintana bera ere.
Besterik da, Erroteta, zergatik daukagun problema edo handicap expressivo -edo inexpressivo- hori eta hortxe dagoela ere nola bait diozu klarki mendeetako edo millennioetako diglossia ere, nik ez dut hori ukatuko eta ez dut ere ukatu, ez ukatzen.
Seguruenez bizi bagiztez -mundu hypothetiko batean- beste galaxia edo delako mundu isolatu haintxe geu geuretara bakarrik ginatekeelarik universo infinituko habitante soziologiko bakarrak, orduan seguru litzatekeela differente hainbat gauza. Baina, zorionez edo txarrez, bizi gara geure mundu real hontan -artean Bordele eta Soria-, dituela gure Herriak eta populuak nork uka diglossia linguistiko, menpekotasun politiko, ... eta holakorik franko.
Nik ditut ikusten bi gauza prinzipalki, Erroteta, batetik sistut realitate hori guziok duguna admititzen
-ezen problemak ditugula euskaldunik gehienok numeruak erabiltzean euskaraz-
eta bestetik ze
mathematikoki systema dezimala dela hobea
(kin bere ondorio on ugariekin), funzionalagoa -intrinsikoki- ezi systema vigesimala edo hogei base -duna.
Esan ere prezisionean, zergatik ez?, ze euskal systema numerikoa ez da systema vigesimal bat, hogeikoa -prezisionean- baizik da systema mixto bat. Systema vigesimal-dezimala biak batera edo nahiago badukezu systema dezimal-vigesimala. Halan klarki ikusten dugu an 34 numeroa dagoena elkargainka systema vigesimala eta systema dezimala. Baina, tira, hori prezisione bat egin nahi izan dudana, konzeptuak argitzeko.
Zuri Erroteta edo nortzuri pensatzen ohi daroen zu bezala esan ze -beharbada lar insistituz- ze hor, hortxe, hemen, hementxe dugula sozietate aktual realean handicap hori. Eta bestetik ze otu zitzaidala harturik basetzat euskal zorgin numeroak asmatzeko edo eraikitzeko, hobetzeko etxeko materialekin numeratione virtual bat ahal litzatekeena bilakatu realitate, duda gabe izanik hori numerationea hobea, sozialki (sartu gabe orain an bere kostua hedatzeko poblatione osora; holako ensegua baina egina da Holandan ere exitoarekin, baldin horren berri ez badu ere akademiko Kintanak) eta ere mathematikoki.
Nik zeozer esana dut jada, zuk edo edozeinek esatekorik balu esan beza beldur edo ahoan bilorik gabe nahi eta plazer duena.
5:45 PM, April 27, 2011
---------------------------
Anonymous said...
Erramun jauna:
Galdera bat pausatu zenidan eta hertsatu ninduzun hura erantzutera, "zeren bait da erantzun emanen duzun hori determinantea segitzeko gero dialogatzen buruz kin esango nituenak zuri". Zuk eskatu bezala, konpli eman nakon arrapostu zure galdera hertsakorrari, eta baliatu ere nuen okasionea nihaurk ene aldian sei galdera ttipi pausatzeko zuri, zeinetatik batto ere ez baitautazu ihardetsi.
Iruditzen zaut on lizatela bester eskatzen diezuna praktika bazeneza zuhaurk lehenik, eta zure galderak erantzuteko besterengandik eskatzen duzun prestutasuna erakuts bazeneza zuhaurk berdin prestuki erantzunez bestek zuri pausaturikakoak. Reziprozitate edo kortesiaren legeak hala manatzen du.
Obligazionerik ez duzu, ordea, eta konprenitzen dut blogaren aita eta kudeatzaile bezala nahi baino asti gutxiago dukezula nahi duzun guztia idazteko. Hortakoz dautzut emaiten ene absoluzionea orai beretik.
Xabier Erroteta.
9:11 AM, April 29, 2011
--------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Erroteta,
mintzo zara esanez ez nuela erantzun zure galderei eta zuk aitzitik bai nire galdera hertsakor edo hertsiari.
Nola diren apreziationeak ze nik nuen ideia ezen erantzun nuela zure galdera guziei eta bestetik ez dut konprenitzen zergatik duzun kalifikatzen nire galderea nola hertsi edo hertsikor. Tira, apreziatione differenteak, agian zeren ez bait dugu elkar ezagutzen ondo plano personalean. Amaitzen nuen esanez "nik zeozer esana dut jada" eta hori zen ustez ze jada erantzun nuela zuri.
Baina nahi baduzu -trankil gera zaitezean- erantzungo dut numeralki zure galderei orain.
1) Zuk arazoak ditutzua euskal numeroekin?
Nik arazoak ba dauzkat numeroekin euskaraz, eta gehiago ezi inglesarekin zein hizkuntza hasi nintzen ikasten orain ez dela urte asko.
2) Baietza bada, zein hizkuntzatan ikasi duzu egiten operazione matematikoak?
Nire ikasketak eginak ditut gaztelaniaz, nola lar ondo dakikezun. Bizkaitarra naiz eta 1945 urtean etorria mundura.
3)Zein hizkuntzatan uste duzu ikasi dutela egiten operazione matematikoak 30 urtez peko euskaldun guziek?
Barkatu baina uste dut oker bat egin duzula redaktionean ipinirik "30 urtez peko" noiz behar zukeen "30 urtez goitiko".
Ondo lar sobera dakikezunez baldin bazara behintzat Euskal Herriaz zeozertxu dakien bat, ba hori: gaztelaniaz batzuk nola nik eta besteok frantzesez; zureaz personalki ez dakit baina hemengoa bazara eta 30 urtez goitikoa bazara bietarik batean, gaztelania edo frantzesa.
4) Iruditzen zaizuia ezen ikasi bazenu karkula matematikoak egiten zeure hizkuntzan eta ez mintzaira erdara batean, nola ikasten baitute iragan 200 urte huntan frantsesek oro, ukanen zenituzkela orain dituzun arazoak euskarazko numeroekin, ala uste duzu gobernatuko zinatekela euskal numeroekin hainbeste aisuraz eta erraztasunaz nola gobernatzen baitira beren sistema vigesimalarekin frantses hiztunak?
Xuxen ez dakit zer erantzun ze da mintzatzea buruz hypothesis bat. Baina uste dut ze problemea, baldin balego, litzatekela askoz txipiagoa eta batzutan inapreziablea ere, izanik gainera gu euskaldunok 60 millioko gizataldea mintzoz ginatekeela kasik monolinguea.
Berriro diot ze uste nuela erantzuna nuela jada galdera hau ez banio ere ezarri numerorik, nola ikusi ahal duzu zeuk baldin reirakurtzen baduzu nik nuena, hobeto nizuna idatzi.
5) Zein da zure ustez sakoneko arazoa, euskararen sistema vigesimala, ala adin batez goitiko (bai eta beheitiko) euskal hiztunen edukatione diglosikoa eta formazione matematiko erdalduna?
Nire aburuz biak dagoz elkarren ondoan interrelattionatuak. Gainera, aurreko galderan dago nire ustez jada erantzuna galdera hau.
6) Balin uste baduzu numerazione vigesimala dela intrinsekoki disfuntzionala, nola duzu esplikatzen frantsesak hain aisa eta ederki moldatzea berenarekin, hura ere vigesimala izanagatik? Iruditzen zaizuia frantses hiztunak euskaldunak baino inteligenteagoak direla berez, ala uste duzu, nihaurk uste dudan bezala, ingurune linguistiko monoglota baten abantailak dituztelako gozatzen dutela sakonkiago eta zeharokiago barnatzen sistema vigesimala inolako arazorik gabe?
Hau galderea dago edo behintzat dagoke jada erantzuna aurretik ere eta lehenagoko erantzun generalean.
Amaitzeko esan, jada kanpo zure galdera numeratu egiazki hertsigarriak eta direnak ahal direnak reduzitu generalki bat bakarrera, nituela jada galderok erantzunak. Hau ere da apreziatione kontua, Erroteta, seguru.
Esperantzaz geratuko zarela trankil eta ere tenplau. Esan ere eskerrak zeren nauzun absolvitzen nire bakatu edo irresponsabilitate grave eta larriak.
Halan da ze, ez nuela pensatuko baina nire okurrentzia horrek -nire ustez on horrek- sortuko zizula eta zidala horrenbeste enbarazu.
Baina, nahi bazendu jakin zeozer gehiago ni ganik galdetu edo esan berriro trankil.
10:44 AM, April 29, 2011
--------------------------
Anonymous said...
Erramun jauna:
Irakurri ondoren zure arrapostua lehen-lehenik eskerrak emaiten dauzkitzut zeren hartu duzun astia eta patxada ene sei galderei konpli eta zehatz erantzuteko. Diozu eze erantzun horiek nola-hala bilduak zeudela zure aurreko mezuetan, bainan aitor dautzut ezin konpara ditakela erantzun orokor bat kin erantzun zehatz eta preziso bat ene galdera horietako bakoitzari puntuz puntu emana, orain egin duzun manera argi eta konzisoan. Uste dut akort ziratekela nirekin onartzeko erantzuera biak --zure aurreko mezuetakoa eta oraingo honetakoa-- arrunt ezberdinak direla ikuspuntu horretatik eta bigarren hunetakoa estukiago eta zuzenkiago lotzen zaiola ene galdera sortari.
Arrazoin duzu ene errataz mintzo zarenean, ezen 30 urtez goitiko jendeak bainituen gogoan "30 urtez peko" izkribatu nuenean. Horra froga argi bat ni eta zenbakiak ez girela biziki untsa akomeatzen elgarrekin.
Zure galdera "hertsakor" adjektiboarekin kalifikatzen nuelarik ez nuen mendratu nahi den gutiena. Hertsakorrak ez duerran nahi baitezpada hertsi ez deus holako; erran nahi nuen bakarrik galdera hura zela, agizanez, biziki inportantea, kasik kapitala --hortakoz hertsakorra-- zeren zuhauren hitzen arabera ene arrapostutik dependituko baitzen zure ondorengo errefutazionearen nolakoa. Gure solasak aitzina egiteko ezinbestez edo baitezpada erantzun beharreko galderatzat zeneukala nahi nuen erran ene "hertsakor" hitz horrekin, ez besterik.
Zure erantzunaren mamiari berari dagokionez, zure hitzekin konfirmatzen dautzazu bururen buru nire hipotesia: euskaldun guzti gehienek --endemas adin batetik gorakoek-- arazoak dituzte euskal zenbakiekin zeren matematikak ikasi dituzten erdaraz, eta ez euskararen sistema numerala berez disfuntzionala edo retrogadoa delako eta inkapablea nozione matematikoak espresatzeko. Pondu horixe nahi nuen indagatu edo ikertu nire sei galderekin eta iduri zaut arrazoin emaiten dautazula zure arrapostu ederki artikulatuarekin.
Horregatik beragatik dauzkitzut mila esker eta dautzut opa asteburu bat ezinago hobea.
Xabier Erroteta.
6:05 PM, April 29, 2011
--------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Nire aldetik ere asteburu on zuri Erroteta nola ere edozeini eta batez ere irakurleei hon blog hau.
Bestetik eta utzirik ez geroraro baizik soil geroxeagorako esan ze euskarazko numerationea eta frantzesarena ez direla berdinak respektuz base nuneriko vigesimala edo hogeikoa. Nola bait dut dialogatu adiskide batekin frantzes numerationea da basatua hogeiko multiploetan soil bere goiko partean, 70etik gora eta, antza denez baina nahi dut hori verifikatu zuberotar adiskide batzuekin, ze 90tik 99ra da zerbait raro, mixto edo nola esaten bait litzateke xiberotarren artean drole.
Duketelarik erabiltzen honakoak
"larogeitahamar bat",
"larogeitahamar bi",
"larogeitahamar hiru",
"larogeitahamar lau", ...
baina ez
"larogeita hamaika",
"larogeita hamabi",
"larogeita hamahiru",
"larogeita hamalau",
"larogieta hamasei",...
zeina argiro ez da berdin.
Berba batean ze dela harik 70 numeroa pleinki eta osoki doana eraikia 10en muntiploetan eta azken hamarkadan ere -tik 91 ki 99- dela desberdina tik euskarazko modua. Geratzen liratekeela hola soilik horrelakoak -daudenak kanpora tik systema dezimala- 20 numero soil tik 100.
Mathematikan, Erroteta, kasurako differentzia egiten da artean errore absolutua eta errore relativoa. Exemplu argigarri bat emaiteko baldin kalkulatzean distantzia tik Munitibar (Bizkaia) ki Eskiula (Bearnoa), eta baita distantzia dagoena tik Logroño hiria ki Helsinki hiria non baldin errorea balitz lehenbiziko distantzian (tik Munitibar ki Eskiula) errorea 26 kmrena eta baita balegoe errorea ere kalkulu estimativoan 26 kmtakoa (tik Logroño ki Helsinki), orudan litzateke legokeela bietan errore absolutua berdina baina ez horregatio errore relativoa konsideratzen litzatekeela ze bigarren estimationean edo kalkulutan quasik ez dagoela errorerik, litzatekeela ia kalkulu perfektua. Guzi hau esana dut, razonatuz intuitivoki, esateko zuri ezen bai baina ez, ez direla euskarazko numerationea eta fratzesarena berdinak baina ere "arras?" desberdinak. Zuk ezagutzen ahal duzu numeratione frantzesa "modu normal generalean" nola nik hala zerbaixka sakonago hobeki? Verifikatu ahal duzu, konfirmatuz edo denagatuz, hori hon numeroak tik 91 ki 99? Galdetzen dizut hori ze mintzo zara aski fermu buruz frantzes realitate numerikoa.
Esan aurretik azkena' gogoratu ze ez nuela uste emango zidala neure okurrentzia mathematiko honek holako lorrik, lanik eta buruhausterik, non lirudikeen ari garela erabakitzen zeozer transzendental, baina soil da, izan da neure okurrentzia bat zein nik uste dut dela interesantea, polita eta inkluso izan ahal dena mesedegarria, ezar baledi praktikan inoiz. Ez duket pasatu beharko denbora luzea purgatorioan honako okurrentzia gaizto hori gatik, ez mesedez.
7:23 PM, April 29, 2011
--------------------------
Anonymous said...
Erramun jauna,
Diozu:
“frantzes numerationea da basatua hogeiko multiploetan soil bere goiko partean, 70etik gora eta,”
Arrazoin duzu. Sistema frantsesa vigesimala da partzialki, ez osoki. Horretan badu desberdingoarik euskerarekin, bainan badu ere eite eta antza, preseski 70tik (ala 80tik?) gorako zenbakietan. (ikus http://es.wikipedia.org/wiki/Sistema_vigesimal).
Diozu ere “ez direla euskarazko numerationea eta frantzesarena berdinak baina ere "arras?" desberdinak”.
Enuzu akort. Arras ezberdinak balira frantsesak eluke sistema vigesimalaren herexa bihirik, bainan nola baduen ezin erran ditake arras ezberdinak direla, izatekotan badituztela ezberdintasun zenbait bainan orobat zenbait berdintasun. Gorago diotsutan web orrian erraiten da hunela: “Veinte (vingt) es el número base en francés.” (Wikipedia ez date menturaz jakintza-iturri fidagarriena, bainan bihoa halere aipuñoa)
Diozu: “Zuk ezagutzen ahal duzu numeratione frantzesa "modu normal generalean" nola nik hala (sic) zerbaixka sakonago hobeki? Verifikatu ahal duzu, konfirmatuz edo denagatuz, hori hon numeroak tik 91 ki 99? Galdetzen dizut hori ze mintzo zara aski fermu buruz frantzes realitate numerikoa.”
Nik ezagutzen dut sistema frantsesa nola frantses mintzaira bera, erran nahi baita, doi bat, ez sobera azal eta ez sobera sakon, bainan aski untsa halere edoizein zenbaki armatu, ulertu eta karkulatzeko. Eta galdetzen baituzu, 91tik 99ra bitarteko zenbakiek hogei zenbakia dute oinarri, quatre vingt once-tik hasi eta quatre vingt dixneuf-eradino.
Eta bukatzen duzu zure mezua hitz hauekin:
“Esan aurretik azkena' gogoratu ze ez nuela uste emango zidala neure okurrentzia mathematiko honek holako lorrik, lanik eta buruhausterik, non lirudikeen ari garela erabakitzen zeozer transzendental, baina soil da, izan da neure okurrentzia bat zein nik uste dut dela interesantea, polita eta inkluso izan ahal dena mesedegarria, ezar baledi praktikan inoiz. Ez duket pasatu beharko denbora luzea purgatorioan honako okurrentzia gaizto hori gatik, ez mesedez.”
(jarraitzen du)
1:04 PM, May 02, 2011
------------------------
Anonymous said...
(bigarren partea)
Bitxi zaut nola zure proposamen libreari bestek libreki emanikako errefutazione batek ezartzen zaituen hola ulitxetan eta kilika. Bistan da okurrentzia bat izan dela zure partetik, eta okurrentzia bat baizik izan ez delako entseatu gara bere mentsak agertzera’ uste dugunok proposatzen duzun paradigmako kanbiantza hori hagitzez garestiagoa lizatela (sozialki eta praktikoki) ezi lekarzken balizko onurak. Nehork ez zaitu igorri purgatoriora haatik, eta salaketa hori iruditzen zaut viktimismo dorpe eta misplazatu bat, ezen guk egin dugun gauza bakarra izan da refutatu ––edo saiatu refutatzera–– zure proposamena, korteski bainan fermuki, iruditzen zaigulako badugulako horretarako dretxoa, blog hau denez geroztik eztabaidagune bat eta ez losintxategi bat.
Bainan zernahi izanik ere Euskal eta frantses sistema numeralen arteko eitea eta ahaidegoa, nik zure proposamenean kritikagarrienik kausitu dudana izan da zure abiapuntua bera, hots, erraitea euskaldunek arazoak dituztela euskal zenbakiekin zeren sistema vigesimala bera den arazogarri, eta ez zeren euskaldun gutiz gehienek erdaraz ikasi dituzten matematikak eta zeren gizarte diglosiko batean bizi diren zeinetan sistema dezimal nagusi batek bere interferentzia puxantak ezartzen dituen sistema vigesimal autoktono ahulagoaren gainean, nondik heldu diren gero euskaldun anitzen borrokak euskal sistema numeralarekin. Arazo horiek erdaren interferentziaren ondorioa direla frogatzeko aski duzu beharriak irekitzea eta ikustea (behatzea) nola edozein numero erraiteko ––kasu, ez operazione matematikoak egiteko!–– euskaldun anitz lerratzen diren erdarara neholako premiarik gabe, eta nola erraiten duten, konparazione, “liburu hori dosmilnuevean argitaratu da” edo “ni sortua niz soixantneufen”. Euskal sistema vigesimalaren ogena? Baduzu hoberik.
Erramun jauna, baldin zure proposamen numerikoa justifikatzeko baliatu duzun arrazoinamendu-moldea balia bazeneza gainerako arloetan, aisa hel zintezke kuestionatzera auzo erdaren berezitasun eta ezaugarriekin bat ez datozen euskal mintzairaren berezitasun eta ezaugarri berezkoak oro, zeren nola euskararen berezitasunak lehian ari diren erdarenekin eta nola mintzaira erdarak indartsuagoak diren gure euskara ahula baino, naturalki jarraitzen da hortik ezen gure gizarte diglosiko hunetan euskararen berezitasun linguistikoak beti edo usu izanen direla arazobide eta korapilo euskaldun diglosizatuentzat. Adibidez: euskarak nahi badu “ikusi zaitut” regimena baliatzea eta erdarek aldiz nahi badute “ikusi dizut” regimena inposatzea eukal hiztunaren burmuinean, hizkuntzak elgarrekin talkan ari diren gure gizarte diglosikoan regimen euskalduna arazobide izango da euskal hiztunarentzat eta gero eta zailago xuxen baliatzeko, ez ordean regimen hori berez delako retrogado edo inpraktikable bainan erdal regimenekin dagoelako talkan, lehia krudel horretan garaile ateratzeko mentura gutxirekin.
Orobat adi bedi euskal sistema vigesimalaz.
Xabier Erroteta.
1:06 PM, May 02, 2011
---------------------
txabi said...
Agur Erramun eta adixkide besteak.
Oso interesgarri eta erabilgarri eztabaida bat atzaman diat blog hontan.
Badakiat eta zuek baita ere euskaldunberri bat nukela, hala ere, ene iritzi eman nahi nuke euskaldunberri honelako bat.
Egia duk, objektiboki, zonbakiak edo numeratione euskaraz izigarri zaila dira erraiteko edo izkiribatzeko. Ez Erramunentako, ez enentako, ez jente zaharrentako bakarrik, mundu osoentako baizik. Hori ez dukela logikorik, uste diat.
Bai, egia duk, Frantzian erraiten die: DIX, VINGT, TRENTE, QUARANTE, CINQUANTE, SOIXANTE, eta bapatean, arrazorik gabe, jauz egin die SOIXANTE-DIXarte, QUATRE-VINGTS, etabar. Iruditzen zaio systema mixto erabiltzen die, eta frantseztar gehienek ez die arazorik erraiteko edo izkiribatzeko, teoriaz......praktikaz, gaixto egin die, nik ere bai.
Suitzan alderantziz, systema dezimalarat bilakatu die, ez mixtorik, frantsesez jarraitzen die arazorik gabe baita ere. Ez SOIXANTE-DIX eta hola... SEPTANTE, OCTANTE, etabar baizik.
Erran nahi duken, halere mintzajeek orokorki bilakatzen die. Uskara mintzaje bat duk, Baskoniakoa, horrengatik espero diat emeki-emeki, naturalki, egun batean Erramuneren proposamena jarraitu ahalko diagu eta ondorioz, gure mintzajea aisagoa amini bat izanen duk gurentako eta denentako.
Dena dela Uskara, Uskara izanen duk. Eta ene ustez Erramuneren proposamena Uskaraz dago.....edo ez !!
Parkatu ene okergaitik.
Izan ontsa.
11:06 PM, May 02, 2011
------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Ongi etorri Txabi (Xabier Ertze) zeren bait duzu apportatu zuk zeure partea edo parteñoa, horrekin ezen parteñoa ez dut agertu nahi ze zure partea dela gutienik ere txarra edo valio gutikoa.
Nire ustez, ez horregatio Erroteta-rentzat eta ongi da hori ze bakoitza egon dadin bere konventzimentuan (baina ez konventzimentu innamobiblean prinzipioz), diot ze nire ustez ere nola bait diozu zuk Txabi euskal numerationea da handicap bat pairatu edo sufritu ahal duguna eta joan halere aitzina baina izanik klaroki handicap bat gainera nola ongi diozunez -beti ere nire ustez- da guretako euskaldunondako eta denendako. Handicap bat baldin baditu edo badituzke ere explikatione historiko, diglossiko, politiko, kolonial, ... eta beste, baina da konstatatione bat, factu bat, gustatu ala ez.
On litzateke ematea norbaitek numeroak banan banan tik 70 ki 99, bai frantzes versionean eta ere suitzar versionean.
Jakin nahi nuke zer duen pensatzen Errotetak buruz esandakoa Txabik.
[Pena bat da ere -beldurrez bazala diot pensatuz Erroteta zorrotzari kin bere alderdi klar eta izkutuzkoak- ezen penan bat da Errotetak salto edo jauzi egin izana beste spotera (http://referentziak.blogspot.com/2011/04/kritikea-ganik-akademiko-x-kintana.html) eta halan dialogo honek ez izatea batasun oso bat spot berean.]
12:18 AM, May 03, 2011
--------------------------
Erramun Gerrikagoitia said...
Hemen ikusi ahal dugu nola numerationea bai frantzesez eta ere inglesez ez da izan beti nola bait da egun.
El sistema de contar francés es parcialmente vigesimal: el veinte (vingt) se usa como un número base en los nombres de los números del 60 al 99.
La palabra francesa para ochenta, por ejemplo, es quatre-vingts, la cual literalmente significa «cuatro veintes», y soixante-quinze (literalmente "sesenta-quince") significa 75.
Esta reforma surgió después de la Revolución francesa para unificar los diferentes sistemas de contar (la mayoría vigesimal cerca de la costa, a causa de influencias vikinga y celta, esta última a través del bretón).
Este sistema es comparable al uso de score en inglés arcaico, como en «fourscore and seven» (87), o «threescore and ten» (70).
Informationea hartua tik
(http://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_franc%C3%A9s).
12:56 AM, May 03, 2011
Nahi ditut agertu numeroak frantzesez, lehenbiziko numeroak (zifra bakarrekoak, zifra bikoak eta lehenbizikoa hiri zifrakoa).
Numerook dira niri eskainiak Maddi Irigoyen-ek (ezkondu aitzin Maddi Dissez) denak edo izan denak orai sartu den arte erretretan "maître de conférences de mathématiques" an "Université Paris 2". Nahi diot erran hemendik Maddiri erremersitzen dudala eta goraintziak ere ki bere senar Michel Irigoyen urruñar, lapurtarra. Erran gabe doa, Maddi, ze egin ahal duzula hemen blogean edozein kommentarioa okurritzen zaizuna hartuz ikuspegi mathematikoa edo linguistikoa. Eskerrak, berriro.
Hemen numeroak, Maddik eskainiak
Arratsalde on Erramun,
Lista osatzen dut, zerotik ehun arte :
zéro (0)
un
deux
trois
quatre
cinq
six
sept
huit
neuf
dix (10)
onze
douze
treize
quatorze
quinze
seize
dix-sept
dix-huit
dix-neuf
vingt (20)
vingt et un
vingt-deux
vingt-trois
vingt-quatre
vingt-cinq
vingt-six
vingt-sept
vingt-huit
vingt-neuf
trente (30)
trente et un
trente-deux
trente-trois
trente-quatre
trente-cinq
trente-six
trente-sept
trente-huit
trente-neuf
quarante (40)
quarante et un
quarante-deux
quarante-trois
quarante-quatre
quarante-cinq
quarante-six
quarante-sept
quarante-huit
quarante-neuf
cinquante (50)
cinquante et un
cinquante-deux
cinquante-trois
cinquante-quatre
cinquante-cinq
cinquante-six
cinquante-sept
cinquante-huit
cinquante-neuf
soixante (60)
soixante et un
soixante-deux
soixante-trois
soixante-quatre
soixante-cinq
soixante-six
soixante-sept
soixante-huit
soixante-neuf
soixante-dix (70)
[bainan Suitzarrek eta Belgikarrek diote ERE : septante]
soixante et onze === (septante et un)
soixante-douze === (septante-deux)
soixante-treize === (septante-trois)
soixante-quatorze === (septante-quatre)
soixante-quinze === (septante-cinq)
soixante-seize === (septante-six)
soixante-dix-sept === (septante-sept)
soixante-dix-huit === (septante-huit)
soixante-dix-neuf === (septante-neuf)
quatre-vingts (80)
[Suitzan (ez Belgikan) erraten da ere : huitante edo octante]
quatre-vingt-un === (huitante et un)
(s-rik gabe "vingt"-tzat)
quatre-vingt-deux === (huitante-deux)
quatre-vingt-trois === (huitante-trois)
quatre-vingt-quatre === (huitante-quatre)
quatre-vingt-cinq === (huitante-cinq)
quatre-vingt-six === (huitante-six)
quatre-vingt-sept === (huitante-sept)
quatre-vingt-huit === (huitante-huit)
quatre-vingt-neuf === (huitante-neuf)
quatre-vingt-dix (90) - Suitzan eta Belgikan : "nonante" diote ere
quatre-vingt-onze === (nonante et un)
quatre-vingt-douze === (nonante-deux)
quatre-vingt-treize === (nonante-trois)
quatre-vingt-quatorze === (nonante-quatre)
quatre-vingt-quinze === (nonante-cinq)
quatre-vingt-seize === (nonante-six)
quatre-vingt-dix-sept === (nonante-sept)
quatre-vingt-dix-huit === (nonante-huit)
quatre-vingt-dix-neuf === (nonante-neuf)
cent !!!
Erraiten dit Maddik noiz diot eskatzen parte ahal duela ere blog hontan ondoko hau delarik ere despeditzen:
Ados ! Ideia on bat baldin badut, emanen dut zure blogean, gogotik.
Bistan dena, mezu hau ere eman dezakezu blogean !
Kuraia on, eta laster arte,
Maddi
Gau on, Erramun adiskidea,
Aintzinetiko mezu batean, oharpen hau egin nuen numerazio vigesimalari buruz : Grévisse jaunak, bere liburu famatuan (famatua Frantzian ...) "Le bon usage, grammaire française" (ed. Duculot) idatzi zuen : "Certains instituteurs, pour faciliter l'apprentissage du calcul, utilisent les formes
anciennes (septante, octante, nonante) ; cette étrange méthode est même recommandée par les Instructions officielles de 1945" : arrazoia duzu, Erramun !
Liburu hortan, irakurtzen dut ere :
"Septante et nonante sont officiels en Belgique et en Suisse ; huitante en Suisse seulement, où l'on emploie de plus octante (usité aussi en Acadie) (...) Dans l'usage parlé, septante et nonante sont connus dans tout l'Est de la France et dans le Midi".
Orai, zure bloga hirueleduna da, Erramun, Euskal Herria bezala ...
Maddi Irigoyen
Maddi Irigoyen
ongi etorri blog hontara, hori lehenbizi.
Zure informationea da argigarria eta lagungarria nahi duenarentzat ikusi affaira hori zabalagotik, prespektiva handiagotik. Problematika hori ikusteko holistikoki edo behintzat holistikoago.
Interesantea ere irakurtzea
"Certains instituteurs, pour faciliter l'apprentissage du calcul, utilisent les formes
anciennes (septante, octante, nonante) ; cette étrange méthode est même recommandée par les Instructions officielles de 1945"
Ba dut, Maddi, galdera bat zuri egitekoa ea zergatik deitzen dira textu hortan "les formes anciennes (septante, octante, nonante)"?
Ote dira forma zaharragoak (septante, octante, nonante) ezi oraingo erabiliagoak (soixante-dix, quatre-vingts, quatre-vingt-dix )?
Interesatzen bazaizue hemen ikus dezakezue Aranaren zenbaki sistema:
https://picasaweb.google.com/lh/photo/m741aSGOV4Wp0tktVa0wC0wl1TkAA8Oxg5VCvtyA1bY?feat=directlink
Gilen
Invenzio hutsa diren arren, oso interesgarriak iruditzen zaizkit ordena superiorreko numeralak, beren konzisioagatik:
anei = mil
anbei = diez mil
anirei = cien mil
unei = un millón
unbei = diez millones
unirei = cien millones
onei = mil millones
onbei = diez mill millones
onirei = cien mil millones
eidi (bat) = un billón
Horietan unitatea ei da, esan nahi baitu "mila”.
Artizkiek adierazten dituzte batekoak, hamarrekoak eta ehunekoak:
n, nb, nir
Eta lehen vokalak biderkatzen ditu per 1000:
a = mil
u = un millón
o = mil millones
Gilen eskerrak zuri behintzat nire partetik zeren duzu apportatzen ahal duzuna ikus dezagun hori affaira zabalago, esaterako historikokiago nola ere kommentatzen zuen akademiko Xabier Kintanak eta ere nola tratatzen den edo egiten zaion aurre horri handicap delako horri.
Beterik date ea eman behar zaion irtenbiderik horri handicap horri edo behar den konsideratu dela ez-aski problematikoa edo ez duela merezi aritzea lan hortan uste izanik ba dugula non erabili gure energiak preferentzialki ezi arlo hortan.
Nik uste handicapa dagoela, baldin onhartzen bada badagoela zeren batzuk esango dute ezetz (esaterako igual Errotetak? edo Kintanak?, edo ...),
30etik, ... , 39ra,
50etitk, ... , 59ra,
70etik, ... , 79ra
eta
90etik, ... , 99ra.
Besteetan, beste numeroetan' ez dut uste dagoenik -de facto- horrenbesteko estropezurik euskaldun aktualen artean. 40tik, 60tik, 80tik aurrerako erabileran.
Post a Comment